14 Şubat 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 3

ü n —ü VY H € MA ŞUJAT 947 TÖRKDİLİ : 7 Ç SAYFA: 3 -Asrt Adam- “Büyük Hiköye —XX7 MmsanlEdip | Bir sâğlye gelen beyaz gölge, lamişti. Hemen Keskin — bir | Tüyah gözlerinin önünde bü- yüdü.. Büyüdü.. Ve birçift yangınlı ve yasemin kokulu dudak halinde geldi onun, dudaklarını, yüzünü, ve el- lerini yaktı... Sabahleyin.. Gözlerini aç- ftığı zaman, prenses aynanın önünde arkası yatağa dö nük, kirpiklerine “Rimel, çekiyordu. “Cemil Sena, nın uyan- dığını duyar duymaz başını çevirdi. Genç adama, dudaklarının vcile küçük bir selöâm gön derdi: » — Bopjur, Şeri dedi, na- sılsın? *Cemil Senâa,, bir. rüya içindeymiş gibi sallandı. Na sıl miydi?., Bilmiyordu! Hiç.. hiç bir şey bilmiyortdu Yalnız için de bütün bunlara inanamı- yan bir Şey vardı.. — Bonjur! Dedi. Gelmez misin! .. — Genç kadın, elindeki sadef fırçayı masanın mer- — Meri üstüne bıraktı Ve âde ta, koşarak geldi. Ta, yata: #incüstüne oturdu. — Sevgilim! Dedi, beni — #eviyor musun? Beni çok mu seviyorsun? Bir takım — kü- çük ve geytani kühkahalar la göhüyo, dudaklarını genç adamın kumral bıyıklarına türüyordu? Cemil Seha, dık- kat ettikçe budala bir hay- tete düşüyordu! Dün geceki © ağır ve müğrür prensesle, Bu sabahki kadın, aras nda öyle derin tezatlar vardı ki dı“ldüpıx Tuhaf, v ta korkuya benzer bir. ür- Perme duyuyordu. Mamafih kadın için karakter de- Ülştürmekten kolay Bir tey olamazdı Türlü türlü “*Kap Pis, leri olan genç bir dul- du! Bir erkek yanzinda şehvi hisler düyması, Glddiyetini Unutacak kadar hafif dav- Tanması imkânsız şeylerden değildi. Yürim Haat sönra, *Cetail Sena, Prensese veda - için, Odaya Birdiği zaman, onu Tamümile geyinmiş — buldu. '€nç adam, arzu dolu ba- kışlarla: Genç kadına yak laştı. — Bir daha dedi, bir da hassizi ne zaman görebili Tn? Prentes, Genç kadın, ellerini onun Omuzlarına uzatarak gülüm- sedi; İ — Beni mi?.. Adres veri Niz! Kabul gübümü size bil. dititim. Cemil Senadan aldığı ad. Yesi küçük Bir deftere yaz- Mıştı. Son bir defa daha sarıldılar.. Pidân çıkarken aklına bir tey gelmiş gibi birden bire durdu: — Affedersiniz! Prenses ; SİZİN nammıza — otel direktörünü görebilir miyim Genç kadın Cemil Senanın | Stap görmek istediğini an - Cemil Sena ka- | el harteketi yaparak: Ona bu düşüncesindeki kabalığı anlattı. Âdeta incinen bir hali ve yüzünün sararan bir rengi vardı. - Oh! Dedi. Hayır ya- nımda ve gıyabımda böyle şeylerden bahsedilmesini is- temem. Ve sonra dudakla rını bir kuş gagası gibi genç adama uzatarak ilâve etti: Güle güle! Cemil Sena merdivenleri inerken sade gülüyor değil, neşesinden bayılıyordu bile. Dışarıya Çıkar çıkmaz yüz ünü tokatlıyan rüzgâr bir- denbire onu — ayıltıyordu Gecenin yarısında başladığı bu güzel bekâr romanı san ki son yaprağını sabaha karşı bir. ölümle - bitiriyor- Muş gibi kalbine garip bir hözün dümlatıyordu Saba- hin bu erken saatinde ba şinin içindeki şeridin — bir ucuna göceyi geçirdiği kar yolanın Bir ucuna bağlıya- rak yol boyunca hayalleri sağmağa başladı. Karaköye geldiği zaman şirket saatı 8 | gösteriyor" du. Cemii Sena tatlı bir es- neyişle ağzını açarak — elini yeleğinin cebine uzattı, fa kat nasıl oldu bilinmez Pa- renaklarının arasında kıymetli altın saatinin yerine mandalı açılmış bir köstek görünce şa- pkasını Yözgüâr uçuruyormuş gibi elierini hemen başına götürdü. Saütin yerinde bi- çare köstek, kuşunu uçür muş bir yuva talaşı gibi sallanıyordu. Ellerini cebin- de yabancı bir el çabuklu ğlle dolaştırarak aranıyor du. Çüzdanı da yoktu.. Cüz danı! Genç adam o dakika yesinden boğuluyorum Zan netti, Ve hemen ölmekle çıldır: mak arasındaki o sinir nö- betleri arasıtıda genç adam soluğu etranjelin kapısında aldı Merdivenleri çıkarken ka bi bir faniyete hâzırlanmış gibi göğsüne yumruklar in- diriyordu Merdiven başında metrdotel Onu srarmiş yü: zündeki korkunç manayi an lamadığı için elindeki mek- tupla gülümsiyerek karşıla- dı. — Bu size Sena bey de di, prensesin selâmları var Kendileri ön dakika evel hes»p görerek hareket etti- ler. Cemil Sena soluyarak ve bayılarak yırttığı zarfta şu satırları okudu b Meşeri eğer bir iş | kadını — olmasaydı. — mutla. | ka senin “olmayi ister ve | daima senin olma hülyasın- | dan kendimi kuttaramazdım Fakat, Hayat. Mamafi bir Bşk hâtırası olarak yanımda alıkoyduğum saat ve cüz dan için bana kırılmadın | değil mi cicim? Senin bir gecelik Prensesini Güzide Hicran.. SON Puşkinin Kütüphanesi Leningradda Sovyetler Beliği İlim — Akâdemesine merbut Rus edebiyat Enstitü. sünde Puşkin inşahsi kütüp- hanesinin tanzimi ile meşgul olunmoktadır Bukütüphane, 5,000 ci'den mürekkep 1522 eseri mühtevidir. Bu kitapla rın hemen hemen hepsinde şâlrin — elyaziısiyle haşiyeleri vardır. Bu eserler, Enstitü kütüphanesinde saklanmak- tadır. Bu eserlerin tasnifi, Moy ki eaddesinde 12 numaralı şâlrin evinde açılacak müze için yapılmaktadır. Zira bu Müzeye, bu kitapların çift nüshaları konacaktır. Bu kitapların çift nüshala- m büyük güçlüklerletoplan makladır. Zira bir çok lisan lardaki bu kitapların mühim bir kısmı, halen bibliografık kıymeti haiz nadir kitaplar dır. Mamafi son zamanlarda, ©n sekizinci asrın sonlarında ve ondokuzuncu asrın başla rında ve ondökuzuncu asrın başlangıcında neşredilen bu kitaklardan bir çoğunun çift eti, büyük fedakârliklarla, elde edilebilmiştir. Güvercinler davalarını ka- zandılar! Macaristanda Eises şebrin de bundan bir müddet evel “Güvercin babası, denilen zengin bir adam ö'müştür. Hayatın son demine kadar güvercinleri seven ve himaye eden bu adam, ölümünden az evel vasiyetnamesini tan zim ve servetinin bir kısmını güvercinlere hasretmiştir. Zenginin mirascılarından fakat üzak akrabasından bi- risi bu vasiyetnameyi kabul elmemiş ve gövercinler nley- hine dâvâ açmıştır. İki sene süren bu dâvâ şimdi neticelenmiş vezengi- nin vasiyeti dıhilinde güver- cinlerin mırastan islifadesine karar vermiştir. Puşkin hakkında Âbideler Sovyeller Birliği Halk Ko mistrleri Meclisi, büyük Rus şiri Puşkirin Leningradda muazzam bir âhidesinin di ve kilmesine karar vermiş Manizer, Merkuruv, Sinayeki, Çaykov, Şanri ve Şerbul gibi bir çok tanınmış hey kelt raş'ar, bu âbidenin pro jesini yapmıya memur edil mişltir Leningradda Siyah Irmak mevkilnde, şâtrin ö'ümüne sebep olan düello mahalline de bir Puşkin abidesi dikil mek üzere büyük bir faali yetle çalışmaktadır. Bu $bi- de, Jübile günü açılacaktır Gene jübile - günlerinde, leski Çarskoye Seloda, heykel traş Bahın eseri olan ve büyük şâiri lise talebesi ha Hnde gösteren bir âbide di. ki'ecektir. Şâlirin okuduğu eski lisenin cephesi ve bu binanın iki odasıtamir edil mektedir. Buraya bir hâtıra p'âkı konacaktır. Bu yı' oda: lardan birinde Puşkin otur muşlur. Diğeri de, şâirin en büyük dostu ihtilâlci Puşki nin odasıdır. İaropo tsta, şâirin karısının ailesine ait bulunan Gonçar- avlar konağında da iki oda | müze haline ifrağ edilmekte ve bu müzenin kütüphane- si de tamanilanmaktadır İspanya ihtilâli ateşlar içinde: H e CAİ LAL İ Madridde Halk Umumi likllânFdilmesini Asiler Malagada 1500—Cıfımh'ı;;iy;t<':—iy;derhal kurşuna dizdiler. Büyük bir silâh deposunu da ellerine geçirdiler.. Tolstoy Müzesinde Puşkin Sergisi Tolstoy hakkında bütün dünya İisanlarında yazı'ı 50 bin kitaplık kötüphanesi ve çok tam bir elyazısı kısımı bulunan Tolstoy müzesinde bir“Puşkin ve Tolstoy, ver gisi açılmıştır. Bu serginin en enteresan eserlerinden biri, "Anna Ka ranin" için prototiplik vazi fesi gören Puşkisin kızı Ma ria Aleksandrovnanın port residir. Puşkinin Oturduğu Yerler Resimleri Sergisi Kızıl Ordu Merkez Evinde, Puşkinin olurduğu yerlerre- simleri sergisl açılmak üze redir. Bu sergide 160 kadar tablo ve reslmm teşhir. edile- | cektir. Bu resimler,Puşkinin hayatının muhtelif safhalarına şabit olan köy, şehir ve ev lerin resim'erini, Boldine, Mihaylovskoye, Trigoskoye ve sair yerler manzaralarını göstermektedir. Sovyatler hududu dışında Puşkin vesaiki Sovybt Buşkinistleri, büy ük Rus şâirinin en ufak el- yazıstının. onunla alâkadar en ufak cümleyi ve Puşki nin hayatı ve trajik ölüm- ünü aydınlatâbilecek en uf- ak vesikayi, büyük bir ga- ytet ve büyük bir sevgi ile, toplamakta ve tetkik etme ktedirler. Tanınmış Puşkinist profe sör Tsiavlovski, Tase muha biri ile yaptığı bir. mülâkat esnasında ezcümle ki: Biz eminiz ki değil valnız Sovyetler - Birliğinde fakat daha birçok memleketlerde de büyük Rus şâlrine ait enteresan vesaik bulmak ka- bildir. Puşkinin ö'ümüne sebep o'an hâdisatı aydınlatan iki çok entresan vesika — neşre” dileli, çok zaman olmuştur. Bu iki vesika, Hollandanın sabık Petersburg elçisi bar on Hekkrerenin ve demiştir Haollan da Hariciye nazırı adına el çilik kâtibi Heversin rapor larıdır. Bununla — beraber, baron Hekkrenin,” hüküme tini, kendi manevi oğlu Da ntes ile Puşkin arasındaki düellodan haberdar eden ilk mektubu hâ'â neşredilmem iştir. Bu mektubun, Hollan da devlet arşivlerinde bulu aduğu muhaktaktır Bu düelloda Dantesin şa kidi olan Petersburg Fransız elçiliği kâtibi d Archiaon hususi evrakı, son zaman larda, Pariste bu'unmuştur. Bu evrak arasında, büyük | şüirin düellosüna ve ölümü- Londra, 13( Radyo ) — Franko kitaatı Malagaya girmek suretile büyük bir silâh fabrikasını ele geçir- mişlerdir Asi kuvvetler Mal ga ci varındaki birçok kasabaları mukavemete maruz kalma: dan zaptetmektedirler. Madrid, 13 ( Radyo )— Matbuat ve halk düşmanın mn çok ente- resan olması pek muhtemel dir. Yanancı memleketlerdeki birçok hususi evrak arasın da Puşkine ait vesikalar bu: imak kabildir. Bu maliyette olarak Fransada 5, İngilte: rede 6, İspanyada | ve Av- usturyada 2 — hususi evrak sayılabilir. Bunlar arasında bilhassa ehemmiyetli olabi leceği, Fransanın sabık - Pe- tersburg büyük elçisi Baran- tin hususi dosyasıdır. Zira mumaileyh, Puşkin ileziya de alâkadar olur ve kendi sile sık sık buluşurdu. 1936 senesi yazında Fra nsız ressam Welmar, Peter sburga gelmiş, Puşkinle sı kı dostlük münasebetleri te- sis etmiş ve giderken Puş kin, kendisine — on bir Rus halk şarkısının - tercümesini hediye olarak vermişti. We- imarın hususi evrakı içinde büyük şâlrle temaslarına ait kayıtlar bulunması muhak - kaktır. Puşkinin karısı Nataliya Gonçarovanın şâlre yazdığı mektuplar ve pek mühtem el olarak şâtrin düellosu ve ölümüne ait birçok vetika- lar, şâtrin halen İn|l||endı yaşamakta olan hafitlerinde Lady Verhner, Nadiyejda Baltenberg ve Mihail Torb- yde bulunmaktadır. Tanınmış İngiliz reşsamı Day, Rusyada 1812 senele- ri askeri şeflerinin vesimle- doi yaptıktan sonra 1928 de Rusyayı terketmişti. Pu şkin, Dayı Kromştada kadar teşyi etmiş ve kendisine me- şhur “Niçin senin ilâhi ka- lemin benim Arap profilimi çizi,or” » Şiirinin aslım he | diye eylemişti. Maalesef Pu şkinın Day tarafından ya pılan portresinin krokilerini reye ; ötürmüştür. Punlar bu gün ancak Dayın İngilt erede bu'unan müsvedde ve kroki albümleri arasında bu lmak kabildir. Puşkinin çok iyi arkadaş- larından Zinalda Volkons kaya, uzun seneler Romada yaşamış ve evrakı orada ka- lmişti Bu kevrak arasında, sön zamanlarda, — Puşkinin şimdiye kadar — bilinmiyen yeni bir manzumesi bulun muştur. 1825 35 senelerinde İspa ı nyanın Petersburg elçiliğin - | PARGREORE b Mi ressam beraberinde İngilte- |'te Seferber- İsti yor.. ni ve umum! seferberlik ilân edilmesini istemektedir. Hükümet alınacak tetbir- ler hakkında bütün partili- lerin fikirlerini sormuştur. Bu günlerde asilerin şiddetli bir taarruzuna intizar edilmek - tedir. Salâhiyettar mehafil hü- kümet kuvvetlerinin asilerin her türlü hareketini akamete uğratmağa müktedir olduk- larını beyan etmişlerdir. Belgrad, 12 (Redyo) — General Franko harb divanı tarafından Malagada 1500 cumhuriyetci idama mahküm edilmiş ve idam hükmü derhal infaz edilerek mah kümlar kurşuna dizilmişler- dir. Londra, 13 ( Radyo ) — Asiler mukavemete maruz kalmadan bazı mıntakalara da ilerlemektedirler. Almeriya ve havelesine ilerliyen asilerin bu — şehri hafta nihayetinde zaptede- cekleri tahmin ediliyor. Londra, 13 / Radyo ) — Fon Rıbbentrop ademi müda- hale komitesinde hazır bu” lunmuştur. Paris 13 (ALA ) — İspan- yada harp devam etmökte - dir. Asilerin üç — kasabayı daha aldıkları, hükümetcile- Tin de bütün cenup cephe- sinde taarruza geçtikleri ve Grenadayi muhasarayi ha- ,zırlandıkları — bildirilmekte- dir. İspanya hükümeli neşret tiği bir beyannemede Malaga- nın düşmesine sebep olarak bazı yabancı devletlerin asi- lere gittikçe artan — bir el birliğinde bulundukları key- fiyetini — göstermekte, İtal- yan ve Alman donanmala- rının asilere yardım ettikle ri ve İtalyanlarla Alman- ların General Frankoya tak- viye kuvvetleri gönderdikle ri bildirilmektedir. TÜRKDİLİ | Pazartesinden başka her gün çıkar Siyasal gazete.. | $ Yıllığı: 800 Kuruş Altı Aylığı:400 — , Sayısı: 3 | Gönü geçmiş sayılar 25 küruytur. ADRES; BALIKESİR TÜRKDİLİ | — aa G de bulunan ve Puşkinin do- stu olan Paesin hüsüsi evr- akında da — mühim Puşkin vesikaları olması muhtemel dir. Bu evrak İse bugün ya Paesin öldüğü Dresden şeh- rinde yahut İspanyadadır. Avusturyada Puşkinin bir arkadaşının kızı olan kon tes Fikelman ve Puşkinin dostu Friesenholffun —hususi evrakı da entereşandır. Profesör, sözlerini, bunla- rin neşrinin çok iyi olacar ği fikrini ileri sürerek bitir- miştir