19 Ocak 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 3

Terbiye Ve Ruhiyat: vZekâ_l_radedir.. Terbiyenin gayesi mefküreci zekâlar yetiş- tirmektir. Böylece ferdi irade milli irade gi- bi çelik bir kuvvet olur. Ve milli sanat.. Zekâ iradedir dediğimize göre her zekinin muhakkak iradeli olması lâzım — gelir Acaba hayatta iradesiz zeki ler yokmudur. Bu cevap vermekten vazgeçe rek her iradenin zekâ cür- müne bağlı olduğunu ileri süreceğiz. Ham zekâlarda iradenin dahi — tatbikatsız, ham olduğunu görüyoruz. Orta zekâlarda irade bece. riksiz, sarsak ve kuvvetsiz gibidir. Olgun zekâlar faal, azmikâr bir kuvvet!. Şimdi iradeyi tarif edelim İrade bir mefküreye ulaş mak için zekânın sarfettiği gittikçe artan arlıkça sarp- laşan devamlı bir. cehddir. suale Buna göre; irade için me- fküre şarttır, sonucuna varı yoruz. Gaye ile mefküreyi evvelki — makalelerimizden birinde açık ve — anlayışlı farklarla birbirinden ayır- mıştık. Ortaya kadar olan zekâlar gayeye doğru yürü dükleri için zaif iradelidir ler. Tarifimizin arzularına uy mazlar. Başlıca krakterleri Mefküreye doğru yürümek â © olgun zekâlar ,bu yüz ©0 irade sahibidirler. Çün küliradeleri bir tarih kaza Bacaktır. Çünkü mefküreyi kazanmak için zekâ, zarurl Ve tabii olarak devamlı ve azimli bir enerji sarieder ve bu mücadele halinde bulu: nan aktiv iradedir. Buna rağmen olgun ze kâlar tam bir irade sahibi sayılamazlar Çünkü her şey Rüyesinde —kâmildir. Çün- kü henüz Sarfediyorlar,diğer bir ifade ile daha yeni ye Hi ve peyderpey kazanmış bulunuyorlar. Ancak mef küreye — kavuştukları, onu elde ettikleri gün tam ira de sahibidirler, Demek olu yorki mefküreci irade ke male ermiştir. Çocuklarımı zı, gençliği iradeli yapmak için acaba ne yapmak İâzı mdır? Bu sual şimdiye kadar kaç dimağı kurcala Pek iyi bilmiyoruz. Ancak cid den kuvyetle bildiğimiz bir hakikat varsa oda: İrade Yetiştirmek için önce zekâ Yİ geliştirmek gerektir. İra de bir sevki tabii, bir insiyak değildir Hayvanlarda, ne batlarda görülen hareketler :"d' değil — sevkitabildir irade zekânın yarattığı bir kuvvettir. Zekânın bulunma- diği yerde iradeyi görmek Elı; bir şey görmemektir “Vet önce zekâ.sonra irade. Çocuklarımıza iradeyi, ze kâlarını Yetiştirmek — suretile vereceğiz. Ham çocuk zekâ. sıni terbiye ede ede orta dereceye getireceğiz , Acaba çocuk orta zekâ dan nasıl terfi ettirilebilir Çok kolay.. Çocuğa ver- diğimiz gayeleri büyültece ğiz. Metküre göstereceğir. Hiç bir memlekette cemiye timizde olduğu gibi verimli Müsbet ve bol yoktur. ıniılipw sosyal gayeleri ar- mefküreler ttırdığı — gibi Ferdin hayatın - da mefküreleri de çoğalt mıştır. İlimde, sanatta, fende her janrda. Bu suretle olgun zekâda mevcut o'ması zaruri irade meydana gelir. Terbiyenin gayesi mefküreci zekâlar ye tiştirmektir. Çocuklarımıza mefküre vereceğiz.. Böylece ferdi irade, mizli irade gibi çelik bir kuvvet olur Mili sanatın milli kültü rün yükselişi bu gibi irade lerin sayısına bağlıdır. Şükrü Galip * OKi a Sövyet gemilerinin faaliyetı Sovyetler birliği ticaret filosuna mensup gemiler, bu yıl Sovyetlerden ihraç edi len malların yarısını taşıya caklardır. Baltık denizi mı: ntakasında bu mikdar yüzde | 60'ı da bulacaktır. Sovyetler birliğine yapılan ithalât, tamamen Sovyet ge- mileri tarafından icra edil mekte, ve bu gemiler ayrı ca yolda diğer memleketlere ait eşya nakliyatı da yap maktadırlar. Sovyet diesel tayyare mo- Ispanyol Toprakların- Föniki TÜRKD (daÇarpışan Kuvvetler Sipta şirketinin rezaleti | istikrara müncer törü Tayyare için ilk Sovyet Diesel motörü, son günlerde Mo:tkovada tayyare motör: leri inşaatı merkezi Enstitâ sü tarafından yapılmıştır. Bu motör ile yapılan - tecrübe- ler muvaffakiyetli neticeler vermiş, ve bu Diesel motö- rü ile mücehhez bir tayya- renin diğer tayarelerden yü zde Z0 ile 25 nisbetinde da yol yapabilceği sabit olmuştur. Bu keyfiyetin Sovyet'er birliği için çok büyük bir ehemmiyeti vardır. Zira me- mleket çok — genişlir. Aynı zamanda durmadan ve yere immeden uzun mesaleler ka t da bu süretle kabil ola bilecektir. Genç sportmenlerin yeni tekarları Orta Asyada Taşkend şe- brinde hafif atletizm müsa- bakalarından genç - atletler, bir çok yeni Sovyetler Bir: liği rekorları tesisetmiş bu lunmaktadırlar 14 15 yaş'arındaki juniur lardan iki genç kız, bomba ve disk atmada büyük ma haret göstermişlerdir. Küçük Klebnikova, 41 metre Ö2 santimetreye, gene küçük Riyakovskaya da dis ki 25 metre 68 santimetre ye atmışlır. 16 17 yaşlarındaki cular arasında hız alarak 3 adımda 12 me: tre 99 şantimetre atlıyarak ha uzun bombayı spor Drobçinski, | yeni bir Sovyet rekoru te Sit etmiştir. 14 yaşındaki koşucu, 100 metreyi |2 saniyede alarak, kendisine ait bulunan Sov yet rekorunu bir kerre da ha tekrar etmiştir İspanyada çarpışan ordu- ların cephelerdeki karşılıklı vaziyetleri bir nevi umumi olmuşlur; diplomatik “cephe,, lerdeki vaziyet içinse aynı şey söy lenemez Az veya çok mu- | vaffakiyetli, az veya çok (a- al müzakerelerden, bir ke re daha, bitaraflık, yahut da karışmazlık prensibi zararlı çıkmıştır. İspanyol trajedisinin psi- kolojik netice'erinin en va- himi, Avrupanın, İspanya iş: | leri karşısında, Almanların dedikleri gibi iki “Filozofik cephe, ye bölünmüş olma sıdır. İspanyol buhranı, bu tâbirlerin şgümulünü aşıyorsa ne ehemmiyeti var. Madem ki Avrupa kamoyu hâdise- leri sadeleştirmiştir ve ma demki bu şeyleri onun gör düğü gibi kabul etmek mec- buriyetindeyiz. İşte şimdiden şümulü çok geniş olan bir ibret dersi: Eskiden ancak diplomasinin sahası kalacak olan bir. işte “kütleler, in müdahale ettiği görüldü. Sı nırlaşırı yeni tesanütler te- essüs etti ve bunlar enter- nasyonal — mesüliyetleri — ile merbutiyetleri ve doktrinleri 'asında kalan hükümetlerin vazıfelerini çok daha güçle ştirdi. Diktatörlüklerle dem- okrasilerin karşı karşıya bu tandukları - ve — birbirleri'e mücadele ettikleri zamanda- mberi ortaya çıkmış olan bu ilk büyük Avrupa kavgasın da karmakarışık bir manza rayla karşılaşıldı. Ve burada en arazi vâkıanın, herhalde, evelce harp tehditlerini fr en'emekle öğünen ihtilâlci kuvvetlerin * Milli, savaş po zisyonlarını kabul — etmeleri olduğu söylenebilir Avrupa nizamını idameye ve muhafazaya ehemmiyet veren devletler bunca girif tlikler ortasında pek de iyi bir rol oynamadılar Daha 1936 temmuzunun sonunda, İspar.yol ihtilâlinin başlangı cından on iki gün Fransa, İngiliz kabinesile da nıştıktan ve ondan teşvik. gör dükten sonra, İspanya işle rinde bir bitaraflık uzlaşmasının müteşebbisi Aradan üç sonra, olmuştu hafta geçtikten sonra Fran sız teşebbüsü yemişlerini ve rmişti ve İspanyada müda. hale yüzünden çıkacak her türlü âni tehlikelerin önüne geçildiği düşünülebilirdi. Al manya ve İtalyanında ştirak etmiş olduğu müşterek gay retlerin ifadesi olarak İspa nyada bitaraflığa hürmet et mesine nezaretle mükellef kontrol komlsyonu ilk top lantısını 9 eylülde Londrada yaptı İberya yarımadasının bundan böyle dışardan mü- dahalelere karşı masun bu lunduğu neticesi çıkarılabilir mişdi? Hâdiselerin devamı gösterdi ki, en kötü ihtilât ların vukua gelmesini önle mek için birlerinin bütün enerjisi diğerlerinin bütün | uzgörürlüğünü icap ediyor- du. Nazyonalistlerin, gösterdi- kleri kısa müddet zarfında | Madridi alamamış olmaları çok ehemmiyetli bir hâdise | çok dir; çünkü mücadele iki harbın kati safhası eden tarafın kanastince sivil burada Yük- yaylasındaki ve seferber i'eri sürüldü. sek Kastil hele Guadarrama ki kuvvetleri soğuklar kötü- sırtların | rümleştirildi. Diğer taraftan | aasyona'ist kıtaların en iyi elemanlarının (aynızamanda milislerin) pek ağır zayiata uğramış ve Faslıların İspan yanın sert iklimi yüzünden sarsılmış — olduklarına şüphe yoktur. Bu esnada İspanya sivil harbının tarzı değişti. Baş langıçtaki hareket harbının seri iler emelerin, Toledonun inanılmıyacak — bir kurtarılışının — yerine siper muharebeleri, uzun Zzaman devam edebilecek bir harp başladı. Fakat göze batan değişiklik bundan ibaret ol- madı. Sulh için büyük teh likeler doğurabilecek olan yeni bir vaziyet zuhur etti. Denilebilir ki, soönteşrinin başındanberi İspanya harbı | iki muharip taraftaki İspa nyollardan ziyade dışardan gelmiş ve onlara iltibak et miş gönüllüler tarafından devam ettirilmektedir Daha ilk, günlerden itibaren, âsi Jantenin. her şeyden önce yabancı lejiyonu ile Faslıla ra güvendiği görülüyordu. Bundan sonra, yarımada to ideo'ojik tercih lerine göre her millet praklarına ve insan'ar çıkmağa başladı. Birçok Almanlar ve İtalyanlar General Frankö nun ordusunu kuvvetleadir diler, bunların ekserisi Ede nin avam kamarasında söy" lediği gibi hükümetleri ta rafından toplanmıştı. Diğer taraftan başka ve İtalyanlar da, antifaşist veya antinazist — o'dukları için Fransızlar, İngilizler Be İçıkal Ruslar ve Polon yalıların yanında Valensiya hükümetinin emrinde çalış maktadırlar. — Sivil manzarası değişmiş sınıftan Almanlar olduğu ve enternasyonal bir mahi- yet almış olduğu — söylen mekle demek ki mübaleğa edilmiş — değildir. içindir ki Londra komitesi silâh ve cephane ithalâtı meselesini olduğu gibi gö nüllüler meselesini de ele al mıya davet edildi. Yeni bir hitto elektrik is- lasyon Murmanska 26 mesafede Tuluma nehri üz erinde 48 bin kilovat kuv: vetinde yeni bir hidro elek- tcik istasyonun inşaatı bitmiş ve bu istasyon — çalışmağa başlamıştır. Bu istasyon, dünyada en şimalde bulunan hidro elek trik enerji istasyonudur. Yeni televizyon istasyan- ları Biri Moskovada, biri Le ningradda ve biri de Kiev- de olmak üzere 3 yeni te- levizyon istasyonu tesisine başlanmıştır. şekilde | harbın | Onun | | riciye bakanı Bunun Viyana, 18 ( Radyo ) — İflâs eden Fönikis — sigorta #irketinin direktörünün yap- tığı ihblâs zannedildiğinden çok mühimdir. Yalnız Viy: anadaki ihti'âs iki veya üç milyon şiling tahmin edil- mektedir —— | Deniz Topları Küçültülüyor.. Londra, 18 (A.A,)— Va şington mehafili — İtalya de- niz toplarının ondört pusa indirilmesine muvafakat et- tiğinden memnun görünmek tedir Japonyanın da ayanı su retle hareketinin kâfi gelece- gini söylenmektedir. Londra, 18 (Radyo) —Ha: Cenevreye gitmeden önce Parise uğra yacaktır. Sancakta olup Bitenler (Baştarafı birinci sayfada) Londra, 18 (A A.) — Ro: yter ajansı bildiriyor: Times gazetesi Sancak me selesi hakkında yazdığı bir makalede diyor ki: Kürkiyenin davası kanuni bakımdan zayıftir. Fakât gu- rasını kabul etmek lazımdır ki. ameli noktai nazerdan Ankara hükümetinin dava &ı lehinde söylenecek çok | şey vardır. Cutsakiku İstevmeder we T #kleri Arap idaresine geçme kle büyük bir tehlike altına gireceklerdir. Bazı Türk ga. zetelerinin kısa süren çıkış larına rağmen Türkiyeyi ser güzeştçi emeller — beslemek veya Halebi İskenderun li- manında (Türkiye hükümeti hu limanın bir kısmını kira ile tutmak istemekle ,bera- ber) mahrum etmek arzusu- nda bulunmakla ittiham için ortada hiçbir sebep yoktur. Türkiyenin harici siyaseti © kadar düzgün ve o kadar muslihane olmuştur ki, bu gibi şüpheler kaklı olamaz. Bununla beraber Türkiye: nin âkıbeti hakkındaki endişele- gözüküyor. içindir. ki, Ankara hükümetinin sert tenkitlerde bulunmaktan ise meselenin tesviyesi için Sancak ile Su riye arasında bir federal it ri çok samimi | tihat kurulması şeklinde ya kilometre | pici ve faydalı hir. teklifte bulunmuş olması çok iyi bir haberdir. geitittnmünününn BONO Mübadil ve gayri İ Lllllllllll v öt bi İskenderun Türklerinin | $' Bilumum banka ve şirket hisse se- netleri yüzde 5 ve iki faizli hazine tahvilâtı alınır ve satılır. SAYFA: - ——— #:BanaKalırsa; L..'..........Il...l.'ld Leblebici Horhor Münasebetile Halkevinde *göze çarpan bir — canlılık r. — Bilh kurslar şubesi — faideli çalış- | malarını gösteriyor. Halkev- lerinin bir çok şubeleri gör- dükleri işi açığa vuramıya - cak bir krakterdedir. Halkın gözüne batacak faaliyetleri temsil kolu göz- termek zorundadır. Temsil kolu vakit buldukça — salo , nuna meraklılarını topluyor. Muammer Gözalanın yokluk içinde varlık yara- tan yetiştirme de olsa piyes- leri gülmek, eğlenmek his duymak istiyen tiyatro me- raklılarını bir derece tatmi ne çalışıyor. Bazan bu kol ağır piyes- lere de teşebbüs ediyor. İşin takdir edilecek tarafı- işlerin - de kendine göre muvalfık ol masıdır. Leblebici Horhor, bol kos tüm, ağır mizansen ağır reji ve zengin bir aksisuvar, raks ve kuüvvetli bir. minik mi- zansen istiyen bir bir Film eseridir. Bizim , Halkevi — sahnesi dar, kostümü az, sanatkârı vasat olan bir teşekkül olduğu halde bu işi başardı ve hal- kı güldürdü. Güldürdü diyorum. Çün. kü operetin tarifi de- mev- zua değer vermiyen gayesi halkı güldürmek olan şarkı. h wodvil değilmi dir? Kısa keselim: Halkevinde- temsil edilen Leblebici Horhor iyi bir ve- | vü veya komedi — muzikal balinde bize içirildi. Genç amatörlerden tenör, yas, şantöz vesaire bekliye- cek değiliz Kendilerine göre başardı- lar. Üç perdede de hiç ol- mazsa seyircinin yarısından çoğu lâyikile alkışladı. Hülya, Muammer, Meh- met, İhsan, Salih kendile- rinden umulmıyan muvaffa - kıyeti gösterdiler Şu halde — çalışılmış | eser. Ve şu sahne, bir halde Halkevi Temsil kolu çalışıyor ve ça | lışarak çıkıyor Bekir Ahmet TÜRKDİLİ Pazartesinden başka her gün çıkar. Siyasal gazete.. Yıllığı. — 800 Kuruş Altı Aylığı:400 — , Sayısı: 3 . | Günü geçmiş sayılar 28 | | kuruştur. | ADRES: BALIKESİR TÜRKDİLI Te 4 t — mübadil bonoların Adres: İzir irde Kemer Altında Hacı Hasan Otelinde 60 Numarada Cavit: Telefon 3903 AĞAt