19 Ocak 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

SAYFATE . İstiklâl Marşı Şâiri MehmetÂkif.. Üstadın Şüir Cephesi.. öi Üstad Mehmet Âkifin (Şi- ir cephesi) çok sarptır; be vDim tırmanamıycağım dik ve ulu dağlarla muhattır. Ben zaten ona aid ufak tefek hâtıralarımı yazmakla iktifa edecek değilmiydim? Bu kararımda, şu yeni cep he karşısındaki aczi mutla kımdan dolayı da, sebat ve sadakat göztermeye mecbu- rum. Karlin afvine iltica ed- erim * Hatırlardadır. ki: O büyük adama mühtelif ünvanlar tevcih edildi: *Şâir, dediler “Nâzım, dediler, “Geri, de- diler, “İleri, dediler, *Hep, dediler, “Hiç,, dediler... Fakat, râvilerin veya mu ârızların döne dolaşa niha- yet ittifak ettikleri bir nok ta vardır ki: O da Âkifin yazdıklarında samimi- oldu ğudur. Herkes onun - şiir lerini veya nazmlarını ru hundan kopa: gelen birer vıcdanından diye tanıdı. İşte, yalnız bu vasf bir insan oğiu ıçin, hele bir şâir veya mâzım için en büyük meziyyet, başlı başına bir var. hktır. Acaba, ileri veya şö- 5i böşle hangi Dir şâlrimsie bu yüce varlığa erebildi? Akif belki geridir, yahut H. Basri Çantay , “Birdin şâiridir.. Fakat, ona benzemişen, onun gibi ol- mıyan hangi babayiğit ve ileri bir şâirimiz bu millete, bu milletin öz ruhuna onun kadar işleyebilmişlir? Kim Âkif kadar “bu cennet va tanın uğruna, bülün varlı> ğim vakföü Ffedâ etmiştir? İleri muârızlardan hangisi bir Balkan Faciasm, bir Çanak kale destanı, bir İstiklâi Ma rşı yaratabildi? Hangisi, me selâ, bir Meybane, bir Ma- halle Kahvesi, bir Hasta, bir Köfe, bir Bayram, bir Sey- fi Baba, bir Köse İmam.... Yazdı! Daha ileri gidiyorum: Dünyanın hapgi kıtasındaki bir İslâm şâir veya muhar- | riri Türkön veya mensup olduğu — milletinin âlâmını Âkif kadar duydu ve ciha- na duyurdu? Âkif Türk ve İslâm âle- minde eşi bulunmıyan bir tek güneşti. O koca âlemi kendi dar ölçülerine sığdır- mak isteyenlere acırım, Âkif ölçüye değil, ölçü Âkife uymaya — mecburdur, okadar. işte * Âkif şâir değilmiydi? Bu nu ilkin kendisinden öğre- nelim. Ü, birinci cilt Safa: hatının başlangıcında şöyle demişti: Bana sor sevgili kari, sana ben söyleyeyim, Ne hüviyyette şu karşında duran u'ıı:ıı: Bir yığın sözki samimiyyeti ancak hüneri; Ne tesannu' bilirim, çünkü, ne sanatkârım. Şilr için 'GBı. yaşı, derler; onu bilmem, yalnız, Aczimin giryesidir bence bütün âsürım! Ağlarım, ağlatamam; histederim söyleyemem; Dili yok kalbimin, ondan ne kadar bizârım! Oku, şayet sana bir hisli yürek lâzımsa, Oku, zira' onu yazdım iki söz yazdımsa. Ayni cildin sonunda da şu (itiraf) 1 yazmıştır: Safabatımda, evet, şir arayan hiç bulamaz; Yalnız, bir yeri hakkında “Hazin işte bu!,, der Köfe? yok. Kahve?” Hayır. Hasta? Değil. Hangisi ya? | Üç buçuk nazma gömülmüş koca bir ömrüheder! Evet, büyük Üstadın kendi şüiirleri hakkındaki hükmü işte budur. O, diğer eserlerinde de ayni mahviyyeti gös: termiştir. Meselâ, ikinci cild Safahatının başlangıcında şöyle diyor: Köprüden çok geçerim; hem ne kadar geçtimse, Beni sevketmedi bir kerrecik olsun ye'se, Ne Halicin o yosun çehreli miskin suları; Ne onun Hilkate kösmüş gibi durgun kenarı! Herkesin hissi bir olmaz Meselâ karşıdaki, Sahilin, baş başa vermiş, düşünen, pis, eski, Ağlamış yüzlü, sakil evleri durdukça, sizin, İçinizden acı şeyler geçecek hep.. Lâkin, Bak benim öyle değil. biz de biraz şâir olun Meselâ, geçtiğiniz yalpa yapan tahta yolun, Ceddi merhumu acap salmı demekten ne çıkar? Geliniz farzedelim biz bunu sabih bulvar! Köprüler asma imiş Avrupa afakında . Varsın olsun, o da bir şey mi? Bizim şarkın da, Böyle daldırma olur.. Hem açınız âsârı! Köprünün nerde görülmüş, hani, tahtelbahrı? Anladım: Ben ne kadar Seni, ey sevgili kari, bu şire özensem de, demek, telekki pek pek, Azıcık güldürecek . Yoksa o bir yanda, hazin, Bin bakikat sırıtırken kıyısından denizin, Diyeceksin ki: “Hayalin Ya şu timsali İlâhi de mi gitmez hoşuna ? ...—ı. yeri yoktur.. Boşuna!, B e TÜRKDİLİ — # Adana Felâketzede- leri İçin Yardımlar.. Elremitte ve - Gönende Telâketzedelere - yardım için iyi teşehbüslerde bulunuldu. Edrdmit, 18 (Hususi) — Adana felâketzedelerine bir yardım olmak — maksadile burada tertip edilen deve küreşi pazar günü havanın kısman güzel olması müna- sebetile büyük bir kalabalık önünde yapıldı. Bu güreşlerin seyrine ci var köylerden kalabalık bir halk kütlesi de gelmiş bul- unuyordu. Güreşlere 20 den fazla deve Iştirak etti. Felâ- ketzedelere yardım edilecek epeyce para temin edilmiş oldü Göne, 18 (Hususi) — C Birlik - Güç berabare kaldı Pazar günü Ali Hikmet | stadında İdııııııblrllhle ld mangücü arasında yapılan maç heyecanlı ve zevkli ol du. Havanın güzel olması spor meraklıların miktarını da çoğaltmış bulunuyordu. Bu seyirciler arasında Türk Spor Krumu Başkanı Gazi antep saylavı Ali Hikmet Ayerdem de hazır bulunu yordu. Oyun samimi bir ha- f va içlüde başladı. Her ikı tarafın birbirine yaptığı teh- likeli akınlar sonunda birin | €i devre 1 - 1 beraberlikle | bitti. İkinci haftayım galip gel- mek için çalışan — iki ta- kımın mütevazin akınları va- | ziyeti değiştirmek imkânını göstermedi. Ve oyun | - | beraberlikle sona erdi M;mleketteln“ Kültür Hareketleri.. Başvekâlet istatistik Um- um Müdürlüğü tarafından mufassal bir kültür istatisti &l hazırlanmıştır. Bu istatistikte 1923 den 1935 senesine kadar olan ilk, orta ve yüksek tahsil vaziyeti uzun boylu ve ha- tasız sürette tesbit edilmiştir. Bu istatistiğe göre, 1934- 1935 ders yılında 6402 ilk mektep, 118 orta mektep, 68 lise, 14 muallim mek tebi, 356 şanat ve teknik mektebi, 15 üniversite ve yüksek mektep fakültesi da hil olmak üzere ceman 6653 mektep vardır. Muallimlere gelince, ilk mekteplerde 10,216 erkek, 4886 kadın, orta mektepler- de 177 erkek, 582 kadın, Liselerde 855 erkek, 189 kadın, muallim mekteple:- rinde 149 erkek, SI kadın, sanat ve tekaik okullarında 375 erkek, 95 kadın.* üni versite ile diğer yüksek me- kteplerde 598 erkek, 93 ka dın olmak üzere 19,890 mu- | allim ve profesör vardır. i Bu suretle memleketimiz- de bu sene içinde çalışan | 13,904 erkek, 6926 kadın | öğretmen mevcuttur. Halk Partisi ve Halkevi baş kanı Osman Gönenin gayre tile Halkevi salonunda hal ka filmler gösterilmektedir, İdmanyurdu ve Doğanıpo- run maddi yardimlarile ge tirilen bu filmler Adana fe lâketzedeleri yararına göste- rilmektedir. Halk yardım etmek mak sadile geniş bir alâka ile filimleri görmiye gelmekte- dir. Çarşamba günü Ankara Postası Filminin ilkokul ço- cuklarına gösterilmesi karar laşmıştır. Gönende Halk dershaneleri açıldı Gönen, 16 ( Hususi ) — Halkevimiz tarafından hiç okuma yazma bilmiyenler için bir gece kursu açılmış tır. Bu kurslara halk geniş bir alâka ile devam etmek- tedir Kursta okuma yazma dan bağka hesap, ve yurtbi İgisi de gösterilmektedir. Kursun dersleri ilk okul öğ retmenleri tarafından veril mektedir. Havalar çok soğudu Gönen, 18 (Hususi) — Soğuklar burada — şiddeltli bit surette devam — etm- ektedir. Üç gündür müte madiyen kar yağmaktadır. Soğukların artması ve ka rin yağını dun ve kömür Hlatlarının da — yükselmesine sebep olmuştur. Gönende sörek avları Gönen, 18 (Hususi) — Köylünün mahsulüne engel olan — mızır hayvanlarla mücadele bu sene şiddetli artırılmıştır, Bilhassa bu gü nlerde fazla görülen domuz avı başlamıştır. İyi neticeler vererek devam etmektddir. Kısa bir zamanda — birçok domuz öldürülmüştür. Odun fiatları Pazar günü odun az gel di. Soğukların devamıda bu- na inzimam edince üç, üç buçuk liraya kadar satılan arabalar beş buçuk allı li. raya yükselmişti. Kömür fiatları toptan üç, pereken de olarak dört kuruşa satıl maktadır. Şehir kulübü idare heyeti arasında Yeni seçilen Şehir Kulü- bü idare heyeti arasında yaptığı iş bölümünde Avu kat Sadık Denizi reisliğe, ikinci reisliğe Doktor Raif Demiralpı umumi kâtipliğe Makbuleyi;Muhasipliğe Dok- tor Kâmil Seslioğlunu, Ko- miserliğe Hilmi Çiloğlunu ve : iLİMiZDEN HABERLER Dün Hava Tekrar Kara Çevirdi.. Sabahleyin güneşli ve sakın - olan hava öğleden son bozdu, kar düştü. Dün, evelisi gün hava ep eyce açılmıştı.Bilassa dün sa- bah hava sakin ve güneşli- ydi Bir kaç gün önce nakıs dörde beşe kadar düşen termometre dün öğleden ön ce zait beşe kadar yüksel mişti. Fakat ssat on dört ten sonra — hava kapandı. Daha biraz geçince yağmur çiselemiye başladı. Nihayet bu yağmur b sonrada kara çevirdi.Saat o yedi sıralarında artık lapâ lapa kar düşmiye başladı. Daha evel yağmur düştü- ğü için yerler kar tutmadi se, kiremitler, ve etraf pek çabuk beyaza büründü. Gece de kar geç vakte dar bu şekilde devam ını- Mıntaka | Edremitte Lik maçları ( küstürü kuruldu) Bir Kavuk devrildi temsi Pazar günü — saat 14 te Halkevinde Mıntaka futbol lik bheyetleri Mıntaka baş kanı Feyzi Sözenerin baş- kanlığında toplanmış ve lik maçlarının fiküstürlerini yap mıştır. Kongreyi Feyzi Sö zener açtıktan sonra futbol ajanı Faika yerini bıraktı. Mulhakat — mümessilleri * şunlardır: Bürhaniye Hasan Kaptanoğlu, Gönen Mustafa binık, Edincik Hacim, Ed. remit, İhrahim, Ayvalık Mu cip, merkez — İdmanbirliği Münir — Yenal; İdmangücü Şuüri Sümer — Yurt İrfan, diğer #por sosyeteleri murah has göndermemişlerdir. Balıkesir sporu etrafında görüşmeler yapıldıktan son ra nizamnamenin tesbit et- tiği şekilde kupa ve lik fıkü- stürlerinin tesbitine geçil miştir. Kupa maçlarının 7 Şubst — Pazar günü başla masi kararlaşmıştır. Fiküstüre göre mınta' a üç gümedir. A B. C, gümele- rini her gümenin de hake mini ayırmıştır. A gümesinde Balıkesir ve Susığırlık. B. gümesinde Ayvalık. Edremit ve Bürhaniye, C. gümesinde Bandırma!İdmanyurdu, Ban dırma Birlikspor, Gönen İd. | manyurdu, Edincik Sporyur dudur. En sonda bu grupların galipleri de birbirile çarpışa- | caktır Bu fikstür — tanziminden | sonra yine Balıkesir sporu etrafında konuşularak top İantıya nihayet verilmiştir. Edremit, 18 (Hususi mu habirimizden ) — Halkevi Edremitlilere güz! bir gece geçirten bir müsa mere verdi. Bu müsamere! Darü bedayi — eserlerindi Musahip zade Celâlin bi Kavuk devrildi isimli kome disi temsil edildi. Temsilit dekor ve kostüm bakımın da oynıyanların muvaffaki yetlerine karışması umumli yet — itibarile müsamere fevkalâde kıldı. Halkevi gençleri bu pi de büyük bir muvaffakiyı kazandı ve alkışlandılar. Münhal mabusluklara seçimi Ankara, 18 (Radyo) Mü nhal olan İstanbul, Siirt, vi Kocaili saylavlıkları için y rlerinde seçim — yapılmış neticede Halk Partisinin na mzetlerinden Atf stanbul, İbrahim Dilbay Kocaili, Me hmet Ali Kurtoğlu saylavlıklarına — müttelik, seçildiler, Adapazarında okul İstanbul, 18 (Radyo) — Adapazarımdan bildirildi" ğine göre şehir — ortaokulu için Kültür Bakanlığı tara” fından ayrılan 25 bin lira 50 bin liraya — çıkarılmıştır: Adapazarlılar da bu mikta: ra aralarından — topladıklari 15 bin İirayı katarak mü kemmel bir bina yapmıyâ karar vermişlerdir. Büyük bir bina da sine ma haline konularak kültür |işlerinde büyük bir adıma Dzimi encümen toplantışı eestmie otuyor. | Vilâyet Daimi Encümeni belli toplantısını dün - vali Ethem Aykutun başkanlığın. | da yapmış ve vilâyet işleri üzerinde faideli görüşmeler | yapmıştır. | Bu arada Edremit Gazi ilk okulunun tamliratı için 200 liralık masrafıda kara ra bağlanmıştı. çeeğrmei Halkevinde temsil Halkevinde Pazar günü | akşamıda Leblebici Horhor | oöpereti temsil edilmiş ve ka- labalık bir. seyirciyi salona znedarlığa İbrahim Ocaklıyı | toplamıştır. Operet akşam ayırmıştır, da tekrar edilmiştir. Bir Erspraste çıkan yan- gında 72 kışi öldü, Hokong. 18 (Radyo) - KA nton - Hiyokong eksperesit” de çıkan yangında 72 ölü | vardır. Yangın bir suuiniyel" le yapılmıştır. Cehennem makinesi sebzt sepetlerini ateşlemiştir. Müthiş bir yangın Melburn, 18 (Radyo) — çıkan büyük bir yangın V ktorkok kömürü depolaı berhava etmiştir. Tesbit e0 ilen zarar 500000 — İn; lirasıdır. Burada AŞ A a afamı — müfk — mene ae . AM —. ra- - .x (. -.