4 Ekim 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

(Baştarafı birinci sayfada) sa, hayvandan insana geçen hastalıklar — tanıyoruz. - Bir I mahalle halkını. bir şehri | bir acun parçasını kaple- | yan yayılan (bulaşık ve ya- yalıcı) | çok hastalıklar ta- | nıyoruz. Ve bunlar ekseriya — insan kitleleri arasında mü- hum miktarda ö'ümler ya pan korkünç — hastalıkların haşında geliyor. Bir memlekette böyle bir hastalığın huküm sürüp sü rmediğini bilmek - için kaç kişinin yakalandığını gün geçtikçe tutulanların mikta rının artıp eksi'diğini bilm eğe ihtiyaç vardır. Bunu anlamak için ise evve'a or ada kaç kişinin yerleşmiş bulunduğunu bilmek lâzım:- dır. 4 — Bir memlekette ye rleşmiş bazı hastalıklar bu hunabilir. Sirayet bu hasta lıkların kökünü almağa ma ni olduğu için devlet yaka lanmış-olanları tedavi sede rek sağlamları bulaştırma mak için bastaları tecrit ederek — hastalığı almanın yollarını göstermek sureti e sağlam'arı propağanda ile ilâç ile koruyarak — hulâsa birçok usulilerle bu kasta- hklarla, meselâ Frengi, Sıt ma, Trahom, Verem i'e mü cadele eder isavaş yapar) Bu savaşlta yerine göre bir çok usüller, metodlar kul lanır. Bir muayyen müddet sonra tutulan yolda muvaf- fak olunup olunmadığını an- lamak icabediyorsa yolu de- giştirmek veya yeni bazı üsüller ilâve ederek müca deleyi idare etmek ister, Muvaffakiyet veriyorsa tut tuğu yolda devam eder. İşte böyle bir karar vere bilmek için de hastanın, iyi olanın ölenin adedini bi'me- ğe daha eve! de mem'eket te kaç kişinin oturduğunu bilmeğe ihtiyaç vardır. 5 — Bunca — ilerlemeye kargı'ık halâ sebebini bil mediğimiz bazı hastalıklar vardır. (Kanser) — bunların başında bulunuyor. Ve bütün dünya hayrete değer teşki lât ile bu öldürücü kötü illetin sebebini arıyor; bu arama işinde muhtelif na mütenahi yollardan gidılm ektedir. Her — memlekcette her arz kıtasında kanserin iklime besleniş tarzına mes leğe yaşa, cinse göre n's beti aranıyor toplanıyor, bu süretle vücutta kansır çık- masında muhtelif amillerin derecei metballeri araşlırı iyor ve böylece kanser ya pan hakiki âmil aranıyor. İşte busişte de i me bir ya rdiım edebilmek — sebepler meydana çıkararak mümkün ise, korünmağı temin elmek ve aihayet bu gaddar il e tin ifşası için kullandığımız vasıtaların ne nisbette ve ne şartlarda muvalfakiyet verdiğini tesbit ederek, ona göre bunları - kullanmakta devam vey islâh etmek iç in rakama nisbeti adediye ye istinat etmek mecburi yetindeyiz Bunun için de her şeyden evel her yer de ve her köşede kaç ki- #i bu nn luğumuzu ğe zaruret vardır. ©& — Devlet, yurdun dört köşesine hakim gönderiyor. Hekim adedi nüfus adedile bilme D için bütçe ve yakın bir alâka gösterir, muayyen — mikdar — insana nuüyyen. adet hekim İâx imdır, o halde kaç hekim lâzım olduğunu tesbit — için keza muhtelif kasaba, şehi- rlerde açılacak hastahane Dispanser. ve her nevi içti- yardım teşkilâtı iç'n nöfusun tesbiti zaruridir, 7 Gerek devlet teşki Vâtp gerek kurumlar. muh taçlara, düşkünlere yardım teşkilât arını nüfusa göre tanzim etmek her naktasının nüfusuna gö re hazırlık yapmak mecbu riyetindelirler. 8 — Son zamanlarda Av rupa milletlerinde bilhassa büyük şehirlerde doğum az aldığını gören bazı mücll:f lar böyaz ark mal insanlarının bu gerileme'lerine mukabil sarı — arkın arlmasından yana yakıla şikâyet edi yorlar. Almanyada 1873 de 1000 nüfusa tevellüdat 39,7 oldu ğu halde bu rakam 1932de 15,1 re inmiş yani binde 62 nisbetinde aza'mışltır. Fransada bu azalma 47 Danimarka 44, Beritanyada 5ö, İsviçre de 49 dur. Keza büyük — şehirlerde evlenme miktarının azalm ası da ehemmiyet'e dikkat gözünü çekiyor ve birçok ları nüfus miktarında çocu- ğun en çok olması ihtiyra doğru miktarın muntazam azalması yani — nüfusun kaldeden zirveye doğru bir küllâh (mahrut) — şeklini — alması lözumunu ileri sürerek bu gidişle küllâhın tersine dö- nerek ucü - İle mecburiyetinde iddia — ve ediyorlar. Bittabi bu uyandırma lâ zimgelen tedbirlerin a'ın tutunmak kalacağını tehlikeyi işaret ması içindir. İşte milletlerin, irkların ileri vey geri gidişlerini evlenme, hastalık. çocık ya pma çocuk Cüşürme nisbet- lerini tesbit ederek tehlike yi zamanında ğimiz. hep istinat edecektir. tammaklı- Sayımın sağlık bakımın ehemmiyeli temin ed eceği — faydalar saymakla tükenmez Biz burada bir kaç maddede muhtelif cep heleri hulâsa etmek istedik. Üzer erinde ancak birer satı rla durabildiğimiz her bahis bir mi let bir memleket için yalnız başına hayali o'abi'e cek kadar mühimdir. Milletimizin ileri atı'ma'a- dan rile do'u olan yaşamak ku: dret ve hakkımı dünyaya tanıtan bir devirde yaşıyor- uz İnk!şaflarımızır ölçülme si. her zaman — tahlikeden uzak olarak garanti altında bu undurulması için üzerin- de &€ehemmiyetle duracağımız mühim işlerimizden bir da nesi de muhakkak ki sayım dir. Bunun için sayırmın di ğer bakımlardan ve - bizim ihtisasımız haricinde — o an faydalarını bir tarafa bıra karak diyebiliriz ki, sayım. sağlık bakımından mil'etler için hayati iştir Pu bakımla her vatandaşın ona yardım etmesi de milli ve vatani vazifedir. OPER .TÖR Kâzım İsmail Gürkan İslaKatiık Umum müdürlüğü a x- Tindan gürderilmiştir. lâzım — olduğucu | sayım Üzerine | TÜRKDİLİ — İlk Teşrin 4 — iLiMiZDEN HABERLER Yine Orman Yarıgını Tarlada çıkan yangıldan ateş ormana sirayet elmiş ve bütün çamlar baştan haşa kül olmuştr. Son bir yıl içinde yanan armanlarımızı — küöl halinde gözümüzde — can andırırsak, içimizin yandığını his ede riz. Bizce, her ne şekilde ol ursa olsun yangın çıkaran lara en büyük ceza'lar talı | bik edilmelidir Vir ağacın kaç yılda ol- İ | | gün bir hale geldiği düşü- nülürse, korkunçluğu, derhal anlaşı hır, orman yangınının İlimizdeki son orman ya> ngını şudürt Çakır kamuruna — bağlı Sarıçayır köyüne ait tarla- larda nasılsa bir yangın çı kmıştır. Ateş büyümüş ve © civardaki ormana sirayet etmiştir. Pütün çamlar yan: miş ve orman — baştan başa kül olmuştur. Sonradan köy üler yetiş miş. Fakat iş işden geçtik ten sonra.. Dikkat lâzım - Edremitte üzüm bol. Yağmurlar sörekli yağdı. Köy okulları vesaire,. K Kdremitten Bir Görü Edremide bol yağmur düştü. Edremit, 2 (Özel aytarı- mızdan) Furada — halkın en fazla güvendiği Ürün zeytindir. Bu yıl verim se- nesi olmamasına — rağmen sürekli yağan — yağmur arın tesiri ile vaziyet birdenbire değişm çtir. Zatın — baygin bir hale gelmiye başlamış o'an zeytinlere. son yağmur ların çok faidesi dokunmuş- tür. Halk, neşe içindedir. Eyi randıman alınacağı yüzde yüzdür Üzümler 60 paraya İndi Edremit bağcı'arı, bu yıl en bol ve nefis üzüm elde ettiler. Fakat, satış yok. So ma veya rakı fabrikamız ol. madığından üzümün kilosu nu 60 paraya satmak mec buriyeti hasıl olmuştur. En eyi üzüm 4 kuruşadır. Nüfus saylmı işi Nüfus sayımı hazırl kları tamamlanınıştır. Numara taş ameliyesi de bitmiştir. Şim- di, sayım gününü beklen ek teyiz Halkevi Müzik kolu Halkevimizin Müzik faa: liyeti öğünülecek derecede eyvidir. Bu yönden evimiz, hayli ilerdedir. Şimdi., mü zık kolu başkan iığına Gazi okulu öğretmenlerinden B. Rakı Kaçakçılığı... Rakı kaçakcılığı yapan bir- şebeke meydana çıkarılıı. Havran, 3 (Gezgin ayta- rımızdan) — Havran - ka- mününün Şekveren — kö yünden Tatar Kerim ve ortağı kassp — İsmail ile | Çobanı Mebhmedin kaçak rakı sattıkları haber a'ınmış | ve derhal evleri besılmıştır Yapı'an araştırmada, 300 | kilo miktarında iki varil ta hammür etmiş çibresi ile ra- kı çekmeğe mahsus n über rit nakliye borusu, kazgan ve kapağı bu'unmuş ve mü | | | madığı için şimdi onlar ara Şahabettin seçilmiştir. Edremit ve — köylerinde — okul | vaziyeli. İlçemizde, hemen her ye- | re okul yapılmakta ve lüz- | umu kadar öğretmen veril- mektedir. İlsürel Komisyonu dün toplardı Dün, İlsürel komisyonu, İbay ve Şarbayımız B. Sa: lim Gündağanın başkanlığı altında toplanııştır. Bu toplantıda, bazı önem W işler görüşülmüş ve kar arlar — yerilmiştir, Yapan Kadın Gönen, 3 (Özel) — Gö. nen ilçesinin. Tırnova ma- hallesinde Süleyman karısı Şafianın tütün satlığı gizli gizli kaçak | anlaşılmış ve evinde yapı'an araşlırmada 4 kilo kışılmış kaçak tütün bulunmuştur. Kaçakçı badın hakkında lâzım gelen tah | kıkat aypılmaktadır. Sağlık Va soysıl yardım direktörü küyleri dolaşıyer, Sağlık ve soysal — ya direktörü doktor — B. - Folk Yargıcı beraberlerinde »i yandırlık fen — işyarı İsmü' Hakkı olduğu * halde düf Sındırgının yangın felâketi” ne uğrayan Düğüncüler yüne gitmiş'lerdir. Orada, köyün sıhhat V* bayındırlık işleri İle uğrat” mışlardır. p Sığ'ık direktörümüz bü tün cıvar köylere uğrayara halkın shhi — vaziyetli ile yakından ıl.ılenıcıklı" dir Bir nikâh İnhisar'ar satış işyarı mal Calânın oğlu Tsmat' Calân ile kasap İdris kız! Zeliha ma nikâhları dü? saat 14 de uray salonund" yapılınştır. Kutlu'arız ÇocukEsirgeme Kurumunun — tebrik telgrafnameleri. Çocuk Esirgeme Kurun.u Genel Merkezi - tarafından hazırlanan ve sureti - husu siyede Viyanada baslırılan *Lüke, tebrik telgraf kâğıt- | Geçen sene yapılan üç Hktoku'dan Kadı ve Sarınç köylerin dekilere birer, Güre yatı ilk okuluna da dört öğ retmen verilmiştir. Yine geçen yıl Havranda açı'an, otuz yatak'ı yatı ok- uluna ilâve o'arak. bu yıl, Güreye elli yataklı bir yatı okul açılma hazırlıkları bit- mek üzeredir. Cumuriyet bayramında açılma töreni yapılacaktır. Zeytin'i köyüne 12 oda'ı - bunlardan sekizi dersane olacaktır. - Dokuz bin lira keşifli büyük bir oku'un yapılmasıtahakkuk etmişlir. | Onunda temel atma töreni Cumuriyet bayramında ya pılacak ve öku! gelecek ders yılına kadar bitmiş olacak hir. | İlçebayımız çalışıyor. Değerli ilçebayımız Ömer Bedrettin, kısa bir zamanda kendisini halka sevdirmişlir. İlçebayımız s&ık — sık köyleri dolaşmakta ve — halkın ihtiyaçları 1'e yekından ilgi lenmektedir, sadere edilmiştir. Kaçakçılar meydanda ol nmaktadır Üç kaçakçıdan ikisinin ra kı satmak üzere — gütikleri anlaşılmış ve üçüncüsüde ev aranırken kaçmıştır. Bunların pek yakında ya kalanacak'arı umulmaktadır. Bu hosusda, Havran jan- darma K K, Komutanı Turan ve takip işyari Kâmil bütün varlıkları ile çalışmaktatırlar-| ları her te'graf merkezinde | bu unmaktadır. Tebrik - tel gtafınıziın bu süslü kâatla muhatibinize veri'mesini is —| terseniz, telgraf müsvedde sinin bir — köşesine “Lüks, | AUi Saylev seçilecek. | Ankara, 2 (Özel) — Baş ka vazifelere tayinlerinden dolayı istifa eden saylavlar la ölenlerden inbilâl eden altı saylav'ık vardır. | unlar için yakında kismi — sçm | yapılacaktır. kelimesini yazmanız ve tel graf parasından ayrıca kuruş fazla vermeniz yettf” Bu kâatların geliri tamame" yurdumu”un yoksul yıvl“u rının bakımına ayrı ıll"_'* Tebrik telgrafınını bu vU$ kâatla alan muhatabınız!? faz'a sevinç duyacağına zarafetinize hükmedeceğit” DU MJ——-/ Macar Başbakanı — Almanyadaf döndü. Budapeşte, 2 (A.A-) — u“kı. € dön Macar başbakanı Ber'inden Budap İtalya seferberlik ilân etti. (Baştarafı birinci sayfada) yan elçisi ve memurları pa saportlarını a'ınış'ardır. Roma, 3( A.) — Mus. solini söylevinde: Amacına | doğru yürüyen yalnız ordu | | değil, ordu ile birlikte kırk , milyon İtalyandır. Süel mahiyette tedbirlere savaş harekellerine — aynı ayni suretle mukabele ede | ceğiz demiştir. Bugnü küçükleri Sayım a en küçük çocukları bile yazdırma” YU UUU DU VZ. .» İstatistik Umum Müdürlüğü - - Genel Nüfus Sayımı.:. 20 İlkteşrin - Pazar Eden bu sabah Londradt” ayrı mış ve Parise ıelıı'l“': Loüdra.'3 JaLAJ — İik endireye İngiliz kuvvetlii top'anması devam etmek!” dir. Loadra; STA Aj l yanar Trablus Mi ir nirinda ayker yıımoklld"' lar. Londra; 3 JAAJ — İNi Cenevre 3 (ALA.) — — | liz kabinesi dünkü top'at Uluslar sosyelesinin cumar | sında u üslar sösyetesi M Çi tesi günü yapacağı toplan- | terek sisle'iğini müd'" tıda bulunmak — üzere ! kararını vermiştir. N * h A d —ei e yarınn büyükler.dir BAŞVEKÂLET