22 Ağustos 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

gi Trabzon, Folklar Tarlhimizle İI_ııı]ı Nollar Seri. Cumuriyet devrinde müzik folkloru ça- | lışma ve yayınlarına toplu bir bakış.. Anadolunun — orta ve kısmen de batı taraflarının başlıca merkezlerini dolaş mıştır. Bu araştırma — gezisi sırasında ise Konya, Ereğ- li, Karaman ile — Alaşehir, Manisa, Ödemiş, Aydın ve dölaylarında yine iki yüz elli kadar halk türküsü to planmış bu arada Konyada “Genç Osmas,, Alaşehirde *Gerali,, Manisada “On iki dir efeler,, Ödemişte “Gün- düz, beyb Aydında “Türk- men kızı,, gibi bir — takım eski ve değerli parçalar ele geçirilmiştir. Bu gezide ku- rul tarafından toplanan tü- rkü'eri kavrıyan defter'er “Anadolu halk şarkıları: de- fter 3, 4, 6, 7. İstanbul Ev- köf matbaası, 1927,, çıkarıl- dığı gibi yine Bay Mahmut Ragıbın yukarıda adını ya zdığımız kitabında |S. 177 — 18ö| bunun üzerine et raflı izahat verilmiştir. Üçüncü araştırma gezisi Bu gezi 1928 yılında ve bu. ndan qıcekı kurulu — teşkil edenler tarafından yapılmı- ştır. İneboludan başlıyan bu gezi sırasında Kastamoa- nu, Çankırı, Ankara, Eskişe hir, Kütahya ve Bursa ille- ri içinde dolaşılarak iki yüz kadar halk türküsü — nota ve plâğa Alınmıştır. Kasta- monuda “Sepetçioğlu,, oyu- nu ile “Beyler bahçesi, Ge- yik, İlgazin altında,, Çankı- tıda “Sarı kız, Yıldır, Yaslı gelin Gönül, Kervan kıran, Ankarada “Kara tavuk,, Es: kişehirde “Ak koyun, ile “Kara koyunların benidir, Kütahyada “Efelerin başı, Elli altın, Kar mi yağdı, Kü- tahyanın dağına,, Bursada “Ey serenler, Mustafam,, gi- bi güzel yerli havalar top- Tanmıştır. Toplanan bu tür- küler, konservatuvar yayın larından “Anadolu halk şa- şarkıları: defter 8 - 11, ile bıılıu'ıp ortaya konmuşlur. Bu gezi hakkında “Halk bi İgisi mecmuası — Ankara, cild 1, 1928. sahife, 177 — 178 de kısa bir izah dır, Dördüncü araştırma gezi- * Bu gezi, 15 ağustosdan İ7 eylül 929 tarihine kadar, Otuz dört gün sürmüştür. Kömervatuvar — direktörü Yusuf Ziye ile Mahmut Ra g1p, Remzi ve Ferruh bay- laer bu dördüncü araştırma gözisi kurulunu teşkil ediyo- rlardı. Bu kurula ayrıca “Halk bilgisi derneği, na mına değerli etnografyacıla rımızdan bay Abdülkadir de katılmış Ve kurul ile bera- ber Doğu Anadoluda öne mli folklor gereçleri tapla- mıştır. Abdülkadirin - topla- dığı bu gereçler sonradan dernek tarafından “Rapor, adı altında ve bir kitap ha- finde bastırılmıştır Dördüncü araştırma gezi Rize, Günüş- han>, Bayburt, — Erzincan, Erzurum — ve — dolaylarını kapsal olmak üzere Anado lunun doğu illerine — aittir. Lan gel R bi air e riğine ci SA Ği ğü eee Öalralem ğ üüÜi ök yi yvar Bununla beraber, kurul ge ü başlangıcında uğradı yerlerden faydalan. unutmamış; bu YAZMANI: Şakir Ülkütaşır sırada oturmakla olduğumuz Sinoptan ön ayak o'mamız la müzik folklorına ait öne mli gareçler toplamağa da müuvaffak olmuştur Pu araş tırma gezisi, maddi fayda lar bakımından üç, öncekile re göre çok değerli sonuc- lar önemli Müzik gereçleri e'e geçi rilmiştir. Eskisi gibi fonoğ toplanan vermiş raf ve mota ile halk türkülerinin sayısı ön ceki araştırma sonuçlarından ğu yazı ve üstün oldu sinema — araçlarile tesbitine de dördüncü araş tırma gezisi sırasında baş lanmıştır. Yani kurul bu sı rada doğusal Anadolunun değerli bir çok halk türkü lerini notaya almış “halk sazları, na ve *“halk oyunları, na dair ciddi, zengin bilgiler top'a mıştır, Kurul üyesinden Bay ye pilâklara Ferruhun halk türküleriri no- taya almak işinde gösterdiği ciddiyet ve özelliği burada yeri gelmiş iken, saygı ile anmağı bir borç Konservatuvar tarafından dördüncü folklor araştırma gezisi sırasında üç yüz par ça halk türküsü toplanmış ve bu gezi üzerine iki de kitap çıkarılmıştır. Pu ki taplardan biri “Şarki Ana- dolu türkü ve oyunları -ko- nservatuvar — yaynılarından, kitap 2, 1929, ötekisi de *“halk türküleri ku rum yaynılarından, kitap 13 1930, dir. Halk ufak bir Önsöz ile gerzi sı rasında notaya alınan yüz el'i beştürkü. oyun heva. nota aynı türküleri, sının güftelerini kavrıyan bir cilttir. Bu cilt içinde Doğu Anado unun eski ve ünlü bir hayli halk türküleri yazılı tadır. *Şarki Anadolu türkü ve oyunları, ise, kurul üyesin den ve bir de müzik folklo runa ait en değerli ve geniş yayınlar yapan B. Mahmut Ragıp Kösemençli tarafın dan kaleme alınmışlır. Ait olduğu alan için büyük bir değer olan buü - kitapta, B. Mahmut Ragıp bu gezinin nasıl yapıldığını, ne süretle geçtiğini, doğusal Anadolu türkülerinin vasıf- larile halk saz ve oyunları hakkında zengin ve etraflı bilgiler yazmış/ ayrıca mü- zik folklorumuzla Türk halk müzikleri bibliyografyasma ait araştırmalarını da kitabın sonuna katmıştır. İstanbul konservatuvarının Anadolu müzik folklorunu araştırıp Loplama alanındaki bu çalışma ve ilmi teşebbü sleri yukarıda kısaca yazdı ğım:z bu dört gezinin çerçi- vesi içinde dikkate değen bir varlık gösterir Pu gezi. ler sırasında — Anadolunun bilhassa — doğu, — balı kuzey tarafları zik folkloruna ait hakikaten önemli araştır ma ve toplamalar yapılmış tır. Şu kadar ki, belli zam: anlarda ulusal özgülüğü ha iz yapılan bu dört araştır tahsisatsızlık yü ve bulunmak- ve mü | İL VELLÇELERİMİZDE CDOT ERD TAN FEEN T NN SDT GUT RRMMERU SAAT Halkevi Susığırlık Fidan Iığıl Güzel Yetiştiriliyor.. Dün gece açık havada hal- ka bir filim gösterdi. Ha kevimizin bahçesi ha- | vaların sıcak gittiği şu gü gezilerinin | gibi, halk oyunlarının | ı' | nlerde büyük bir görmekte, gece gündüz do- rağbet lap taşmaktadır Evin radyosu ile ve yeni alınan son model gramafon makinesinde çalınan alafra. nga pilâklarla ha'kın musi ki ihtiyacı da tatmin edilm- ektedir Dün gece de bahçe s'nema mukinası bir filim de sesli ile halka güzel gösteri'miştir Gelenler hem bol bol te- miz hava almışlar, hem de eğlenceli vakit geçirmişler dir. Her yönden ha ka yarar- l olmağa - çalışan evimizi bu başarıklıklarından dola yı kutlularız kadar dağıtılacak. Fidanlığın bağ, şeftali ve akasya Susığırlık, 21 (|Özel ayta rımız| Urayın tarım (ziraat) fidanlığı bu yıl Sasığırlık hal kının yakinda istifade ede- bileceği hale gelmiştir Fidanlığa ekilen üç kilo düt tohumu çok eyi yetiş | miştir. Önümüzdeki yıl hal- ka 15- 20 bin kadar dut fidesi verilebilecektir. Susığırlığın büyük harpten önce gerek ipek böcekci iği | ve gerekse bağcılığı — çok ileri idi. Fakat harp sonun da bunların pek çoğu bah çesizlikten kurudu. ortadan kalktı İşte. tarım - fidanlığından önümüzdeki yıl dağılacak olan Şamlıda çalışmaâı;: Bir Çok Köylerde Köy dutlar bu büyük — boşluğu | doldurması itibarile Lüyük | bir diğeri vardır. Bir kaç yıl $i ilçemizde Odaları Yaptırılıyor. Plân ürnıaihğ göre yaptırılacak olan hu köy odalarının ! temelleri atıldı, Diğer iki köyde de okula yaptırılacak. Şamlı, 21 (Özel aytarımı zdan) Kamunumuzda ba- yaındırlık işleri yolunda git- mektedir. Bu yıl bir. çok köylerde yeniden köy oda ları yapılmağa baş'anmış- tır Kirne, Davutlar, Yayla- bayır, Kamçıllı, — Foğazköy Armutalanı, Kırmızılar. De- liyusuflar da büyük plân örne- ğine göre, diğer on köyde de küçük plâna göre köy oda ları yapılmasına karar — ve- rilmiş ve bütün bu yapı'a rın temelleri atılmıştır. Çaypınar köyüne de beş sınıflı bir okulu — yapdırıla- caktır. Oku anın malzemesi hazırlanmaktadır. Kürtderenin yarıda kalan oku'asının eylül ayı başında | yapılmasına başlanacaktır. Şamlıda bol — sulu güzel yeni çeşme yaptırılmıştır. Bütün köy evlerinin dış | ları badanalanmaktadır. Köy kanununun dilekle rini yerine — getirmek için Kamunbay durmadan çalış | maktadır. Hasta Bakıcıların İç va dış kiya- Fetleri tesbit edildi. Sağlık ve sosyal yardım Bakanlığı, — direktörlüklere hasta bakıcı hemşir«ler ha- kkında birer tamim gönder miştir. Bu tamime göre ha- sta bakıcların. iç ve dış ol mak üzere iki — kiyafetleri vardır İç kiyafeti; 6G santimetre yüksekliğinde olan başlık, gömlek kumz şından ve ko- lalıdır. Gömlek beyaz çatis kadandır. Diş kiyafeti fötr kumaştan, kenarları 4 santim genişliğinde, bir pastalı ve yuvarlak ola caktır. Elbise, kış ve yaz yıkanabilir. koyu lâcivert re nkte kumaştan yapılacaktır. Çoraplar düz siyah veya ka- hve rengindedir Bütün hasta bakıcılar bu talimatnameye göre geyin ea Biçik syab (| baş | ;.»- Ün ve zahire fiatlr | İ 22 Auğstos Porşembe | Unlar | Çuval — Kuruş 'Ü | 55 Randımanlı 600 p ©o ğ 590 70 * 500 80 e ge | Kırma 280 | |— NOT: İşbu Hatlara — mu- | amele vergisi ile, çu valda 140 kuruş buğdayı ' koruma verigisi dah:| de gildir. Cınsi Kuruş — Santim kızı'ca Yum 5 z || uşak buğday Set , 10 | Arpa Nohut | Bakla | B. Nefi kısımlarından da bu yıl istifade olunahilecektir. canlı girecektir. Diğer | taraftan Fidan'ığa geçen yıl ekilmiş olan bağ kısmı da yeliştiğinden önümüzdeki | sene (0 - 15 bin çubuk kö- klendirilecektir Fıdanlıktaki şeftali, akas- yalar da çok güzel gelişmiş- lerdir. Şeftaliler ekim za halka — dağıtılacak, akasyalar da bu yıl cadde ipek böcekçiliği daha bir yola manı lere ekilecektir Yalnız fidanlığın suyu az | olduğundan bu hususta güç | lük — çekilmektedir. Onun için büyük bir kuyu Kkazdı- ' rılması düşünülmektedir Tarım işyarı Nazmi | fidanlığı önümüzdeki yıldnw daha verimli — bir. — hale | koymak için büyük hazır hıklarda bulunacaktır. Edirne-Ankara İnşaat usta — okulalarına ilimizden bu yıl da talebe alınacak Edirne sanat okulu ile Ankara inşaat usta oku'una 935 936 derâ' yılı çid'iliniz. den bu yıl da talebe alına- caktır Her iki okulaya girecek İdrin n az beş. sınıflı — ilk- okuladan diplama almış bu hunmaları, vücutlarının sağ- hk kurulunca muayeneden geçmeleri, nüfuslarının — ili- miz kütüğünde yazılı bulu ı nmaları, on Üüç yaşından | #z, on yedi yaşından faz a bulunmamaları. — yapılacak sınaçlarda muvaffak olma ları lâzımdır. Bu okulların sınaçlarına beş eylül perşenibe günü ilbayın veya kültür direk törünün — başkanlığı altında bir. ortaokul öğretmeni ile ve İlk okul öğretim ispek- terinden kurulacak komsiyon tarafından — yapılacaktır. Sınaçlar Türkçe; riyaziye, eşya ve resim derslerinden olacaktır. Kayt işi bir. ey lâülde kapanacaktır. Başından yaralamış Salı günü, Mirzabey ma hallesinden arabacı Topal Ahmet oğlu Mehmel ile Ay- gören mahallesinden Ham- mal Haşim oğ u Tahsin araz larında çıkan — kavgada Mehmet, Tahsini taşla baş- ından yaralamıştır. Mehmet hakkında kanuni muamele ye başlanmıştır. Gelenler Temyiz mahkemesi Başmü- | ddeiumumi muavinlerinden hemşerimiz B. Esat Âdil Müstecablıoğlu —dün izinli olarak şehrimize gelmiştir Buldan genel savamanı izinli olarak bir gündür ıghrimlıde bu kaç | İşin şaka tarafı | dan, belki de düzgün | den çok onurludurlar. Tipler.. - 3 *İri yarı, tiplerin özellik bitirdik. Şimdi sırâ “tombul,lara ge'di. lerini Bir çok kimseler “tombüla ları (balık eti) diye an'atımı isterler. Fakat .llıılıeıll'ı “tombul,'ar bütün balık'a” ra benzemezler. Sözgelimi tombul bir kadını — izmarit balığına benzetirseniz VAY halinize. Ve yine sözgelli tombul bir. erkeği — hamtl balığına benzetirseniz acabâ nası karşılanırsinız? Kötü bir şekilde değil mi?. O bal de... “Tombul,ları bize, Ki saca boylularını 'pılıın“" uzunca boylularını da — “10” rik, — balığına Lenıcllll'h sanırım ki hiç bir “tombü'» bize kızmakta bir hak #8 hibi olamaz. Çünkü her cins balık ta hemen he sevdiği balıktır; hele bef Palamutun p'âkisine — bayi | hrım, Tombulları pılı-"”. benzetişim biraz da bunda! ileri geliyor belki . e Amma dlyeculıılnlı' kit Ya torik? Ha, Oda palt” mutun efesi gibidir; © zelişim de yerindedir. İri yarıları kadın - “H diye ikiye ayırdığımız £ | “tombul;ları da kadın © kek diye ikiye ayınıp inceliyeceğiz. Çünkü daht başta söylediğim gibi. tipte de olsalar özellik kımından kadın ile €©" arasında, göze batacak eç dar ayrılık vardır. Her tl!; tekt cinslerin öııl:z;*'u eksiksiz ortaya koyi için buna, k:duı - erkek dıî ye ikiye ayırarak incelett? ğe çok ihtiyaç vardır. Şimdi tombul k.dınlıl’;' 1 — Yüzleri çirkin d sa tenlerinin yumıulıkn"n. şlari 2 - Bu yüzden b'".', çokluk dik, göğüsleri doğru çıkıktır Ancak hir ileri doğru çıkıklık W#, zaman kanbur göğüsler fırlama şeklinde değildir 3 — Kalabalık — yerlef yaya olarak getm'ıi severler z ne 4 — Boğazlarına kart! © pek artık düıkündülı"' de birer timsirik. GĞ 5 ik'ığı her şey' e lınıılmşı evli iseler kocâ ea nın, değilse'er l"b'l'”.u bütün kazançların! "”ı Ki yoluna harca k ist çob ©6 — İnce ve d"_ r geymekten kıvanç lar. 7 — Bütün erkek dilerinin zencire VW birer tutsağı sanırlar Di gA bunl ktur- Fa ge leri ken” rulı"' kadınlar uzun boylu yeri YO kat kocadıklarına “". yacaklarına hiç bir inanmazlar 9 — İçkiye ve dayanmaları v sıra “İ.f. ıçmek“u yarp Di kafaları çok işlektir. herkesi kafese kuya kadar kurnııdır;:lî- Sa”]k demt' bilecek —e “bir Mtanma Osmanköy kamuba Özdemir a17 yhit çi ek