12 Mayıs 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2
SAYFA 2 4 Parti Genel Kâtibinin Söylevi | Üst tarafı birinci sayfada| daki geniş köylü çocuklar kütlesini daha çabuk ve da- ha pratik yöntemlerle oku- tacak bir köy okulası t.pi kurmak Partiye yol olacak. tır. En yüksek tahsile kadar bütün okulalarda kuvvetli cumuriyetci, İğik ve inkı- lâpor bir inan telkin edile- " cektir. Parti, kurtulmuş ve mo dera bir ülke olarak düzen lenmiş olan yeni Türkiye. nin baka şartları olarak ta- nıdiğı bü altı vasfı yeni pro- gramla — devlete malediyor ve gelecek nesillerin bu ter biye ile yetiştirilmesini ileri ödev sayıyor. Bu terbiye yolundan — giderek — dex- letle ulusu beraber anlayışın baraber inanişin yaptığı bir- likle bağlıyacağımıza inanı- yorüz. Ulusal birliği en Lü- yük kuvvet sayıyoruz. Bunun için uluslararası birliklerin zararlı akışlarını ödleyici bir uyanıklığa değer veriyoruz. Parti yeni çalışma yılla- rında hükümet ile ilbaylık- lar hususi idarelerile ve şar- baylıklarla iş birliğini daha ileri götürecek ve devlet çalışmalırını daha sıki ar- kalıyacaktır. Yeni Parti programı hakta ve vazifede kadın ve erkeği bir tutuyor. Bu prensip yo- Dü ile Türk ulusu sınıf tela- kkisi gibi cina farkını da tanı- mıyan müsavi haklı, müsa- vi onurlu yurddaşlardan ku- rTulmuş bir yüce halk yığını halini alıyor. Bunda — Parti. nin demokratik yüzünü par. latah —ayrı bir anlamı da görmek gerektir. Biz Liboral devlet lıpının tanıttığı, her gün bir karışıklıkla devletin durumunu, ilerj gidişini, hı- zını bozan yurddaşları biri- birine düşüren, bütün geri ve fena tohumların yeşer- mesine yol açan nizam ve birlik düşmanı klasik domo- krasi — yerine kâsının beslenip açılmasına du yol veren sev;çiye ve inana dayanan disiplinli bir bera- berliği — üstün — sasıyoruz. Parti çalışmalarımızda hakı- ki anlaşmalarda en ileri demokratik yollardan yurü- yoruz. Seçimlerde namzetler halkı temsil eden Parti ku. rumlarının üyeleri arasında- ki yoklamalarla belirtiliyor. Her yıl yürdün her . tarafin- da binlerle Parti kongreleri kuruluyor. Kongrelerde her yerin koendi ihtiyaçlariyle birlikte yurdun genel işleri için öne sürülen birçok di- lekler üstünde munakaşalar yapılıyor. Bötün Bu konuşma- ların süzülmüş ve kısaltılmı 'ş sonuçları otoritilere sanu: larak Parfi hükümetinin ça- lışmalarında tesir yapıyar, Yarın açılacak Parti — Kurul: tayına eski dileklerin sonuç- Jarile beraber bütün yurdun yeni dileklerini getiren ge- niş - dosyolar — sunulacaktır. Bütü — butlar — Kurultayda Bakanların birleşik çalışmaları ile — incele. nip konuşulacaktir, Yeni is- fekler, yerine getirilme im- kânlarile — karşılaştırılarak Kuraltay kararına bağlana. cıkm Üsçen dört yılın Par. ınılı oldııgn gı- yurddaş ve-; rarların n da tetbik alanına girmesi sıkı sıkı kovalana cakt r. Bu sistem ile Türkiyede halkın idareye tesiri yalnız seçimlerde Tey — vermekle kalmıyor, eğemenliğin kay- nağı olan ulüs — yığını Parti makunizmasının işlemesi yo- lundan devlet idaresine ara sız bir surette iştirak etmiş oluyor. Geçen — yılların gö güsü, yurıldugluıı müşterek — bir halk terbiyesi vermenin fay- dasını ve gereğini gösler- miştir. ÜUkulada mee- lekte — tek tek yetişme- nin ulus — talijinin — doğuü. racağı — çeşitli — güçlükleri güvenle karşılamak ve yen- mek için yeter bir güç yapa cağına kani değiliz. Bız ül- usun her zorluğa göğüz ve- ve recek bir olgunluğa erişme- si için — klasik terbiyeden başka yığına devamlı ve yeni Türkiyenin ileri — gid şine ' mal Sujase d' Bğypte» gaze- - | yanatı *E” uyar bir halk terbiyesi ver- meği çok gerekli buluyoruz Bunun için Halkevleri, halk kürsüleri, halk hatipleri ku- ramlarını kuvvetlendireceğ x. Bu yollar üzerinde açılacak çalışmalar arasında ulusun kültür ve sıyasa terbiyesi için değerli vasıta — saydığı- inıiz radyoyu teknikce kuv- yetli, kullanmasa kolay ve uecvz durüma getireceğiz. Yeni programın gösterdiği bu gidiş içinde yığın terbi- yesinin özü olarak Türk ga. nçliğinin yetiştirilmesi bir ö. nemli yer — üliyor. Genç- lik — sirali ve saygili bir disiplin içinde zekâsını kull- anacak teşebbüs alma, kurar vasıflarını — besli- inkılâbı ve bütün is- tiklâl gartları ile yurdu ko. rumayı üstün ödev sayacak duygularla teşkilâtlardırıla- caktır. verme yecek, | Arap ve - Acem Bu karumun genişlemesi | yanında ve onunla beraber beden — terbiyesinin — bütün gençliğe maledilmesi işi ko- | valanacaktır Bu sözlerimle, Parti Ku- rultayının açılış- gününü kar. şılarken dinleyicilerde pren sipler üzerinde grçmiş; ve geleceği biribirine beğliıyan bir fikir akışı yapmağı dü- şündüm. Bunun için daha ziyade yeni program proje- sini tebarüz ettirmekte — de- ğer bulduğum noktalar üz- tünde durdum Partimizin programı, her biri ayrı değerde bulunan Kurultay üyelerinin - bilgili çalışmalarile son şeklini bu- lacaktır, Bu şeklin önümü- zü daha aydınlık, yurdumu- zu her bakımdan daha ileri ve daha üstün yapacağına | ve güneşli ameçlara giden yollarımızı kısaltacağına - iç- ten inanıyorum, Parti yeni doktirinlerle — sağa, solü sallanmadan bizim öz ve ori- jinal yolumuzda daha güçlü ve daha ahenkli yürüyecek yurdun Partiye inanmış bü- tü) çocukları biribirine da- ha sıkı boğlanacaktır. Yeni program bu h iyatlı, heyecanlı izde yürüyenleri (Kamâlizm) yolunun yolcula t olmak ai ve onürü için: | içinda bulmaktadır. TÜRK DİLİ Türkiye Hakkında gözel - sözler. 8. Hahri Marti neler söyliyor. Kabirede çıkan 4Le Jour tesi yazıyor; | “Dokuz — sen& , İsviçrenin Türkiye maslahatgüzarlığın da ve sefirliğinde bulunmuş olan ve son xamanlarda İs viçrenin Kahire eefirliğine tayin edilen' B. Henri Mar- tin “Journal des Debata , gazstesinin Kahire muhabi- rine aşağıdaki heyonatta bu- hiomüştür. Mühabir. bü be- İmage , gaze- İlbay | çalışmasını görmeğe gilli Hbayımız B. Salim Gündo ğan Marmara odalarındaki | yapı çalışmasını yakından görmek üzere cuma günü Erdeğe gitmiştir. Öğrendiğimize göre felâ- ketzedeler için — Marmara adalarında yapılmakta olan evler bitirilmiş ve — Telâket gören kardeşlerimiz burala- tesinde — noşretmiştir. — B. Henri Mertin demiştir ki : —“ Şunu iyice biliniz ki, bugünkü Türk memleketini “asyadan Avrupaya — giden bir köprünün başı değil Av- rüpy. Asyaya bir bulyar-addetmektedir...Bu hal Gaz.nin mutlak ve noksan-, sız milliyetciliği her işin bü- şında addetmesine mani - ol- mamaktadır. Size bu husus da bir misal göştereyim : Bugün Türkiyede Türk Dlinin yabancı ve — bilhussa pek mebzul olan sözlerinden temizlenmesi için muozzam bir gayret sarfolunmaktadır. Devlet Roisi bu iş ile meş- gul olmak üzete hususi bir komisyon teşkil etmiştir ve bu komisyona (Nopoleohun kanunu modzni komisyotu taplantılarına riyaset ettiği Hibi) riyaset etmekten çokin- Mmereektedir Vo yahancı keliz melerin karşılıklar; — vilâyet- Terdeki folk'or eserleri ara- sinda — bile — aranmaktadır. | Meşhur güzateojle Falih Rıf- | kı «Cumüriyet» gazetesinde | her güa sırf Türkce kelime ler ile bir mnknla yözmak- tadir. Bundan bıışkn Arap — ulfa besinin yerine Lâtin alfaba sinin getirilmesi işine ne | kadar büyük bir göyret ve hattâ katiyetla çalışıld ği ma- lumdur. Bu reform mütevazi şekillerine rağmen Türkiye- nit Garplılaştırılmasında mu- azzam bir tesir de bülüna- | gaktır, Bu husüstü şahsan | hasıl ettiğim bir intibat an latacağım: - İlk olarak -926 yılında Türkiyeyo geldiğim | zaman duvarlardaki ilânların ve mağazalarıdaki levhaların hemen bepsi Arap harfle rile yazılı — id; ikinci defa | yani - 928 yılında Türkiyeya geldiğim — zaman bunların hepsini Lâtin harflerile yözı h buldüm, yani — Tevhaları ben de — okuyabiliyordum HBunun için şimdi Türkiyeye ayak basan bir kimse ken- | disini çok — daha kolaylık | Şüphesiz. Türkiye kendi benliğine sahip olmak iste- mektedir ve bu husuata bü yük bir giyret sarfettiği | itiraf olunmalıdır. aKüçük sa. natlar kanunu» yabancıların berberlik, kunduracılık, ek: mokcilik ve benzori gibi sa- natlarla meşgül olmalarını menederken yabancı memle. ketlerden sık sık fen müte- hassısları — getirilmektedir. Velhasıl Türkiyede her &0- hada — milliyetcilik hareketi hissolanmaktadır. Memlekette yapılıı teş ilât ve tesisat | bağlıyan | | gada Vahdettin adlı hususunda e ra yerleştirilmiştir. İlbayı- mız bügün veya yarın şarı- mıza dönecektir Moarifde bir fayin. Költür Bakanlığı tarafın- dan vilâyetimiz emrine veri- | dlen Bursanın Fıistiıkli köyü eski okutanı Feride Aydın - ck nahiyosi merkez okula- &1 hocalığına tayin edilmiş- dir. Şarbaylık büteesi Şarbaylığımızın 935 hüt- bakonlığ nn Büt- tas- cesi İçeriişleri tasdikine kotulmuştur cenin hozirsna kadar dikden gelmesi / beklenmek. tedir. ÜOrtamekti plerde yızılı yok- lamalar başladı. Şehrimiz Ürtamektepleri- nde dün yazılı yoklamalara başlanmıştır. — Yoklamaların Parkası mayısın yirmi beşine kadar alınvcak bundan sonra sözlü yoklamalara baş- lanacaktır ve Pergşembe göünü Kasaplar | uramından (muhalie) , Fettah ile Vahdettin adında iki ço. cek urusında çıkan bir kav. # olan Fettahı bir demir parçasile başından yaralamıştır. Çay uramından — Müstufa ile nil atasında çıkan bir kavgada da Kâmil adlı ço- cuk boşindon yaralı düşmüş- tür. e Suçlular zabıta tarafından ynknlımurok adliyeye — veril miştir Cuma günü şurımızda bir hâdisesi kendine kapı açmıyan daşt- anu bıiçakla altı — yerinden yaralamıştır. Hâdise dir: Mirzabey uramından (ma. halle) tabak — Mehmet oğlu Ahmet ile Karaoğlanda otu kızı Cuma günü a yaralama olmuş, şöyle. ran Hüseyin dostudur. mı dostunün Ahmede nedense kapı kend. isine açılmam ştir. —Ahmet yalvarıp yakarmış buna ra- ğmen dostuna kapıyı — açtır- amamıştır. Keyf halinde ol â> evine gu anlaşılan Ahmat hun. dan sonra işi zorbalığa dök. müş ve Halimeyi bıçakla elti yerinden yaralamıstır. Yaraları eğer olan Halime zabıta lar.ıfııııluıı !ıaıııı—n ha- [spartadakı Hâdise (Üsttarafı birinej sayfada) olup, ifsat edecek saf vata« ndaş aramaktadır. — Başka sanatı ynknr. Şimadiye kad- ar elde edilen malümata gö- re hüdise mahdut ehemmiy- etli bir zabıta — vakasından halk — arasında olmamıştır. ibarettir ve hiçbir tesiri İsparta halkevi müzesi v0 a Ma DA N KU G MA K D EE MA MN G, G VS GG NU GK N UA L G UA SA GA NUN ; KENTTE VE VİLÂYTTE Dostunu Altı Yerındefı Marmara adalarndakiyapı | Yaralıyan Tabak L Ahmet adıııda hir tabak kentisine kapı açmıyat İ'" tunu biçakla altı yerinden yaraladı. — » Halime I ile K. Idmanbirlbiği n | pilmişdir. Güzel b'ruiu ; Mayıs- stahaneye kaldırılerak ltana alınmıştır Tabak Ahmet de dün ': dan sonra yuh Un adliyeye verilmiştir. — Spor: Yuzt K. Birlik ıı:î' a Guma gürü İdmanyt arasında — bir — müf sonra Yurtlular | * ıımııı—lırıır Türközü kı!l Altanova n.ıl'ııyeml1 Osmaniye köyüne Genel Meclisi tarafi rilen : Türközü 8d! Bakanlığınca lıı'hl' int unmuştur. ()ııııııııv"ı'ı ge' bundan gonen mlmı Balkan İ Antanti - çah B (Üztturafı birjnci '.H’,.lı" A kan antantı — mür” I "ı bu sabah ulımll' bayfâfi nascbetile yapılan — Çj w geçit resminde hazıf bu;(" müuştur. “ıırnhhlîl”’ tarafından — öğle y davet edilmiştir. .—-——-aır/ Eski ısııl— Ödemiş, 10 (A A) — B İsparta, IO(AA) — Dün | buçük "ırbnı—o!lımd"ıp Halkevi mMüzesi merasimle aşılmışdır. Ölüm cezasına çarpılanlar. Atina, I1 ( AA ) — Ve nizelos ınyanına katılmış olan 35 deniz subayı ölüm ceza- sına 36 subay da — müehbet küreğe mohküm edildiler. Amiral Demestikas ölüm ce. zası verilenler arasındadır | ıdınd Tekin ö iç kalab” gür” Ç ristan — Mısır yurdunun Ünlü tir. Birgi kııvunlll"' toru Hıdır Alini anıtı dün bxıy'-lı lık önünde açılm İngiliz hava ""',ı Londea, 1İ ÇAA fab Bakanlığı uçık ’ “J. rikalar ı.pırı dîf” teslim edilmesini ğT Avrüpadan nümuneler alın- maktadır. Türkiyede 1926 y'lınd.ınberi İsviçre medeni kanunu kabul edilmiş bu- Junmaktadır. Bundan — sonra İtalyan ceza kanunu ve Al- man ticöret kanunu kahul edildi. Bu yeni kanunların tatbiki için Tâzım — olan sun- yetiştirmek maksa Fransu ve İsviçreye devlet masrüfile bir - çok gençler — gönderilmektodir. Görüyorsunuzya diğer mil- tetlerden avrı kalmak — hu- suğunda Türkiyede hiç bir arza yöktür, Bilâkis İş bankaları tesis olünmuktadır ki bunlar, ya bancı banksları yavaş yavbş müamelelerini ozaltmağa ve hattâ tatile mecbur kılmakta- dır. Diğer tarafıan yeni Süm erbank hakiki beş yıllık bir sanayileşme plünının tatbiki I işinin para tarafını temin öt- | mektedir. Veihasıl Türkiye- nin on beş yıldanberi devam edegelmekte insanı hayretler içinde bırak- surları dile maktadır “ek!oplcı hastaneler mantur gibi ço- galmaktadır, Ş menidiferlere gelince; bu — hususta - yalnız impratorluk zumanından kaulma — demiryollarının ta- mumlanması ile iktifa o un makta, — eksgerisi sırf imilli vasılalarla olmak üzere yeni yapılmaktadır. Kara/ ve deniz yollurı Baş- bakan İsmet İnönünün bü yük bir alâka ile takıp et tiği bir Şşdir. Türk ordusuna — gelince bundan birkaç ay evel ata. şemiliterlerden biri — Türk ordusunun çok eyi — bir su- tette techiz edilmiş ve fev- kulade idare edilmekte — bu. lunmuş bir ordu olduğunu anlatmıştır. Eski âdetleri yıkan yeniliklerden birji de Türkün — Avrupalivari bir soyadı olmasını meeburi kılan kanundur. Her Türk bir ajle adı alımağa inecbar bulunmaktadr. Bizzat Gazi demiryolları her olan inkişafı | bile Büyük Millet Meclisinin | ve | %%—mr' <T -£ g* adını ıılıııış!ır kl “ı. klarja babası gel meni ve Rum "'"6" ö d gelince bunlar .8i ._ lâhikaların knlılırıll:"“j;._l' retila Türkleştir! Büyük Millet N bu mücss*” mıılî' susunda kalâde mufl! söylemek ı Buyuk mâl ve müsamab bi Ümez. Bildiğim &. 55!";'. - | bir kararı mucibince Atatürk | $ Meclis.ndeki '3 gen nlarda zamal Ş _ü! de ııullıvouorı“ .ülı'# ğ gilleri vaT' " v ııl lise girec! mıımı-sıılerln" Rümlarm ©i B ya$ larınt Ç dRL dan — olma a n 44 edilmiştir. B9 g ' vakalardan çi $ kanunundu Ş::ıd Meclhise B klarıdır. B“Sü_,fıır ç kadın saylav V ,,lî’ n v! kadırlar .ıokıorluk Gi
