11 Şubat 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

SAYFA 2 4 #UREDİLİ FOLKLOR Balıkesirde halk âdetlernden: Sünnet Düğünü Her yerde olduğu - gibi, Balıkesirde de hayati bir mesele ıqılııı sünnet işine dedelerimiz “çok ehemmiyet vermişlerdir. Bu ise bazı Adetlerin çıkmasına sebeb olmuştur. Hakikatta sünnet olacak çağa gelmiş her çocuğun ana vebabasında bu mühimiş için endişeler, yelâşlar — başlar. Çünkü, keyfiyet göründü günden daha ehemmiyet- İidir. Bununm içindir ki, hı- sım ve akrabalarla danış- malar, konuşmalar dovam eder, nihayet karar verilir. Bir iki gün evelden akraba ve dostlar davet edilir. Hafta: nın salı, çarşamba geceleri kadınlar — sünnet evinde (dallı) — denilen elbiseleri geydikieri halde başlarına, boyunlarına takdıkları altın- larla garib olduğu kadar hoş bir biçime — girerek eğlenti yaparlar. Çarşamba günü yemekler yenir, Perşembe günü mevlid okunur. Düğün — evi pek kalabalıkdır. Sünnet olacak çocuğun — başına - bazı mü- cevherat vesajire- takılarak yeni elbiseleri geydirilir. Ya «ata» yahud da arab- aya, İsandona - zamanımızda etomobile bindirilib şehrin muhtelif yerleri — zerdirilir. Bu gezintiler eanasında bil. hassa çocuğun akrabalarının evlerine uğranılır. Oralarda şerbetler içilerek bozı hedi- yeler alınır. 4det olduğu üzere bu alayın önünde şa- | rkı söyliyen mahalle çocuk- ları bulunur. Bunlar - düz- | gün - ve ekserya karmakar- ışık — makamlarla kafileye heyecan — verirler. Sünnet çocuğu şendir, neşelidir. Ni- hayet alay sünnnet — evine dömer. Burada çocuğun ba- | bası, akrağpaları hazırdırlar. | Sünnet çocuğu bindiği şey den indirilir. Bu esmada övde telüş başlar. Sünmetci ha- zırlığını bitirir. Sonre; çoc- uk sünnet edilecek yere ge- | tirilir. Bu sırada ana ve baba veyahud — akrabadan birisi tarafından (bünnetlik) denilen (tarla, ev, bağ, ba- hçe ökür: inek, manda) vesajre bağışlanır. Bunlar çocuğun malı olur. İleride hiç bir ki msenin bunda hakkı ye- ktur... Nihayet sünnet etme va- kti gelincee Çocuk muhte- lif surotlerle avutulmağa ba- şlanır. Ve ayak gürültüleri- | le karışık bağırışmalar ara- sında(Muştuluk) denerek sü- nnet işi yapılır. Artık forya- di dindirmek için bazı tedbir-| ler almak lâzımdir. Süslü karyolasında, yatağında inli - yen çocuk hisim ve akra. balarının ve davetlilerin bir- çok — hediyolerile — avutulur, aldatılır. Bir müdded sonra; erkekler dağılır. Ve düğün den oevol dikindikleri düğü- nlük- elbiselerini geydikleri halde kadınlar — gelir. Anne ve diğer kadın akraba bu- güne kavuştuklarını bildiren hareketlerile çocuğu sever ve okşarlar. İçlerinde sü- | gelir ve sünnet işini yapar. Muallim K, ÖZER nnet çoruğunun bu halinden” ve görülen (mürüvetden) co- şubda ağlayanlar da bulunur. Biraz sonra; çalğılarla “ahe- nk başlar. (Def) çalan kadın gür sesile düğün evini çı- nlatır, bahşişler yağar. ve eğlenceler — bütün şiddetle devam eder. Bütün bunlardan —maksat | çocuğun acılarını hafiflet- mekdir. Birkaç gün devam eden bu avutmaları müteakib hali tabil avdet eder, Çocuk ayağa kalkar ve gezer. Eğer sünnet düğünü, ev- lenme düğününe rast gelirse, sünnet işi cuma günü ya- pılir. * Sünnet yapan — sünnetci; çocuk —ayağa — kalkdıktan sonrada muntazaman sünnet evine gelir gider. (Merhem, t0z) denilen - ilâçlarla ço- cuğun yarasını sarar. Ge- rek bu müddet — zarfında ve gerekse sünnet işi 08- nasında bir çok hediyeler alan sünnetcilerin çocuk tamamile eyileşdikden — son- rada ailenin vakit ve haline göre bir (takım elbiselik veyahud iç çamaşırı gibi armağanları da almaları &deddir. Köylerdeki sünnet günleri de hemen Balıkesirdekinin aynıdır. Bazı — köylerde de Adetler ayrıdır. Meselâ: Dağ köy lerinde sünnet çocuğunu, at ve araba ile gezdirmez- ler. Sünnetci çocuğun evine dü. hemen Muhtetlif bahşişlerinide alaraki döner. Balıkesirin, Giresun nahi- yesi merkezinde sünnet ço- cuğu ate bindirilerek gezdi- rilir. Alayın önünde kad- ınlar, arkalarında delikanlılar, En nihayette de yaşlı erke- vaş yavaş Giresunda da bu üdetin terkedildiği söylenm. ektedir. Gd Mecmualar: :ıı ae < > _' Halkevimiz tarafından çı- | karılmakda olan «Kaynak» | in 23 üncü ilkkânun sayısı çıkmışdır. M. Ekremin « İn- kılâb — tarihimiz», İbrahim Şevki İşıkmanın « bir yü- | rek kalkınlığı», «ulusal mu- sikimizin değişmesi», Osman Balkırın «köy mü, halk mı?», | H. Akayın «köy edebiyatı» | ve diğer kıymetli yazılar aKaynak » n bu - sayısını süslemekdedir. Okuyucularımıza — tavsiye ederiz. Ayın tarihi «Ayın Tarihi» nin 10 eu Teşrinevvel sayısı çıktı. Ayın Tarihi bu sayısında, bütün bir ayın sıyasal ve ökonomik hâdiselerini bir araya toplam- aktadır. Çok istifadeli olan bu mecmuayı okuyucularım | vaziyetindem | kler bulunurmuş. Bugün ya. | Ingiliz Dış Bakanının bir - söylevi Paris, O(A.A.) — İngilix ticaret odasında irat oyledi ği bir söylevde Sir Con Si- mon iktısadi meseleleri ma- yzuubahs ederek iki mem- leket arasındaki birçok ticari engellerin bertaraf olduğuna sevindiğini söylemiş ve ay- ni sıyasal ülküye aynı de- mokratik ve parlamenter siste- me bağlı ve diğer memleketle- rin serbest ve müsavi iştiraklori ile dünya sul- hunun temellerini kurmıya hasrı vücud etmiş olan iki memleket arasında tezatlar- dan daha mühim duyğular bulunduğunu teyid etmiştir. Ticaret nazırı bay Marşando — İngiliz ha. riciye nazırına cevab vermiş ve müteakıben İngi- liz sefiri de kısa bir hitabe irad etmiştir. Nihayet oda başkanı bay Henderson iki memleket ar- asındaki sarsılmaz — dostluk tan bahsederek Fransız İn- giliz münasebatı ve ticareti şerefine kadeh kaldırmıştır. —e —— Londra : Görüşmeleri Ve İtalya (Üstarafı birinci sayfada) İngiliz anlaşmalarına açık surette — taraftardır. Ancak hava andlaşmasına dair İtal- ya hükümetine henüz hiçbir muahede taslağı tevdi olun- mamıştır. Fransa - Almanya, İngiltere, Belçika ve Fransa Almanya- İtalya aralarındaki türlü muahede akdi fikrinin İngilterenin İtalyaya askeri bir müzaheret vadedecek kadar geniş — tanbhüdlere girişmesinin görmek istiyen Ingiliz efkârı umumiyesinin münbais bir dahili sıyasa endişesinden il. eri geldiği zannedilmektedir. İtalya, beş devlet arusında müşterek bir tek anlaşmayı tercih ediyor isb bu and- laşmayı İngiliz efkârı umu- miyesine kabul ettirebilmek için İngiliz - İtalyan yar- dim — şartlarını tesbit edecek munzam bir protokolun tan- zimi imkânını da derpiş ey- lemek lâzımdiır. Yurddaş! Hlâliahımere , Tayyareye, Yo ksulları, çocuk- ları koruma bi- rliğine ve felâ- ket gören yur- tdaşlara yar- dımı kendine borç bil. iza taysiye ederiz. '_-ıı----ıı-ıı-----ıı--ıı-ıı---ıııı-ıı-ıı---- ŞEHİRVEMÜLHAKATTA Paşa Paşaköyde kadın meselesi j yüzünden bir vaka oldu. | Çağış nahiyesinin Paşakö- yünde bir gün önce bir vaka' olmu; Ali oğlu Eşref bu | köyden Ali oğlu Cafer ta. rafından kasığından yara- lanmışdır. Vakaya bir kadın mese- lesinin sebebiyet — verdiği anlaşılmakdadır. Vakaya hemen zabıta el koymuş, Cafer yakalanmış, Eşref de memleket — hastahanesinde tedavi altına — alınmışdır. Vaka hakkında adliyece | tahkikata devam edilmekde- dir. B. Rahmi Solçuk, Birkaç gündür şehrimiz- de bulunan yeni saylavımız B. Rahmi Selçuk dün Susı- gırlığa gitmişdir. Saylavımız şohrimizde ziyaretler yap mışdır. | Su yolları niçin hözuluyor. Bazı kimselerin ellerinde bulunan tapu kayıtlarına ist. inaden evlerine masura he- sabile su almak için umumi su yallarını açtırarak, husu #i su yollarını tamir ettirdi | kleri ve bu yüzden su yolla- rının bozulmasına sebebiyet werdikleri anlaşılmaktadır. Hususi su yollarının mü- saade alınmadan tamir edil memesi için belediyoce icabe- den tedbirler — alınmıştır. Kentimizin numaralanması Kentimiz numra işlerin- de - kullanılacak levhaların yaptırılması - belediyece mü- nakasaya çıkarılmıştır. Mü. nakasa müddeti on beş gündür. B. Hilmi Ayvalık — avukatlarından Hilmi Usmanbaşoğlu — düm Eskişehirden şehrimize gel- mişdir. Pagün Ayvalığa dö- necekdir. Ma/_ıkeme/erds : Pamukcu vakası davası Pamukcu duvasının muha- kemesine dün de ağır ceza mahkemesinde devam edil- mişdir. Dünkü muhakemede (4 yeniden birçok şahid dinle- nmiş, diğer şahitlerin de ça- grilib dinlenmesi için muha- keme tehir edilmişdir. Acıklı bir ölüm. Dursunbey malmüdürü Â- rif H.kmet kısa bir has. talığı müteakıb dün şeh- rimizde —ölmüşdür. —Uzun zaman — vilâyetimizin muh- telif kazalarında — memuri- yet vörmiş, kendisini halka sevdirmiş olan Ârif Hikme- tin ölümü teeossürle karşı- lanmıştır. / Allah rahmet öoylesin. SA Son günlerde şehrimiz- | stalık — dolayısile de grib hastalığı çoğal- | erine devam — edemi mişdır. olduğu anlaşılmaktadır Hükümet doktoru taraf- Sıhhat m“düflı“”' bf Fındı dü g . | sim hastalığı- olan 'N l::; Te ,l:"_l sele F önüne geçmek — üzeft tebler — gezilmiş ve —me> | (pirler almaktadır. — kteblerin — vaziyeti — tetkik Mekteblerin, kahve V' edilmişdir. — Duyduğumuza | 4ma gibi yerlerin göre ilk mekteblerde ta- | müddet kapatılmas! 11 $ Grib Hastalığı. Grih hastalığı şehrimizde çoğaldı. Hükümet dün mektebleri gezdi. lebenin yüzde onunun ha- | temeldir. Otuz altı yıl önce Zelzele Nasıl Olmuştui” Fatma Kadın Hamammd“ — Çıkam garigi..- Günlerden cumartesi old. uğu işin, (.....) Mahallesinden — Çıksak mı napsa* 40 — kadın hazırladıkları - Hu, ayol gabahtaf yemekleri ve çamaşırları. | gu dökünüb duruyon; a bohçalara koyarak saba- | a, deli... htan hamama gitmişlerdi.. Birinci zelzeleden «Fatma kadın» hamamında | kamamcının: bütün günlerini neşe, agü- lüş cümbüş» içinde geçire- ceklerdi... Hakikaten öğleye kadar gençler biribirlerine su ata- — Hiç telâş etmiyil — kılırmı hiç bu taş hî""v' Demesi üzerine bir içerde kalmayı ıım—ıl’ıı n ldular... rak Karesi oyununu oynıya- 5 rak, ihtiyarlar da — gelinlik İlinci ""mşıd.l cağındaki veya yeni gel- kıçıımıyıv vakit . in — olmuşların çılgınca humkatin iç kubbağ en çöktü ve altında kadın kaldı... Diş kubbe ise, «hi hi bir eseri himmeti* ak yıkılmadı.,. Fakat, çıkacak yef Z eğlenmelerine baka- rken dedikodularına devam etmek suretile yarım günün nasıl geçtiğini Tfarkında bi. le olmamışlardı. Öğleyin, göbek taşı etraf- ima halka olundu. Muhtelif U.ın?r Âli beye derhi yemekden biri gelip, biri | gitti: j gidiyordu... - Diş kubbenin Yemekden sonra, fenalaş- | yirmi yedi kadın ııld’.. anlar biraxz hava almak için Biraz sonra, külh! rafından açılan bir :'. ten, korkudan — deli müş 27 peştemallı & 'd' 4! ğırarak, biribirlerile W:,' dışarı çıktılar... — Diğerleri ise, her şeyden habersiz eğ. lencelerine devam ettiler. Saat ona yakındı... Kadınların — şu muhavere- | ederek dişarı atılıy0? lerinden çıkmak üzere oldu- Bu perde de, bu ©? kları — anlaşılıyordu: kapandı.. KADRI UZKUR CENUĞUZ ııııusıvmmııîl ı Hükümet caddesinde Zarbali oteli ak || '1 tnda yeni açdığıny dükkânda kırtasiye, 1; caciye çeşidlerinin en eyisi ve piyasd ., ! (| en ucuzü olarak bulunur. Bilhassa '"“lşn' (| talebelerine aid muhtelif defter ve kal İ |/| vesaire diğer ticarethan elerden pek rı | ye ehven fiatlesalılır. ie 4 YAZAN: bir perdelik mektep ten" Fiatı: Beş kuruştur. M. CEVDET FT AA AA İdare evimizde ve her kitapçıda bulun