4 Aralık 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 5

ERA Ük kâzın KÖYveKÖYLÜ.. TU VO A O TURKDİLİ Veli Dayı Diyor ki: x/ Türk köylüleri ancak birihir-. lerini eever, biribirlerine sevgi besler olmalıdırlar! Veli Dayı ogün nahiyedeki | Yâtı mektebini görmeğe Bit- Mişti... Akşam basarken kö- Yüne döndü... Köylüler gece î:hn havadis almağa gitti- Veli Dayı komşularını gü- zelce ağırladı. Onlara bağın- ' pekmezinden bahçesinde aBaçlarının taze ve olğun alarından sundu. _Böyleı:e köylüler tatlı ye- iler, tatlı konuştular.. Veli 'Yı nahiyeden haber verdi: Müdürden selâm getirmiş- Ü. Yatı mektebini — gezmiş, Muallimin ve köy çocukla Din çalışkanlığını görmüştü. | alnız bir şeye canı sıkımı- Hta., Köyden nahiye pazarına Yağ götüren Burunsuzun Ali orada diğer — bir köylü kardeşle döğüşmüştü. üşmek te noydi? Bu dünya kimseye kalmazdı.. İn- San yaşadıkça usun arttı- Tmiya, — gövgili — olmiya, tövmeğe, sevdirmeğe alışım- h iği. Yoksa döğmeğe, söy- Moğe kalkışmak Türk köy- lüsüne yaraşır bir hal de- Bildi. Türk köylüleri, Turt- daşları ancak - biribirlerini Söver, biribirlerine — *ayB! basler olabilirlerdi. Veli Dayı Alinin pazarda üvga edişine bayağı içer- 'tmiş, üzülmüştü. - — Hiç insan kan kardeşi Ve kırtlak kırtlağa — gelir Mi? Köylü kardeşler, Veli Da- Yiyı hakli buldular. Yağırıp ona öğütliyelim de- diler.. Bu bahis böyleca kapandı - ea — L aliyi y ktan'sonra Veli Dayıdan mek tepte neler gördüğünü an- latmasını yalvardılar Veli Dayı çok menund_u. — Vilayetin valisi A]u;p;ı: iyordu.. Köylerimizin yüz! :lkyoldu. açıldı, güldü. Mek tebi gördüm, çocul!ır:ıııışı da yüzü gülüyor. Yedikleri, giydikleri sağlam. Yani ka- rınları tok, sırtları pek.. Mu- allimleri başlarında ljırıl haril — okuyorlar.. Bizim köyden gönderdiğimiz rah metli — Hasanın lüçügıın.u gördüm.. Ne dersiniz - bir ay içinde büyük bir insan a(ıııuş çıkmış yaramaz Şöyle bir kenara çektim: — Çalışıyor musun Dedi: p — Çalışmaz mıyım Veli Dayım, Sordum: — Yazma, okuma öğreni- | yor musun: | Dedi: — Alfabeyi söktük bile Veli Dayı. Sordum: — Karnınız tok, yattığınız yer ak mi? Dedi: — Çok rahatız Veli dayı Sordum: — No olacaksın! — Köyüme faydalı bir in- san olacağım Veli Dayı - Veli Dayı küçük Tür- gudün bu karşılığından çok hıyflenmi,& Komşularına | etti: — Ağalar; Allah cümüri. ete zeval vermesin bu gi- dişle, bu hızlı gidişle c.ok yılındı Türkün eteğine erişen olmıyacak.. Resimde gördüğanaz yavrular Yakın bır lıöyâmüzıîn sevgili ço- cuklarıdır: Varolsunlar. Köy çocukları Türk yarınının dir. Onları her bakımdan güçlü, temel taşları- bilgili, görenek- varınımızın temel laş- li Yetiştirmek bu suretle ) Hrim bugünden sağlamak — Köylü, çocuğunu okut, ÇPini başaracak gücü veP-. yurd gereklir.. ona yarının çelin İş- Bu senin kendine, Köy bitikleri: | Memleketin — | Efendisi — | Köylüdür!. Cümuriyet çağına dek yur- dun köylüleri gibi yaşattırı- lan biz köylüler yurdu kurtaran ve kuran Ata Tür- kün kurtarıcı elinden de gü- nencimizi, efendiliğimizi al- dik. — Cümuriyet — baylıkla- | rından — önceki baylıkların | kötülük — dolu — öğütmeleri | (idare etmoleri) içinde biz köylüler bir Jlokma, bir hırka ile yaşamak ve her vakit bu — varlıktan ötesine | çıkamamak ve çıkarılma- mak zorlüğile karşılaşırdık Cümuriyet ve — cümuri. yet —ökütücüleri —ise kö yü ve köylünün her ba- kımdan — yeni bir — güç ve her bakımdan tükel ünürmemize — (terakkimize) dört elle — sarsılmış çalı- şıyorlar. Cümuriyetin ökü- tücüleri — köylüye — hergün yeni bir benlik ve önür- me — kazandırıyorlar. — Ata Türk Türkiyesinin köylü. ye bağışladığı — eyiliklerin | en boşında en faydalısı köy kanununun köylerimizde yara. tüğı göneçli işleri biz köy- lülerin bu kanuna ve bu ka- nanu başaran ökütücülere olan sayğı borcumuzu açık ve öz bir kalple yazdırmağa iletiyor. Ben köyümdeki — işlerin güzel yurt parçası Yakup köyünde yapılan sayın işle- rin Ööküncü için bu satır- | ları karalıyorum: Sağlık ve | temizlik terbiyesini, insan- | ca — yaşamanın — şartlarını, uyğur acunun ve — Ata | Türk — Türkiyenin — ülkü edindiği köy — idaresinin, ı plânlı köy konaklarını, en son model köy telefonlarını, köy meydanlarını, köy yol. larını, köy yatı zümre mek- teplerini ve daha sayısına | eremiyeceğim — faydalı — ve | büyük işleri Yakup köyü iki üç y içinde köy kanununun yaşatıçı ve yükseltici verim- lerindoen kazandı. Düşünü- yorum, tarihten evel var olan tarihten sonra varlığını acana tanıtan ünlü ulusun bütün uluslar günlemecine sığımıyan havatındu bu istek- le çalışmıya bizakılsaydı bu güt yurdun acunun - özen. | çle bokacağı bir yürt olür- du. Sonbabarın serin ve ışıklı bir günündo köy delikanlıla- rıle köy yolunda çalışıyoruz Hepimiz'n içinde sonsuz bir istek,derin bir özenç var. Köyümüzden bir saat ilo- rde bilginin — çizdiği devlet şosesinin doğrusuna tıpkı o biçimde ve o yöndemde kö- yümüz — şosesini — uzatır- koen uzun zamanl- ar çamurda ga - planıp kaldığımız. bu bat- ak toprağı yenmekteki gücü ve özeni yaratan vilâyetimi- zin idare amirlerine kalpler- imiz ve ipanımızla boğlanı- yoruz. ç Akşamın gölgeleri arasın- da köyünüze döndük. Köy moydanında toplanan kadın Aü $ çi çe , eZ — T NC SAYPA: 5 v | Dalak yani şarbon ÇİFTÇ KÖŞESİ. | ÇİFTÇİYE ÖĞÜLER Â ARNHUNRAUNUUAMU UANEEUREKESERUK, Bu sayfa her salı günü basılmktadır. Bu sayfa- ? yı yapmakla güttüğümüz ülkü köye, köylümüze : faydalı olmaktır. Umuyoruz ki köylü kardeşler kendi sayfalarımı sevecekler, benimsiyeceklerdir. ToPraktan Nasıl İstifade Edilir? Giftçi dayılar; Bundan böyle sizlerle her hafta Salı günü bu köşede görüşeceğiz. Size — elimden geldiği kadar çiftçi öğütleri vererek toprağı daha — eyi nasıl işliyebileceğimiz, top- raktan nasıl daha çok ekin kaldırabileceğimizi — göster- meğe çalışacağım. Benden yazmak, sizden bu yazdıkla- rımı tatbik etmek. Ben, sizlerle haftada bir defa bu köşede konuşmağı çana minnet biliyorum, bil- mem siz besim yazılarımdan hoşlanacak mısınız? Üğütlere başlamazdan ön ce aciftçiliks nedir ve ne demektir? Bunu adam akıllı öğrenmek ve ona göre çalı- şıp uğraşmak — gerektir. Banim bildiğime göre çift. | çilik; toprağı kazıp işliyerek ondaki bereketleri insanla- ra ve hayvanlara faydalı bir hale sokmaktır. Çiftçi bir eker; on, yirmi, otuz, baltâ kırk elli alı>. Daha kısası çiftçilik toprağı i bire altmış çıkarmaktır; Çiftilik çok kârlı va ehe. mmiyetli bir iştir. Bir defa, toprakla uğraşan kimsenin gövdesi soğlam, aklı yerinde ve tam, ömrü uzün olur. Ahalisi çiftilikle uğraşan bir milletin kolay kolay - sırtı yere gelmez. Çünkü o millet toprakla yuğrula yuğrula öy- le bir hale gelmiştir ki büt- ün azası birer çelik parçası gesilmiştir. Bundan ötürü çif- Hayvan sağlığı: Dalak Hastalığı Şarbon adını da taşıyan | ar. Ve nihayet hı(dv:ıı ölür, bu hastalık en ziyade ot Hastalık bu şekil golirıo yiyen hayvanları yıkar. Et | kurtuluş ümidi pek azdır di- riyon hayvanlar bu a- ığa bu saydıklarımızdan da- ha ziyade dayanıklıdırlar. insan- larda da olan çok tehlikeli bir hastalıktır. Kuşlar da bu hastalıktan kendilerini kur- taramazlar. Dalak mikropla. ti yıllarca toprak altında ka- Idıktan sonra bile kolay ko- lay ölmezler. ğebiliriı. Hayvan 12 ve ni ayet dört saat sonra ölür. Bazan hastalık çok çabuk ilerler. Hayvanın etleri titrer. Göz kapaklarının, dudaklar mın, ağız ve burnun üzerini örten zara benziyen ince de- risji çok fazla — kan kaplar, tçi milletlerin sırtlarını yere getirmek çok güç olur, Bu: nun en açık misali bizim son — savaşımızdır. Bizi düşmanlarımız yana- mediler. Neden? Çünkü biz anadan doğma çiftçiyiz, Bu. nun için de bütün vücüdüm- üz çelik gibi.. Her zorluğu yeneriz, her müşkülü aterız. Demek oluyor ki - çiftçilik çok ehemmiyetli ve uğurlu bir iştir. Ohalde çiftçiler! Bu oğuz işte hiç durma- dan — çalışmak, yorulmadan boğuşmak lâzımdır. Biz de ça- bşalım, toprakla güreşölim. Haftaya ekinin ne olduğu- nu konuşuruz. Allaha 1smar. ladık arkadaşlar!. Çiftçi Dalak çok büyüktür. — Rtler. yumuşaktır. Bastırinca - ezi- lir. Böbreklerde kan vardır. Kalpteki damarlardaki kan pıhtılaşmıştır. Bunlardan — başka hay- vanın titriyorek hemen ölmesi ve burnunu sıkınca kan işe. mesi gibi haller de dalak hastalığını çabuk — ortaya koyar. Böylece hayvan birkaç sant |Buhastalığa ne yapmalı içinde ölür. Bazan hastalık daha yavaş ilerler. İki gün den beş güne kadar sürer hayvanlarda — dalak İşte böyle zamanlarda hayv. hastalığı nasıl anla- | anı kurtarmak işi de vardır. şılır? Koyunlarda: Bu — hastoliği — siğırla. Koyunlar bu hastalığa sı- rda gözden geçirelim: Bu çok tehlikoli hastalığa tutulan — sığırlar dermansız olur. Hayvanın ateşi iki üç saat içinde 41 hattâ kırk j bir buçuğa kadar çıkar. gırlar kadar da dayanamdı- klarından o nihayet — üç ıdün saat içinde telef olurlar, Koyunlarda da ökür. : lerde olduğu gibi iştiha kesi- lir. Hararet derecesi kırk ikiye | çıkar. Ağzından, burnundan a llı;:ın 'ı;:nı—_.n::;,’ık“efl:; : köpüklü kanlar akar. Tersi kı. çıkarır ve — amel ol- | de kanli ve " yümüşük olur, ur, Yürürken yalpa yapar. | Ve sonunda çarpınarak tepi- Ayakları bükülür. Son za. | nerek ölür, manlarda hayvan artık tor- Dalaktan ölen bir hayva. lemeğe — başlar. Sidiği de | nın leşine dikkat edilirse ka. kanlı çıkar, Nefes darlığı art- | köy yolunun, köy konağının bitiminin içlerinde yarattığı kıvancın övünecünü yaşıyor- lar. Akşamın — karanl. ıkları içinde uzakları tutan davalun çoşğanlağuna uyan olan üç ay içinda köy ko- naklarımızı, köy yollarımızı, mekteplerimizi ve köy tole- | fonlarını — birer uyğurluk Hemen söyliyelim ki bu hastalıkta ilâçlar hiç bir işe yaramaz. Zaten ilâç yapıp eyi etmeğe vakit kalmadan hayvan ölür. Yalnız vaktin de şarbon serümü yani aşısı yaptırılırsa faydası görülür. Sığır va beygirlere serum (şırınğa) edildikten 6 saat ka- dar sonra ateş azolır. 10-12 saat sonra da hayvan eyile- şir. İşte bu hastalık için en eyi çare korunma aşılen- madır. Bunun için de yuka- rıda saydıklarımıza benzer hayvan da bir hal görülürse derhal -hükümete haber vermek |âzımdır. Bundan başka vakit geçir- meden bulaşık sürüyü sağ- lam sürülerden ayırmak ha- stalıktan — ölen hayvanları miş kireç atmak, yahut ta mikrobu ilâçlar — serpmek, ağıllarda temizlik yapmak ve hattâ V gömüp bırakmak değil yak. mak ve üzörine bol ıöımı.a N öldürücü başka ——— eli Si DA köylüler yüz yılların verdiği | öncüsü diye ileten vo başa. miskioliği yırtıp attıklarını | ran vali Bay Salim ile yanın- ve Ata Türk Türkiyesinin - daki idarecilero köylünün tüzünlü ve genlikli kö m';—îi Vısı sayğılarını da iletiyorum. n göster ı nyılv ti ubiw_n 44 merayı dağiştirmek lâzım- dır. Hastalık — memelerden süt, gübre, et, kıl, yapağı. ün, deri gibi şeyleri üpşıı yarlere — göndermemeli: