13 Kasım 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

p SAYFA: 2 HALK BİLGİSİ DERLEMELERİ — | Balıkesirde Doğum Görenekleri! Alfonsun ve Çocuk. Toplıyan: A. OSMAN — Dörttür dört, vurun birer gö... Beştir beş, sırtındadır fes (Önce atlıyan bu sözü söyler ve yatan çocuğun atlar- ken sırtına bir fes bırakır. Diğerleri bunu düşürmeden atlamak mecburiyetindedir. Düşüren ebe olur.) —Altdır altı, fos yerden kolktı. —Yedim yel gibi. (Ellerdon başka hiçbir yer değmi yecektir.) —Sekizim seksek. (Sekiz adım tek ayakla sekerek gi- diljp diğerleri atlayıncaya kadar durulacak.) —Dokuzum durak. (Atlıyan çocuk atladığı yere tek ayakla düşecek ve düştüğü yerde duracak. Ayağını bastığı takdirde ebe olur, — Onum orak, (Atlıyan her tarafı ile ebenin sırtına vuracak ) — On birim fes atışmaca. (Atlıyan çocuk kabil olduğu kadar uzun atlamağa çalışır. Ayak bastığı yerde «şena- map hareketi yapar gibi yüz üstü uzanarak — fesinin ucunu dişlerile tutar ve birkuç defa salladıktan sonra atar. Fes atanlardan on geri kalanı ebe olur.) Oyun bu suretle biter ekseriya oyun nihayet bul- madan ebe değişir, En güç olan kısım fes ile -hiçbir tarafa temas etmeden atlamaktır. Çok zaman ebe bu iki sayıda değişir. * 12 — Tonğurtok Bu oyun aynı abirdirbir» oyununa benzer. Yalnız bu- nda sayı ve yakıştırmaları yoktur. Ne kadar kalabalık olu- rsa okadar zevkli olur, Atlıyan her çocük iki adım mesafe ile durur ve onların da üzerinden atlanır ve yoruluncıya kadar oynanır, 18 — Çatalmatai | Çoçuklar evvelâ bağdaşmak süretile ikiye ayrılır. | Mütcakıben alta geleceklerle bineceklerin tefriki için düz bir taş alınır. Taşın bir tarafına tükürülür ve bir taraf di- ğer tarafa sorar: — Yaşı mı, kuruyu mur, | Yaş veya kuru cevabı vordikten sonrataş havaya atılır. Taşın söylendiği — tarafı yukarı gelmişse söyliyen tarafa biner, gelmemişse yatar öbür tarafa biner Bu iş için «para veya ayakkabı » da atılır. Bir para atılmışsa — (yazı mı tura mı?) Ayakkabı atılmışsa Çaltı mı üstü mü?) diye sorarlar. çocuk elinin keskin Birbirlerinin sırtlarına bindikten sonra üstünde olan tarafın elebaşısı parmaklarından bir veya birkaçını açar ve sonra: — Çatal matal, kaç çatal? Altındaki cevap verir — Üç çatal. Elin hakikaten üç parmağı açık tutulmuşsa bil- miş olur ki bu vaziyette binenler alta- kiler biner binmezse üsttekiler: — Eşek değişsin! diyerek sıra ile birer çocuk aşarak yine binerler. Elebaşı tekrar sorar. Bunda elin 1, 2, 3, 4. 5, parmağı kaldırıldığı gi- bi yamruk ta yapılır. Buna (tokmak) derler. Par- makların beşi de açıldığı halde aşağı doğrü - sarkıtı- lr. Buna da «salkımo tabir edilir. Bu oyun ekseriya mehtaplı gecelerde — oynandığı için sorulan çocuk elin gölgesini görüp bilmiyen diye gözleri bir ele ile — kapatılı.. Diğer el de işarette tahsis edilir. 14 — Uzun eşek i Çocuklar bağıraşarak iki takıma ayrılır. — (Çatalmatal) | oyununda olduğu gibi binecekler ve yatacaklar taşla tay- in edildikten sonra yatacak olan takımdan biri sırtını du vara dayar, En kuvvetlilerinden biri de başını duvara da- yanan arkadaşının göbeği üzerine dayayarak eğilir. Diğer leri de kollarile biribirlerinin bellerinden tutmak ve başları-| nı saklamak suretile eğilirler. Bu suretle «Uzun — eşek» meydana gelir. Binecek takımdan en uzün atlıyan ve cjğerleri en mü sajt olan biri (Bu mütoaddit tecrübelerle aninşılmıştır) ge- riden koşarak gelir ve bir sıçrayışta en önlekinin arkasına biner. Diğerle - ride sıra ile atlarlar ve uzun eşeği teşkil eden çocuk- ların sırtlarına binerler. En az atlıyan en geriyo kalır Hepsi bindikten sonra en öndeki tayin edilen miktar adedinden hiç nefes almadan sayar ve bu miktar ekse yatar — ve — riya (20) ye kadür bazan da birpare, iki para, üç para, dört para beş para, altı para, yedi para, sekiz para, dokuz para, öon para, makara) der. Oyunda esas sayıyı ve yukarıdaki kelimeleri hiç ne- e8 #lmadan saymak söylemek ve binenlerin yere &ümnesi ve ayaklarını değirmesidir. Sayarken nefes alındığı veya yere basıldığı takdirde oyunu kaybetmiş ve alta geçmiş olurlar. Bu oyun ekseriya muvaffakıyetle oynnııırv ( Ciyerleri ve vucudu terbiye eden bu oyun maalesef zamanlard eri ı ibidir. Kral oğlu evleniyor mu? Bu hâdise hayretle karşılanıyor. Deyli Meyl — gazetesinde okunduğuna göre İspanya kralı Alfonsun oğlu prens Juanın, Londonderri mark- ezinin kızı 23 yaşlarmda Loydi Helen Stüvarta, Paris- te, evlenmek teklifinde bul- unduğu — haberi, Londra- da, büyük bir hayret uyan- dırmıştır. Bu haber her nekadar hem kız ailesi hem de kral Alfons tarafından tekzip ed- ilmişse de gene bir aslı bu- lunduğu zannolunmaktadır. Paristen verilen haberler, bu şayianın İspanya kral ha- nedanına mensup bir zat ta. rafından çıkarıldığını bildir- mektedir. Prens Juan, kral Alfons, ister peki, ister ha- yır desin, bu izdivacı yapa. cağını söylemekte imiş. Bir Kübalı kadınla evlen- miş olan ağabeysinin hareke- tini kendisine örnek yapan pr- ens Juan, evlenmek arzusu- nda olsada gene İspanya kanunları mucibince erginlik yaşı olan yirmi üçe girin- ciye kadar bekliyecektir. Kral Alfonsun tabitan çeki- lmesinden evel prens Juana lspanya tahtının verisina zarile bakılırdı. Genebir gün tahta çıkması düşünüldüğü — için prensin muhakkak - bir pr- ensesle evlenmesi gerekli gösterilmektedir. Mamafih prens, delice aşk içindedir. Ve taç ve taht üzerindeki her türlü haklarindan vazgeçerek bu izdi yapmak - dileğind- Bir. Doyli Meyl —muha- riri prens Juanla bir ba- hriye küçük zabiti olarak bulunduğu Ayrın Dök İng- iliz zırhlısında görüşmüş vej kendisine ajansların nişanlan. ndığindan bahsettiklerini söylemiştir. Prons bunun üze- rine uzun uzün — gülmüş ve sormuştur: — Hangi kadınla? Muhabirin bu haberi tek- zip edipetmiyeceği hakkında ki sorgusuna Prens kısaca şu cevabı vermiştir: — Ben tamamile bestim! Prens 21 yaşındadır. Aynı meseleyi — bir de Leyli Stüvarta gaze te muh- abiri sormuş kendisinden şu cevabı almıştır: Bör- — Hiç aslı esası yoktur. Böyle bir şayia — nereden yol — aldı bilmiyorum Halâ bundan — bahsetmektoe ne fayda var, anlıyamıyo- rüum. Prene Juan iki sene evol burada idi —Resmini Dayli gazetesinde gördüm. Şimdi zannedersom, gemi'le - ki hizmetile meşgoldür. Böyle asılsız bir haberin gazetelerde yer bulması çok can sıkıcı birşeydir. Romada bulunan kralin husust kâtibi — bu haberin saçma — olduğunu duyunca kralın bununla eğlendiğini söylemiştir. Kızın babası uzun zama- ndanberi İspanya kral hane- danının dostudur ve iki ta- raf biribirini eyi tanırlar. B b VU YÜRKDİLİ ; f_'-—.'-_--_-----—------.------_—-n- isi İ ; ŞEHİR Mitatpaşa Mektebi yapılıyor. Daimi encümen karar verdi. Daimi Vilâyet Encümeni dün valj muavini Ekrem be- yin reisliğinde toplanmıştır. Encümenin dünkü toplan- tısında görüşülen işler ara- sında iki yıl evel yanan Mi- tatpaşa mektebi binasının inşası işi de — bulunmak- tadır. Encümenin kararına gö. re mektebin inşası - (3990) lira üzerinden münakasa- ya konacak bundan da. ha az para ile talip — çıkacak ihale edilecektir. Binanın diş kismi — şimdiki şeklini muhafaza edecektir. İç kis- mında ihtiyaca göre esaslı değişiklikler yapılması mu- tasavver bulunmaktadır. İnşaat ilkbahara doğru bitmiş Mitatpeşa mektebi de eski binasına geçmiş bulu- nacaktır, müteahide Yayaköy köprüsü tamir ediliyor. Susuğırlıkla M. — Kemal Paşa arasındaki büyük ahşap Yayaköy köprüsünün müteah. hidi tarafından tamirine başlanmıştır. Bu köprü Balıkesir-Bursa şosesji üzerinde yegâne geçit noktasını teşkil — et- mektedir. Sıhhat Müdürümüz Vilâyet müdürü Dr. Yunus Vasfi beye Sıhhat ve İçti- mat Maavenet Vekâleti tar- afından üç hafta izin ve- rilmiştir. Yakasız bir gün, Yirmi dört saat zarfında şehrimizde zabıta vakası ol. mamıştir. ——— — Yunan Nazırı Eskişehirde (Üst tarafı birinci sayfede) güzel — verimi fabrikanızın bacalarından göklere yükse- liyor.» Misafirler — sanat — 20 de İzmite hareket etmişlerdir, ——— Hi Alman Gazetelerinin Hücumu (Üst tarafı birinci sayfede) temayüllerde — bulunmuştur. Maamafıh hükümetçe resm- en bir mütalea dermeyan edilmemiştir. inşaya | KINCI VEMÜLHAKATTA Orta ve İlk mektepler: Orta mekted maallmleri verecekleri dersleri üç aylıkl! plân halinde hazırlıyacaklardır. İlk mekteplerin yaziytl Maarif Vekâletinden ge- | lanan plânlar Maarif Vei len bir emre göre İise | letine gündırilouehir—ww ve orta mektep muallim- İlkmekteplere ai leri dere yılı içinde ve- | ilkmektep ı'ııı'ifei“#')W recekleri üç aylık birer | bundan sonra "k)! pilân halinde hazırlıyaca- | tep muallimlerinin klardır. tedris gibi menç' Muallimler müfredat prog- | ramı — mücibince bir yılda verecekleri tedrisat müddeti kadar olacaklardır. İlkmt olan dokuz aya taksim ede- | tep müfettişlerinin !'ı,'m cekler ve her üç ayda bir | larında hazırlıyacaklari J plân halinde mektep idare- ı ik fealiyet rıporlırllü : finı urıceklorj[F Hııjr- | nlardan da lıılîğîğh Dış Pazarda İhracat malla_rimızm satışt: Türkolisinin mallarımızın satışı hakkında verdiği ma Türkofis dünya borsala- | İkincikânun teslimi 8,34. ” ailevi vaziyetleri hususi işlerile de sıkıdâ e rında piyasa haberlerini ' mmuz teslimi olanlar muntazam bir şekilde tol- | peni üzerinden — muf grafla alarak — tüccarlara | görmüştür. * Apper © servis yapmağa başlamıştır. — İkincikânun teslimi 7,14* Bu çok özlü işten eyi neti- | teslimi 7,16, Temmuz celer alınacağı ümit edil- | olanlar 7, 17 peni ü! edilmektedir. 11 İkinciteşrin | muamele görmüştür. tarihile gelen telgraf şudur: Şikago borsasında Londra, — Berlin, Nov- | ay fiatları birinci kânufl york ve Hamburg borsala- | limi 88.3.4, —Mayıs rında üzüm ve incir tütün, 93 3 8, Temmuz zeytin yağı elimi olanlar 94 y gün önceye göre değişiklik | senttir. Vinniveğ borsaslr, olmamıştır. birinci kânun teslimi 10 Londra borsasında — 59.60 | jla 109,7-8, Mayıs kilo hazır mal Polonya | 109,1-8 - 109,1-4, Te teslimi olanlar 113,1-'7) 113,5 8 sent arasındâ amele görmüştür. Bu busene başındadır. Lİ | borsası fiatları birinci teslimi 4,5 7 8, Mayı mi olanlar 5,6 1 4 $ yumurtalarının kapanış fiat- ları 8,3-9, muhtelif ağırl- I ıkta — onlanlar 7,9 ilâ 8,3 şil- | ine kadardır. Liverpol bo. rsosında Amerika pamuğu ikincikâ&nun teslimi olanlar 6,53, mart teslimi 6,49, | | fiatlarında bir > | mayıs teslimi 6,45, temmuz | Aynı borsada mısır teslimi olanlar 6,41 peni | şöyledir: İkinciteşrin üzerinden muamele görmüş- | mi 31, birinci kânun tür. Aynı borsada Misir | 31,9, ikincikânun ipamuklarının sakalaridis cisler| olanlar 32,3 - gilindir. Güzel Edirne Kurtuluşunu Fevkalâde Te7 ahürat İçinde Kutlulıyacak Istanbul, (Muhabirimizden) — Trakyamızın incisi e Edirnenin kurtuluşunun yıldöpümü fevkalüde güzel KU Edirnede bulunacaktır. YURTDAŞ NASIL İKTISATÇA KİN BUDUNİKTISADIN MÜSTEMLEKELİĞİNDEN ÇIKIP BUUUN BÜTUNLÜĞÜNE GİDİYORUZ. nacaktır. Büvük Millet Meclisinden bir heyet İî’h.y/?v YARI MÜSTEMLEKELİKTEN KURTULUP T A GEÇİYORSAK DİL SAVAŞINA DA KÜLÜT