9 Ekim 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 4

TÜRKDİLİ 9 Bİ Şırın Erdeğin KİTAPLAR, SIHHAT BAHİSLERİ vem ER LA AA İA e— | | " Çocuklarda iştiha ve kuvvet ilâçları. Yazan: Dr. MEMDUH AHMET Bugün okuyucularıma, sıh- hatlerile mühim bir rabıta teşkil eder — zannettikleri iştiha ve küvvet ilâçlarının tahminden pek az menfaatli olduğunu izah ederek bu bahiste dok'orsuz olmamalarını ceğim Biliyoruz ki kuvvetlenmek için iştiha ve kuvvet ilâçla. rına büyük itimat ve inhimük vardır. Kuvvet ilâçları daima yevmi gazetelerde ilân ya- parak sürüm temin ederler, Her ilâç metbedilir. İştiha ilâçla davet edilo. mez. Kuvvet bazı hallerde tabibin hastalığa göre te. rtip edecoği ilâçla — temin #dilebilir. Hastalığı nazarı dikkate almıyarak — doğru. dan doğruya kuüvvet ilücı hevesine düşmek boş yöre va-| kit geçirmektir. Bu ise sıh- | hatinden müşteki bir şahis için sağlığı pahasına vakit ziya'nı icap — ettirdiğinden tehlikelidir. İştiha «ıhhatin miyarıdır. İştihası eyi olanlar sıhhatte alanlurdır. Her fabrikada ol- duğu gibi vücut makinesi de mevaddı iptidaiyoyi (yediği- miz yemek, teneffüs ettiği- miz hava)alır, İntihaf mad- de ve işler meydana getirir. Hareket, görme, işitme, mu- hakeme ve saire bu meyand- adır. Vücutta bir ârıza olur- #a verdiği netice kemmiyet ve keyfiyet itibarile noksandır. Çünkü çalışamaz, mevaddı iptidaiyeyi alamaz (iştihasız- İık). Üzviyet, iştihayi azalta- rak hazım ve umumi faaliy- eti tahfif eder. Bu da sıhhat lehinedir. İştihasız zamanda Yücut faaliyeti istirahat ma- ksadile kısmen tatil edilmiş, üzviyetin tamir kudreti harek 6te gölmiştir. Bu sıirada iştihayi aç - moğa çalışarak tahammül- den fazla yiyecekle hazım Börüsuna kudreti fevkinde yük vermek, umum! beden mosaisini arttırmak fena ne- tice verir. Bunun için iştih- ası — olmiyan — veremlilere zorla yedirmeğe — çalışmak hiçbir zaman müspet netice vermez. Burada iştihayi te- min etmek için verem hıfz- ıssıhha ve tedavisine dikkat ederek vücudün tamir kud . retlerine yardım ve onlara müsait hareket etmek lâzı- mdır. İgtihnıı:hğın sebebi olan hastalığı bulmalı, tedavi ed- | erek sebebi ortadan kaldır- mak suretile iştihayi — iade ve yidirerek kuvveti temin etmelidir. meşgul tovsiye ede- İştihasız olanlar, hastalık ve iştihasızlık sebebile gıda alamadıklarından zayıf düş- erler. İştihasız ve zayıf çoc- ukların — & hhati annelerin merakını mucip olur. Hem. en her zafiyetin bir sebebi vardır. Bunu bir — doktora Buüldurmalı ve onun çareşini aramalıdır. Böyle iştihasızlık ve zafi- yetin sebebi çok dofa akej. ger, karaciğer, kör bağır- sak, kulak, boğaz, diş ire gibi uzuvların hastahk- larıdır. Bazan mühim bir sebep bulunmaz. Böyle ço- cuklar zayıf olmalarına rağ- men çevik ve sıhhatlidirlor. Bunlara kuvvet ilâcı lâzım değildir. Sene başlarında, tatil zamanlarında istirahat edecek bir köye, bir duğa gitmek bunların hakkıdır. Gönç mektep çocukların- dan yüz tanesini muayene ediniz. Bunlarda otuz tane iştihasız ve zuyıf yarsa onda dokuzunun kör bağırsak il tihabıno, — vaktile geçirmiş oldukları akciğer zarı ilti- babı âsarına müptolâ — ve malik olduklarına — veyahut ağızlarında — birkaç çürük dişi bulunduğuna veya bü- yük bademcik taşıdıklarına şahit olursunuz. Yüz talebede yetmiş ta. nesi iştihalı vo kuvvetli ise onlarda maraz olana ancak onda bir tesadüf edersiniz. Şu halde zafiyetin ve iştiha. sızlığın mahakkak bir sebe- bi vardır. Bunu bulmalı ve sebebi ortadan kaldırarak iştiha ve kuvveti tomin et- meğe çalışmalıdır. Hakikat böyle olduğu hal- de her nedense halk arasın. da iştiha ve bilhassa kuvvet ilâcına karşı büyük bir iti- mat va Hemen hiç ihtiyacı yokken süt çocuklarına kuvvet ilâ- c arayan annelere teszadüf ediyoruz. Bu cihet süt ço- cukları için lüzumsuzdur. Süt — çocuklarının kuv - vetli olması yalnız gıdaları- nin intizamile kabildir. Bu nu temin edecek te bakım evleri, çocuk muaye- ne ve — istişare Çocuğun kuüvveti, — & hhati, neşesi hep buradan doğar. Çocuk bakım yerleri bulun- an şehirlerde katiyen bura ile istişaresiz çocuk büyüt memeli, Cümhuriyet hüküm. etinin bu çok hayırlı mües- sesesinden azami — istifade temin etmeğe çalışmalıdır. Ancak bu suretle çocukları- mız küvvetli ve sağlam ola- bilirler Memadeki çocuklarına pa- ralarile kuvvet jilâcı — ara- yan anneler çok yanlış dü- şünmüşlerdir. Bu fikirlerini vakit geçirmeden tashih — et- meleri sevgili yayrularının sıhhatile çok alâkalıdır. Küç- ük çocuklarda iştihayi bozan yanlış bakım — usüllerinden çekinmelidir. Her — bağırdık ça ve sık sık çocuğun ağz. ina memo vormek ıştihasızlık, kuvvetsizlik tevlit eder — Süt çocuklarında uzun — dovam eden ve annenin nazarı dik katini celbetmiyen bağırsak bozuklakları da iştihayi azalt- ir, çocuğu kutvetten düşü rür. Mektep çocuklarını — ta- sviye eJuıeğımız iştiha — ve kuvvot ilâcı ancak yaz tatil- lerinde havası güzel — bir yerde — istirihat etm.ktir. Her ajle bunu imkün daires- inde teminine çalışmalıdır. Bu suretle — yavrularımızın sıhhat vo neşeleri — artmış, lüzumsuz iştihasızlık telâşel yerleridir. vesa- | eri ortadan kalkmış olur. meorbutiyet vardır. | çocuk | Servet Membaları.. Erdekte zeytincilik, bağerlık, kozacılık ve mühtelif me- vsimlerde meyvacılık halka eyi bir kazanç;temin etiyor. zit l"_ <«ve>'ü MK - Erdek, ( Muhabirimizden ) jbüyük - Buranın en mühim servet| dır. membaları zaytincilik, Ba- ğetlik, Balıkçılık ve Kozacıl- iktır. Mavsjmin muhtelif za- manlarına göre meyvacılık to halka eyi — bir ka - zanç temin eder, Bilh - assa kirazlıkları meşhurdur. Busene zeytinlere ürız ol an sinek — mücadelesinde daha ziyade muvaffak olun- muş ve müspet netice alın- mıştır. Zeytinlar çok sağla amdır. Bu itibarla yağdan ziyade tuzlu zeytin yapılma- sı muhtemeldir Zeytinler yavaş — yavaş kararmağa başlamıştır. Ya- kında toplonacağı yağ hanelerde — hazırlı ya- pılmaktud r. Buradaki yağhaneler de filitte bulunmadığından ya- gları biraz kesif ise do asit miktarı oldukça eyidir. Ve yağları tatlıdır. 26 tane yağhane ve jiki Mahkem;_;ı; lik halkın en mü- yaağıdır. Bu- ç darlığı yok gibidir. Balıkçılık Erdek muhtelif cins balıklar, imalâthanelerinde balık temiz ve fenni bir — surette tozlanıp Erdeğin güzel manzaralarile süslü olan kutulura yerleş- | v | rette tirilerek taşraya yollanmak- tadır Tuzlu balıklardan kolyos, koloridya, istovrit bulunur. Taze balık- sardalya, hamsi levrek, sarı göz, lardan barbunya, alyanak, sinarit, kolyos, sardalya, ha- mercan, möj, istakoz, böcek ve pa- vurya Erdek denizinde pek bol çıkar. Burada halkın mü- Phim bir kızmı balıkçılıkla ,,_çı r ve idare İıeyetleî rine verilen memurlar. Adliye — Vekâletinin — vilâyetlere yaptığı tanim. Mahkemeye ve idare he yetlerine verilen momurlar n aynı zamanda siyonlarına iozibati leri inzibat kom- malâmat — ve ceza ile tocziyo icap eden memurla- rın müdafaanameleri alın. dıktan haklarında karar edilmelerine Vekâletinden tamim gön- sonra ittihaz dajir - Adliye Vilâyotlere bir derimiştir. Bundan memurin kanı- nunun otuz dördüncü mad- desi mücibince « me- muürün kuününen cazayi mü- stolzim — bir tahak- kuk hak kında umümiye cari olmakla boeraber ay rica inzibati cezalarln da tecziyesi icap denildiği hal: bazı yerlerde avrakın idare hay- etlerine veya di ila iktifa inzibati bir karar ittihaz ed cürüm ettiği takdirde ahkâmı eder » adliyeya tev- olunduğu ve ilmemek süretile buna riay et olunmadığı ve inzibati ce- tın teke örüldüğü za için adli moülü beklone bildirilmiştir. Adli cezalarden büsbütün ayrı bir mahiyet — gösteren inzibati muamelelerin tatbi- ki için muhakeme veya id- are heyetleri kararını bekl- emeğe mahal yoktur. Bu gi- bi hallerde & as:lları müddeiumumiliğe veya id re heyetlerine verilerek bir evrakın taraftan adli tatbikatta bul- unmakla beraber bir taraf tan da suçlularin izleri ka ybolmadan bu evrakın çık- arılacak suretleri üzerine vi- | lâyet inzibat komisyonların- ca İnzibati cezalarının tayi- ni İâzımdır. Memurin kanununun elli | beşinci maddesi mucibince «ithamı mucip maddeler me- mura tebbiğ edilerek heyet. vap alınmadan inzibati kom- isyonlarınca bir karar veri- lmemesi ve aksi takdirde o kararın nakzı jeapettiği ha- lde bazı yerlerde — müdafaa- neme muhakkik - tarafından alınmak veya hiç alınmamak suretile buna riayet edilme diği görülmüştür Kihamı mucip maddelerin ve bünlara kurşi verilecek müdufaa için İâzım gelen mü- ddetin inzibat meclisince ta- yini kanunun sarih hüküm- leri jktizasından olduğundan buna ri edilmesi ve işl erin uzamasına ınuılun ver;- lmemi 2000000 Yurtdaş! Bu cümhuriyel bayra- mında yerli mullarımızı resini geçidi Ankara yeni sergi evinde yapılacaktı Kışlık ihtiyaçlarını uc sağlam yerli malları - mızla bu sergiden tedarik l #Mılll İktısat ve T 000000000000060: Ötedenberi muhtelif gaz- ete ve mecmualarda Anado- lu etnografya ve folklorları. na ait yazı ve eserlerile ta- nınan A Baha bey bu kere de «İstanbul Etnografyası» | adlı bir eser neşretmiştir « İstonbul Etnografyosı» folklor ve ethografya bi- | Igilerinin sosyoloji bakımın: dan memleketimizde birinci ilmi tecrübesidir. Baha bey bu eserinde: İs- tanbulda Safranbollular ve Bartınlılar (Tahtakale), Saf- ranbollularda sanat - birliği | (Ekmekçilik), bu ikj mınta- kadan İstanbula gi | | ve bunların sanatlarına dair grafik malümat verdiği i zamanda, çlerin iktısadi ve içtimal am | illerini de araşlırmıştır. körfezinde çıkan | Baha beyin — tetkiklerine göre ikj asırdanberi hâlâ «İstan bullu» olamıyan Saf tur. ÂAğır raat jetihsalleri muvazi su- inkişaf etmiyen mem- leketlerin payitahtlarındn bu | pek tabil haldir. İstanbul gibi beynelmilel yol üzerindeki bir Beri gehrin «etnografi me- vaddı» içine alarak eriteme- mesi de bundan jleri gelir. Şüphesizdir ki birçok oku yucular için «İstanbul — et- nografyasın adı garip görü lebilir. «Londra etnografyası», lin otnografyası» olamıyaca- ği gibi «İstanbul etnografy- a8:» da olamaz diyenler bu lanur. Fakat bu görüş ve düşüncenin doğru olmadığını eserin — içindeki — tetkikler göstermektedir. Yükselen ve asrileşon — milletler — için etnografik tetkikleri inkâr | eden alimler bulunduğu gibi, bunlara: «Parmaklarınızdaki yüzükler,kadınlarınızın kulak deliğine taktıkları küpeler, «13» sayısından korkular, üç kişinin bir kibrit- ten siğara yakmaması | dor — vardır çe tayin edilen müddette ce- | gibi. İlâh.. Etnografya mevzuu değil de nedir?» diyen alim- Bunlara göre asrileşen — ve makineleşen bir millet bile gelecek de- vir için tam manasile bir «etnografya mevzuu» ola caktır. Müellifin — tavsif ve tetkik ettiği « İstanbul » hiç şüphesizdir ki — etnografya için bir mevzudur. Fakat memleketimizde fabrika sa | nayii inkişaf — ettiği gibi bu vaziyet büsbütün başka bir. şekil alacaktır. Kaydetmeğa değer - noktu şudur ki: İki asırdanberi. «İstanbullu» olamıyan unsur ların, son yıllarda ne kadar çabuk «İstanbullulaşması» siır-î atini (tempo) göstermek için bu nevi etütlerin yazılma- | sını teşvik etmek lâzımdır İstetistik neşriyatımız ne kadar küvvetli vezengin ol- rea olsun bu gibi tetkikler afiler yazılmaz jise pek az şey ifade eder. | akamlar kendi başlarına pek kuru şeylerdir. Bunun indir kı bırynk memlele &| ç edenler, | (Ferdi göçler, toplu göçler| bu gö ! | vermiş | ranbullu ve Bartınlılar çok- sanayile, fenni zi- | büyük — ve | «Paris etnografyası», «Ber- | İstanbul Etnografyasl' A, Baha, “İstanbul EtnografyaSle, ği nbul Zaman kitaphanesi, 64 etnografya torkikati olarak aynı müe? ilmi cemiyet tâi am ettirilir. Bugüne kadar bi rafya ve folklor lt aĞaribelern se" şarkı, destan) VE C toplamaktan iherek # lâkki olunurdu Cümhuriyelin rtinde — folklorik nografik nı:ıdılı-lf" | ması ve tetkiki yakından iu'(ı»sn" gi yük yardımcı olü laşılmıştır. «Halk rneği» ve «Türki tösü» gibi ilmi lerimizin — birküf | faaliyeti bu sah şmalara ilmi bir oldu. bununla berabef maddeler üzerindi V oji» noktai nezari lilip bir araştırm mıştır. Bu işi ynpll“ ve içtimaiyat glit vazilesi idi ise dö bey bunları beki sahada bir « dedi” miş oldu; bü cit tam bir eser s8YP 0N ten (64) sayfalık b? da bu «deneme” diği gibi yapmai W" | dır. Bunun içindir yin eseri bu sahâ t olanlar için ? bir. « müfredat mahiyetinde k Ixınneılı ve Ikıyatçımızı tebrik İj Eseri bu yo“' lara ilk örnektif- Abdülkö” Türk Dili Tetkik Yi mütehassıs aststamı Bi Çin - İtalya müt «ll Corriere del Çin büyük bit tir. Çin, ıraıı!"" ve nüfasunun *? maada şanlı bir * Tiktir. Çınin eski med rkesçe malümdüf | lorce dahili iğti uz kaldıktan l"'. sükünet halinde ? başlamıştır. İtalyo, Çinde V& teossüsünü tevdet? hyor veÇin pıyılld nhımmıynıını takdi” den uzun müddet” ile mevcut olan .J Pnassbetlerini inki ah ötmek arzusunü Çia ile İtalya — £ bir ihtilâf yoktuf. | bu iki devletin #” rini takviye edeh az değildir. Çınin, beyn"l. büyük ve mühist vardır. İşte bu tene münasebet ye etmek içiO, çi messilliğini sefar' koymuştur. İşgal utm'k" ,thokk uıka", it y bir kalkınma bulunan çine ’”v | : İtalya ı.umm"'ig# j