16 Haziran 1941 Tarihli Tasviri Efkar Gazetesi Sayfa 3

Türkçe konuşmıyan Türk buraya yerleşmiş Türkler, türkçe konuşmadıkları gibi, çoecuklarına da'türkçe öğretmeyi akıllarından Ben kendi evimin bulunduğu tokaktaki çocuklarla meşgul © - Tuyorum. Onlar, bilhasa beni gö Tünce, anne ve ablalarının mü - dahalelerine aldırmadan ellerin- den' geldiği, dillerinin döndüğü kadar tüzkçe konuşuyorlar — ve bu küçük - misal gösteriyor ki. meşkul olunduğu ve iş benimsen- takdirde, yüzde yüz Türk 'olan Bodrumda yüzde yüz türk- © konuşturmak mümkündür.> ) ğ ve bu defalık, Bod- yüzde — yetmişi * Rumca konuşuyormuş ve bu re- k kimsenin hatır ve ç geçmiyormuş; — orada t orada Belediye Re- < Halkevi ve nihayet akl İ yok mudur, diye N zadece Bodrumda, y ve nerede olursa « di Mi . İbağle davet ediyorum ve İleride y gürültü etmek, ve ce- j hakkım mahfuz kal- 4 bir müessi Geniş mikyasta tel ihtikârı yap - | motör ve gerkse hayvanla mi « |yeyil — İzmir turistik / yollarının inşaatı Karşıyaka - Bostanli yolunun beton döşenmesine başlanıyor İzmir, — (Tasviri Efkâr) Şehrimir türlstik yollarının h. nüz bitirilememiş olan kısımları- nin ikmaline süretle devam olun. maktadır. Karşıyaka - Bostanlı türistik yolanan beton işine yakında bağe lanacaktır. Müteahbit — bu yolda (atlı s0 yerina deniz zuyu — kul- danmış olduğundan şimdi. döğrü- dan değruya aafalt düçemi işi iyapılamamaktadır. Beton işi için de 96 bin lira sarfedilecektir. Paralı köprü . Turan . Bay- iklı ve Karşıyaka türistik yolu Bir otobüste çıkan ateş yüzünden yolcular, cayır cayır yanıyorlardı İamir, (Husus! muhabirimizden )— Büğün Güztepe yoalunda mühim bir hüdise olmuş ve bir otobüs yolcuları gbemmiyetli bir tehlikeyi kaasız at. latmışlardır. Göztepe ile lzmtir arasında işliyen btöbüslerden birl Göztepeye yaklaş- tığı sırada etobüsün içinde birdenbi. re yangın zuhür etmiştir. Bunun d. zerine şolcular büyük bir telâşa ka- pılarak feryada başlamışlardır. Pa- ——u. Trakyada mahsul bereketli Çorlu, (Hususi) — Bol ve fay- dalı -mevsim yağmurları gören mıntakamızda, toprak mahsulle- rinden başka, ağaç mahsulü de bol ve bereketlidir. Çoluğu çocu. ile güneşin doğumundan evvel, batımından sonraya kadar; yıl- madan, usunmadan, alnının terini tile sile çalışmaktan zevk duyan çiftçi, cömert toprağının, kucağın da sararmıya başlıyan mahsulü- nü, altın yığınına bakar gihi bir tebessümle seyretmektedir. Hasat zamanı gelmiş olduğun. dan, biçmek, harman yapmak ve dövmek gibi muhtelif işlerde ça- Hıştıracak — ve kullanacak, gerek e- harrik bütün ziraat âlâtınin faali yete getirilmesi için — halkımıada büyük bir hazırlanma ve çalışma hareketi göze çarpmaktadır. Bu sene misr, ayçiçeği, kavun karpuz ve emsali şeyler de gelişimli ve verimlidir. dilinden — bu yılın berket — yılı olduğunu düy- mak ve makineleşmiye başlıyan zirsatin meydana getirdiği uçsuz sahaları görmek — daima mümkündür. Çorluda asker ailelerine yardım Çorlu. (Hususi) — Belediye- miz, askere gidenlerin ailelerine, ve bakacak kimsesi olmıyan her nüfus başına bir aylık yemeklik olmak üzere her ay munlazaman 10 kilo un vermiye başlamıştır. zmirde heyecanlı bir yangın vakası 'TASVİRİ EFKÂR 'olrafi, tarihi siyasi nok. tadan — Suriyenin — hudatları bugünkü Buriye olmayıp daha geniş ve daha şümüllüdür. Pilistin ve Ma- verayi Erdün, yünt cenubun Hlcaza kadar bötün ba havali — Suriyenin mütemmim ecrutundandır. Fakat idari düşünceler ve devlet- ler arasındaki rekabetler kakiki Su- küçülttükçe — küçültmüştür. ye diyebildiği, yânı "Fransm mandası altındaki Sariyeyi de Pransızlar yi ve idari ve kendi düşünce ve mün- faatlerine uygun — politika İkapları olarak parçalamışlardır. Şahil kısmını Lübman. ve Lâzkiye hükümetleri diye Suriyoden ayırım lar ve şimdiki Süriyenin cenup kit- mi Havran bavalistai, ; yüni Cebeli Dürazu da ayrı bir idareye tâbi tüt muşlardır. Bu suretle büyük Suriye evvelk devletler arasındaki taksim yüzünden ve daha sonva her parça- zına hâkim büyük devletin idari ve hüsüsü — düşüncelerile — parçalanarak köçücük bir Suriyo bırakılmıştır. Muahaza bütün dünya ve Lübnan- Hdar dahil olduğu halde, Pransiz mandası altındaki şark hükümetleri halklarının iyi düşünen başları biç olmuzsa bu yerleri bir kül olarak telükki etmektedir. Anşaatı da bir Hayli ilerlemiştir. Bu yalda yüzlerce amele çalıştı. rılmaktâdır. Bu yolun biran ev- vel bitirilmesi temenniye şayan- dır, Bundan başka yapılmakta olan Güzelyalı - İzciraltı t gö lü da yakında bitmek üzeredir. Plâj mevalmi başlamış bulundu. #undan balk İzmirin yegâne plü- j elan İncirattma bundan böyle çok ruhat gidip gelecektir. Evvel- ce bu yolun bosukluğu yüzünden BEdı, riye denildiği zaman yalmız Pransiz idaresinin Süriye dediği, Türkiye bududundan Filistine kadar uzanan ve sahilden mahrum Suriyeyi değil, dört mıntakayı da birden Suriye SA tadır. böyük Suriyenin Pransız man dası altındaki şimal nısfi, dürt idarl mıntaka İle beraber 150,000 kilomet- ve mürabbat meaahayı ihtiva etmek- tedir. Nüfosu da son tahrire göre, Üç milyon altı yüz bin kişkli Bundan öç milyonu şehirlerde ve zer'iyat yapılan sahalarda yaşamak- tadır, Kalân yarım milyon da Suri- yenin çöl kısmında göçebe yaşıyan bedevi Araplardır. Memleketin asıl halkı — Araptır. Daha sonra mühim bir kısmm Türk- men olan Türkler, Körtler, Ermeni- ler ve Yahudilerdir. Memloketin — ötedenberi — merkezi şark medeniyotinin &n parlak bir #ahnesi olan Şam ise de en kalaba- Nk beldesi Haleptir. Çünkü Şamın müfusu 250 bin oldağu balde Hale- bin sekenesi 268 bin kişidir Halep ayni zamanda demiryolla- yın İltisak poktası olmak itibarile da Suriyenin iktısadi ve makeri cibot- ten en kiymetli mevkiidir. Süriye esas itibarlle zlral bir memlekettir. Şu kadar var ki arazi, köylülerin elinde değildir. Yüzde sek Reni eşraf ve zadegân elindedir. Mezraattan 571 bin hektarı buğ- ya, ve 259 bin bektarı arpaya mah sustur. Suriyenin ziraatten sonra en mühim serveli canlı hayvandır. Son senede iki milyon 274 bin kayun, bir milyon 700 bin keçi ve 242 bin sağır vardı. kat sinirlerine hâkim olan geför o- tobünü durdurarak yolcuların tabliye sini kolaylaştırmıştır. Ateş süratle büyüdüğünden ancak ifalyenin müda dahalesile töndürülmüştür. Yolcular atoş yayılmadan otobüsü terkettikle. ri için feci bir Akıbetten kazasız ol rak kurtulmuşlardır. — Ateşın otobü- sün şaför maballinden çıktığı söylen. mekte, tahkikata — devam edilmak- vedir. İzmir fuarı hazırlıkları İzmir (Tasviri Efkârl — hazırlıklarına — ehemmiyetle edilmekledir. Ban — bususi, firmalar, şimdiden pavyonlarımı İn- ŞA etrirmiye başlamışlardır. Bu ka- |dar erken inşaat yapılmasına sebep, Fuara yakın inşaat için amele bu- dünmasındaki — zorluklardır. — Birçok patvyonlar satılmıştır. Fuar büre. suDü her gün pavyon için müraca. atlar- yapılmaktadır. Fuar sahasında inşa edilmekte o- lan yeni — eğlence vasıtalarından | bazıları ikmal — odilmiştir. — Moşhür İsSeytan dolabı?. da bunların arasın. dadır. «Şeytan dolahı> çok serf dö. nen ve içine 100 kişi otur haki. küten şeşlani bir sürate maliktir. Zaten w demi almasına sebep — de | süratle — dünmesidir. — Kültür parkın çok kalabalık halk kütlesile dolduğu cumartesi ve pozar günleri tan dolabından halk istifade et. miye haşlamıştır. d Kültürparktakt hayvanat — bahçe- #İne yeni bazı vahşi bayvanlar geti- rilmiştir. Bunların arasında çeşitli yılanlar, bir çift ayı, blr geyik, 2 karaca da vardır. Kuş pavyonu çok zengindir. May. muün pavyonundaki dişi maymunlar yavrulamıştır. Bunların, yavrularım hüsüsi bir şefkatla severek — büyüt. meleri, balkın - fevkalâde alâkasını çökmekte ve maymunlarır çeşit geşlt taklitlerle gülünç hareketleri herke. * cüldürmektedir. Puar devam mükim mühim değildir. Başlıcası ipekli mensucallır, Başlıca ihracatı İcanlı hayvan, — ipekli ve meyvadır. Süriyede demiryolu nisheten İnkişaf Gümiştir. Ana hat Rayak - Humun - 16 Halep olup 302 — kilometre urzunluğundadır. Beyrutu Şama bağlıyan 149 kilo- metrelik bir yoklan başka Trablut- şamı Humusa, Şamı Deraya ve De. rayı Suriyeye bağlıyan şube. Süriyeyi Iraka bağlıyan ve Bey. ruttan başlayıp — Bağdatta — nihayet bulan etomobil şose hattı münakalât bi ehemmiyeti halz- Suriye lmarlarına bir sone zar- fında giren vapurların — getirdikleri yüklerin mecmuu dört Mülyon tonu geçmektedir. Suriyenin malt ve iktısadi vaziye. tine gelince; burada Fransız serma- yesi hükimdir. Bankalar, demityollar, elektrik ve havagaz fabrikaları ve diğer mali ve sinai teşebbüaler hep Fransiz sor- mayedarlarının elindedir. Daha son. rs İtalyan sermayesi gelir. Büyük Surişe ve Bünun mühim Derede boğulan bir |yercan Pransiz mmandası “albedaki OCU!| kızmı, Yakınşarlan merkezini teşkil Geli ç k ettiğinden uskeri ve Siyasi elhetten elibolunün Kavak köyünde 19 fevkalâde ehemmiyeti haizdir Bu - yaşlarında Ahmet oğla - Hüseyin, 'nun için Osmanlı imparatorluğu za. Kavak deresinde öküzün kuyrüğun- |afa uğradığı andan İtibaren büyük, dan tularak karşı yakaya — geçmek |küçük garp devletleri, büyük Suriye- İstemişse de muvaffak — olamıyarak (de türlü bahanelerle yerleşmiye ça- dereye düşmüş ve boğulmuştur. “lışmışlurdar. Bunun için bugünkü ihtilâfta Su- | ç SİYASET ) Büyük Suriye nedir ? Pransanın — Sariyeyi — İngilizlere karn müdafaada muvaffak olma. v başhos şartı, Suriyedeki willi camdanıı itimal ve ermiyetini halz badummasıdır. ARAAARRARPARAAAAAMATAAALLLE Muharrem Feyzi İÜGAV_ Bu suretle Osmanlı idaresi zama- mında Pransa, Almanya, — İngiltere, İtalya, Rusya ve küçük garp devlet- leri, Süriyede dini, ilmi, mali, ikt- sadi ve siyari müceseseler — vücude getirmişlerdir. Buzlardan en ziyade Fransızlar, edeki hiristiyanların hümisi ve mürebbisi Tolünü Grerlerine alarak Suriyeye nüfuz etmişlerdir. Bubrüli yi de Laayik ederek şimdiki Lübna- | nn bir kızmında bir bristiyan mu- | tazarrıf idüresi altında - mühtariyet | temin etmişlerdir. | Bariyeye yetleştikten sonra ilk lş- | leri bu. biristiyan mımtakayı halk- larının ekseriyetl müslüman — olan | civar memleketleri ilbak ederek ge. | nişletmişlerdir. Sariyede Fransıların nüfuz — ve tefevvuk sahibi olmalarım İngilizler | ötedenberi çekemediklerinden arala. rında daima rekâbel ve nizâ hükmü- nü sürmüştür. İngiltere Azyadaki bütün Arap âle; mini münhamran kendi müfuzu ah | tında bulundurmayı şark siyasetine dekişmez bir esas saydığından Fran Fazlara karşı gizli ve aleni daima | mücadele etmiştir. Geçen Ümümi İarpte dört sene |bir safta Almanlara karşı harp & |den İngiliz ve Fransız milletleri mü- tarekenin akabinde Süriye üzerinde biribirinin boğazına sarılhırensına tilâf ve nizân düşmüşlerdir. İngil- terenin himaye ettiği Faysal Şama gördikten sonra Pransızlar kendisini (silâh kuvvettle buradan uzaklaştır. | mışlardır. Yeni Alman tehlikesi — kargısımnda İda Suriye üzerindeki İagiliz - Pran- Çaiz mücadelesi şiddetini — kaybetme- miştir. İki taraf biribirinin kuyusu- | nu kazımaklap biran hüli — kahma. mışlardır. Dürzilerin reisi Sultan Eltaraş bi Pransanın düşmanlarımı İn; İre daima himaye etmiş ve FPransa dahi Kodüs büyük müftüsü Emirül Hüseyni gibi İngilterenin en büyük | | düşmanlarını daima korumuştur Suriye Tngilirler — ile wın biçak biçağa — gelmele. rinde ve iki müttefik devletin şimdi yekdiğerine kargı harp - lân edecek kadar husumet göstermelerinde Su- riye ve Asyadaki Arap âlemi üzerin- de İngiltere ile Franaa arasındaki ik asırdanberi devam eden | t ve münazaanın büyük tesi. vi vardır. İngütere büyük Suriyenin — cenup kısmımı teşkil eden Pilistinde geçen Ümumi Harpte Amerikanın ekserisi yahudiler elinde bulunan sermayele. rini istikrar olarak alabilmek için bir yahudi milli yurdunu tesis etmi- ye söz vermesi ile gerek bü minta- kanın, gerek hak ve Süriyenin, ge- İrek bütün Arap âleminin biğman husümelini kazanınıştır. Çünkü İngiltere Arap âlemini Os. |manlı »mparatorluğu aleşhine Mira- İlay Lüvrens vazıtazile harekete ge- Ürdiği saman Filistin dahii olduğu bülde Asyadaki bütün Arap memlo. ketlerinin. İatiklâl — kazanacaklarını vaad. ve temin etmişi Fransa Suriye halkını siyasi rüş. te eriştirmeyi ve bu süretle az za. man içinde istiklâle — kavuştarmayı hem Araplara hem de hütün dünya milletlerine karşı taahküt etmiş ol düğu halde mandayı tesis eder et. mez bu memlekoti Cezair gibi bir Fransır müstemlekesi balino sokmak istemiş ve Suriye Arapları a T arih tekerrür eder derler. Doğ. rudür. İyak isyanı, Suriyenin istilü teşebbüsile Ortaşark yine ka. na bulandı. Baraların datma kardeş kavgalarına sahne olması mukad. derdir. Ru topruklarda Bisanslı Bi. zanslıwn, Arap Arabin, 'Türk Türkün, kanı miştir. — Şimdi yine bu D İŞ topraklarda — Pransiz X- p Framszin kanıni içiyor. xx“._. De Gaülle'cü - Pranaitla. Aye rin başmda — General Cetroax hücumda, Pi KÜinci Şihda — General / Dentz GLDENTZ müdafandk. Bu sefer tarihin — te. kerrürü yalnız kardeş kanının dö külmesine inhisur etmodi, harp hi- kcleri 1300 sene evvelki gibi aynen tekerrür odiyor. — General - Catroux küvvetleri General Denta kuvvetle. tine saldırırken bir ellerine Pransız bayrağı ve diğer ellerine beyaz bay. rak alıyorlar. Müdafllerin bu çifte siçorta kar- gtinda ateş açımıya elleri varmıyor. | late bugün Suriye bu şekilde istilâ ediliyor. '« her taraftaki telleri toplamıya Marak şehrimizde büyük bir stoku vücude getirmiştir. d 'ıl:lun bir. yoküna - baliğ olan ler ayni şebeke tarafından Urtaya sevkedilerek çok yü iyatlarla satılıka Çikaçda gn | ” GS7 de Mozviye kövvetleri Sıffın. ıfı:“ Murakabe Bürosu, şebe- | (4 Halife Alinin kuvvetleri — karşı. “9 şehrimizdeki deposunu bul | Dda mızrak uçlarına - Kuramı Ke- e e Suçlulna — islmlerini ten. | Timden sahifeler takarak harbi dur. Bunlar hakkında HAFTANIN DEDİKODUSU GI. Dentz, 1300 sene sonra tekrar edilen bir hile - Haile Selâse, Habeşistandan gelen telgraf - Georges Viİ, veda edilen eski an'aneler hî"h(l:unrı bile bu onun bu defne dal gün General Cat K Mele — denanm ee Si YAZAN: ZİYA TEVEİK ee < saanmış diriyor. le seyrediyorlardı. L sadında — Dilletler :ı..uı!mnııı Bu mırada kapı açıldı. — Teşrifat toplandı. Mihverin zulmuna ! müdürü elimde bir telgrafla görük. uğrıyan milletler... Başta Çekosla. | Vü. Telgraf Habeş Kralından geli. vakya olmak üzere sıra ile Polonya, | yordu: Danimarka, Norveç, Holanda, Belçi. «İçtimamız radyodan haber aldım, başladı. Şimendifer İngitterede ta. ammüm ettiği srularda, T aei EBd- vand zamanında — İngiliz hanedanı için — bti bir katar :î: yaptarılmışlı. 1850 den beri bu katar aynen muhafara edilmiş, ha. nedan azası — memleket ( / dahilinde seyahate çık. V— tıkça — münhasıran, — bu vagonlar — tahrik — edil. mlşti. — Pukat — büzümkü barp gelip çatınca iş değişti. 7 nei Bdvarddan Georges Vİ kalma yaldızlı, — işlemeli matn man tehdidi altında imkânsız oldu. Nihayet Kral, | buzünün icaplarına üyarun hüsüsi bir kataı Çmwecbur kaldı D gT nifak ve tefrika sokmak için mem- leketi Sunni müslüman, Âlevi, Dür. zi ve biristiyan unsurlarına ayrı ayrı idareler ve hükümetler vadıde. derek parçalamıştır. Fakat bu hale hiçbir razı olmasmştır. Bahtsus hudutları kü. çültülmüş — Suriyenin — vatanperver gençliği ve münevver amıfı ilk gün- den itibaren Suriyenin hakkımı ta. lep ederek FPransanın karşısına di- külmiştir. Bu kıyam ve hâreketler o kadar eiddi ve küvvetli olmuştur. ki bun. ları kan ve ateş içinde — bastırmak için Fransa hükümeti Umumt Harp te Almanlara karşı en çok — hizmet eden Gouroud ve Weygand gibi bü- Yük kumandanlarını küçücük Sufl- yeye ve Suriyeli mücahit zümresine kargı göndermiye mocbür olmuştur. Ardı arkamı kesilmiyen bu müda- hedelerin neticesi olarak Fransa hü- kümeti 896 senesinde Suriyeye —Üç senelik bir intikal devrinden sönra stiklâi vermeyi taahhüt etmiştir. Fa kat Buriyenin şarkta Fransanın ge- nişlemesi ve hâkim olması için çok kiymettar bir üesölhareke olduğunu takdir eden — Fransızlardan — hiçbir parti ve zümre Süriyelilerin ahden kasanmış oldukları bu istiklâl hak. kımı tanımak istememiştir. Bu e- böpten Süriyeye istiklâl verilmesine Sit vesikayı — Pransa — parlümantosu müahedenin Fransanın lehine mü- kerreren tadil edilmesine — rağınen ödik etmekten imtina etmiştir. 980 mahdut parlâmento muhtariyet ida- reti bile 839 senesi 20 tommazanda ilga edilerek memleketin idaresi ba- şında Fransiz fevkalâde komiserinin bulunduğu — direktuar lerine verilmiştir. Ancak Pransa Almanya- ya karşı mağlüp olup manda altıt. daki yerlerde ve müstemlekelerde zaafa uğradıktan sonra geçen sene martında Suriyeli vatanperverlerin umuümi mümayiş ve mücahedeleri karşısında eskl kanunu esasiyi tek- rar tatbik mevkiime koymuştur. Bu süretle eskisi gibi bir parlâmento ve buna dayanan bir hükümet teşkil edilmiştir. Bu hükümetin başında — şimdiye kadar daha riyade sanayi ve ticaret işlerile iştiyal eden Halit Azam bu- lanayor. Suriyenin kendi hukükanu — talep ve müdafaada gösterdiği kudret si. yasi teşkilâtimim küvvetli bulunma. #a borçtudur. Bu teşkilâten —umuml ismi koalisyondur, denilen canlı miaya dahildir. (Lig) i ve Suriye gençlik teşkilâti dahi mllli kozlisyon camiasına da- hildir. Fransanın — Süriyoyi — İngilizlere karşı müdafaada muvaffak olması. nn başlıca şartı. Süriyedeki mi candanın İtimat ve emniyetini halz bulunmasıdır. — Fevkalâde komisor Dentz bunu temin etmişse 60,000 ki. şilik ordusunun arkasında üç buçuk milyon Süriyeli bulunacaktır. Bunun ne kadar mühim olacağını izaha ha- vet yoktur. Muharrem Peyet TOGAY llli Çanakkalede | Yıldırım isabetile iki kişi öldü Çanakkale (Hususi) — Bundan birkaç gün evvel, Belen köyünde İb- rahim Efe ila ağlu 13 yaşlarında Nuri Efe Armutlu mevkiindeki taz.. lalarında — çalışmakta iken, yağan yağmurdan kendilerini korumak için sığındıkları armut ağacına yıldırım isnbet etmiş ve her ikisi de kömür baline gelerek ülmüştür. Kuzusunu yıkarken Bir kız nehirde boğuldu Edirne (Hususi) — — Bosna köyü civarında Tuncu nehrinde 18 yaşla. vında Zarife adında bir kız kurusu. Bu yıkarken nehire düşmüştür, Genç bugüne kadar yapılan araştır. malara rağmen cesedi meydana çık. mamıştır. Jandarmamız muntazaman — araş. | tırmalarına devam otmoktadir. Bu sene ne kadar pamuk olacak? Adana (Hususi) — Adanada pamuk zeriyatı sona ermiştir, Ça- pa ameliyesine hararetle devam edilmektedir. Bu seneki pamuk mahsalünün geçen zeneden biraz noksan olacağı tahmin edilmek- todir. Bu hususta Tahmin Börosu hazırlıklarını yapmıştı. — Birli muk tahmin raporu bugünlerde intişar edecektir. Bu raporun 119 bin balyayı muhtevi olacağı ümit mlarda seyabat, bombardı- | “dilmektedir. Adanada kahva tevzlati Adana, (Hususi) — Şehrimi- Yeni katar Üç vagondan Ihorettir. |ze tahsis edilmiş olan 318 çuval ka, Lüksemburg, Fransa, Yugoslav. ya, Yununist yer al. mışlardı. Yalnız bu top. Tantıda şimdiye — kadar kiçbir. İçtimal kaçırmı Bütün kalbimle her an sizinle beı berim. Amerikanın Mmüşterok gaye. mize yardımda teenni — gösterdiğini de işittim. — Habeş ülkesi müsaittir, Tayyare mülhlmnat Ve Remiye olan Biri mesat ve yatak gonu. ikincisi |kahvenin tevziatıma başlanacağı salan ve yemek vaganu, üçüncüsü ixe |haber alınmışlır. mütfah, radyo, telefon Ve servim va. gönü. Bü vagenlar kalın çelik lev. bularla kaplıdır. Poncerelerine kur. miş bir sima — eksikti. Habeş Krahi Huile Se. iğee, Her zaman &n başta bulunan onun kol. tuğu bu sefer yer değiş. tirmiş, yüksekçe bir ma. HalleSelüsesanın Üzerine yerleşti. rilmiş, çiçeklerle bezen. mişti. Üzerinde — İngiliz ve Habat ıııııı.ırıı;..ı yazılmış yaldız. h bir lovha parlıyordu: «SABRIN SONU SELÂMET> çinde bulanduğumuz harp, İngil. Düne kadar kendisine —istihfafla | Ütere hanedanının asırlara kök bakan birçok kimseler toplantıda salmış ananelerini de alt üst etmiye iyaenızı demine hazirim. —Ancak Tâzım gelen Tabrikaların — kurüulması |icın para gönderiniz. Habeş İmparatorü, Krallar Kralı Halle Selüre HAMİŞ: Askere ihtiyacınız olur. ordumun emrinize âmade bulun. oğunu batırlatırım. VAY O R . 6 S GK R 4 p $ şun ve grapnel tanelerine müka Elim bir ı'hh.ı camlar yerleştirilmiştir. Maruf kalem ve irfan erbabımız. y * dan Bedri Ziya Aktana uzun ve e. N vı albuki savallı Dük dö Vindeor || hi n & inci Bavard namile Kral olduğu za İiytihali darıbakü eylemiştir. Cenaze, man sarayın dalma bir saat İleri bu-İsi bagün Bakırköydeki — hanesinden tonan saztlerinin ayurını dözeltmiye| itindide kaldırılarak cenast name, kallüşti diye taüttan feragate debor |© Bakırköy camilinde eda edildiktan edilmişti. Şimdi Göringin —tayyare f:j:::’:;:"_f::i;:nimm filoları bir asra merdiven dayışan | cektir. Kederdide allesine geee bir ananeyi tarihe gömüyor ve kim- | ziyetlerimizi bildiririz. *« gik diyemiyor! ZİYA TEVFİK dünden bugünden Kill' fiyatlarına - veyahat bu fiyatlar üzerine mücasir ba- m vergilere dair bendlere, cakl ve sikalarda veyahat tarih kitapların- da zaman saman rastgelinir. Meselâ, bunlardan biri ilk matba- amızın Tk meyvası olan ve — (Van Kulu lügatir adile tanınmış bulunaı «Sıkahı Cevheris tercümesinin 1 tı hakkındadır. Malöm olduğu Üze. te bu kitabın tab'ı 31 kânunuevvel 1729 (Hieri 1141) da ikmal edilerek salılığa çıkarılmıştı. İlk matbaa, aşağı yukarı resmi mahiyette bulunduğundan ve başın- da bulunan müsesinleri Yirmisekiz Çelebi Sait Mehmat Efendi ile Mü- teferrika İbrahim Ağa bir çok sa- bepler dolayısile her hasusta hükü- metle temas eüniye mecbur olduklar rından bu esere nit fiyatı kendileri- nin tayin etmediği muhakkaktır. Bu kitaba tadilen konan ikinci fiyatının bir emirle yapılması da, bu ciheti sarahaten anlatmaktadır. Kitabın tabedildiği sene içinde, yüni 1729 (IMMI) da İstanbul Kadı- sma gönderilen hüküm hulâsatan şu sözleri İhtiva etmektedir: — «Sait Mehmet Efendi ve İbrahim Ağa, Pa dişaha bir arzıhal vermişler ve bun da Van Kulu tügatine cildsiz olarak mutedil bir paha takdirini talep et mişlerdir. Bu kitabın tab'ı suretile çoğaltılmasından maksat, talebej u- İömün ucumca alarak istifade ve binmetlce bayır düm / etmeleridir. Cildsiz olarak otux beş kuruşu satı- dağı takdirde iki tarafa da gadir ol- mayacaktır. Satışa bu süretle nizam verilecek sicile kaydi ve bundan vi yade veya poksanile alım ve salımı- Na yıza ve cevaz gösterilmemesi lâ- tamdır.> Müteferrika matbaasının elden «le 1797 (1212) tarihine kadar sürüp bu tarihte kapandığını evvelki yazı- larımda - bildirmiştim. Bu tarihten iki seme eyvel Mübendishane için bir matbaa açıldığım, bundun — buşka 1802 (1217) de de Ücsküdarda bir Darüittıbaa tesis edildiğini ve bunun 1881 (1247) ye kadar devam ettiğini de bilmekteyiz, Sonra yine bu tarih« te eTakvimi Vakayiz için tevhidem Beyasıtta bir «Takvimhanesi Âmirer köşad edildiğine de vakıfır. Bura« larda basılan kitapların da Miriye ait bulunduğundan fiyatlarının Miri tarafından — tesbit odildiğine şüphe yoktur. İstanbulda hususl tübilerin kitap tabına başlamasının — mebdei — 1839 (26 Şevval 1255) olaa gerektir. Çöm kü bu tarihte hentlz Törkçe basam hususi matbaa kaydına tesadif et memekteyiz ve fakat ba tarihli bir iradeden, kitap bastırmak istiyenles rin, bedelini vermek şartile Takvimi Vakal tabıhanesinde kitap tabekti. rerek bünlari diledikleri pahaya sa- tabileceklerine müsaade olurduğunu | öğrenmekteyiz. Bu irade bize, artık kilap fiyatı- İna devletin — karışmadığını. — çünkü kitabın eşhas tarafından, satınak İş için basılmıya / başlandığını güster « mekle berabar diğer bir vesika da Halis Efendi nammda — bir zatm 1849 (1206) da telif ve tabettiği bir ezerin, tarafı Padişahiden, bir nüse hasına yöüz elli kuruş paha verildi. #ini bildirmektedir. 1842 (1258) cemaziyelâhar tarihli bir irade, Matbani Âmireden satın alınıp taşraya götürülecek kitaplara &it gümrük resminin mezkür matba- adan tesviyesine ve 1845 (1262 Sa- fer) tarihli bir irade de bu mizillâ kitaplardan taşrada gümrük ve ihti- sap rüsumu almmamasına dairdir. Bunları buraya toplamaktan mak- sadım, devletin o zaman bile kitap fiyatlarının yükselmemesi için ka- rarlar aldığını göstermektir. Bugün ise, devlet kitap talını kolaylaştır - mak ve fazlalaşmasını temin elmek için elinden gelenin Aramisini yap maktadır. Fakat, buna rağmen kitap pahalıdır. Kitap, kâğıt pahalanmadan evvel pahalıydı, bügün — yine öyledir. Maalesef yüzde şekseni de tab ku- surlarile dolüdur. — Bagün piyasada bazılan kitaplar arasında tab bakı- mından mükemmel —denecek — kitap yüzde beşi ve alelâdesi yüzde on be- Şi geçmez, Gerek tab zanatı, gerekse fiyat noktasından kitapların — tetkika ve tenkide nrzedileceği bir kapı yoktur. Halbukt bo kapı lâzımdır ve o da öle #a olam bir sanat teşekkölü olabilir, Meselâ matbaacıların bo hususlar için bir teknik büre tenls atmmeleri ne kadar arzu edilir bir şeydir. İyi işli teşvik ve takviye edip kölü işi mesa leki tedbirlerle ortodan kaldıracak böyle bir teşekkülden Türk matbaa- cıbıı namına çok fayda beklenebilir. Fiyata gelince, eskiden — devletin yaptığı kitap fiyatına ait muraka- beyi bugün artık devletin yapmam. na imkân bulunmana ir. Ba cihetl de yine © meslekf teknik büro- nun temin etmesi pekâlâ mümki dür. Türk kitapçılığının gayesi, elbet, Türke fayda teminidir. Kendilerin « den beklediğimiz normal kazanç, tes Mmiz ve nefix iştir. Ran ümit ediyo. Tum; Türk kitapçısı bunu yapacak- tır. Server İSKİT Bir kız kaçırma vakası Çanakkale (Hususi) — Gelibolun da, atfalt yolda çalışan Mehmet ağ- iu Mustafa Te kız kardeşi Me- güreyi, Keşanın maballesin- bindi. ğ