23 Mayıs 1940 Tarihli Tasviri Efkar Gazetesi Sayfa 2
Arkadaşımız İzmirde:_l_S 2300 Sene Evvelki İzmir Şehrinde Garib kubbelerin, eşini hiç bir yerde görmediğim kemerlerin altından, ıslak duvarların arasından, birdenbire yirmi asır evvelin atletleri karşımıza çıkıverecekmiş gibi geliyordu bana Yazan: K_AVNDEMİ_R k, pekmi ak si, umacı mi bu a- dam? Bilâkis, öylesine scak kanh, öylesi- ne samimi, güler yüzlü, hoş sohbet ve şen ki. O halde? Anlatayım; mer- habalaşıp da, taka- laştıktan sanra ko. luma yapışan üs tad, i görm ğe geldin, değil mi buyur — bakalım'» diyerek aldı beni € bir. harabeye gö fürdü. —Merdive ler indirdi, & v : t | ler boylattı, - Ke-Hafriyatla bulunan 2000 sene evvelki eski İzmirin| merler geçirtti,Toğ — Agarasında ele geçen Rütubet İlâhı heykeli — | Gehlirler aştırdı, dünya ile alâkamı'mire büyük kizmetlerde bulunmuş keserek o rutubeti loş, sessiz yer- olan Asi; linin başı ve bir lerde yürüttü, yürüttü, sanki diri di- sürü atlet heykelleri. Sonra, gene bu- Ti mezara soktu sonra gülümseyerek vada elimize Beçen ve üzerinde (Bu durdu: heykeli İyorya İzmirinin İyonyalı a- - İşte, dedi; şimdi asıl İzmizdesin,İhalisi dikmişir.... yazısı okunan çok; iki bin yıl evvelki İzmirde.. lenteresan bir Ve, anlattı! yazıdan anlay —Buranın tarihi Milâddan evvelldir, Ellada de üçüncü asırda başlar. Bu eski İzmir başka hiç bir şehre benzemez. Dik- kat et, kubbeler, kemerler, hep to- nozlar üzerine yapılmıştır. Aşağıdan bakmca yukarı doğru kat kat görü- nürdü. Üst katları zelzelclerle, istilâ Bürültülerile, bahusus din değiştirme kavgalarile yıkıldı, harab oldu, İşte, içinde bulunduğumuz bu elt katları sapsağlam duruyor. O kadar ki; bu günkü İzmirin altını kazınız, topra- ğt boşaltınız, sonra bu yerin dibinde, otomobille, atla, yaya fırdolayı dola- Şınız. Hani evvelleri «Baynum kıldan incedir..» .ya ben de şimdi öyle söyleyebilirim yalanım çıkarsa! kellem belâl olsun; eski İzmir -üst kasımları yıkılmış, fakat 2it kıamları işte böyle dipdiri. yeni İzmirin altın- da yaşayor! © garib kubbelerin, eşini hiç bir, yerde görmediğim kemerlerin altm- gan, o islak duvarların arasından, birdenbire, yirmi asıl evvelin ehram- lara letleri karşımıza çı- bi geliyordu bana. Merakla etrafıma bakınarak üstadı dinleyordum: —Burası o eski İzmirin dünyada emsali bulunmıyan meşhur Agorası- dir işte, Agora, malüm ya halk mey dam demektir. Şehrin içtimaf, siyasi hayatı ve eğlenceleri hep burada gerdi. 40 bin metre murabbar yer iş- gal eden bu ağorada mabedler, mah- kemeler, belediyeler, kitabeler, hey- keller, nutuk tribünleri vardı. Harb or u, çok mühimdir. Bunlardan başka bir alay testiler, kandiller, kadehler, şi- şeler ve saire de bulduk burada. Hu- lâsası şu ki, İzmir böylece arkeoleji! bakımından dünyada eşi bulunmiyan 'bir hazineye sahib oldu. —Fakat, nasıl buldunuz bunu? Salâhaddin Kantar — bu ciheti de tatlı tatlı anlattı: — Ben 1926 da İzmir müzesi mü: rü olunca arkeoloji sahasında tetki. kata, tetebbüata başladım. Kitab ü- zerine kitab okuyor, her tarafla muha- İbere ediyor, buralara gelen meşhur| arkeologlarla düşüp kalkıyordum, Bi- tiyordum ki bu günkü İzmir, İsken- deri Kebir İzmiridir Bundan evvelki İzmir Halkapmar çayı dediğimiz -O- miros'un da kıyısında doğduğu- Me- lezos çayının etrafında, yani ovada idi, Bu İzmiri Lidyahılar hâk İle yeksan edince İzmirliler etrafa dağılmışlar, küçük küçük kasabalar kurarak dört yüz sene böyle kalmışlardı İskenderi Kebir Asyaya geçip de buraya geldi-| ği zaman İzmiri şimdiki yerinde tek-| rar tesisi düşünmüş ve bu fikrini tatbik de etmişti, Ondan sonradır ki İzmir, mevkil sayesinde Asyanın bi rincisi oldu, Esasen Asyonun birincisi olan Milet ve onu mütecakıben Efes, nhitat etmişti, Hele Anadolunun, kü- çük Asyanın rahat ve huzur ve refah zamanı olan Milâdden sonra birinci ve ikinci asırda İzmir artık şaşaadal göklere çıkmıştı Bahusus — sokakları- izemr, düzgün'üğü, limanı, rıh- , ticareti mabedleri, tıb fakülte- si, agoralarının büyüklüğü ve meş- bhur altır yolu, yani Viyyadorasının emsalsizliği dillerde destandı... İşle ben, müze müdürü olduktan i-İsonra eski İzmirden nişaneler ara -| mağa koyuldum, Bir hesab vardır: Mınıırıwıdmımhhq- Gözle görünmiyen toz zerreleri bin kitabesi, bir sürü senatör tara-|senede bir metre kalınlık peyda eder- 'ndan imza edilmiş olan Asya ve İz-İlermiş... Buna yağmurların getirdiği palrin'hududlarını tespit eden çok mü- toprağı ve saireyi de 'e edin, Aca- im kitabe. Heykellere gelince; bir|ba bu eski İzmir rede, ne kadar! , yant rutubet ilâhi heykeli,|toprağın altında gömülü ve saklı du- Bir Sibol yani ana tanrı beykeli, İz-) (Devamı 4 üncü sahifemizde) |yükselişinden istifade etmek istem 7|man 22800 Bilo kalayın fitaylarını “İBelediye kooperatifi| POLİSTE: jlâk maddesi satacaktır. Belediye koo-/a — ——— TASVİRİ EYRAR 23 Mayıs 1946 | İLEHİR HABERLERİi| Dört Kalay Taciri Dün Adliyeye Verildiler Ihtikâr Komisyonu Bugün De Diğerlerini Tesbit Edecek 1, fiyatların daha ziyade k gümrükten| e etmek suüret kanunuza muhalif harekette bunlur lay tacirinin bu hereketle ş, müddelamumiliğe ve- Mektep dönüşünden Bir talebe grubu Lise Ve Ortamekteplerde Dersler e- Dün Öğleden Sonra Kesildi — Bir çok eşya fiyatları üÜ ğim tir. şünden güne pahahlaşıyor Muallimler bugün toplanarak sınıf gereli ıkpazarında Zindan hanızd p t İyağ Eîc'ı!::.îe mr:gııl Roben Politi| — Ticaret Müdürlüğü ihtikâr hâdi- ve kalan talebeyı tesbit edecekler piyasadan 300 kuruştan topladığı k: Ti üzerinde tetkiklere devam et -| layları yüzde 33 kârla, yani 400 ku-|mektedir. Bu tetkikler, harpten sonra ruştan satmıştır. en fazla fiyat ter ü gösteren mal 'Tahtakalede Dar handa - ticare' (ç a özyası erkek ve kadın cib yapan Avatol Kootuari, elinde balu-ı . YK Rabı ve gıda Mmaddeleri nde yap:lmaktadır. l Bu dört tacirin, milli korunma halif hareketten dolayi | erine bugünlerde Asliy lay- İCeza mahkemelerinden Birinde başla-| Sultanbamamında Haçopulo ha- Jpumnda yedi numarada |kanununa r caretile meşgul olan an, ifhal etliği sekiz bin k İdan ikl bin kilosun İrntihanlara müm olarak se-| — Üniversite rektörlüğü ayrıca # çilen öğretmenlerin Jlistesi Vekâlet(akşam talebe şerefine Bolediye tarafından tasdik edilmiş ve hangi İkantatında (120) kişilik hir ziyafel “|mekteplerde vaz'fe alacakları, Tif verecektir. 20 den 24 kadar devam Müfettişi Saih Zeki ile Maarif Mü- decek olan ziyafette Val! ve Belediği dürü Tevfik Kutun yasetindeki|reisi Lütfi sr da bulunacaktır, | Tin'mektep Mmüdürleri toplantısında gi Çocuk bahçeleri rüşülecek dünden itibaren derslerin| — Her yıt olduğu gibi bu yıl ll silmesine karar verilmiş ve dersler Maarif Müdürlüğü çocukları dabli ihhi bir şekilde yetiştirmek — içili tedrici bir surette arttırmış, 289 ruştan aldığı kalayları 347,5 kuruş; yükselterek satmağa başlamıştır. İlk tahminler, piyasada, harpten evveline nazaran, yünlü kum: yüzde 50, ipekli ve pamuklu ku: lraklı bir prensesdin ların yüzde 15, ayakkabıların yüzde imi ldi yetmiş nisbetinde. fiyat yüksekliği Yü0 kesllmiştir. a B şehrimize geldi : n Bugün de Orta mektep ve Lise|«Çocuk bahçeleri açacaktır. Müteveffa Irak Kralı Gaziyülevve- | gösterdiği merkezindedir. Fakat bu işlerin idaresini terll lin amcası Prens Zeyyid'in zevcesi| — İhtikârla Prenses Fahrünnisa tedavi için git-İbugün bir toplantı daha yapacak, tiği Peşteden dün şehrimize dönmüş-İtikâr mevzuu üzerindeki tetkikle tür, Burada birkaç gün kaldıktan son-İdevam edecektir. ra ayın 25inde şehrimize gelecek o-| —| - Z K Ea nn AM EER S Tpte Kat Bulgaristanda Idam çezas'na Türklere zulüm mü | Mahküm Oldu başladı? Bulgaristandaki Türklerden anava- Kam dün lllâhke- na hicret eden on nüfusluk'bir ka: meden çıkarken file dünkü Konvansyonelle İstanbula f d gelmiştir. Filibe civarından hicret © gulııyoı' n İki sene kadar evvel den bu muhacirlerin söylediklerine| İmüdürleri kendi mekteplerinde mual- mücadele komisyonu limler meclisini toplıyarak geçen velecdecek öğretmenlerle, teşkil oluna “| kalan talebeleri kararlaştırıp talebe-cak bahçelerin yerleri ancak Hazirafli ye ilân edeceklerdir. Devlet imtihanları Bu yıl ekalliyet mekteplerinden İde S& 30 nisbetinde bir yekün Devlet imtihanları ih- layının flk haftasında kararlaştırıla * aktır. irmek için Mascit mü- Aavrupa yolculuğ n e ua gaz maskelerile yapılabiliyor — göre imtihan ıM;ıı::k talebenin, mümeyvyizleri ara- JFında, bir tane de kendi hocası bulu- İnacaktır. SN Üniversitede imtihanlar | Belçikadan dün de dört 939 - 940 ders yılının Üniversite talebemiz geldi *Yabancı dile İmtihanlarına başları -— gelçikanın Almanlar tarafından # bir gece MAS ve bir. kısim talebenin de imtis çŞ aa L D nle HM göre, Bulgaristanda Türklere karşı|yarısı Resul, Mehmet, Mustafa, Ah- "’"';Zı:;m;*;'m zartesi gününe | TAMaya geçen Brüksel elçimiz NE ağır ve fena muamele artmış,İmet, Kâya ve Niyazi adında altı çin- Ka rar _m,m:'“ "ğ;“:"_ bil Batının zevcesi ve dört talebemif bu yüzden birçok Türkler anava-|gene Kemerburgaza tâbi Pirinçei kö- ŞÖM Hasana 4 |dünkü semplon ile İstanbulf d n »a İlik Bayramının ferdasına tesadüf et- tana hierete hazırlanmış bulunmak-|yüne hatın yapmış, kny]ültrd:n İlğindei Üüiversileilü olması|Selmişterdir. Bunların omuzlarında, tadır. Bu muhacirlerin süylediklerine|Mustafayı döğmüş, Mehmedi yarala- layısile 27-5-940 ıaâ":”'_ü_ dit|birer gaz maskesi bulunmakta idi. Sübelyri İlisedk ni n eei ae DK İN İT R ee yamçEaein z M NM Gelagflsiz edilmiştir. | Belçikada bulunan bütün talebemii lerden sü almalarına bile imkân b |çalarak kendini tabanca ile öldürdük- Ka - F nn Dıgı:kmnhrbddmmwsehmmhn.umu—â rakılmamakta, muhacirlerin, nüfusjten sonra babasım kurtarmak istiyen di sürüllr - , başmın ancak bizim parz ile beş ilcaloğlu Yaçarı de : İgöre imtihanlarına devam T-İsalimen Parise gitmişlerdir. Bunlaf” kadar para çıkarmalarına müsaade| — Vak'adan sonra bir kısmı İstan-| ” dan bir kısrm otomobil, bisiklet vf olunmakta, genelik çağındaki 'Türkler|bulda bir kısmı da Bursada yakala-| Afkaradan talebe atlarla, bir kısmı da yaya olarak Brül taş kırmak gibi uğır işlerde kullanıl-İnan çingenelerin Birinci Ağır Ceze| $erefine zİy! |veriliyor |sel - Paris seyahatini yapmışlardır. makta, hicret edenlerin yeni eşyaları|mahkemesindeki duruşmaları dün bi-| — Ankara Üniversitesinden 90 kişi- Brüksel elçimiz Nebil Batı, Belçik$ kâmilen, eskileri de kısmen hududdaltirilmiştir. Mahkeme hey'eti verdiği İlik bir talebe grupu bazı tetkikatta|hükümetile birlikte, hükümetin nal Bulgar memurları tarafından — alıko-|kararda, Halili Resulün öldürdüğünü|bulunmak maksadile şehrimize gel - ledeceği yere gitmek üzere Parisli nulmakta, cuma ve çarşamba günlerijtesbit etmiş ve kendisini ceza kant-İmişti. beklemektedir. 'evlerinde et bulunduran Türkler şid-JPuNun 450 inci maddesinin ikinci fık- |- D —— detle cezalandırılmaktadır. yaman göled , ölüm cezasına mahküm Sütlücedeki Arzuhal taşı Yolcular, Bulgaristanda muhtelir|etmiştir: Diğer beş suçlu da dört se-|| | mantakalardaki cepaneliklerde bulu-|"eden yedi seneye kadar muhtelif ce- parçalanıyor Haliçte 'Sütlüce ile Karsağac arüt arpılmıslardır. Karardan son- disinin idama mahkiim İsında bulunan Arzukaltaşının seyri” ei Yüğen Hui edil, anlıyamamiş ve bir kaç ge- sefere mâni teşkil ettiği görüldüğün” İne ite kurtulduğumu sanarak bir hay- den parçalanarak çıkarılmasına ba$” li sevinmiş, gülmüştür. Un stok edilecek Her ihtimale karşı be- lediye kati tedbirler aldı Belediye şehirde un stoku yapmağa karar vermişlir. Bu hususta değirmencilerle de gö- rüşülmüş ve mutabık kalmmış- tır. Verilen karara göre üç ay- hk stok yapılacak, bunun İiçin 300,000 çuval vwn değirmenlerde nan cepanelerin boşaltılarak asker|zalara ç. jve top sevkiyatile beraber bu cepa-|f£ Re ğinin gözlerine çar toedirler. İlanmıştır. Bu mevkide dinamit istif mal edildiği için merakibin açıktalf geçmeleri alâkadarlara bildirilmişti Islah ediliyor — | Otomobil çarptı İstanbul Belediyesi memurin koo-| — Beşiktaşta Haşım Bey apartıma- peratifini ıslah etmek için alınan ted-|nında oturan Muammerin ü birleri kooperatif heyeti umumiyesi|daki çocuğu Yüksel kapının kabul etmi. Kooperatifin aza ade-|oynarken şoför Muhlisin di artırılacak, bunun elediyeye|ki 1631 numaralı otomobil çarparak bağlı Elektrik, Tramvay, Tünel gibi|kulağından yaralanmış, tedavi altına idarelerin memurları da kooperatifelalırımıştır. girmeğe mecbur edilcektir. Bu suret- Çakı ile yaralandı Je aza adedinin beş bin kişiye çıkaca-| — Kocamustafapaşıda — Ağaçkakan B tahmin edilmektedir. Azaların ver-İsokağında eturan Mehmedin oğlu diği aidat beş liradan 15 Hiraya çıka-İCemalettin elinde çakı İle sokakta rilmıştır. Bu suretle kooperatif yeni-İkoşarket düşerek çakı ayağına sap- iden eli bin hiralık bir sermaye temin|lanmiş, Yedikule Ermeni hastahane-| ledecektir. sinde tedavi altma alınmıştır. Bundan başka Galata, Eyüb, Kadı-| Ağır surette yaralandı köy, Üsküdar, Beşiktaş, Fatih, Aksa-| — Beyoğlunda Çukur cami sokağın- ray gibi semtlerde yeniden şubelerİda oturan sekiz yaşırda- Gül açılacaktır. Bunlar azalara ve diğer|Bahçekapıda, arabacı Ahmedin idi müşterilere ucuz flatla her nevi isti ndeki araba çarpıp çiğniyerek ar sürette yaralamı: Yaralı Gül- | hastahaney min olunacak, fakat buna mu- kabil stok mevcuduna eksilen | miktar kadar her gün taze un | Askeri erkân ve ümeranil? konacaktır. Bu suretle un, on beş günden fazla bekletilmemiş olacaktır. Şehirde ekmek buh- ranı meydana gelmiyecektir, ak i tahdidi sin nizamnamesinde berri #€ Diğer taraftan Belediye, Tap- K " rak Mahsulleri Ofisi tarafından | bti zabitan ve erkâzi ve ümeranli bir ay zarfında satılan ıııılırınk tekaüdü sinleri gu suretle tayin edik miktarı üzerinde tetkikat yap- | Mistir: Mülâzimler 41, yüzbaşılar 4Ö maktadır. satılan buğdayların | binbaşılar 52, kaymakamlar 55, üf İstanbulda k: ralaylar ö8, mirlivalar 62, ferikler GÖj müşürler 67, petiften 13000 dirayal$, 942 senesine tehir etmiştir. alacağı olan
