13 Mayıs 1940 Tarihli Tasviri Efkar Gazetesi Sayfa 5
Kendi kendimizi Düşünmek Mecburiyetindeyiz (Başmakaleden devam) bimizden sonraki münakasalı ve mü- naleseli vaziyette bulunmuş olsalardı, yagün garbi yer yer yakmakta v kavurmakta olan ateş şüphesiz çok . an buralara da sirayet — eylemiş bu- Fransa harp donanmasını kuvvetli bulundurmazsa);>,*:: Z Y ö b çÜ ü yi İşte biz Türkler Balkanların ve o y ikle ün Avrupanm devamlı ve yalnız müstemleke imparatorluğunu değil, büyük Jarikle bütün Avrupunm devamli ve devlet sıfatını da kaybedebilir Falem he ara b eei imarerukarın hassa her fedakârlığı yapmış olduğu anmee imuzdan dolayıdır, ki vicdanen müş- terih olduğumuz kadar bugün artık yalmız kerdi kendimizi düşünmeğe de hak kazanmış bulunuyoruz. Meşrutiyetin Kânmdanberi, müllk çe, insanca uğradığımız zayintın had. ları mütenc maruz kaldığı için — bilhas: ordusuna birinei eçede e- mez Iştahaları, teskin edilemez hırs- | ları için mütemadiyen sağa sola sal- | dıran milletler, bir tarihlerde her is- tediklerini bizden alırlar, her cunla- m sıkıldikça bize saldırırlar ve kan- h bir komedya seyretmek hevesine | düştükleri vakit, mutlak o kemedya-| yı bizim memleketimizde — oynatır- lardı. n Biz bütün bir husumet ve hased dün yasına rağmen çarpışa çarpışa niha- yet maddeten ve mânen toplu, temiz, güzel ve kıymetli yeni bir vatan tesis ettik. O vatanı, bugün de sahiplerinin maazzam mazilerine lâyık bir ılrıv'- ceye çıkarmak için çok huzur ve sü- Anavatanla Müstemlekeler — )ceğini düşünenlere iyi bir ders oldu.|Fransa buranın şarkında da üsse lü-İküne ve çok ça smağa, münen çok Arasındaki İrtibat Fakat Napolyon da ihtilâlin tahriplzum görecektir. Suriye sehillerindeitilâya, fikren çok inkişafa — muhta- ği ve bozduğu bahri kuvvetleri bunun için hazırlık yapılmaktadır. gün yeni bir şey öğrenmek aktinde ihya etmemenin cezasını vermiştir. den gelecek kıtaat, erzak vesairenin himayesi elzem olduğunu ve binaen- aleyh harp donanmasının ihmal edil- â iğini daima gözö - , yalnız müstemleke imparatorluğunu değil, «büyük dev- —Amiral Laborde üç günde ıki Alman tahtelbahiri batıran Siroçeo Jets sıfatını da kaybedebilir. nefer ve mürettebatını teftiş ediyor Nefsi Fransa, eskiden olduğu gib bugün dahi, dünyanın en fazla sey Atlantik denizi: Tisefer yapıldığı iki denize açılmak-| çekmişti. İKazablanka bi tad Diğer taraftan Okyanuslar ö-| Bilâhare, 19 rda, Fransa -|lne ifrağ e tesinde bu bütün Fransız müs-/r ikinci bir n temlekeleri de denirlerle çevrilmiş - tir. Böylelikle, Fransanın müdafa: ise Dakar ve emmel üs ha-İher gün vatanımızda fayda'ı yeni eser vücude getirmek mecburiyetin- deyiz. ü Dan dz Mâneviyatımız, ahlâkımız, — insani düsturlarımız, zaten cedattan — teva- ü kuvvetli donan -| limanım da kullanıyor! “İve bu suretle Bahri Ahmere de hâ di, hesabı yoktur. Şimdi doymak bil- | , 5 ci Yazan: Gı. Ali İhsan Sâbis L S” k ( Eski Birinci Ordu Kumandanı ) — Her hakkı mahfuzdu Alman Sefiri, Alman - Osman münasebetlerini takviye için gayret gösteriyordu j —13— i ve küvvetli, Osmanlı hükü i küçük ve zayıf ise işde milik ve devam olamaz. Kü kapitülasyon lerinde Almany yince İngiltere ve para me n yardım görme Zuhur öden İt Bu süretle hem temin -ve hetn ğından — kur! maksadla Bat ğdad - Basra) di dece müttefik bul ni zamanda o etli ve tmuktedir ş olmak lâzimdir. Bunu le idrâk etmiş olan hükümet her hususta kalkınmak için çalışıyor-| ) lünün inşasında, Aydın dem n yolu imtiyazının tevsiinde, Trabzn Bizler de resmi ve h ve Samsun limanlarının inşası gi ğimiz muhitlere, ş henüz e İngilizleri hayli tatmin pten ve galleden uzak kalmak ih-i ) Pahiliye ve gümrük — işletimizi tiyacında olduğumuzu mütemadiyen) ahat için İngiltereden müfettişi izah ve telkine çalışıyorduk. Hükâ-| Cİbİ — kararlaştırıldı. —Rahr met te ayrıca Avrüpanın büyük dey- çallftn ÇAmiral Limpus) heyetini letlerinden müttefikler aramağa ve tersanelerimizin ıslahı da başladığımız islahât ve ordüyü tak-i şirketlerine verildi. e işleri için para tedarikine ça-| “AYni maksadla Framsızlara da Mile göstermekten hâli kalını Fransa ve İngiltere devlet. | FTSIz Generali Boman Jandaçı 'du. Büna hayli anyanın etrafım sararak o- n n İ ylıklar — te: edildi ü bir çember içine almak ve onu| | N Rhmf" edildi. - Almanlarlı maması İçin de jandarmamı n Ait bir esini güdüyor -İ, emrinden alına: lardı. İtalyayı ondan B , Hiye Vekâletine raptolundu, Bir çok - şoselerin inşası işi Biliz Mızı tensik ediyarı yırm laştırma! P Fransız şirketine v. rine rüs etmiş olduğumuz hasletler saye- kzire ee sinde çok esaslı ve metin - temellere Deniz Siyaseti dayanmaktadır. Fakat o hasletleri ne kadar kuvvetledirirsek, ne kadar etmek mecburiyetinde olduğu sahil-|muştur. lerin nluğu 18000 deniz milini|sında, yulm ğ Fakat bütün bu toprakların ayrı| Gabon, Koşinşin ve Madagaskarın| — Fransa şimdiye kadarki deniz si - parlak bir hale getirirsek hakiki me- ayrı emniyet altına alınması kâfi delele g se tamamile donan -| y le Büyük Britanyayı takip et B eet | deniyetimizin 6 kadar yükseleceğine ğildir. Bunların bir tek imparatorluk / manın eseriydi miştir. Ve bu siyasette de muvaffak| |Ö aİyöl Üs aönyayı ” Zupin olabilmesi için, bunlar arasındaki ir-) ALİLA n tibatın daimi surette sürat ve emn- | B ma Üsleri 3 muşl:”. ki İngilli illi menl: 5e YUŞ N aba h daimi surette sürat ve emn- | OOAR nür ki İligi 1t menfa-İmin bulı Tuz. Bit Zdi aeair Elbet imparatorluğu muhafaza e -|- Malümur ki İngillere, milli me UYO aöti aü yetle temin edilmesi lâzımdır. n a atlerinin icap ettirdiği her yerde doe-| — Zihni Inldşafımız, decek olan vasıta donanmadır, Fran- n n - iz dereceyi Bunun kolay bir iş olmadığını an-| * müstemlekelerini donanmasının Panması çin sağlam Üsler tesis et -İtımız böyle ümit ettiğimi ün - : Si anmas ” a hyabilmek için şunu söy Tkuwemlt GO beZ tmek -|Miş ve bu suretle denizlerdeki hâ -|bulduğu vakit ise maddi - teral ahi Üdir B Eramsân kuvveti sayesinde muhafaza etmel PK GKT l vi tekâmül, herhalde — Avrupadaki! Tarı 34000 deniz milini bulmaktadır.|'©'dt- Onun için de, müstemlekelerin| Kimiyeti ele almıştır. n FLa zi daha faydalı, daha feyirli ve başka- ve Fransa bu uzun deniz yolları g-|0 dönanmanın - takviyesi için icap| Fransa da Büyük Brl) larma daha az muzir sekilde memle- İ Ö mÜR a e rdıimı ya arttı 'gatlerile hemâhenk olarak, dünya Z GĞ AKLTLE)| zerinde 3 küsur milyon tonluk tica- | GEP yardımı. yapması şarttır. faatlerile hemâhenal ketimize girecektir. Biz, mv Fransada son zamanlarda yapılan|ve demokrasiler menfaati için ayni) L K ür sayesinde topu da, modern zirhlilr, fennin ve tekniğin;bahri siyaseli takip etmektedir. tüfeği de, tayyareyi de, zırhlıyı da n men Eyneyör a akip " W GERİÜĞ üti tona “S:g—o Si jfevkalâde bir harikasıdır denilebilir.| Fransada da, İngilterede de donanİnihayet kendimiz yapacağız. up_;; ün safi tonajı e de d n ynıuugeçmkkdır YU Bu mühim kuvvetler için Fransa,'manın takviyesi 8 ılrşlşxılmcsı braları Iıış:ıılıır'mm hukıluıık yararpeişktai Görüldüğü v ü ğ p -İMüstemlekelerinde müteaddit üğler|için büyük gayretler tedilmekte|nemek için değil ancak İcabını ile Fransa, ve donanmayı modern bir hale ifrağjdimizi müdafaa ve sulhü muhafaza için yapacağız. ea Zaten maddi terakkinin hakiki mâ- K * "İhazırlamıştır. Donanma, seyahate çık tereden sonra dünyanın en «faal> ve - a $ binnetice en zengin imparatorluğuna “ Bütün bu münakalâtın — bozulması Fransaya müstemlekelerini kaybet - tireceği gibi iklısadi hâyatını da sek- teye uğratır. 'Tarih şu hakikati defalarca gös - termiştir, ki ancak müdafaa edilebi- len şeyler muhafaza edilir. Bunun için de Fransa, imparatorlu ğunun emniyet ve âhengini idame maksadile, 16 ncı asırdan — itibaren, kuvvetli bir donanmaya - sahip ol - mak ihtiyaç ve mecburiyetini duy - tığı zaman, buralara uğrar, tamiratı- ni yaptırır, erzakını, mühimmatını| Fransa içine girı y a e Rabiyeli, setük miletlerin alır. Bütün bu, üsler, hava hücüm-|kazanmak mecburiyetindedir. l_!u eı_ı— MK aNN a aa. TAğIE vö dAla ha farından korunacak ve düşmanın gö-| vada donanmasının oyruyacağı bü- Tei almkğan Töcellir tlü li yrürin sünden saklı bir tarzda yapılmıştır. İyük rolü, gözünden kaçırmamakta Bübalön c yit hai vettilak' u Akdenizde harp patladığı takdirdelolduğunu da unutmamaktadır. büklküedeü İsyalli B GÖ gü BFRTD DÜŞ M ARAER ftıys kendi için yaptığı, yalnız kendi menfaatini düşündüğü, maddi terak- ki, mânevi tekâmül ile müvazi yürü- medikçe müvazenenin behemehal bo- zulacağım bir türlü idrâk edemediği içindir, ki nihayet bugünkü — felâkot girdabına yuvarlanmıştır. Evet bu manzarayı dehşetle, ve fa- kat ayni zamanda ibretle seyrediyo- Di lu- AA Ansiklopedisi Başsylrmyyentakne almağa çalışıyoruz. Çün- yük dersler İSVİÇRE VE ORDUSU (” bündane öyzi menta: af larca kurbanı olduktan sonra niha- manında ordu 240,000 kişiden mü -|yet yeni bir zihniyetle yeni bir yol çin elden gelen ya A muştur. Fransa Donanmasının Tarihçesi Bu ihtiyaç ve mecburiyeti, meşhur Richelieu bilhassa duymuş ve 1627 den itibaren, Fransanın bahriyesine ehemmiyet verilmesini son derece| —Armanların insefsız baskın taarru- teşvik etmiştir. zuna uğramak tehlikesine maruz bi-İrekkeptir. Ayrıca 70,000 kişilik bir| tutmuş bulunuyoruz. O yolda çok in- Fransa müstemleke imparatorlu -/taraf devletlerden biri de İsviçredir.memleket hücum kotos namile bir sani hislerimizle, ç-ı'ık ahlâki akidele- ğunun müessisi olan Colbert, Kardi-| Alp dağlarının cennetten farksız ordu bı.ıunmıkuşm Diğer tarajtan dmnl:nn m ::: mn n’ıev— S Richelieu'nun emellerini mevkülvddilerine yerleşmiş, her bir köşesi 200000 kişi askerlik ııımıif. mükel-| u çol eee balemea n)r;:ı'c fiile çıkaran ve Hind seferine muva-| Anadolumuzun Başka bir tarafını ha fl!tr. Bunların yarızı askeri talim ve R"'““İ"' Ditilir'te ıı'ıı mefkü- z olarak harp donünması inşasınaltırlatan İsviçrenin mesahası 41,295|terbiye görmüştür. b uw Kui m—m başlamıştır. kilometre murabbatdır. (Bizim Trak| — Harp zamanında orduyu bir gene- B l'“'k "ou"'"""uğu a "_: b “y:I Filhakika Colbert, müstemleke ilelyanın fnkflbm ıki_muî_'). Hmîrkt!:â"w erkâniharbiyesi idare etmek- ayırmakla boraher, yine karile, donanmanın yekdiğerinin mütemmi-|dahili işlerinde müztakil, eyrı teşki- 'a ğ ğ evvel kendimizi düşünüyeren, lduğunu ve bahriyenin müstem-İlâtı esasiyelere malik 19 kantondan 'M_tmlelcnm"u'skcri k:ıwşıı ı'!"M- Bkcain en hayati noktasını teşkil|mürekkeptir. Ayrıca yarı kanton da) biatin bahşettiği oşılması güç tabif &- aa mk'İ i anlamıştı ve bunda|yardır. Bu kantonlar mürtehid bir/rızalara müstenid bir müdafaa sis-| , ______h________“___l_'".l_:lrı mî:î;,_wk a cümhuriyet teşkil ederler. — ı'en;;ne p,m'ı ı.î,nrıh,,.;.:.,ı.r,w" kar|Gümrük Muh vunmamn halefleri, bu hakikati u -| İsviçrenin ordusu milis teşkilâtı e-| — Almani arın âni bir taarruz ' Bina a Fransa İngiltere|sasına istinad eder. gt az olmalarına rağmen müctefil Gürarük muhafaza nuttukları zaman, | Kanada ile Hinİ Umumi öskerli hizmeti 19-48|yetişinceye kadar şiddetle mu kaltlüğü hakkındakt yeni Ketnm A gea edün DA DG ŞUre G ea Snan AD genglia aei met GdEnlaceğ Küldedirler Akmantai Bokae güre memurlar 50, âmir. K A KU a arglere girmek | bort derbiye verlmEklelir, “Ehiük. me- 030 san gilnlerde Kart SMUĞURA YÜ İer GU n tak Mmüdürleri 60 yaşını B aei ae « beer L İsviçre ordusu 6 fırkadan|he edilmiyen hudud hava bombard-| doldurunca tekattlük haklkımı kazan- Mecburiyetinde kalmıştı. a: B ;,Wg, manlarından sonra umumi seferber.|miş bulunacaklardır. İsteyenler beş kerE akîıdıw.;ıog::;l:bî,: mîso adet tayyaresi vardır. Harp za-İliğini ilân etmiştir /sene daha vazife görebileceklerdi. afaza memur- larının tekaütlük hakları ğ i A memurlarının |» zin ıslahı için Tulie tan bir umumi müfe' hriyemizin » since Yeni yaptırı imizden bazıları zâhlarına sipariş çok cebel topları Ülerine ba minde Fran ttiş celbed 1 programi muc lacak harp geml Pransız Havre t edildi. Fransaya l ve on iki deniz aresi SiPariş verdik. (Fransa-'Tüy ) döstlük cemiyeti namile bi Semiyet teşkil edilerek İstanbuldal reisliğini 6o zaman Bunu hisseden A a sırada okşamayı Östen - tini gözetmeyi unutmuyordu, bize takarrüp, samimi hislere müs tenit değildi; bizi iğfal etmek ve soy mak, icabında tehdid etmek, boyun duruğu altına almak gibi bir. şeyleri hissolunuyordu. Bizlm kalkınmamı - *& en büyük engel olan kapitülasyon| ©S0 ların kaldırılması için daha 1913 se-| S? Cemal Pasa derühde etti. Cem nesinde hükümetimiz çareler, baha-| *$9 Nafıa Nazırı iken 1914 çub neler ararken hangi devlete baş vur-|*ONunda Bahriye Nazırı olmuştu. Ju ise hepsinden red cevabı sızlarla — ve bahriyedi meyanda Almanlar dahi - karşımızal! heyeti dolayısile — İngilizlerl dikildiler; muhtaç olduğumuz pa ' 1 geçiniyordu. met nezdinde yt borç suretİle tedarik için Alman-|Yünlara imkâ nnisbetinde yardakçılı aya müracaatimizde —(Fransızlarla|diyordu. Hükümet erkânı ar hoş geçinerek Paris piyasasından te-| FTansızlarla hususi münası—bp'uer v dariki çaresini) bize söylediler, Da -|döstluklar gı K ha evvel Bosna-Herseğin Avustı tarafından ilhakında ve Trablusgarp|Bey bu meyandadır. Cemal Paşa ve Bingaziye İtalyanların tecavüzün| sık Fransız cemiyetlerindi n Hie Atmanlar bize hiçbit süyetle yay-İsü Sefaretinde görünücüü çe Ğ " örünürdü. Pransı dım etmediler. lar bu etlen — istifade ede Diğer taraftan 1914 senesi mayıs| 1914 haziranında Fransız sefiri Ba ayında Akdenizdeki " Göben zırhli|Ptâliye müracaatle: :tı:u(ı_;îî:mrîın'nugg,fw:ı Iİ nbulu ziyaret (Bahriye Nazırı —;x nanlı lf( darına tazimat ar (Fransız - Türk) dostluğu hakkınd setmek perdesi altında, bir Alman sarfettiği himmet münasebetil Amirali ile ber: nbula gön -İyakından tamışı -kmuh-';fe D deri t gösterdiler. Runa|Cemal y aai e karşı İngilizler de haziran ortaa öedevi Çübü T nt K kantrür FALİ Gr!.ı-hm için Fransız hükümetinin kendir ible dretnotile Akdenizdeki|Fransaya davet ettiğini ve Pr: İngiliz filosu - Amirâlini - $ Ai HoAT DA 1 İstanbula|donanmasının temmuz ayı hd ndermek süretile mukabele etti İAkdeni ğ ri b abele etti - lenizde yapacağı bahri manevri & k larda Fransanın misafiri sıfatile v;lîıî:lü;:ı_ Alman sefiri Baron|lunmasını) rica etti. Bu esnada Ba huı"undışlîü keıım Umumi bir hap zu|ta - ı_ıemk cinayeti — vukubular: B ea rkiyenin Almanyaya fay|Umumi Harbin patlak vermesi ihi Acağını ve hiç olmazsa Boğaz-İDali kuvvetleştiğinden Babâli ları kapamak — suretile İngiltere ve|daveti fırsat telâkki etti; Sadrazat Pransanın Rusyaya yardım 'etmesine Ve Hariciye Nazıri Preni' Söldk) imâni u!z_oağıvu takdir ederek, Alman|lim Paşa Cemal Paşaya (Fransız ya ile .Turkiye arasınadki münasebet |lUğunun takviyesi ve bizim için leri takviyeye dalma çalışıyordu. Mü|Yati mesele olan Adalar mesel teveffanın bu husustaki gayretlerini Kati halli için P lakdir etmek insafa muvafıktır. Ojtinin temini) * bizi hakir görmüyordu. Ve cidden| AÇ bahriye zabit Dizim yükselip kuvvetlenmemizi, Al terimuzunun başi manyanın menfaati için lâzım adde-|'di: — — Üyordu. Maatteessüf diğer Alman| Londrada (Sultan Osman) ve (R4 ali bu adamın gösterdiği yüksek | Şadiye) — dretnotlarımızın inşaâtı takdir ve alâkayı ibraz edememiş-|Nezaret eden ve bunların süvarli erdir. Türk ordusunu ıslâh için Al-|bulunan Rauf beyle Vasıf Bey Pa manyadan askeri bir heyet getiril -|Tise gelerek -4 temmuzda Bahrh esi hususunda da bu adamın çok|Nazırımız Comal Paşa ile görüştüle zayreti görülmüştür. Hattâ Berlin|Du esnada Rauf Bey Çİngilizlerde ükümetinin kapitülasyonlar ve pa- hazirandanberi Sultan Osman ü va ikrazı hususlarında bize karşı ta-İstını ikmal ve teslim işlerini kasd kındığı tavrı dahi beğenmediğini hu| geciktirmek emelleri göründüğünü süsf — temaslarında — | e kten | söylemiş. a İmazdı . —£ Bahriye nazırı a Cemal Paş: a e Met
