6 Mayıs 1940 Tarihli Tasviri Efkar Gazetesi Sayfa 3

ŞtesenteneaaLALEeELRENELENEEKELeReRAAnAAAeSASAneLALAr lAvrupa harbi 249 uncu gün | Alman tebliği Berlin, S(AA) — D. N. tebliğ ediya viy lmiş büyük , Narvikin şimalin- imize, mükerrer tanrruz- $ ouda bulunmuşlardır. Bu taarruzla: Alman harb tayyarelerinin yardımıy ke r. — Steink simaline kadar, kıtaatımı yu ilerlemektedir. Namsc püskürt ncihje Reoros ve T emizlemci ü bi uraziyi Alman tayyı yere İnmeye teaddit hafif harb Bir Mü- Norvece kıtaat ve takviye sevkini temin için dokuz nisandanberi — faaliyete geçmiş bulunuyordu. Bu gemiler, düşman talı mileri, tahtelbahirler, avcı ve keşif tayyareleri, 9 Nisandanberi 23 düşman #ahtelbahirini ın.ıhıazımı.-, rdir Vaziyetin tetkiki Bu satırları yazdığımız ane kadar yalnız Alman tebliği gelmiş, tngiliz ve Fransız tebliğleri alınmamıştır. Yukarıdaki Alman tebliğine naza- ran, Almanlar İngilizler — tarafından | terkedilmiş olan Namsos ve Andals- wess mevkilerinin ve olvarlarmın iş galini tamamlamışlardır. Alman teb liği ayni zamanda, Namsos'taki Nor veç kıtalarının - kayıtsız ve — şartsiz teslim olduğunu da — bildirmektedir. Norveş kıtafarının, son günlere ka dar şiddetle harbettikleri halde böy- “ke birdenbire teslim olmalarının, İn- Bgilâzlerin yardımından mahrum kal- malarından ileri geldiği anlaşılıyor. Şimalde Narvik'e gelince Alman tebliği, tayyarblörle tükviyo' ödilmiş | büyük düşman kuvvetlerinin püskür- tüldüğünden bahsettiğine göre müt- tefiklerin (Narvik) mıntakasına ye- niden asker sevkettilderi hakkındaki | haberleri doğru olduğu anlaşılıyor. Almanlar her ve kadar bu defa da müttefik kuvvetleri durdurmuşlarsa da oradaki Alman kıtaları tecrit edil- miş bir halde olarak gerek takviye kıtaatı, gerek harp Jevazımı alama- dıkları müttefiklerin devam ve te-| vali eden tazyikleri karşısında daha | ziyade mukavemet edemiyerek ric'a- to mecbur olacakları tahmin edilebi- Bir. Esaşen Narvik Norveç İşgal ve| istilisinda ehemmiyeti haiz bir mev-. ki değildir, ' Bergen ve Stavanger| mantakaları hakkında tebliğde bir «öz Böçmediğine göre oralarda vazi- yetie tebeddü! olmadığı anlaşılıyor. semümammenema Kİ | * a . S Akdeniz vaziyeti (Birinci sayfa, vi arruz hareketi ise llıly:î:ng::ıu:lz wkmü“"_'î ve şiddetle mukabcele ederek İngilizleri mağlüp edecektir. Çünkü İtalya her ihtimale karşı ta- mamen hazırdır, Müttefik Filoları Kuraandanları| Mısır Makamatımnı Ziyırıthm Ettiler . İskenderiye, 5 (AA) — Fransız - İngiliz filoları kumandanlarile Mizir resmi makamatı arasında Ziyaretler | teati edilmiştir. Mısı Makamatı, ku- mandanlara harar bir tarzda ka- bul sw"mişıgnılr. Hava tehlikesi. ne karşı müdafaa ekzersizleri büyük bir muvaffakiyetle cereyan İtalyaya Gönderilmeyen Amerikan Vapuru | gemileri, karakol ge- | | İbrahim Hakkı Konyalının, HIRSI PİRİ ÇÖ, Ş Ldtoyd George Lloyd George İngiliz | Başvekiline sövüyor o4 “Devleti idare edenler âciz ve aynı |zamanda mecnundurlar (!) ,,diyor gelmedik üzüntüler açacaktır. Nor- veç karasularına mayn dökmeğe ka- Trar -vermeden evvel, Norveçte Al- manlara takaddüm etmemiz lâzımdı | Halbuki ar mukabil taarruza| geçlikleri zaman, bu mukabil dar' yi karşılamağa hazır bile di Norveçe gönderdiğimiz kuv feriyenin efradı alelâcele toplanımı: ve en lüzumlu teçhizattan mahrum-| du. Bunun mukadder neticesini gi dük. Bütün bunlar, salâhiyetsiz ve| gersem insanlar tarafından — yapılan deraatın müessif hikâyesidir. Millet her fedakârlığa katlanmağa hazırdır. Fakat muvaffakiyet kazanacak vazi. yette değildir. Çünkü, reiskârda bu lunanlar yalnız memleketin mukad. deratımı Idaredeh âciz değil, ayni za-| ©? manda zayıf ve mecnundurlar, Rets-| kârda bulunanların, harbi daha ener jik bir şekilde gevk ve idare etmek Londra, 5 (AA.) — Reuter ajansı|üzere sarfettikleri gayret akim kal- bildiriyor: Lloyd George, Londrada çıkan Sunday Pictoral gazetesinde neşret- tiği bir makalede, hükümetin siyase-|mesi lâzımdır. Jiğer parlamento mü- tine ve harbin sevk ve idare tarzına şiddetle hücum etmektedir. Llöyd Geörge, bu makalesinde di- İş-İyor k Norve ske su başın Yugoslavya 2000 memlekete girmesine razı olmadı Belgrad 5'(Masüsi) — Önümüzde-! ki aylar zarfında gelecek olan 2000 Alman turistini Yugoslavya — kabul edemiyeceğini kat'i surette Alman- yaya bildirmiştir. Bu zairlerin kadın & Von Papen hareke- tini tehir etti | Londra, 5 (Hususi) — Ankaradan | verilen bir habere göre Hitlerle gö- rüşmek üzere bugün Almanyaya ha- reketi beklenen Almanyanın Ankara | elçisi Von Papen, bazı meçhul sebep- lerden dolayı bu hareketini tehir et- miştir. , Mecliste bugün gö- rüşülecek kanun lâyihaları Ankara, 5 (Hususi Muhabiri: den Telefonla) — Meclis yarınki (bu günkü) içtimaında Bazvekilin avde- tine bırakılan mülhak — bütçeli dö umum müdürlüğün yeni kadro lüyi- halarımı, Denizli mebusu Emin Ar—s-i lanın encümende belediye — kanunu- nun 23 üncü maddesine ait tadil tek- Bfini Diyarbakır istasyonundan Irak - İran hudutlarına gidecek hat güzer gâhının değiştirilmesine ait lâyihayı | ve yeni örfii idare kanunu projesini görüşecektir. | müdafaası > Ankara, 5 (Hususi Muhabirimiz- den Telafonla) — Basın Birtiği mer- | kezi, son toplantısında, «Afrodit? me| aklafnerjik bir surette değiştirilmelidir. —-0 o * *& DAHiLi TELGRAFLAR New-York, 5 (A. A) — İtalyaya| #tlesinde adı geçen İbrahim Hakkı! Weidecek olan Amerikan — bandrajı| Konyalının, meslek haysiyetine mü- »Vaşington» vapurunun hareketi te. Bayir hareketi dolayısile hakkında Bir edilmiştir. bir karar ittihazı için yapılan müra- ? #Wapurda «mühims bazı evrak bu - Câatı tetkik etmiş ve bir karardan lunduğu söylenmektedir. — ' €vvel alâkadarın müdafaasının alın- | 'apurun kaptanı Harry Mann, se.|masına lüzüm görerek kendisine teb-| miştır, Parlamentonun müdahale et mesi ve zimamdarların başaramadık- ları bu vazifeyi onun deruhde eyle-| dahale etmiyecek olursa, millete, karşı ihaneti vataniye irtikâp etmiş olacaktır. Harbi sevk ve idare ile mükellef teşekkül ve memurlar, e- Alman seyyahının iyen Çocüklâr ülünde bir mah- ve 'on beş yaşınf £ olduğu takdirde k. zur yoktur. Yugoslavya bu kararımı her ne pa> hasına olursa o'sun tatbik edecektir. Kral Boris Sir Hugessni kabul etti Londra, 5 (A. A) — İngiliz rad- yosu, Bulgar kra'ı Boris'in İngiltere- nin Türk hükümeti nezdindeki büyük elçisini kabul ederek kendisile görüş- | müş olduğunu bildirmistir. Yeni Kadastro kanunu lâyihası Ankara, 5 (Hususi) — Adliyenin hazırladığı yeni kadastro kanun | yihası Maliyede varidat milli emlâk,| bütçe ve mali kontrol müdürlükleri mümessillerinin bulunduğu komis ” yonda son şeklini alarak Başvekâlcte verildi, Meclise gitmek üzere olan lâ- yiha eski kanun hüküm'erini tama- mile değiştirecektir. Bundan böyle tapu tahrir esası tamamile kadast- roya istinat ettirilecektir. Aziziye tüneli bitti İzmir, 5 (A.A.) — Aydın hattı ü- zerinde yaptırılmakta olan Aziziye tünelinin inşaatı ikmal — edilmiştir. Pek yakında merasimle iş'etmeye a- | çılacaktır. Devlet demiryollarına bh" buçuk milyon liraya mal olan bu tü- İ nel ileride elektrikli trenlerin geçme sine de e'verişli bir tarzda yaptırı- mıştır. venını aşvekil Ankaraya avdet etti (Birinci sayfadan devam) | mi kâtibi Kemal Gedeleç, Seryüver | Celâi, hususi kalem müdürü Sürey- ya Anderiman, Hariciye Vekâleti u- KOMŞU MEMLEKETLERDE | WAZizm | BULGARİSTANIN harici siyaseti — Eğer bir gün karp biter de milli ideallerimizi tahak- kuük ettiremezseniz günün birinde millet bunun hesabinı siz. hati esnasında- muhasamat yapıl - fi takdirde tatbik edilmek üzere ti gizli talimat aldığını söylemiş- ligatta İmumt kâtibi Numan Menemencioğlu, Basın umtumi Ankara vali ve belediye reisi, Emni- h.;quıeıııyım.' den soracaktır! F ik t 30fyadan bir görünüş Mahsusumuz - adını ta- a ( Muhabiri — Buğün «Sobranyı * an Bulgar parlamentosunda Sz: Sofya, dan) adedi 161 dir. Bunun 140 1 h ekseriyetini; 21 i de mühalefeti teş- kil eder, Fakat, bugünkü Bulgar par- İsmentosundan — bahsetmezden evvel | Bulgaristanda — politik * hâdiselerin mühim bir kısmına şahit olan yakır bir maziyi hatırlamak lâzımı cak bunun için de pek çok uzi meğe hacet yoktur ve 19 mayıs 1934 ten başlamak kâfidir. O tarihe kadar Bulgaristan siyasi partilerle ve par- Tametto ile idare edilen bir memle- ketfi. Sobranyadaki âza adedi üçyüz küsurdu. Her siyast fırka muhtelif ve mütcaddit kollara aymılmış - ve böylelikle bir çok parti meydana gelmişti. Bunun -Bul; rın iddialarına göre- tevlit otti büyük mehzur, Bulgaristanda yük tek tmemleket menfaatlerini bile ken. enfaatleri uğurunda çiğnemeğe «Partizanlare ifinin ye- Filhakika 10 ma-| siyasi rla | yıs 1934 dari takad- | düm eden gür r parla- mentosu, siyasi fırkalar tarafından ön safa geçmek ve kabinede fazla| a bulundurmak emelile yapılan ve ihtiraslar şeklinde tecelli tülere sahne olmuştur. O| derecede' ki Başvekil Gospodin Ni- köla Muşanof, kabinede mutlaka dört nazırlık istiyen Çiftçi Fırkası lideri Gospodin Giçet'le pazarlığa gi- rişmiştir.. 19 mayıs darbesi bu sebepten ve es ki zabitlerden Kimon Görglef ve ar- kadaşları tarafından yapılmıştı. Hü- kümeti ele alan darbecilerin ilk işi meelisi kapatmak ve krala imzalat tıkları bir emirname ile partileri ve bütün siyasi teşekkülleri dağıtmak olmuştu. Yıllardanberi bâdiselere sebebiyet veren M: ya kömitelerile bilhassa G Muşanof zamanında aleyhim'ze çalı- şan «Trakya Komitesi» de bu meyan da ilga edilmişti. Görgiet ve arkadasları nin gahili idare sistemli bir tebeddül ve ıslah: re cezri bir çok tedbirlere başvur- t halka ve millete fazla olarak orduyu siyasi işlere karıştırmak suretile ya pilmak istenen — bütün yalnız halk tabakaları üzerinde de- Kil; münevverler arasında da büyük reaksiyonlar vücude get rdi. Net Htibarile mevzuu bahsolan 1 ve teceddüd hamlelerinin alelâde bir idare sistemini değil; bir rejim da-| vasını istihdaf ettiği anlaşıldı. Baş-| vekil K. Görgiel'in perde arkasında gzlenen bazı kimselerin elinde 6- yuncak olduğu meydana çıktı ve tam zamanında yapılan tevkiflerle büyük bir hâdisenin önüne geçilmiş oldu. Bunun tarihi ve dedikodusu can sıkacak kadar uzundur. 19 darbecilerinden sonra iktidara ge rilen mütcaddit kab'neler, Bulgaris- tanda vukua gelen politik sarsıntıları bir türlü giderememiş ve halkm. binbir türlü edon- muşlardı. Fak tinat e tesebbüsler, enja: | mebuslar bulunmasına rağm Bulrarista-| de gibi, | bekli | İ a MA DU KAt L D nin gelmesile neşredilen kral beyan- samesinde — «Memlekette geriye dö- sülmemekle beraber demokrasi prer. siplerinden ayrılmanın bahse mevzu olamıyacağı» İlân olunmuştu. Filhâ kika Köseivanof yaptığı yeni bir in- ihap kanunile parlamento hayatını yeniden ihya etmiş oldu. Bugünkü meclis onun eseridir. Aradaki fark, siyasi fırkaların ilgası hakkındaki kanunun hâlen mer'i bulunması ha- sebile parlamentodaki muhalefetin, eskiden olduğu gibi, siyasi teşekkül- alinde taazzuv - edememeloridir. Bugünkü intihap kanununa göre muhalif mebuslardan herhangi biri siyasi bir teşekkül meydana getirme- ye teşebbüs ettiği takdirde mebusluk akkından mahrum ed'lecektir. Bu- nun içindir. ki bugünkü halefet » sağcılardan müfrit sol a kadar het en tun-, ların kendi aralarında taazzuvlar meydana getirmelerine imkân yoktur | Fakat, buğünkü inthap un | dikkati celbeden tarafı bu deği | Köseivanof hükümetinin'tü vantığı bu kanun, İcra kuvvetini meclisten ! mamen ayırmış bu:unmeaktadır. Bu-| günkü Bulgar kabinesi meclis tara- fından intihap edilmez; kralin em le tayin olunur. Kral, tayin edeceği nazırları, dilediği takdirde, par mento haricinden seçer — ve, işte bu mesele geçenlerde meclisin açılma nutku üzerinde yapılan münakasalar usnasında muhalif mebuslarca şiddet le tenkit edildi. Tenkitleri yapanlar 'a eski Başvekillerden Gospı din Muşanof ve profesör Çankof ill ektedir. Bunlardan birin- | cisine göre: Bu idare sistemi sakat- tır ve parlmantarizme uygun değil. dir. Memleket « yasi partilerden de- partizanlardan zarar görmüştür. lecliste nazır olmak liyakatinde a. damı yok mudur, ki bu hak meclisten alınmış — ve devlet rej tir? Böylelikle kabine me râci olacaktır?. sine verilmiş- mesuliyeti - Bu sistem de a| n dahili siyaseti bu yle hülâsa edilebilir: Milli birlik; sosyal ve kültürel sa- dı' İu bir faal yet; iktisadi İ kalkınma hamleleri, gün $ > mali is- bu siyaseti- ta ve dahili işlerdeki ve tenkitler, amen kabul, 4 münakaşa Yukarıda — göylediğimiz Münhasıran memleketin idare * inhisar eylemiştir. Ci sİyasete gelinci Bulgar dev let ricali bunu Sa M ajeste Baris'in meclisi açma nutkunda tebarüz ettir- diği «bitaraflık» ve esulh> kelimele. rile hülâsa etmektedir, Gerek Başve- kilin ve gerek Hariciye - Vekilinin| mühtelif vesilelerle yaptıkları beya- hat ve verdikleri izahat daima bu ci- heti tebarüz ettirmiştir. Esasen bu s| *bitaraflık» ve «sulh> siyaseti, Bul- Baristanın umumi harpten sonra ge- liv giden bütün kabineleri tarafın- Ö>e tasvib ve takip edilen bir söya- settir. KAT A DAT Uyku Kaçıran ——— Meşhur Tübir : “Otomobil saltanatı, Şu Bay Ziya Gevher meslektaşımı- zan (tabii gazetecilik itibarZe) ortaya attığı (Otomobil Saltanatı) meselesi öyle bir İki yazı ile tükettirLebilecek mevzulardan değildir. Geçen gün de söylediğimiz üzere bu nefis tâbirin icadı biz gazetecilerin ekmeğine yağ sürmüştür, Tübiri istediğin tarafın- dan yakala, istediğin tarafa çekebil- diğin kadar çek, mübarek halis ma- yalı (kauçuk) gibi her kiiha girme- ğe Müsait mi, müsalt! Bay Ziya Gevher — otomobillerin rüyasına ble girdiğini söylemişti. Muhterem mebusun rüyasına girin- ce, tabii uykusunu da kaçırıyor, de- mektir, Gece yarısı zihni —tarmala- yan bir mesele ile üyanınca, sabalılara kadar yatağın İçinde sa- Ra döner, sola döner, bir daha uyu- yamaz ve sabahleyin serapa sinir ©- larak yataktan fırlar, Âşin garlbi, Bay Ziya Gevher'in yöyle uykusunun — kaçmasına sebep, serkesin bol keseden ötomobile bin- vesidir. Halbuki bizim bildiğimize #va tahmin ettiğimize göre bu xü- man İnsanlarının uykusu — otomobile ekten değil, binememekten ka- sar, Kimbilir, her gece kaç kişi, gün- düz gördüğü mükellef bir otomohi Hn (keşke benim de olsaydı!..) diye hulyasına — kendini kaptırmakta ve bonun olamıyacağına da kannat ge tirince üzülüp sabah'ara kadar ay- kusuz kalmaktadır. Mamafih, muhterem mebusun y !fuıııııı kaçıran bu firaklı mesele, e- ğer Meclisten matlüp şekilde çıkarsa işte 6 zaman uykusunu kaçıranlar, sayılamıyacak kadar çok olacaktır. Çünkü anladığımıza göre Mecliste büyük bir ekseriyet, beylik otomobil. Terin füzümundan çok fazlalaşmıası. na Meyhtar ve tahmine göre Bay Zl- ya Gevher'in tükririni kabul ederek resmi otomobillerin adedini azal- tacaktır. vi ğ san Böyle bir karar çıktı mi, siz artik ü Stomobil beylikten, şofö beşlikten, benzini — heylikter :lınmr: yan gelip gezenlerin birdenbire sizim ve bizim giti yaya kalınca, keyf'ert nİn'ne kadar kaçacağını tasavyur e- :ı.... Sıı;ı.di btitün bu zevat bu nimet- en mahritm olmak endişesile gü siz hep uykularını da kaçırmmslar Ü.İ Bay Ziya —Gevher'in şin e a ZI de işte as Mmuzipliği burada, Zühir kendi kıııı;: he “Şu otomabil bolluğu benlm uykır mü kacırıp duüruyor, bari ben de bi Iı.ı*nl" © uykusumu kaçırayım da gör sünler> demiş olsa gerek, Eğer mal mi ı.ıı' idiyse muhterem mehusa - te: in ederiz, ki bunda bol i ak olmuştur. SD SELİM SARIT Alman a jansının uydurması (Birinci sayfadan devam) Mıştır. Siyasi mehafil, Türkiye tarafından — ittihaz edilmiş olan askeri tedbirlerin çok ciddi bir büdise — teşkil eylediğini — söyle- mekte ve Bulgaristanın bu yolda bir hareketi icap ettirecek hiç- |bir tahrikte bulunmamış olduğu- nu ileri sürmektedir. Türk aske- ri hareketleri, şüphe yok ki, şar- |ki Akdenizdeki İngiliz faaliyetile alâkadardır. Sofyada, Türkive tarafından — ittihaz edilmiş olan askeri tedbirlerin İngilir hükü - meüi tarafından - ilham bulunduğu zamnedilmettedir. . « Havas ajansının uydurması (Birinci sayfadan devam) tiği askeri tedbirlerin, Bulgaris- tanın hattı hareketinin - bunları katiyen haklı gösterecek bir ma- hiyet göslerrasmesi — sebebile, e« hemmiyetsiz telâkki olunmama- sını söylemektedir. Bu tahşidler, — ) iği «Normalizasyon» keyfiye-| tini bir türlü tahakkuk ettirememisi| n Bu husustaki Tbrahim Hakkının cevabına son kararını ve: recekr. çi : vet müdürü ve Vekâletler erkânı ta- ti. Nihayet iş basına Gosnodin Köse- getirildi. Kö Deive en tasvib etmiştir. D Bi n yarın Dadi "Bilin. asliyetile — altks Bugünkü meclis te bu siyaseti ay- herhalde şarki Akdenizdeki İne — alâkadardır