6 Mayıs 1940 Tarihli Tasviri Efkar Gazetesi Sayfa 2

— Sahife: 2 İBİR TARİHÇİ İLE MÜLÂKAT Türk Tarihinin Mebdei Nedir? Eskiden, yani bizde milli evvelki devirlerde Türk tari husule gelmeden Türklerin Müslü iyet cereyam inin mehdei man olmalarile başlar bir vaziyette idi. Milli Türk tarihini 4 Kiymetli Tarih Profesörümüz Mükremin Halil ugünkü ilmi hareketler çerçe-| vesi dahilinde tarih çok mü- him bir mevki arzeylemekte ve ta- ihf kültürün mahiyeti hakkında da muhtelif nazariyeler eri sürül ek te bulunduğunu nazarı d.kk.ıt: ala - rak bu Anlatan : Mükremin Halil VSTT SAĞ? D SA ARUNEA dersek - Türk tarihini islâm umu: tarihinin bir kolu addetmişlerdir. Bu müellifler Türklerin dimya tarihin- adı deki rollerini ancak müslüman o/'dük- ları zamandan itibaren tebarüz ettir meğe çalışmışlar ve Türk ırkını, müs- lümanlığın, Muhammed dininin n büyük hâdimi ve rehberi olmak dola- yısile ve o noktai nazardan kıymet ve rerek ölçmüşlerdir. Tabii bütün me- deni milesseselerimiz, mimarımız ve saire de onun etrafında teşekkili et tiği cihetle müzlüman'ıktan evvı devre ve müslüman olmuıyan 'rı.rkım hiçbir kıymet »ememı:ıeı» h(uslumın olmuyan Türkleri düş> Iı'nmı ve kâfir, müslümanlıktan evvel- ki zamanı da küfür ve cahiliyet za- manı addetmişlerdir. On dokuzüncüu — asırdan Avrupada milliyet cereyam başlayın- €t arkın Avrupaya en yak n Kismin- da bulunan bizler de de bunun tesir- leri görüldü. Bize nistetle Avrupadan daha uzak mevkilerde bulunan hi,İran, Afganistan ve Mısır gibi yer İlerde bu cereyan daha benliz başla- y profesörlerimizin düklerini bilmeş bildirmek - istedik, genç nden ziyaret ederek maksadımızı lerine söyledik. Kiymetli âlim suallerimize cevap vermek Üzere masasının başına ge gince sorduk: — Tarihbi kültürün mahiyeti ne . dir? — Tarihi kültürden gaye büyül | bir terbiyei tarihiye vermektir.. Türk arkınin azamet ve nibayetaiz kudre tini isbat etmek ve mandırmak, di ğer taraftan da milli tarihimizi oku türken — vatanperyverlik — ve — mil-| liyetperverlik — telkin — eylemektir.| Liselerc tedrisat da hep bu gayeyi istihdaf etmektedir. Bu| kültürü verecek klâsik eserlere, ya- pi mektep kitaplarına temel olacak büyük tetkik mahsulli ve her mev- zum dair yüzlerce mufassal esere malik olmamız lâzımdır. Bu eserlere istinaden derli topl büyük kitaplarımız bulunması da - cap eder. Mektep kitapları bu eser -| lerden hülâsa edilerek yazılmalıdır. Bugün ÂAvrupa - tarih: fikri, ruhi bu eserlere maliktir, Bizde de bu yolda g; dilmektedir. Türk terihinin her şu &İ üzerindi kat ve tetebbilat yap mak maksadile teşkil edilmiş olun h cemiyetinin gayesi, esaslı ve derin âraştırmalar neticesinde her | mesele hakkında monografiler vücüde| getirmek ve istikhalde yazılacak bü- yük tarihin vesaikini hazırlamaktır. © büyük tarih yazildıktan sonra da ©o devrin ihtiyacına göre ondan isti fade edilerek arzu olunan Mmektep ki- tapları vücude getirilebilir ve bu nu- retle istenilen ilmi ve terdiyevi bir| gaye takip edilebilir. Fakat (Türk tarihinin mebdei hak- kında da kat'i bir fikir sahibi olmak lâzımdı. Malüm olduğu veçhile Türk tarihinin mebdei meselesi henüz ta. mamile hallolunmuş değidir. Bu hu- sustaki fikir ve mütalealarını öğren. mek arzusu ile yeni bir sual tevcih ettik: — Türk tarihinin mebdei nedir? ”— Bu hususta size şunları söy. Hiyebilirim. Bizim tarihçiliğimizin meb dcini on ikinci ve on Üçüncü asra çı- — karmak muvafık olur. Al Selçuk dev rindeki müellifler ilk tarihçilerimiz- Gir. Bu devirden başliyarak hemen bemen yirmineci asra kadar olan mü- ve karileri Üniversi! âlım Mükrimin kendi-! üzeredir. sas temeli gerek terakkicilik ve gerekse vatan veya devlet birliği olsun, bunun tarih ve arihi mahiyette şekli üzerinde, ter biyevi ve ahlâki bakıundan tesirleri vardır. Bizde evvelâ —Ahmet Vefik Pasa "Tarihiâlem,, inde — müslümanlıktarı evvelki Türk devletleri hakkında u- un bir fasıl yazdı ve bu hususta da De Guiğgne,, nin Hüseyin Cahit ta- indan müahharen tercüme edilen eserini esas olarak aldı. Bundan sonra Necip Asım Bey ayni yolda yürüdü ve eski Türk ta- rihi ile isdâm Türk tarihini birbirine an "Türk tarihi,, isimli mvı— vücüde getirdi ve Meş ten — sonru ırkını | vahdet, — bir — birlik — telâk: ki etmek, hangi mezheplerde ©- lurlarsa olsunlar Hgi medeni: yete dahil bulunurlarsa bulunsunlar hepsini bir arada ve bir tesesül ha Hnde görmek ve kendi milli tarihi- mizi de, yani Selçuki ve Osmanlı, yani Anadolu ve Rumeli Türklerinin |* tarihini de ırki tarihimizin en aza *İmetli bir faslı telâkki etmek sistemi Nitekim Osmanlı hanedanınmmı ta- rihini yazmağa memur olan merhum Tarihi Osmant ceemiyeti namma Meh met Arif ve Necip Asım Beyler tara ve "Osmanlı ta | redanına gelmeden evvel |4 bütüm Türk akvamına ve Türk dev- Petlerine tahsis edilmişti Bugün takip edilen yol Türk ırkı. |a iyice tetkik ve tetebbli etmek - ve|. kendi memleketimizin ve milletimi - zin tarihini de o büyük ırkın bir ko- İtu, bir şubesi addetmek, ve tarihi - mizi de büyük ırkın büyük tarihinin bir babı telâkki etmektir. Şimdi ta- rihimizin mebdei hakkındaki izahla- ra geçelim: Eskiden; yani bizde milliyet cere- yanı husule gelmeden evvelki devir- lerde Türk tarihinin mebdei Türkle. rin müslüman olmalarile başlar bir vaziyette idi. Milli Türk tarihinin mebdei hakkındaki telâkkiler isa za- Man zaman değişmekte idi. On beşinci asrın ikinci yarısında tarih yazan "Neşri,,, "Cihannüma, adlı eserinde milli tarihimizin meb - deini Anadolu Selçukileri ile kayde- derek ondan sonra Osmanlı tarihine geçer. "Hiştbehişt,, müellifi Bitlisli ldris ve Şeyhülislâm İbni Kemal Ah- met Şemseddin ayni yolu takip e - derler, Fakat on beşinci asırda eser ellifler, - on dokuzuncu asır sonların (daki birkaç istisnadan katınazar e- yazmış olan Âşıkpaşazade gibi bazı (Devamı 7 inci sayfamızda) .hw itibarem| e| Galatasaray Lisesi talebeleri her Kayzerin Enver Paşaya hediyo ettiği geyikleri Belediyenin satın al- l bir vesim sergisi açmışlardır. diğım yazmıştık. Yukarıda bunlardan birinin nakledilişini görüyoruz. r Halkın Şikâyeti Açıl; ;;;şını ılamıyan mübaşir e son zamanlarda ya- t hasebile mübaşi! postahanelere | ! Bunun için Anadoluya gönderilen | müfettişler tetkikata başladılar Anadolu-|gerek silolara sevki den Toprak Mahsulleri Od için her daki faaliyetini gi çok muantakalarda yern yetine kadar a verilmesi — mukarrer mart, hisan ve mayıs aylıklarımı alamamaktayım, Son derecede ntı içersindeyim, Müteaddid defalar alâkadar makamlara mü- racaatte bulundum; fakat hiçbir alamadım. Sefaletimin te- n biral Vekâletinden di i muvafı aç iken ha- afha nla- lât kur-İsına ve yolların tamirine ih mağa karar vermiştir. içinİsil olduğundan bu mesel Ofis merkezinden bir kısım müfet-| Vekâletinin de meşgul olacağı a fişler Amadallıya gönderilmiştir. — |şılmaktadır. 'Toaprak Mahsulleri Of lât dolayın n n Bunua ile | | bu | 1 vıl'ın Gaye, tihi yurdun bilhassa buğday İs- salini ve tevziini bir nizam altın- etik İ toplamaktır. kışmını terfi ettirecek ve yeni alacaktır bil ar - gözet lini tanzim, Gece yarısı | Avrupaya gıden iki cinayet tacirlerimiz Biri kin, diğeri kadın yü- | İktisadi temasların iyi zünden iki kişi yaralandı netice verdi Hamal Dervyiş adında biri gece geç! İk vakit Keresteciler caddesinden ge çerken kend İmemu: vasıtasile k düm.» dairesi müba: Mustafı sokak Sabık Tebligat den Koca Ca le: der Muhittin Erenler de | ee . Kömür nakli Etibankın mümessilleri bugün denizcilerle temas edecekler Şehrimizin kömür ihtiyacı İşekrimize gelen Etibank — mü: Macid Hle Zonguldak Kömür gt Müdürü Bedri bugün de vederek — armatörlerdi » çalışacaklardır. Eti sadi tema: Avrupa — şehi: giden tacirlerimizden lehmede hrimize dönmüşler - , ina sokulmuş ve dargın- dir p olan eski bir kin me-|ki temaslı ancı memleketlerde- an memnuniyetle bah n bir taciri- * dw muhtelif âç getirmek in yi 'İya başlamıştır. Dervişin üzerine atı- miz demir Mmrt |lan kahveci Mehmed bir kaç biçak|madeni malzeme — ve darbesile başından ve kolundan ağır| hususunda — İtalyan — mümessillerile | İsurette yaralamıştır. Yaralı Cerrah-'yapılan görüşmelerin tam b anlaş-| İpaşa hastahanesine kaldırilmiş, suç-|ma ile neticelendiğini — söylemiştir. "İla yakalarımı Bununla beraber İtalyanlar manifa-, | Galatada — Karaoğlan — sokağında|turu vermeye karşı pamuk almak xi- akta olan Halid ve Cemal| Yasetinde hölâ ısrar etmektedirler. de iki kişi o civafda oturan| — Verilen malümata göre, Ticaret âlet dard ü kadin yüzünden gece vakti kav- | Yetâleti Standardizasyon — müdürü s Faruk İtalyadaki slarını bitire ve Lozana gitmiştir. Bir kaç gü- avdet edecektir upar İlerle temi lep teda; bankın Z mür nakli için şilepçi laşma yapılması mu Şilebin feshi ve bu MAARIFTE İmtihan komisyonları ve lL:.t bi Dünkü trenle A: da Fransad fabrikalarının u, Fransız satmak- için gel Yeni perakende hali|; hâli vazi- 'nra Balıkpaza- eaddenin yıkılacak m esnaf — bu: Bu retle Bele- hhi, hem de ikti- ltında — bulundur- tehlikeli surette yara Ki areerE ü Rö t buraya Devlet orta okul kadan sonra kaçarken Cemal hastahaneye anmiş- aldırılmış- hu Ş a tır. makine fır MÜTEFERRİK : Di Masır Çarşısı pe okulduktan. sı Prından Uhnk n bel yogurt geldi fiyatlar düştü Dün T yetine & dar tesbit ve Maarif tasvibine arzedilmiş bul: ktır. Talebenin kıyafeti Gelecek ders senesinden ilk ve orta mektep talebelerinin ay İgida maddeleri itibaren diye esnafı sadi bir mak rtlar için| bir yüklür cinr ni kıyafette gezmeleri temin edile- cektir. Maarif Vekâletinin e.—kekıe.*ıu:zım ilâve edilmiştir. F3 çin ayrı ve kızlar için de ayrı ala-|sine rak tesbit edeceği kıyafetleri çocuk- lara temin edebilmeleri — husus talebe velilerine bir sene mü rilecektir. Üniversite haftası Memleketin muhtelif yerlerinde tertip edilecek üniversite haftaları için hazırlıklara başlanmıştır. — Ders nihayeti ve imtihanları — müteakip profesör, doçent ve talebelerden mü- teşekkil grüplar muhtelif şehir ve göre 10-15- kuruştur, dan sevkiyatın devam edeceği yatların daha da düşeceği anlaşılı- : Bunlar yakında ledeceklerdir. Balıkçılar birliği Binlerce balıkçı 45 gırgır sahtbi- nin işlirakile balık satışlarını kon- uzatı»' trol İçin Bir birlik teşkil etmişler- eye ai Birlik bâlık çok çıktığı zamanı -| fiyatların düşmemesi için denize düö- başka tarafa Eminönü meydanı Eminönü meydanının ert ilerliyor, Yenicami esi tarafı tanzimi ün köprü cep-| yapılmaltta olan basa-| maklar Bahkpazarına do B Mey beledi n tanzimi 15 güne kadar İş- ru 'danın ait caktır. Tramvay | kecek, fakat bunların parasım sahip- a in sökülme- | Jerine ödeyecektir. Bu karar yalnız. si ve meydanın bu kısımlarının yük-| yabancı memleketlere satılan bali seltilmesi işlerini ikmal edecektir, |lara tatbik edilecektir. kasabalara giderek konferanslar ve-| yeceklerdir. İlk üniversile haftası Erzurumda tertip olunacaktır. Tablola: tmeğe ve birlevvel nakil vasıtalarının arttırılma-| ” e| Yerinde gürüşeceklerdir. İyazdığı bir makalı - |memleketin sene ©i gibi çok mu' iyoruz ae a AAA ada EReaAAEm BaRaEAAAAAN H NLKE BAA Ha FNDN BAA ee dERaKANNimaNemAnANENı aN lana ea ea UAİ Toprak Mahsulleri Ofisi yeni ’feşl_(il_âf —kı_ıruyor Bir akıl hastası Erzincana gitmiş Müddelumum'lik ve vilâyet bu hususta tahkikata başladılar Erzincan felâketinde şuurunu ka: beden Abdülgafur isminde 22 yaşlar emda bir genç Bakırköy hastahane - A İsinde tedavi görmekte iken kaybul - muştur. Kardeşi Hamdi bir pazar giderek hastaşını 'ak kardeşinin iki günü hastahane" görmek istemiş, ar İgün evvel tabarcu edildiği ve hasta- nde eve gönderil - Bunun üzerine m—mü kmiqm aramağa Başlamış, ncana gittiğini öğrene - olik bir hast .mm bolüvermesi üzerine Ha umumiliğe müracaat etmi İKTISAD . İŞLERİ: a Siyasi vaziyetin piyasada görülen tesirleri Akdenizde siyasi vaziyetin tahav- vülü harici ticaretimizde - tesirini göstermektedir. Son günlerde ban - kalar da tüccara krediyi kesmeğe başlamışlardır, Bu cihet tacirleri enc müşt şeye düsür- Bu hareket bazı ihracat eş- yalarımızın fiyatlarma menfi tesir « ler yapmakta, kismen sukutuna se- |bep olmak Tacirler vaziy İtetkiki ve düzeltilmesi için alâkadar |makamlar nezdinde teşebbüsuta gi | rişmişlerdir. Yeni ithalât birlikleri Kâğt ve tatbikatı ithalât tacirleri bugün bir toplantı yaparak ar da kurulacak yeni ithalât birliğ Yeni itha - lât birlikleri için yapılmıkta ol toplantılara hu hafta & ecektir. Bugün kâğ cekları toplanı boy istamel ri kimye Yi manma nnn e aamana ae 2 Heziren 1909 İstanbulda tanzifat ve tezyinat Ebüzziya merhum — bu başhık — altında © devirden tam o> | evvel yani 1871 de neştolü» nan bir cecideden şu parçayı alıyor: «Bir tanzifatı bılzssıhatın âzami esbahıdir. Biraz aklı olup ta (Kolera)'nın | İstanbula her gektikçe Balat ve Kasımpa- şa ile Beyoğlu ve Büyükderede gösterdiği esiratin farkına dikkat edenler için ba a başka bir delil aramak lârim gel- mez.> İtuz sek Ve otuz sekiz sene sonra tanzlfat işi- â halledilmediğini tenkld ederek, tenviratı hakkında da şunları süye lüyor! #Geceleri sokaklardaki zulmel ne zamana kadar devam edip gidecek, zul« mat kabri dünyada mı göreceğiz> Ebüzziya merhumun. — kendisinden 38 sene evvel yazılan bir makaleden mülhem | olarak yazdığı bu satırlar, 30 sene 'torunlarına hâlâ terdi