4 Mayıs 1940 Tarihli Tasviri Efkar Gazetesi Sayfa 3

—— llhyılı“'r NAIEKYUN İspanyol sefirinin T eT Harp vazıyeti l 247 mcı gün l : İspanyanın yeni / Alman tebliği Pedro dö Prat dün sabah Ro © Almanlar ta-| yapurile Köstenceden dünkü ıştır. Cümhurr i takdim etmi tocilere şu: rının henüz ©-| olmuyan | » * münferit Norveç kataiarı- | mi dost Türl memur temsile edildi dan otuz sene k evvel bur ları yavaş laşmaktadırlar, Düş hücumları ileri müfr dan püskürtülmüştür. Alman deni vvetleri Skajerak- ta denizaltı takibine muvaffakiyetle devam ederek iki düşman denizaltı- Bını tahrip etmişlerdir. Alman tayyareleri 1 mayısta düş- man filosundan bir grupu dağıtmış e bir tayyare gemisi ile bir destro- yeri muhakkak olarak, diğer bir tay| yare gemisini de muhtemel olarak tahrip etmiştir. İki düşman avcı — tayyaresi düşürülmüştür. 2 — Mayısla Al - man tayyareleri düşmanın deniz kuv vetlerine tekrar hücum — etmişler Bir kruvazör ehemmiyetli surette ha- şara Uğramıştır.. Bombaların diğer | bir kruvazöre yaptığı sünden tesbit edilemem liye vapuruna bombalar isabet etmiş ye vapur batmıştır. Norvecte ve Danimarkada birlraç hava meydanı düşman tarafından ne ticesiz bir surette bombardıman edil miştir, Garp cephesinde mühim bir şey olmammıztır. İngiliz tebliği Londra, 8 (AMA) — Bugü; biye nezareti tarafından bir tebliğde deniliyor ki: Müttefik kıtaatı yavaş mevzilerimize y ânın burur leri tarafın - oduğum için güzel İstanbul irim. Bu münasebetle uzun zatn: Başzıekı'l_ tor Refik Saydam bu sabah #aat 8 lamıştır. KEMAHTA TETKİKAT Kemah, 3 (A.A.) saydam, vilâyet tümenini, partiyi, gühlarla çargıyı görerek halkın dit Terini dinle Fin kurulacağı yer için tekliflerde hanan fen heyetinin şehir inşasına verişli arazl olarak taysi ahaya o Hitlerin daveti üzerine har neşredilen ara elçisi De k erkâmı ta- araya gidecek son derece memnunum, Bun- len pederim'e berabi Erzincan, 3 (A.A.) — Başvekil dok şehrimize gelmiş ve tetkiklerine baş- - Bu sabah şeh- timize gelen başvekilimiz Dr, Refik lediyeyi ziyaret ettikten sonra yıkı- | lan şehri gezmişler, muvakkat ikame! nişlerdir. Ve valiye icap eden direktifleri vermişlerdir. Bilâ. Y h ğ hare Başvekilimiz evvelce yeni şeh-|TİYİ ziyaret etmişlerdir. e ettikleri at 16,30 da Ankaraya hareket et tomobillerile giderek tetki- tir. —rissr Von Pape;ıııı yakında b |danberi tanıdığım Türkiyeyi ve Türk leri sever ve kendimi onlara pek ya- kan addederim.. - Türkiyeyo gelirken hariciye : «Tü İ ek retimiz bana şunları bil ler, Ebedi ge! ni, zamanımızın birinci sınıf şahsiyetlerinden nün mümtaz *|dır. Türkiye dün kudutlarının en unüyor. Bu inin harp veya sülh anahtarını elinde bulunduran mühim bir mem- lekettir. Akdenizde sulhün korunma müşterek gayelerimizden b: leri Atatürkün devamı- siyasi n- n- Erzincand katta bulunmuşlar ve — avdetlerinde Kızılay seyyar hastanesini görmüş - lerdir. Başvekilimiz saat 14,30 da Si vasa gitmişlerdir. İKTİSAT VEKİLİNİN TETKİKLERİ Malatya, 3 (AA.) — Şehrimizde |bulunan İktisat Vekili refakatlerinde Enstitü müdürü ile vali Fahri Özen, belediye ve Parti reisleri olduğu hal- Derme suyu güzergâhına bir gezin ti yapmışlar, vali konağında verilen 'yafetten sonra da belediyeyi ve par de be lek bu| — İktisat Vekili mensucat fabrikasın el-'da da tetkikatta bulunmuş ve dün (Dil-tarih fakültesi ilk mezunlarını verdi ya . ş : > Ankara, 3 (Hususi Muhabirimiz kinindan geri oelılmî;rıı'ı Bekirle Berline gitmesi den Telefonla) — Ma: mumi plâna tevfikan, bu kuvvetler, | muhtemel san dün gece Na n gemilere irkâp| —Ankara, 3 (Hususi Muhabirimiz-İnin ? edilmişlerdir. Gerek geri çekilme hu | Telefonla) — B, Hitlerin daveti |muştu N Almanya Elçisi Von| Mezunlardan mecburi hizmete tâ- Papenin Berline harek Jaları dola: . arvik bölgesinde ilerliyen mütte züz Ankaradan —& değildir. fdık kuvyetleri 1ve 2 ayıs tarihlerin | Von Papeni üzerine © dü mukabil taar- |bir kaç güne e gitmesi |? muhtemeldir. ve düşman il, inizde birçok ölü ve bir tar esir bırakmıştır. Ankara, den Telefonla) en İbral Sümerbank Umum Müdür Emniyot muavini |niyet âmirliğine tayin edilmiştir. Ankara, 3 (Hususi Muhabirimiz-| -e aa den Telefonla) — Hususi suret e Zi- Faat işlerile uğraşmak üzere Sümür bank umüm müdür muavinliğinden istifa eden Osman Nuri Güvenin ye TiN6 Cümhüriyet Merkez - Bankası| Ankara şübesi Müdürü Cabir Sele- inine ait karaztame, kendisi- Ü edilmiştir. Vatandaşlığına ilenler > bul edi Be a 9 (Hadusi M babiricis. den Telefonla) —— Bülgaristan, 'Ru - manya, Yugoslavya ve diğer yaban- € memleketlerden hicret veya ilti- & y İştirak şartları: A şeklidi — Zengin hediyele Gayrimübadiller kökünden halle Hükümet bu iş için : bir komııyoıg Yapıyor Ankara, 3 (Hususi Muhabirimiz. 'den Telefonla) — Maliye Vekâleti uzun yıllardanberi müzmin bir hal almış olan gayrimübadil — meselesini kökünden halletmeğe karar vermiş. — Hir. Mecelenin tetkik ve halli için bir komisyon teşkil edilecek ve başına İhtisasına binaen İzmir Defterdarı k ldcektir. Erzincan Emniyet âmiri 3 (Hususi Muhabirimiz. İzmi: Erzincan em- şağıdaki resim bir darbı meselin Bunu okuyup mânâsını altındaki satıra yazmak ve (20) numaralı resmin neşrinden sonra temize göndermek lâzımdır. da ve Antakya, 3 (A A) — ıderunda Maarif Vekâleti tara - |fndan kurulacak olan kütüphar İrin kitapları gelmiştir. Bu kütüpha nöler yakında açılacaktır. Ka Müsabakamızaiştirak ediniz: Zengin hediyeler Eğlenceli, — istifadeli Müsabaka!!! ... resimle temsil edilmiş 10 gün zarlında gaze- r arasında: Radyo makineleri, elbiselik erkek ve kadın kumasları, kol saatleri, şapkalar, kıravatlar, gömlekler, raplar, mendiller, boyun atkıları.... Kolonyalar, sabunlar, tıraş takımları. İstifadeli eserler, güzel romanla! Vesaire!! Vesaire! Mufassal liste Pazartesi gönkü ayakkabılar, ço- , 'Sinyor Mussoli: ) /| aa bir sürü güçlükler çıkarıyor. Çü “İkü İtalya, İngiltereye borçludur. ve ' İtalyan_ıı_ı Vaziyeti İtalya tehlikeli bir oyun oynamaktadır ( Nevyorkun en belli başlı gazetelerinden l Herald Tribunenin siyasi muharriri Avrupada bir tetkik seyyahati yapmakta ve intibalarını yazmaktadır. Bitaraf bir müşahidin tetkiki olmak bakımımdan ayri bir değeri haiz olan bu yazıyı, İtalyanın bugünkü vaziyetini ay - dınlattığı için nakletmeği faydalhı gördük l elerinin son aylar 1 yı müdafza için sesle- | yaçının yarısını dahi temin etmesi u mana mütevakkıftır. an başka İtayanlar Kalabriu inin sözlerini tetkik|da bakır bulmuşlar, Arnavutluktaki bakırdan istifade için hazırlammışlar dır. Fakat Almanyanın da bu kay - naklardan maden çektiği anlaşılıyor. Hakikat şudur ki İtalyanın deniz- lore hâkim olmıyan bir müttef birlikte harbe girmesi, kendisi için son derece güçtür. Çünkü İtalyamın muhtaç olduğu en esaslı maddeler, deniz yolile gelmektedir. italyanın mali vaziyeti, son dere- ce çetindir. Harp başlıyalı maişet yüz de yirmi nisbetinde — pahalılaşmıştır. Bu yüzden işçi ücretleri yüzde on al- tı nisbetinde yükseltildi, fakat bu zam da maişet pahalılığını telâfi edemeci, İtalya bitaraf değildir italyada vergiler çok ağırdır. 18 den başlıyarak sermaye üzerine Üüç inde Almal rini yüks İyan gazetoleri ve| yesinde İtalyanın Almanya etmek aeket hehinde neler yapabileceğini, : yapamıyacağını tayin etmek müm- ündür. ku;:lkunlırdn dolaştığım / sıralarda birçok şayialarla karşılaştım. Fakat ttalyada rastgeldiğim Enuşa?fller_ı; talyanın bu sırada büyük bir ıurı karışacak vaziyette olmadığını anla- tarak bütün bu şayinları tekzip etti-| ler, | Gerçi İtalyanın bir milyon askeri silâh altındadır. Fakat ihliyat kuv- veti ve ihtiyat silâhı kâfi değildir. htiyat pamuğu son derece mahdut-| tur. En lüzümlu madenlerin hemen hepsinden de mahrumdur. nıly:nı: buğday stoku varsa da, en yül vek tahmine göre bir seneye dahi kâfi gel n |menkul mallar, biri kumpanyalar ser meselesi: |mayesi, biri de hususi ıı'< Mî' Meselesi, İtalyanın en mü-|ihtiyatisi üzerindedir. Bu müsteena him meseleleri arasındadır. Ve harp| vergilerden buşka İtalya, Para mü. daki kömür htiyacı 12 ile 14 |badelesini icap ettiren her âlişveriz Kütn K md ır. Sulh zama- | Üzerine de bir vergi koydu. a nn bir berbere gidip traş olmak mu & mallyon ton arası nındaki ihi ise 8 milyon tondur. ea nni |ttalya bu kömürün çoğunu Alman ile Polonyadan, dörtte birini de İm-| Vi reden alıyor. ü Bütün bu kömür-| kediliyordu. İngiliz ablukası İtalya- larının bunu kazanç ve nin Almanyadan deniz yolile ” kö almasına mâni oldu. Sonra İngiltere- d e İtalyaya kömür vermek hu laştırıldı. borcunu verememektedir. İngiltere 1-| se, İtalyaya verdiği kömür muka Nnde ya para, ya silâh, ya mümulât almak emelindedir. Bu silâh veya mü mmnlâtı almak için iptidal madde ver- meğe de hazirdır. Fakat Alman taz- yiki, İtalyanın bu şekilde hareket ot- ne müni oluyor. Ve İngiltere de ile kadın eldivenleri âla- üzam! derecede rak mali tini ıslah edebilir. Fakat ttalya bitaraf olmadığım: yor ve gerek irendi müt gerek garp devletleri, © m İtalyadan lahı almak istemiyor. Almanlar, İtalyaya her ay kara yo- lile bir milyon ton kömür gönderme- yi vüdettiler. Berlinden verilen ma- İâmata göre Almanya ile İtalyayı bağlıyan üç hat İle İsviçre ve Yuzos- wyadan İtalyaya giden dört hat her gün kömür yüklü 65 treni İtalyayz taşımaktadır. Maden mesele italyadaki bitaraf müşahitlere gö- re bu trenlerin her gün İtalyaya gel- mesine nazariyat bakımından müni yoksa da hakikatin bu merkezde ol duğu henüiz sabit olmamıştır. Çünkü dolu gelen vagonların, dönüşte ne g. türecekleri belli değildir. Sonra A- manyanın demiryolu sistemi Alman kömür nakliyatına da kâfi gelmediği geçen kığ mevsiminde göze çarp- miştı, İtalyanlar, İngiliz ablukasının silâh | lanmalarına lâzim olan maddeleri te- darik etmelerine mâni olduğunu sız- lanarak sgöylemektedirler. — Ingilizler masına imkân vermiyo: Bu yüzden İtalyanın fabrikalar Fransadan Bipariş alara işliyorsa da Fransa siparişleri mu' bilinde en mahdut — iptidai mMmaddeyi göndermektedir. Başkalarına &il ip- Hdal maddeyi işlemekse büyük - bir kâr getirmez. ftalyanın insan kuvveti bir h büyüktür. Onun 20 ile 55 yaşları a-. rasındaki nülusu, Fransanın nülus; 'dan 2 milyon fazladır. _ıuıi_vı sekiz milyon asker çıkara bileceğini söylüyorsa da muhakkak ki bunları teçi Hattâ onun bugün bir milyonluk ol Fi derecede cihazlı de cihazl Hattğ Mussolini bu teçhizat meselesi ' zünden gecen sonba mandasında mühim nce bir ordusu, Ha F ordusu da Arna - ir. Harict styaset bakımın. bu Iddiayı kabul etmiyerek İtalyaya Mwoım::ıı;“ıgıı;-':: :xmıhpamu.—nümu' lâzım olan madde — ve mııı_en:erinln.k yapmış olduğuna d.î .'T,, verilmesine karşı gelmediklerini, fa ( Fakat İtalya müttem(; hwr— be kat italyaya verilecek madde ve ma-| -a takdirde, onun henüz n:..rmı nlerden bir kısmının Almanyaya | İgitmesine Tazı olmadıklarını anlatı.| * “APtedemediği Habeşistan, büyük ” bir tehlikeyle karşılaşır. Bu yüzden İngilizler Cebeltttarık-| Romada Mussolininin Alman ta - a her İtalyan gemisini teftiş|"Ritarı olduğu söylenmekteli Ka ğ : kat Mussolini de bütün - İtalya Alman taraftarı olmadığı gibi müt- tefiklerin de taraftarı değildir. Muz- bolini, İtalya taraftarı, faşizm taraf- Müssolini taraftarıdır. Onun Al beşistandadır. Bi vutluktağı dan bugü leri 3 günde yaptıkları halde bugün bunları on günde yapıyorlar, lecek vaziyete gelmek üzere olduğuna dair birçok sözler söylenmekte ve Sar Manya İle togriki mesal etmesinin ilk İtalyanın kendi yağile kavrulabi-'sebebi, Bulhü temin etmektir. Teşri- dinia ile İstirlada kömür kıynıklınklun.mı devam etmesinin sebebi, keşfolunduğu ileri sürülmektedir. Fa (Devamı 7 inci sayfamızda) z öve SKU LA KS EMEŞE kat İtalyanın bu kaynaklardan ihti. | " vergi tarhedildi. Bunların biri gayri | müesseseler | ten seneden seneye ödemeleri karar- " İtalya kat'i bir bitaraflık siyaseti | takip ettiği takdirde İtalyan iş mü- v esseseleri dünya piyasalarını birçok | |tehzil |Türkçe G öpi;ı: f Ve DÜŞÜNÜŞLER Bizde de kabahat var ya, Hitap edecek adam Yok muydu ? Akşımcı Bayları bir hayli kız- — dirmiş olduğumuz — anlaşılır yor, Kızdıkları, bir kelimenin isti- — mali hakkırdaki hatalarını —hafifçe — btar etmemizdan iş:ı]*i gelmediğill—ifs'.. B süphe yok. Onları asıl kızdırari, pek de kasdimiz olmadan yaptığımız bir madıt. Bu Baylara, (Sizde gonizar a bir eski Türkçe mörakı'kas Bu, biraz da fo- ydanı vurmak demektir. amül — edemedikleri — Çünkü uf: ğ ile başlıyan bu ima, hây ya büyüme İ len hayli- — karilerin ibretle, intis 4 kları teşhirlerle uza « Mi ya? Nice zaman- vi Doş bularak öyle esip | » Öyle atıp tutmağa, öyla ezadlara düşmeğe alışe #Mdi biri tılar, Diİrax durun, esen havaya değiştirmeyin) demek ki biraz nefes alın, böyle Böre hemen yolunuzu istediğini bir — telmih ile anlatm kalkışınca fes © na hâlde sinirleniyorlar, titizleniyor. lar ve biraz da söyliyeceklerini şa- şırıyorlar, Hakları da var ya! Rahat rahat köşelerinde oturarak hükümferma olmağa alıştıktan sonra birisinin çı- kıp ta pişmiş aşa -velev Ki bir dam- lacık- su. katmağa kalkışmasına kim amaz. Onların yerinde — olsaydik, (yahut olabilseydik) Şüphesiz biz de Sinirlenir, biz de hiraz şaşalardık. Baylarımız bermutad saded. harici: he çıkıyorlar, ortaya Başmuharriri- mizin ismini atıyorlar, (hoş Başmu- yartirlmizin de bu münâsız tecavün | Te aldırdığı yok Ya!) pekâlâ amma, mdileri mademki Türkçüdürler,ma — mki terkib aleyhdarıdırlar, ne di ve köndi - ismlerinin (Necmüddin) eklini muhafaza ediyorlar, neden —— bunu Türk 4 €ye Çevirip (Dinin yıldır zıi) demiyorlar? Hem (Dinin yıldızı) — ge Oluyör? Bu-terakki zamanıtda d hiç böyle ağdah, terkipli, Ginli, yal şinir mi? E l isim iya İşmi: Nin terkipli olmasım bir türlü haz n-bü h Tindeki terkibi tühafaza etmeleri « Hen izah buyururlar — Tekemmül Ve tekâmül bahsine Be- Tnce bu Münasebel gi sinden bnı'.,e:mcler aneciden şahit istes stermiş) meselini- T bu, derneke — ve: bununla bir.dürü eee D n Sir sSürü eğlenir. dururs ŞUZ. Halbuki o derneğin-moda olsi BU Zamanlar, 'ona tapındığınızı da; “hutmuyanlar vardır. c Şomdi yine sıkıştınız miç'daha dün - 2 dernekle — karşımıza — Gekâmül) — meselesindeki — takım gar çikıyı Ve tkalâlığımızı izah etmeğe kalkışıyor- l z meleri arasında fark olup olma- l"ıs anlamak için, kendinizin de inanmadığınız eserlere değil, eski in ana kitaplarından olan meselâ Salâhi kamusuna, Nacı lüga- — ine, Cudi Tüçktine, Ali Nazima lü- K Zatine bakınız. Eski Türkçeye'ait bahislerde bu lügatlerle isti ür, bizzat Yinc tekrar ediyoruz, (Tekâmü lılelyenı yerine öztürkçe bir kelime —— Jbulunarak meselâ — (yetiştirme, al> — gunlaştırma — atelyesi) — denilmesine — biz de tarafdarız. Çünkü bu frenkçe kelime ile © arabi kelime yanyana — — yakışmıyor. öi Fakat Maarif Vekâleti bu keli yi k:ıbulğh — ediyorsa, pekâ ü se denebilir, (te — de denebilir. Mâ- — nâlarda hiçbir fark yoktur. *l . SELİM SABİT Hamiş: 5 # (Birer kelimeler) deki (ler) in çok alelâde bir tertip hatası olduğu mey — danda iken ve yeni çıkan gazeteler — rin, krvamlarını buluncaya kadar bu — ve buna benzer hatalardan kurtula- mıiyacakları da bilhassa gazı €e malüm iken, bunu da ——N!' küçüklül ka LA a aei ae d A ci Baylarımı | çıkıp ta (Yahu, —| Pi veya CÜN (Tekâmül) ve (Tekemmül) —