17 Eylül 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

r TAN EVİ Çocuğunuzu Mektebe Gönderirken Bir de EZ İSTANBUL, Ankara caddesi Ne, 102 — ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ TELGRAF: TAN İSTANBUL almız. Günkü bu Ansiklopedi ons mi #itanı kadar ve beli EYLÜL TELEFON : 24310, 24318, 24319 ondan daha siyade sözimdi FİYATI (8) LİRADIR TAN mücasesesinde ve kitaplarda Bulunur, a | 7 SEKİZİNCİ YIL — No. 2544 GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Mill Şefimiz Yeni Mahsul Pirince © Dün Gece İstanbula pall ekler Ettiler iFiyatlar Tesbit Edildi - Hasad Zamanında Çeltik * "ye İ V. Papen Mezunen Berlin'e Mahsulü Tahmin Ettirilecek - Fabrikalardaki İBüyük Elçi Dedi ki: ii ş ee aşar Pirinçler İçin Beyanname Verilecekti: i “Türkiye ve Türk | Cümhurreistmizin. yurt içinde yaplıkları son şevk Ankara, 16 (A.A) — Cümhurreisi Milli met İnönü, bu akşam saat 20 de hususi trenleriyle İstanbula doğru şehrimizden hareket buyurmuş. lardır. Milli Şefimiz istasyonda Büyük Mi disi Reisi Abdülhâlik Renda, Başvekil Şükrü Sa, en İntibalar : ATİYE $ &. yet Müdüri et Mec. muşlardır. rücoğlu, Vekiller, Cümhuriyet Halk Partisi heyeti âzaları, Generailer, Ankara Valisi ve E Merkez ve Garnizon Vekâletler yüksek memurları tarafından uğurlan. Set, Tokad'a muvasslatları esrasmdi Stalingrat Düşerse.. Sovyetlerin ikide bir Leningrat ve Riev cephelerinden yaptıkları arruzlar daha henüz kati v. bir mahiyet ter, Stalingi dı zaptetseler bile, kış aylarımı i, Almanların bu cephede rine manldir. Fakat bu te" ks? devresinde Sovyet ordular merkezde kati bir taarruza geçmesi beklenebilir. Harbin mg küdderatını Stalingrat değil, mer kez cephesinde yapılacak mubare- beler, dayim, edecektir, Fakat kat'i bir hüküm verebilmek için, daha bir kaç ay beklemek Hizrmder Imanlar geçerek Stalingrad'a taar- ruza başlı bir aya yakın bir 1 olmuştur. Almanlar şehre ddia ediyorlarsa da, daha henüz bunu Londra ve Mos kova radyoları teyit etmemişler. dir., Mareşal Bock elinde bulunan bütün piyade, topçu, teknik, kim. ya kıtalarını muharebeye sür - müş, fakat bundan daha 20 gün evvel zaptedileceği söylenen Sta. lingrat henüz alınamamıştır. Bu müddet zarfında Almanların in. san ve malzeme bakımından ka. Yıpları da, kendi itiraflariyle, üs mitlerinin kat kat fevkindedir. Bu muharebelerde Sovyetlerin) kaybı da hiç, şüphesiz büyüktür. Fakat Stalingrat muharebesi ar, tik iki kuvvet için de budulsuz fedakârlık muharebesi olmuştur. Bu kayıpların ehemmiyetini Al ır da söylüyorlar. Demek 0. İuyor ki, Stalingrat muharebesi Almanlara bugüne kadar büyük kuvvet ziyama mal olduğu gibi, daha da olacaktır. Almanların Stalingrad'ı alma. larındaki ehemmiyeti Times ga - zetesi şöyle izah ediyor: “Almanlar iki hafta içerisinde Stalingrad'ı alabilir ve buradaki| Sovyet ordularını tehlikesiz bir vaziyete koyabilir ise, gelecek ilk bahar için ordularını yine elle . rinde hazır bulundurmuş olurlar. Buna muvaffak olamayıp da Sta. lingrat önündeki muharebeler da ba dört beş hafta devam edecek olursa, Almanlar gelecek ilkba - harda artık hiçbir harekete teves sül edemiyecek bir vaziyete dü. şerler.,, Stalingrad'ın düşmesi Alman. lar için mühim olduğu gibi, Sov. yetler de mühimdir. Yalnız Şu farkla ki, Stalingrad'ın düşme siyle Sovyet orduları gelecek ba- har İçin hareket edemiyecek bir duruma düşmek tehlikesinde de. öildirleğ, Sovyetler mühim telâk ki etti noktaları müdafaa için tahsis ettikleri muayyen kuv vetlerle, cansparane, büyük foda- yalı t Don havzasından 5. BERKER DEDİ KI "Bulgar ve Türk Milletleri Saadeti Yan Yana Sulh İçinde Yaşamalarıdır,, Yeni Hariciye U. Kâtibi Sofyadan Ayriliyor | Sofya, 16 (A.A) — Türkiyenin Sofya elçiliğinden büyük “elçilik pâyesiyle Hariciye umumi kâ Bi bir görüşmede Bi ketmek mecburiyetinde bulundu ğundan duyduğu samimi te rü bildirmiştir. Şevki Berker de, miştir ki; “Bulgar ve Türk milletlerinin | büyük saadeti yanyana sulh ha. linde yaşamalarıdır. Yeni vazifem de de Türkiye ile Bulgaristan a. rösindaki samimi münasebetleri dahu ziyade kuvvetlendirmiye de vam edeceğimden emin olabilir. siniz. kiye sulh ve tarafsızlık si- yasetinde devama azmetmiş bu. İunmaktadır.,, Utro'nun makalesi Sofya, 16 (A.A.) — Yanı resmi #57” Devamı Sa, 2, Sü, 4 Bulgar! Basvekili Filof RUSLAR DAYANIYOR Stalingrat'ta Almanlar Güçlükle İl erliyebildi Büyük Kayıplar Pahasına Yapılan Şiddetli Alman Taarruzlarına Rağmen Sovyet Müdafaasının Sarsılmadığı Bildirilmektedir Moskova, 16 (A A.) — Sovyı gece yarısı tebliği: 15 eylülde, kuvvetlerimiz düş. manla Stalingrat şehrinin batı ve nda, Mozdok çevre- hiçbir değişiklik olmamıştır. Sovyet ek tebliği Moskova, 16 (A.A) — Öğle ü. kârlıklarla dövüşüyor,. ricat ede. cekleri noktaları Ee üre vermeden terkediyorlar. Stalin. grad'da yaptıkları fedakörlik da buranm kendileriğiğin mühim ol. dliğunu göstermektedir! Stalin. grad'ın düşmesi, Sovyetlere bü . yük ve ehemmiyetli bir noktayı kaybetmiye mal olacaktır . zeri neşredilen Sovyet tebliğinin ekinde şöyle,denilmektedir : Stalingrad'ın garbinde muhare. 'beler şiddetle devam etmektedir. Düşman dar bir kesimde piyade ve tank kuvvetleriyle çok mik - tarda tayyare tahşit etmiş ve bir kaç kere yeniden şiddet! rruz larda bulunmuştur. Düşman pek razi kazançları elde etmiye mu » vaffak olmuştur. Topçumuzun ateşiyle 8 Almani tankı kullanıl maz bir hale getirilmiştir Hav» muharebelerinde bir tek günde 35 Alman tayyaresi düşürülmüş tür. Mozdok bölgesinde kıtalarımız bir düşman taarrurunu geri püskürtmüş ler ve 6 tank tahrip etmişlerdir. Tay- yarelerimiz 4 tankla asker yüklü tak riben 106 kamyonu tahrip etmişlerdir AZ” Devamı Sa, e e Şanğhay'da Açlıktan 3000 Kişi Öldü Vichy. 16 (A.A) — Şanghay şehrinde açlık hüküm sürmekte. dir. Yalnız Ağustos ayında 3000 kişi kırılmıştır. Bunların iki bini #57 Devamı Sa. 2, Şü, 5 İbüyük kayıplar babasina bazı a! çocuktur, ! Milleti İçin Sulh | İstiyoruz. Von Papen | Alman büyük elçisi Von Pa yenin önümüzdeki hafta sönün. du-mezunen Berline gideceği ve ilkteşrin ortalarında vazifesi başı İna döneceği haber verilmekte « le Büyük elçinin sözleri Hâlen şehrirdizde olan Alman büyük kolonisinin bir spor Wopis da söylediği bir nutukla #zvüm le demiştir. ki: Bize mısafirperverlik ge İ ten memlekete karşı tavır teke iz açıktır, Sor Daily Telegraph gazetesi > manya bü, elçisinin, harbe girerse Türkiyeye 5 Filiş itin, Irak ve İran'ı vâd: mıştır. Taymis nehri ks oturan bü efendiler yanılıya İ Türk dostlara, temsil ettiğim! İFührer nâmma, vaziyet ne olur.) $a olsun Almanyanın Türkiye ve| İTürk milleti için sulhü idameye| azmetimiş olduğunu bildirdim... | İ Bizzat Türk hükümetinin, | İmetli ordusunun ve bütün 7 milletinin sulh dâvasını müdafa. aya ne kadar azrhetmiş olduğunu hepimiz bi Arjantin 'de Mihvere Karsı Cephe Alıyor Siyasi Münasebetlerin Kesilmesi Yolunda İlk Adım Atıldı Kudüs, 16 (Radyo, 22,15) — Ar jantin Mihver devletleriyle mü - nasebetini kesmesi hakkında ve, rilen bir takrir arjantin Parlâ. mentosu Hariciye Encümeni â. zasının ekseriyeti tarafından Xa. bul edilmiştir. Ankara, 16 (Radyo gazetesi) — Arjansinin sor Panamerikan kon gresi kararlarına iltihak etmesi muhtemeldir. Cenubi Amerika hükümetlerinden yalnız Arjam tin ve Şili bu kararlara iştirak etmemişlerdi. Arjantinin, Mihve. re harp ilân edip etmiyeceğini hâ diselör gösterecektir Demokrasilerle işbirliği Buenos.Aires, 16 (A.8.) — Ar. jantin. mümessillerinin Londra ve Vaşingtonda Yapmış oldukları teşebbüsler neticesinde Arjanti . nin et fatihsalâlının İngiltere ta. rafından satın alınması ve İngilte renin bu istihsalâtın bir kısmını Amerikaya vermesi takarrür et. miştir, irleşik Amerika, Arjantine is tihsalâtının bilhassa petrol sana- yii istihsalâtmt arttırabilmesi için İâzım. olan.alât ve edevatı vere. Mübayaayı Toprak Ofisi Yapacak Üzüm ve İncir İhraç Fiyatları ' da İlân Edildi" Ankara, 16 (TAN) — Hüküme İtin karariyle 1942 yılı zarfında istihsal edilmiş ve edilecek olan çeltik mahsulüne ve bu kararın neşri terihinde ayni mahsulden yapılıp henüz fabrikalarda bulu. nan pirinçleri milli korurmu ka. nununun hükmüne dayanılarak aşağıdaki hükümler hükümetçe el konulmuş ve alıma toprak mahsulleri ofisi memul edilmiştir, Alım teşkilâtı bulun - mıyan yerlerde ofis Ticaret Ve killiğinin tensibi ile diğer teşek. külleri kendi nâmuna altma Salâ- hiyetli kılabilir. Çeltiğin beher kilosuna biçilen fiyat ecnebi mad desi “5 | geçmemek şartiyle 275 kuruştur. Pirincin fiyatı da eenc. bi maddesi 7w 3 ü geçmemek şar siyle 85 kuruştur. Ecnebi: madde leri bu hadierden fazla olan çel tik ve pirinçlerin içerisinde bu. lunan her fazla “4 1 ecnebi mad. de Için fiyattan © 1 tenzilât ya, vılır. Fiyatlarda malım alım yeri. ne kadar naklinin masrafları, ver K yer maliyet unsurları da- ildir. #27” Devamı Sa, 2, Sü. 3 Salomon “Adaları İçin Mücadele Japon Tazyikinin Yeniden Artmıya Başladığı Görülüyor Yorktown Tayyare Gemisi Ratti Vaşington, 26 (A.A.) — Salo. mon adaları muharebesi yeni bir safhaya girmektedir. Vaşingtonu gelen son haberler bunu göster- mektedir. Bu haberlerde Japon. ların geçen cumartesindenberi Amerikan bahriye silâhendazlari nı Guadelkanal ve “Tulag'deki mevzilerinden çıkarmak için ge. niş ölçüde bir harekete teşebbüs ettiklerini anlatıyor. Resmi ra, porlar Japon taarruzunun ş'mdi ye kadar Amerikalılar tarafından deniz üssü haline getirilmesine muvaffakıyet elvermiş olan Gu. adalkanal üzerinde teksif edildi. ğini göstermektedir. Muharebe Japonların şiddetli bir hava hü. cumu ile başlamış, sonra önemli Japon kıtaları adaya çıkarmağa muvaflak olmuşlar ve hava ala- nına kadar kendilerine yol acma ğa teşebbüs etmişlerdir. Bununla Af Devamı Sa. 2, Sü, 5 Madagaskar'da İ Fransızlar "Ateş Kesl,, Emrini Vererek Müzâkereye Girişti Port.Lowis, 16 (A.A) — Tama. narivo radyosu, öğle üzeri Mada. gaskar umumi valisi Alet'in şah. si beyanatını neşretmiştir. Vali bu beyanatında ateş kesilerek mü zakereye baslinması için İngiliz kumandanlığna murahhaslar gön dairesinde | | ŞARK CEPHESİNDE: Almanlar bi Berlin, 16 (A.A) — Alman or.| duları başkumandanlığının teb . Düşman tarafından terek üze. rinde yapılan birkaç taarruz kırıl miştir, Stalingrad'ın zaptı için yapılan inatlı muharebeler esnasında pek geniş arazi kazançları elde edil- miştir. Hava kuvvetlerine men- #üp teşkiller kara ordusunün mü cadelesini 'destekliyerek Volga nehrinin ağzı bölgesinde düşman tarafından bombardıman edilen i şehrinde çkarılan yangınlar ALMAN KITALARI Stalingrat" Geçerek Nehre Vardı Şehir, Varşova ve Rotterdam Bombardıs manları İle Kıyas Edilemiyecek Derecede Ağır Bir Şekilde Mütemadiyen Dövi Iı Ortadan yor Voronej bölgesinde düşman mühim kuvvetlerle yeniden taar. ruzlarına başlamış ise de yapılan çetin muharebeler neticesinde bü. yük kaytplarla geri püskürtül « müştür. Rjev civarda düşmanın. tekrarladığı birçok taarruzlar ge ri püskürtülmüştür. Dün 71 4 bip zere bir kolordu kesiminde 106 $ düşman tankı tahrip edilmiştir. Başka bir mahalde mevzii bir tas arruzumuz muvaffakıyetle neti celenmiştir —.. 47 Devamı Sa. 2, Sü, 6 na taarruz etmiş . KIŞ SAATİ - YAZ SAATİ B' kişi yaz saatiyle atlatmanın daha faydalı olacağını düşünenlerdenim. Havaya tesit eder de mevsim rlık geçer gibi boş ve kaf bir inan. la değil, elbette! Hem sıhhate, hem tasarrufa yar. dımı olur diye... Zaten yaz saatine alıştık; onu da- ba iyi benimseriz, ayrıca hayat tarzımızı değişti memiş oluruz. Yirmi dört saat evvel yatmak ışıktan, ateşten, yorgunluktan tasarruftur. Erken kalkmak ise, tıpkı yatmak gibi, atalar sözleri ve hekim öğütleriyle ikide bir tekrarlanan değiş, mez hakikatlerdendir. Yalnız şu var ki, dairelerde iş ve okullar. da ders İâmba ışığında kalkılıp sokağa düşülecek saatlerde baş- Jamamalı; az vakite çok iş ve lüzumu kadar ders sığdıracak büsbü- tün başka ve yepyeni bir vakit cetveli hazırlanmalıdır. Acaba olur mu? Alıştığımız şekillere demir atıp kalmak huyundan vaz geçmeyi göze alırsak neden olmasm? k Fakat asıl istediğim bu değildir; gece hayatını kısaltmak; onun yerine akşamı uzatmak, birçok eğiencelerimizi akşama sığ. dırmaktır. Meselâ bütün seyir, temaşa, içki ve saz ölemlerine erken başlayıp yine erken bitirmek, kar, yağmur, karayel mev. siminde evlere vaktinde girmek, yatağın sıcağına bir an evvel kavuşmak! Biliyoruz ki, nakil vasıtaları yok denilecek kadar 32- dır; atlı araba bir türlü çoğaltılamadı; g0c6 yarısına doğru ba. Taret derecesi büsbütün düşer; tramvay duraklarındaki bekleyiş hem bir harp göçmenliği manzarası kadar acıklıdır, hem bas. talık kapmıya pek müsaittir. Bunun iyisi . eskiden Viyana'da ve başka bir takım şehirlerde yapıldığı gibi - tiyatrolara son ma- tine saati olan 18,30 da başlamak ve 20,30 da son vermektir. Ta. bil sinemalar için de böyle: Kaybettikleri bir “seans, ı öğleden önceye getirebilirler. İçkili yerler ise 22 de kapanmalıdır. Uzun boylu içmek ve eğlenmek İstiyenler güneş batarken masa başla. rinda buluşsumlar... 16 dan 22 ye kadar altı saat nelerine yetmezi Bu suretle ışıktan, abeşben tasarruf büyük bir yekün tutar; ümümi sıhhat daha İyi korunmuş ve isrsf da epeyce önlenmiş olur. Harp icaplarına uymak demek hayat tarzını değiştirmiye derildiğin! söylemiştir. Bu haber, bir çeyrek saat son ra Diego Suarez radyosu tarafın. dan teyit edilmiştir. katlanmak demektir. Avrupa, hava akmları yüzünden rahat V8 deliksiz uykuya hasret çekerken yiyip içip, gezip eğlenip erkeno8 yatağına kavuşmak ele geçmez bir sandet ve eşine az rastlanır bir zevktir. Tasarruf ve sıhhat de cabası!