15 Ağustos 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

İSTANBUL, Askara onddesi Me, 108 —— TELGRAF; TAN, İSTANBUL rami 24310, 24318, 24319 —— * SEKİZİNCİ YIL — No. 2512 GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Dil Kurultayı Çalışmalarını Bitirdi Milli Şef, Delegeleri Çankayada Kabul Etti DÜNKÜ TOPLANTIDA , Komisyon Raporları Kabul Edildi - Yeni | Balkanlarda İkinci Cephe Açılabilir mi ? General hihsilevich'in Londrada- a hükümeti vastesiy. İ | Merkez Heyeti lere İkinci cephenin masını teklif et- ilik bize biz yor, Çünkü mütte- diklerin hi; de müsait olmıyan şartlar içinde böyle çok tehlikeli bir teşebbüre gireceklerini zanmet- mek hatadir, Bizce müttefikler i- pheye, garpta kesif hava ıyacak, bu akm- a Avrupa oktalarna Japı- mahtelif m şebbüsleri M. Zekeriya SERTEL G” geçtikçe müttefiklerin garpta ikinci bir cephe açmaları güçleşiyor. Çünkü ay. lardan, hattâ bir senedenberi bu mevzu etrafında yapılan neşri. yat, nihayet Almanları da böy. İe bir ihtimale inandırmış, ve Avruparın garp sahilleri boyun. ca bir müdafaa divarı vücüde getirmiye sevketmiştir. Aylar. ca yüz binlerce işçi, Fransa, Belçika, Danimarka, Holanda ve Norveç sahillerinde yeni tahki. mat yapmakla meşgul olmuştur . Bu tahkimat, üç senelik harp. lerden alınan tecrübelere göre fevkalâde kuvvetli bir'tarzda yapılmıştır. Ayrıca sahilden ki- lometreleree derinliğine blok. havlar, tel örgüleri, tank tu. zakları vücüde getirilmiştir. Ve geçen gün bu tahkimatın tamam landığı haberini veren propa. ganda nazırı doktor Goebels müttefikleri Avrupaya asker çı. karma teşebbüsünü yapmağa da. vet etmiştir. Hattâ bu vesile ile Amerikalılarla da alay et- mek istemiş, ve İngilizlere Av. rupayı istilâya gelirken Ameri- kalı dostlarını da beraber getir- melerini tavsiye etmiştir. Londrada bulunan Amerikan İstilâ kuvvetleri Kkumandanınm son günlerdeki beyanatna bakı. lırsa, Amerikalılar elbette İngi. Biz adalarına yazı geçirmek ve dinlenmek için gelmemişlerdir. Elbette Avrupada ikinci bir cep- he açılacaktır. Yalnız bu teşeb. büsün yüzde yüz muvaffak ol- masin: temin için icabeden ha. zirliklar yapılmaktadır. Bu arada Yugoslavyada iki s8. nedenberi Alman istilâsına 100 bin kişilik bir kuvvetle karşi duran general | Mihailovich" i Yugoslav hükümet! vasıtasiyle müttefiklere ikinci cephenin Yugoslavyada açılma. nm teklif ettiği bildiriliyor. Sırp generali teklifini ileri sü. rerken şu mucip sebeplere da. yandığını söylüyor: “Yugoslaryıda bir senedenberi mev cut olan ve Almanların otuz fiırkalık kuvsetlerini işgal eden Yugoslav cep- hesi, ikinci cephe için lâzlm olan bü- bin şartları havldir. Yugoslavyanın göbeğinde tesesüz eden bu cepbe mü- temadi suretle 11 İtalyan, 7 Bulgar, dört Alman ve 6 Mucür firkasını bu” rüya bağlamıştır. Bu muddet sarın” da Almanya Yugoslavyadan şark cep besi için bir tek nefer bile alams- işte, İlkbaharda “şark cephesine üzere Yugoslavyadaki kuvvetlerini geri çeken Almanlar, buraya onlarım yörine yedi Bulgar frkas göndermiye mecbur olmuştur. “19 Nisan 841 den 1 Birinciteşrin D41 tarihine kadar Yuzoilavyada Yal- hız Almanlar 10,000 İriş! kaybetmiş - lerdir, O vakitte 43 Maymina ka- dar da uyrsa 15,000 Alman, İtalyan ve Urtaşi öldürülmüstür. Avrupada #kinci cephe de ğaten mevcut. olan cephenin kuwğiilendirilmesi ve ge Bişletiimesi iyle açılmalıdır. Bu- Yan da Balkatılrdır, Almanya yalnız Balkan memleketlerinde yeni nizamı. "! tesis edememiştir. Ve Yugoslavya- #ör, Devamı Sa,2, Sü. 7 İlik amma orijinal gibi | Vekili Bir Nutukla Maarif Vekili Hasan Âli Yücel Tatil Dair Olan Kanun mea Zeytinyağı Fiyatları İçin Karar Sebepsiz Yükseliş Devam Edince EskiFiyatlara Göre Satış Yapılması Tebliğ Edildi Belli başlı gıda maddeleri se. taşının serbest bırakılması kara. rı üzerine, fiyatlarda evvelâ u. mumiyetle bir gevşeme görülmüş fakat daha sonra bazı maddele, rin fiyatları hemen hemen eski karaborsa fiyatlarını “bulmuştur. Bu arada zeytinyağı'en başta ge. liyor. Zeytinyağı piyasasını ellerin de tutan firmaların mümessille, ri terafından, daha evvel, Arka. rada, fiyatlar hakkında, hüküme. te kat'i teminat: verilmiş olduğu hatırlardadır. Halbuki, * serbest #atış kararı üzerine zeytinyağı. nın fiyatı gene 130 kuruşa yük- selmiştir Öğrendiğimize göre, bu vazi. yet karşısında hükümet işe mü. dahale ederek, Ankarada evvel. ce kararlaştırılmış olan fiyatlar üzerinden satışa devam edilme. sini alâkadarlara bildirmiştir. Bu kaorarn fili neticesi şudur: Bir kısım bakkallar geytinyağını 130 bw raştan almışlardır. Fakat son emir Üzerine bunların 123 kuruştan yani zararına satış yaptıkları görülüyor, Zarar etmek istemiyenler de el altın. *an eski fiyata satış yapmağa çalışı vorlar, w Seçildi - Maarif Kurultayı Kapadı Ankara, 14 (A.A) — Dördün- cü Dil Kurultayının kapanışını müteakip Reisicümhur İsmet İn. önü toplantı salonundaki loca sında başta başkan Maarif Veki. li Hasan Âli Yücel olduğu halde yeni genel merkez kurulu heyeti ni kabul buyurmuşlar ve kendi lerine Şu beyanatta bulunmuş. lardır: “Seçiminizi tebrik ederim. Ku. Tultayda görülen muvaffakıyet sizlere yeniden ve evvelkinden daha siki çalışmak ve gelecek kurultaya daha çok verimli çık- mak borcunu yüklemektedir. A. nx davalarımızdan biri olan dil yaeselesini kurultay sizlere ema. net etmiş oluyor. Bunu da göz önünde tutarak ona göre çalışa. A7 Devamı Sa. 2, Sü 1 Millet Meclisi Yaptı Mesleki Teknik Okulları Açılması İçin 81 Milyon Liralık Tahsişat Ayrılmasına Lâyihası Kabul Edildi Ankara, 14 (TAN) — Büyük Millet Meclisi, bugünkü toplan. tasında Tuznamede mevcut lâyi. haların tetkikini bitirmiş ve meb'usların intihap dairelerinde tetkiklerde bulunabilmeleri için İkineiteşrinin. birinci günü top. lanmak üzere tatil kararı miştir. Celsenin açılmasını müteakip, vekâleten idare edilmekte olan Hariciye Vekilliğine Başvekilin inhası veçhile İstanbul meb'usu Numan .Menemencioğlunun ta. yin edildiğine dair Riyaseticüm. hur tezkeresi okunmuş, muvaf. fakıyet dilekleri ve alkışlarla kar şılanmıştır, . Bundan sonra Pr. zincan meb'usluğuna seçilen Sa. ki Erdem ând içmiştir. Mesleki teknik okullar. Meclisin bugünkü içşimamda, mesleki teknik okullar açılması ve mevcutlarının çoğaltılması hakkındaki kanun kabul edilmiş. tir. Bu kanun hükümlerine gö. re açacağı mekteplerle alacağı âlet ve techizat için Maarif Ve. killiğine 10 senede 81 milyon İL rak tahsisat verilecektir. Bu münasebetle göz alan Ma. arif Vekili Hasan Aki Yücel, e. saslı bir teknik öğretim progra" munm -hazırlarnımış olduğunu, bu progranmın 10 yılda ve 81 mil, yon lira sarfı ile tahakkuk etti. rileceğini söylemiş, yüksek mü. hendis okulunuş tevsline baş. landığını, Ankarada da bunun benzerleri yapılacağını, sap'ât 0. kullarının geçen seneden itibaren genişletilmekte olduğunu, bu s€- pe talebe sayısının da arttırıla- AZr Devamı Sa. 2, Su. 4 Hindistan Vaziyeti Salâh Buluyor Bombay, 14 (A-A.) — “Reu. ter” Bu sabah Hindistanın “her tarafında umumi bir salâh de. vam etmekte olduğu görülmüş ve şimdiye kadar hiçbir yerde bir hâdise çıkmamıştır. Bombayda sİmağazalar açılmış ve iplikhane. lerle diğer fabrikaların #meleleri çalışmağa başlamışlardır. Akdenizdeki İ Son Çarpısma İngilizlere Mübalâğalı Gemi Kafilesi Ağır Hücumlara Rağmen | Malta Adasına Vardı | | Londra, Manchester'in Battığını Kabul Ediyor | İ Roma, 14(A A) — İtalyan u mumi karargâhı batı Akdeniz kında dün gece aşağıdaki hususi İ tebliği neşretmiştir: İl ağustos sabahı denizsltilarımız ve keşif tayya relerimiz batr Akdenizde Cebe. littarıktan doğuya doğru gitmek. te olan büyük bir kafile görmi lerdir. Kafile 21 ticaret gemisiy le Dunlsra refakat eden 3 saffı. harp ve 4 tayyare gemisi, bir çok kruvször, düzünelerce tor. pido muhribi ve daha küçük tö. silâtoda diğer birkaç gemiden mürekkepti. O gün, Italyan . Alman hava ve deniz ri mükemmel bir iş birliği ile bu kalabalık düş man kafilesine karşı taarruza geçmişlerdir. aşağıdaki deniz birliklerinin taarruzuy. Ye 1 kruvazör ve üç tturet gemisi, 1 talyan hava kuvvetlerinin taarrusuyle de 1 kruvarör, ? torpido mubribi ve yine: liç ticaret gemisi betırilmes, Ak man deniz ve hava” küvvetleri de “Bayle,, tayyare gemisinden başkaca dört ticaret gemisini batırmağa mu vaffak olmuşlardır. Bunlardan başka, aralarında bir sat kayıplara Manat diğer birçok vapur ve harp ge. misi de; hasara Uğramıstır. Bunlardan birkaç tanesi mütead. innbetler wa. rnk o kadar ağır hi uğramıştır ki, bamların batmış oldukları tatiniin edileh A3 Devamı Sa. 2, Sü, 5 İTALYADA Faşist Partisinden 76 Bin Kişi Çıkarıldı Londra, 14 (A-A.) — Faşist par tsi ağalarından 76 bin kişinin partiden ihracı kararlaştırılmış. tır. Bu karar, dün Mussolinin iyasetinde yapılan bir parti & bende Hee eimişir. Bu azaların gayretsizliği ve tehalksüzlüğü ileri o sürülmek. tedir. Eski Fransız Büyük Elçisi M. Jean Helleu de General de Gaulle'e İltihak Eti Fransanın şimdiki Ankara Bü. İyük Elçisi M. Bergery'den önce | Vichy bükümetini o Ankarada temsil etmekte olan eski Büyük Elçi M; Jean Helleu, general de Gaulle'e iltihak etmiştir, M: Jean Helleu, döğüşen Fransızlarla bir. İlkte çalışmak Üzere dün şehri. mizden Kabireye doğru yola çık. mıştır, Refikası ve Elçilik Bi. rinei kâtibi M. Jorj Balay'da ken disine refakat etmektedir. Sabık Büyük Elçi, gazetecile. re beyanatında, ötedenberi de Gaulle'e iltihak etmek arzusunu izhar ettiğini, bütün emelinin yalnız Fransaya ve onun mütte. fiklerine hizmet etmek olduğu- nu söylemiş, şimdi bu fırsatı elde etmekle kendisini böhtivar hiss settiğini söylemiştir hava ve deniz muharebesi hak. | #rkenden | hiharp gezisiyle iki tayyare gemisi bu | b 3 TR |. ÇEKİLİŞİNDE || ( | Ticaret Vekilinin Yaptığı Tetkikler Göre İddialar | Şehrimize Gelen Dr. Behçet Uz, Ankara ve İzmir Ticaret Borsaları Mümessillerinin de İştirakile Yapılan Bir Toplantıda Rekolte ve Umumi İaşe Vaziyeti Etrafında İzahat Aldı Dün, Ticaret Vekili Beh çet Uz'un riyasetinde yapılan (Vekilin şehrimizdeki tetkiklerine ait toplantıdan bir görünüş haberler İkinci sahifemizdedir) Kafkasya Çevresinde i Berline Göre Ruslar Dağlık Bölgede Şiddetle Dayanıyor Krasnodar'da Almanlar Püskürtüldü, Briansk'ta Ruslar Biraz İlerledi ; Berlin, 14 (A.A) — Alman or- duları başkomutanlığının tebliği: Kafkas çevresinde, bilhassa mü. İdafaaya elverişli dağlık arazi. den faydalanan düşman . ,simal Kafkasya kıyısı limanlarından başlamak üzere deniz - yoliyle Fic'atini kapatmak için inatlı bir mukavemet göstermektedir. Bu mukavemete rağmen, AL man kuvvetlerinin taarruzu şartlarla terâkki kuvvetlerinin üsleriyle olan mu. vasalası kesilmiş ve dağıtılmış. tar. | Karadeniz kıyısındaki düşman İman tesisleri Alman hava kuv. vetlerinin tesirli taaruzlarına he- def tululmaktadir. Bu taarraz. lar sırasında bombalarla iki bü. yük taşıt gemisi hasara uğratıl. mıştıri 10 ağustos gecesi bir Alman hızlı botu Tuapde' açığında 4.000 tonilâtoluk bir taşıt gemisi batır. muştur. (Garip Sey Bir Balıkçı Akşamları Ölüyor, Sabahları Tekrar Diriliyor Budapeşte, 14 (A.A) — “Ofi Bir Macar balıkçı her akşam öL mekte ve sabahleyin dirilmekte, dir. Bu garip hâdise Turkey kasabasında vukun gelmektedir. Balıkçının kalbi akşam olunca durmakta ve sabahleyin “yeni, den işlemeğe başlamakta, balıkçı da bu suretle tekrar normal ha. yata kavuşmaktadır, Devamı Sa. 2, Sü. 6 Askeri Vaziyet | m Pasifik Cephesi Amerikalıların Salomon Takım Adalarında Üç Köprübaşı Kurmaları, Japonları Buraya Hava Takviyeleri Göndermiye Mecbur Edecektir — Yazan: Emeldi Deniz Subayı i NECATİ YAŞMUT a (Yazısı dördüncü sayfamızda Günler. Geçerken Kadir ve Kıymetlerini Yükseltelim ustosun yirminei gününden -sonra - İstan. bulda simit ve börek satış başlıyacak. HALİD)İ 'D:$- Bu haberin simite dokunan kısmina s6, vindim; fakat öteki hoşuma gitmedi. Simit se. vip börek yemediğim için mi? Hayır.. Börek ile poğçaya yağ karıştığından ve şu sırada yi ların ne demek olduğunu bildiğimden dolayı! Bir de şu nokta var: Börek ve poğçanın daha âlâlarını başka şehirlerde, hattâ diş memleketlerde de bulabilirsiniz. Halbuki İstanbul simiti eşsiz. dir; yalnız buraya mahsustur; o gevreklikte, o lezzette, o koku. da simit, neden se —havasından mı, suyundan mı?— hiçbir yer. de Yapılamaz. Bütün Yakınşark memleketlerini dolaştığım, A. hadoluyu İse yakından tanıdığım halde —hamur işlerinin ne. fisliği ile nam (almış şehirlerde bile— böreğin, poğçanın, bak. lavanin İstanbulunkilere üstün olanlarını buldum; simitine rastlıyamadım, o yüzdendir ki İstanbul hasretine, çok defa si. cak simit rayihasmın da karıştığını bu rayihanın misk gibi bur. numda tüttüğünü duyardım. Aynı hasrete “kâğrt helvasını da karıştırmayı unutmayınız! Yazık ki son yıllarda simit nevileri azaldı; bele gençlli Zin en ılık hatıralarından biri olan gece simiti bulunmaz oldu. Kâğrt helvacılığı da eski revacını kaybetmiştir. Nerede kâğıt helvası arasına konarak yenilen dondurma, nerede tatsız tuzsuz hamur bardakta yalanan dondurma? Nerede ağırlaşmış kremü. larla ve bayat ördek yumurtalariyle yapılmış pasta, nerede ter. kibi basit ve malüm, içine bile, hud'a karışmaz simit? Bu güzel ve pratik gıdalarımızı gitgide büsbütün kaybetmememiz için onları, yeniden yeniye ayak ve mide alıştırdığımız süslü dük lara, meze ve mağazalarına, o “Yeşilova, Alaçiflik, Süt ayla; Neftiorman” yahut “Cici” ve “Bici” lere sokmamız, burâ. arda satışını temin etmemiz, satılmasını zorlamamız lâzımdır. Dondurmayı kâğıt heltasiyle istemek ve sandoviç yerine simiti peynire arzu göstermek neden ayıp olsun? Böyle yapmak eskiliğe mıhlanrak, ilerileyişe kâfa tütmak kavuk giyelim ve tesbih çekelim demek sayilmaz; bir şehrin hususiyetini, güzel ve İyi, nefis ve sıhhi olan birer gıdasını k rumaktır. Yarın simit ve kâğıt helvası tekrar yüzlerini gös rirss kısa süren şu İişsret devresinden sonra onların kıymetini daha iyi bilelim ve modern dükkânlara sokmak suretile kadir. lerini yükseltelim!