8 Ağustos 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

tara NBUL; Ankara caddesi Ne, 102 —— RAF: 'TAN, İSTANBUL “ TELEFON: 24310, 24318, 24319 SEKİZİNCİ YIL, — Ne. 2505 Milli şefimiz Dün Gece 23 de Kayseri İstikametinde Ankaradan (<< Hareket Buyurdular ***“ Ankara, 7 (A.A) — Cüm. hurreisi Milli Şef İsmet İn. önü bu akşam sant 23 de hü. susi trenleriyle Kayseri İsti. kametinde Ankaradan hare. ket buyurmuslar ve İstasyon. da Büyük Millet Meclisi re. isi Ahdülhalik Renda, Başve. kil Şiikrü Saraçoğlu, Genel ktrmay başkanı mareşal Fev. zi Çakmak, Vekiller, Parti İ. dare heyeti üyeleri ve mel. uslar ve diğer askeri ve mül ki erkân tarafından selâmlan. mişlardır. | geinaznzmneasnnneisassaaa asma Saraçoğlu Hüküm a Yeni Çin sefiri Ankara, 7 (A.A) — Çin bü. kümeti | tarafından Ankara elçiliğine tayin edilmiş olan ekselâns Tsou Şang.yn bugün t 16,30 da Çankaya köz künde İtimatnamesi ile se. lelinin vedanamesini mutad merasimle Reisicümhur İs. met İnönü'ye tevdi etmiştir. Merasimde Hariciye Um kâtibi Numan Menemenci lu da hazır bulunmuştur. Elçi gelişinde ve gi bir askeri müfreze dan selâmlanmıstır. e eaüsezmanaf etinin Realist Siyaseti Saracağlu'nun. açıktır, Diş po e tan ilam aldığı ve raalil ort kuldıracak kadar tücada dn yenlintt rehber edindiği dan Hük kararlerin beklenen neticeyi ver- mediği ör görmez, derhal bu tedbirleri yumuşutmıya, yer yer kal- dırmıya ve değistirmiye başlamıştır. Bir taraftan I'beralizm kolumu at diğer taraftan devlet YAZAN: M. ZEK Şw Saraçoğlu yeni hükü. meti teşkil ettiği günden itibaren alınan iktisadi tedbir. ler, liberslizme doğru bir ric'at hareketi yapıldığı hissini veri. yordu. Devletçe el konan mad. deler üzerindeki ©) konmalar kaldiriliyor.. pda maddelerinin satışı serbest bırakılıyor, Müra- kabe Heyetleri kaldırılıyordu. Fakat arada ekmeğin karneye ibi olması, kontroj işnin bele. diyeye devredilmesi, bazı mad. delerin yine hükümet eliyle tev-| zi. edilmekte bulunması, devlet rda müdabaleciliği iğini gösteriyordu. | Onun için vaziyet aydınlanmak ihtiyacmda idi ve Başvekilin mecliste okuyacağı program bu bakımdan büyük bir merak ve alâka ile bekleniyordu Saraçoğlunun mecliste okudu. Ru program, bütün tereddütleri ortadan kaldıracak kadar açık.) vazıh ve ortallğı yüz mumluk bir smpulle aydınlatacak derecede aydındır. Bu beyanattan öğre- niyoruz ki, Saraçoğlu, dış polisi. kada olduğu gibi, iç politikada da, realisttir. İlhamını kitaptan değil, hayattan almaktadır. Ken. disini şu veya bu nazariyenin dar duvarları içine kapamıya Tü. zum görmemiştir. Hey: yi | istiyorsa, Türkiyenin hususi şart ları neyi emrediyorsa, onu yap. mayı kararlaştırmıştır. Dış Siya. sette büyük ve muvaffakıyetli neticeler veren, ve dünya yan. gını ortasında Türkiyeyi barp. ten masun tutan bu realist siya. setin dapili işlerimizde de aynı mes'ut neticeyi vermesi lazım gelir. Hayattan ilham aldığı ve Tea. liteyi kendisine rehber ettiği İ- çin, Saraçoğlu hükümeti, evvel. ce kendisimin de dahil bulundu. ğu hükümet tarafından alınan birçok sert. kararların beklenen neticeyi vermediğini görür gör- mez, derhal bu tedbirleri yumu. şatmıya; bir bir kaldırmıya ve dğiştirmiye başlamıştır. Bir ta. raftan libralizm kokusu veren fakat diğer taraftan devlet mü. 'dahalesini icabettiren yeni ted. birler almıştır. Meselâ bir taraftan buğday fi. yatını arttırarak, istihsalini teş. vik ederken, bir taraftan da istihlâkini tahdide lüzum görü. yor. Yani liberalizmle müdaha. İeciliği aynı zamanda yapıyor. Bakliyat satışı serbest olduğu halde ihracı menediliyor. Sanayi rağinulâtının bir elden 'kararlaşıyor: Sözün kısasıahnan ve alm. makta olan tedbirlerin şu SR bu nazariye veya dogma ya değ, İhükümet uyanık bulunacak müdahalesini icap ettiren yeni ted- | ERİYA SEKTEL da tutacaktır. Her şey bol ola. cak, fakat bütün müstehlik sı. mıfa erişemiyecektir, Bunlar için de buhfandan müteessir olanlar yalnız geliri mahdut v8 müusy. yen snıflardır. Hükümet bun. ların da ihtiyaçlarını başka yol. Jardan karşılamıya gallşacakiir.. Bütün bu tedbirler yine umu. lan neticeyi vermiyebiir. #akat alınmış kararlarda sivri koşeler kalmış veya hasıl olmuşsa onla. rı törpülemek, yahut bu tedbir. lerde boşluk kalmış veya hasıl olmuşsa bunu doldurmak için ve tatbikatı dikkatle takip edecek. tir. Binaenaleyh hükümet, Yarı. Din icap ve ihtiyaçlarına ve bu tedbirlerin verdiği neticeye gü. #57 Devamı Sa. 2, Sü. 4 6 ez vie eği MEBUS Namzetleri Münhal 4 Mebusluk İçin Namzetler Dün İlân Edil TAN GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Hindistan Buhranı Hâd Safhada Kongre, Son Kararı Tasdik Etmek Üzere Bombayda Toplandı Gandi, Nutkunda Hürriyeti. Zorla Alacağız, Dedi | Roosevelt, Çang-Kay-Şek! Hazı, ve Maisky'den de Müzaheretleri İsteniyor G7 GANDİ Londra, 7 (A.A.) — Hint kong re partisi Icra komitesi Gandi. nin bir buçuk saat süren bir nutkundan sonra yenı bir ka, rar sureti kabul etmiştir. Bu ka. rarda İngilizlerin Hindistandan derhal çekilmeleri lüzumu teyit edilmektedir. Kongre partisi, müttefik milletlerin ancak bu suretle, Hindistanı, mütecavizle. Te karşı harbetmiyo uzmeimi; bir memleket olarak yanıbaşla. rında görebleceklerini tebatüz ettirmiştir. Kongrenin tasvibine arzedile. tereye yapılacak olan son ihtar.| dır. Sön karara göre, kongre. nin İstekleri kabul edilmediği takdirde, kongre partisi, Gandi. nin reisliği altında mücsdeleye başlıyacaktır. | 457 Devamı Sa,2, Sü. 5 | Moskovada Mühim Bir Konferans Toplandı İstanbul meb'usluğuna namzet gösterilen Hariciye U. kâtibi Numan Menemencioğlu Ankara, 7 (A.A) — Açık olan Erzincan meb'usluklarına Tica. ret Vekâleti iaşe müsteşarı Şük- rü Sögmensüer Alaşehir mer kez okulu baş öğretmeni Safi Erdem, İstanbul meb'usluğuna Hariciye Vekâleti Umumi kâti. bi Numan Menemencioğlu ve Samsun meb'usluğuna da eski Balıkesir. meb'usu Erenköy kız lisesi müdürü Sabiha Gökçül Parti namzedi olarak seçilmiş - hayatm ve realitenin icaplarina Yyulmıya çalışıyor. Hükğmetin kanadtine göreü tedbirlör, * fiyatları o yüğğielte. ek, fakat karapazarın un. lerdir. Sayın ikinci müntehiplere bil. dirir ve ilân ederim. Tahminler Yeni Cephe İşinin Görüşüldüğü Merkezindedir Berline Göre, Rusların Ümitsiz Vaziyeti Konuşulmakta İmiş ! Londra, T(A'A) — Reuter a. jansı muhabirinin Moskovadan verdiği bir haberde Büyük Bri- tanya ve Birleşik Amerika büyük elçilerinin Kuybişefden Moskova ya geldikleri bildirilmektedir. Müzakerelerin hedefi Londra, 7 (A.A) — Reuterin diplomatik muhabiri bildiriyor: İngilterenin Sovyetler Birliği nezdindeki büyük elçisi Sir 1 ehibald Clark Kerrin, Birli devletler büyük e Amiral Sisndleyin Moskovaya gelmiş olinası, Amerikan hava kuvvet. lerinden general Bradleyin husu. si bir vazife ile Moskovada bu. lunması ve Birleşik devletlerin eski Moskova büyük el ve hâlen Türkiye büyük elçisi M. Steinhardt'n Ankaradan Mosko. vaya hareket etmesi, mihverin şiddetle merak ve tecessüsünü çekmiştir. Çarpışan Fransa ko. mitesinden orta elçi M. Garreau İokunarak kabul edilmiğtir. cek olan bu karar sureti Ingil. | Mecliste Müzakereler -— ——ğ—ğ—ğ—ğ— Çocuğunuzu Mektebe Gönderirken Bir de ) ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Ahmız, Çünkü bu Anslkiepedi ana mektep kitabı kadar ve belki ondan daha eiyade lâzmadır. FİATI (8) LİRADİR. TAN müsmesesinde ve kitapçılarda bulunur; Muht ekirlerin Idamına Dair Olan Lâyiha Kabul Edilmedi Mebuş * Seçimi Hakkında rlanan Lâyiha Meclise Verildi Ankara, 7 (TAN) — Büyük Milet Meclisinin - bugünüü top. lantısında Erzincan meb'usu İs- kender Artunun vefat ettiğine dair Başvekâlet tezkeresi okun. muş ve merhumun hatırası 'aziz için iki dakika ayakla süküt e dilmiştir. Bundan sonra, Van meb'usu İbrahim Arvas'ın muh. tekirlerin idam edilmesi hakkın. da Meclise sunduğu lâyihanın mü zakeresine başlanmıştır. Bu mü- nasebetle söz alan Sınan Tekeli demiştir ki; “Son zamanlarda birçok ihti. kârlar yapıldığı malümdur. Bu. nun önüne geçmek için ciddi ted birler almak lâzımdır. Bunu Başvekilden rica ederim. Geçen.! lerde bir memur ekmek karne. | lerini sattığı halde yalnız üç ay mahküm edilmiş ve bu cezası da tecil olunmuştur, Bu gibilerine daha ağır cezalar vermek Jâzim.| dır. Muhtekirleri niçin asmıya. lm?” | Yapılan müzakere sonunda bu lâyihanm reddine dair İktisat ve Adliye Encümenleri mazbataları Bundan sonra Maliye teşkilâ. ima dair kanıma, devlet memür. İarr aylıklarının tevhit ve teadü. #3” Dovamı Sa, 2. Almanlar tarafından zaptedildiği m Tramvay Ücretlerine Yeni Zam el Tenvirat ve Tanzifat Vergileri Artıyor İstanbul Belediyesinin bütçe 5- ctğını kapatmak İçin bir kanın lâyihası harırlanmırtır.. Yakmda Meclieta mlzskere edilecek olan “bu Kiyihaya Köre, tramvay bilet- lerine birinci mevkilerde 3 ve İ- kinci mevkilerde 1 kuruş zam ya- pılacak, tenvirat ve tanzifat ver- gileri de yeniden yüzde 30 artı!- rüacaktir, Bu bhurusteki tafsilâtı ikinci sayfamızda bulacaksınız. Kİ ile Norveç elçiliğinden general Steffansen de Moskovada bulun. maktadır. Barı düşman mabfillerinin kendileri C..P. Genel başkan vekili Şükrü Saraçoğlu de inanmadan, "mutahassmlarla yapı - Ar Devamı Sa, 2, Sü. 7 Milli Piyango Kazanan numaralar 3 üncü sahifemizdedir. — şiddetli muharebelerin cereyan ettiği yerleri gösterir harita —. Başvekilimiz Şükrü Saraçoğlu, ( Son Harekâtın Hedefi Varmak Olduğuna Göre, Rus Ordularının "' |Kışa Kadar İmhasına Vakit Kalmıyacaktır bildirilen Yeisk ve Armovir ile Armavir. Ve Yeisk Zaptedildi Sovyetler Krasnodar Şehri İstikametinde Takip Ediliyor Berlin, 7 (A.A) — Alman or. duları başkumandanlığınnı tebii, ği: Kafkasya bölgesinde Alman ve Rumen kıtaları düşmanı bu. naltıcı bir sicak altında Krssno. dar istikametinde kovalamakta - dır. Piyade çok uzun yürüyüş. ler yapmak zorunda bulunuyor. e e 0 bir demiryolu avşağı olan Ti vwskaya şehri, zaptedilmiştr. e Kuban üzerinde kurulmus olan köprü başlarmdan hareket eden sür'afli. birliklermiz. Maikop'un 50 kilometre şimal doğusuna var. mışlardır. Daba doğuda çemberi kırmı. ör Devamı Sa. 2, Sü. 6 Askeri Vazivet RUS CEPHESİNDE evvelki gün Ankarada gazetecilerle hasbühalde bulunurken RTE Stalingraf Tehlikede | Almanlar İki Koldan Şehri Kıskaç İçine Almağa Çalışıyorlar Rus Hatları Gerisine Asker İndirme Petrol Sahasına (477 YAZAN —— | NECATİ YAŞMUT| 5 cephesinde, Alman orduları. sın takip etilleri taarraz iste kömetlerine narıran, Alman orduları ığınra, Rusyada bu sne harbi itemiyeceğine inanmış oldu- Bunu ve ba taatruzdan, kış mevsimin. den evvel elde etmek istediği netice » İeri geçen yazımızda belirtmiye ça Taşmaştak, Ağustosun birinci haftam da geçti ği halde Don dirseği ile Voronej arr sında, şimale doğru bir Almön taarru- sü başlamamıştır. Buna nazaran artık Alman orduları başkomutanlığının bu sene elde etmiye çalıştığı bedellere ta ayyün etmiş mazariyle bekabifiriz. Bu hedefleri evvelki yazımızda okuyucula ra bildirmiştik. Son haberlerde bildi. Teşebbüsü Boşe Ç'kt Moskova, 7 (A.A.) — Bu srba' neşrediley, Sovyet tebi Kıta. larımız dün gece Bielaya Git ile Kuçevskayanın cenubunda v Kletskaya ile Kotelnikovo bölge lerinde düşmanla savaşmıştır Diğer cephelerde bir değişiklik olmamıştır Sovyet ek tebliği Moskova, 7 (A.A) — Gece ya rısı tebliğine ek olarak neşred len tebliğde Almanların Rus haf ları gerisine uçaklarla asker im dirmiye ne şekilde tesebbüs et, tikleri izah edilmek e — Geçerken tör Devamı Sa, 2, Sü. 1 477 Devamı Sa. 2. Sü. 3 İÇTİMAİ BAKIMDAN KAVUN u darlıkta ve malzeme . pahahlığında arsa Ss satın alıp yeni ev kurmak için belediyeye baş vuranlar arasında ayak satıcılarına da rast. lanmıya. başlanmış. * Zira; (Akşam) ım yaptığı in. celemiye göre bir vişneci veya kavuncu günde on liraya yakın para kazanmakta imiş; hattâ bunlardan biri demiş ki: “üç, dört ayda bin lira kadar para top- hyamazsam ne yüzle memlekete dönerim?” bunu okuyunca —ev. dekiler'de okur diye— hafif bir sukıntı hissettim, yüzüm de azıcık kizardı. Evet, şüphesiz ki ben kavuncudan fazla kaza. miyorum. Fakat o ne sarfediyor? Benim masrafım ne kadar. dır? İşte meselenin can alacak noktası > buradadır, yani hayat tarzında ve içtimai seviyye farkındadır. Kavuncunün ne irak, ne smokin, ne yazlik, ne kışlık bir sürü esvaba hiç de ihtiyacı yoktur; ne de içerilerine kalıp konmuş bir dizi çeşitli ayakka. bınal Onu ne resim sergisine, ne oteldeki şatafatlı düğüne, ne de gazinodaki vurguncu ziyafetine çağırırlar, Çağrılmadığı kendisini de çağırmaz; ancak kapı önüne kavun almak için cö rılır ve kendisi de “kavun!” diye sokakta çağırır O kadar! “Kimseden aşağı kalmamak” değilse de “kalmış görünme, mek” ve “ekini belli etmemek” uğrunda katlapdığımız mihnet eğer tartılabilse kavuncunun sırtındaki küfeden yüz misli ağı basar. Şu cihet de var ki onun yükü, kazancının yoludur; vası. tasıdır. Bizim sırtimızdaki yük ise kendimiz kadar kazahcımı zı da eriten netameli bir küfeye benzer. Kavuncu bin lira ile köyüne dönünce sayılı zenginler-arasmda yer tutar: bizim İs€ gittikçe sayısı çoğalan milyonerler içinde esamimız okunmaz Köyde bir kaç tarla, iki çift öküz, kerpiç bir ev, all morlü yir mi, otuz arşın basma, çarık ve postal... Hele Fedime'nin kulak. larına çeyrek liralık altından birer, küpe de takdı mı, gel key. fim gel! Kavuncu iğih servet, konfor, lüks, bepsi tamam olmuş, tur; bizimki mahşere "kalmıştır. Onun içindir ki bügüm asıl acınasak adam, çek kere kavuncu, dan kötü vaziyette bulunduğu halde kavunu yiyen, fakat, sata mıyan adamdır... Sulukavun yerine kuru çalım satan adam!