9 Temmuz 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Perşemh'e*"' TAN EVİ ğ BUL: Ankara caddeal No, 102 sse A, ya —— —- TEÜCGĞRAF: TAN İSTANBUL *İ| TELEFON : 24310, 24318, 24319 —e - SEKİZİNCİ YIL — Nö, 2475 Başvekilin Naşı Bugü TAN Meclis Reisi ile üç Vekil Dün Ankaraya Döndü Meclisin Toplantıya Çağırılıp Çağırılmıyacağı Belli Değil !Met vazifesini vekâleten ifa etmekte olan Dahiliye Vekili Dr. Fikri Tüzer Yeni Kabine Yakında Kurulacaktır zerinde görüşülmüştür. Yeni Hükümet Reisinin İsmi Etrafında Yürütülen Tahminlerin Hiçbirine Şimdilik Doğru Nazarı İle Bakılmıyor " Ankara, 8 (Tan) — Yeni hükümetin kat'i olarak teşekkülüne kadar Başvekâlet Vekilliğine tayin olunan Fikri Tüzer, bu sabah saat 10 da Dahiliye Vekâleti binasında yapılan kabine içtimalna riyaset etmiştir. Bu toplantıda vazife başında gözlerini hayata yu- man Başvekil Dr. Refik Saydamın cenaze törenine ait program ü- Salâhiyettar makamlardan. öğrendiğimize. göre Meclisin tatil devresine girmesi münasebetiyle teftkik. seyahatine çıkmış olan Vekillerle Parti Genel Sekreteri Memduh Şevket Esendal yarın (bugün) şehrimize dönmüş olacaklardır. MEMLEKETİN BÜYÜK KAYIBI M tak aşvekil Refik Saydı &ahsında büyük evlâtlarından biri- ni kaybetmiştir. Refik Saydam, dünyayı saran harp ateşi ortasında memleket idaresinin herhangi bir kimseyi yıldıracak kadar müşkül- lerle dolduğu bir zamanda hükü- Metin başında bulunmuştur. Fakat ©, vatanın bütün — dertlerine çare bulmak sevgi ve azmi ile bütün Müşküllerle —mücadele — etmekten Zevk almış ve hiç bir zaman bez- &inlik, hattâ neşesizlik gösterme- tiştir, 4 ni Böriemelii dN Ozem M. Zekeriya SERTEL memleket Başvekil Re- Y fik Saydamın şahsında B evlâtlarından birini kay. h tmiştir. Halkın iaşe dertlerini ral İle meşgul olurken ani ola. :îk ölümü, derin bir teessür ya- ır. Refik Saydam, dünyayı saran ?;TP ateşi ortasında memleket idaresinin herhangi bir kim- ığy' yıldrracak kadar müşküller- dolduğu bir zamanda hükü- Metin başında bulunmuştur. Fa- :r“ © muntazam çalışmasını bi- Ğn— dürüst ve faal bir adamdı. atananın bütün dertlerine çare b k, sevgi ve azmi ile bütün U müşküllerle mücadele etmek- €n zevk almış, ve hiçbir za. Han yorgunluk, bezginlik, hattâ beş'esizlik göstermemişti. En Şt"l. en çetrefil meseleleri ile insana ümit ve neş'e ve ;;':hbit hava içinde halle çâlı. b._Reük Saydam dünyanın ne Üyük fırtmalarla sarsıldığı bir irde Türkiyeyi bu fırtınalar. ân uzak tutmasını bilen dürüst Siyasetiyle de, içte ve dişta umu- 1 bir muhabbet kazanmıştı. Hususi hayatındaki dürüst ve emizliği umumi hissiyatına da Birmişti., Çalışması muntaınm vle mizdi., Her işt kendi.eline al- Tnak, her'lügrdi bizzat'kendi hal ]e"mek isterdj, Onun için de her Meselede, o işf# alâkası olanları 'Toğrudan doğruya dinler, ve her Meseleyi esasınıdatı anlamı hşırdı. ççae Reîîk Saydamı bir defa fa_m- N mak onu seçmiye kâfi Blirdi. Çünkü mutevazı, sami- ve açık bir adamdı. Konuş. 'âgr Devamı Sa. 2, Sü. 6 ga-. * | Kanunu Başvekilin vefatı halin- de Meclise toplanma mecburiye. ti tahmil etmemektedir. Teşki. lâtı Esasiye Kanununun 44 üncü maddesi aynen şöyledir: “Başvekil, Reisicümhur tara- fından ve Meclis azası meyanın- dan tayin olunur, Sair Vekiller, Başvekil tarafından Meclis aza. sı arasından intihap olunarak he yeti umumiyesi Reisicümhurun tasdiki ile Meclise arzolunur. Meclis müçtemi değilse, arz key. fiyeti Meclisin içtimama talik o- lunur. Hükümet kat'i hareket ve siyasi noktai nazarını azami bir hafta zarfında Meclise bildirir ve İtimat talep eder.” Maamafih hükümet lüzum gör düğü takdirde şüphesiz, ki Mec- lisi içtimaa davet edebilir. Kabineyi kimin teşkil edeceği hakkında burada bazı tahminler yürütülmekte ise de bunların hiçbirine doğru nazariyle bakıla. maz. Çünkü, yeni Başvekili doğrudan doğruya Reisicümhur tayin edecektir. Herhalde yeni hükümet reisi, bütün Vekilleri. miz şehrimizde toplandıktan son ra belli olacaktir. Şehrimizden gidenler Meclis Reisi Abdülhalik Ren- da ile Hariciye Vekili Saracoğ. lu, Maliye Vekili Fuat Ağralı, 'Ticaret Vekili Mümtaz Ökmen dün akşam Ankaraya gitmişler. dis. AFRIKA CEPHESi Mısırda Harp Durgun Bir Devreye Girdi Roma, İngilizlerin Havada Üstünlüğü Aldığını Söylüyor Iğ;ı_hire, 8 (A.A.) — Ortaşark İngiliz kuvvetleri karargâhının harp tebliği: El Alemeyn savaş çevresinde devriyelerimizle sey- ,yar kollarımız hava kuvvetleri. mizin bütün gün şiddetli bom. bardımanlarına maruz kalan düş manla çarpışmalar yapmışlardır. Cephenin şimal kesiminde dev- riyelerimiz bir takım düşman tanklarını tahrip etmişler ve bir AA7 Devamı Sa, 2, Sü., 3 Bürada bir aralık Meclisin derhal toplantıya çağrılacağı haberi ortaya çıkmışsa da yaptığımız tahkikata göre, Teşkilâtı Esasiye GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Çocuğunuzu Mektebe Gönderirken Bir de a ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Alınız, Çünkü Bu Ansiklopedi ana Mektep kitabi kadar ve belki ondan daha ziyade lâzımdır. FİYATI YEDİ. LİRADIR. Milli Cenaze Töreni Alay, Taksimden Saat 10 da Hareket Edecektir Cenaze Saat 13 de Haydarpaşadan Kalkacak Olan Trenle Ankaraya Götürülecek - Şehrimizde Bugün Bayraklar Yarıya - Ankaradaki Merasim Yarın Yapılacak Kadar Çekiliyor Başvekilin Beyoğlu hastahanesine nakledilen nâşı önü rı ve takdirkârları merk Bütün Yurdda Ölümü Dr. Refik Saydamın Teessür Uyandırdı Derin Merhum Başvekilin Günlük Hayatı Vatan İçin Çalışmanın ve Vatana Bağlılığın Her Türke Gurur Veren Örnekleri İle Doludur Dr. Refik Saydamın memleket tetkiklerine ait bir intiba; Hatayda yol ve su işleri etrafında izahat alırken Ankara, 8 (Tan) — Başvekil Doktor Refik Saydamın hiç bek. lenmedik bir anda vefatı şehri- mizde ve bütün memlekette de. rin bir teessür uyandırmıştır. Ö. lüm haberi gece yarısından bi- raz sonra alâkadar yüksek nıa. kamlara İstanbuldan telefonla bildirilmiş ve sabaha karşı ha. ber hemen bütün şehre yayıl - mıştır. Dünyanın en karışık bir zamanında Başvekilliği muvat. fakıyetle yapmış, takip ettiği metin siyaset sayesinde bütün dünyanın mühabbet ve itimadini kazanmış olan Başvekile bütün Ankara bir taraftan minnet duy- gulariyle rTahmet dilerken diğer taraftan da müessif. hâdizenin nasi) vuku bulduğunu öğrenmi. ye çalışmıştır. Bilâistisna herkes Refik Say. damm takip ettiği dürüst siya- seti ve insanlığını övmekte müt. tefiktirler. Refik Saydam iyi veya fena her şeyden bütün milleti zamâ - nında haberdar eden iyi'yürekli tam bir demokrat hükümet - şefi idi, —Aldığı ağir vazifeye şikâyet etmeden katlanan Refik Saydam niçin evlenmediğini kendisine so ran dostlarına Şu cümleyi tek- rarlardı: Acp Devamı Sa, 2, Sü 1 Beş Senede Japonlar Çinde 2,5 Milyon Kişi Kaybetti Çüngking, 8 (A.A) — Japonların beş senedenberi hârp kayıplarının ye. künu 2,5 milyonu geçmektedir. Harp ganaimi 7,5 milyon tahmin edilmekte dir, 2S0 Jâpon tayyaresi düşürülmüş ve 800,000' kişilik kuvvetlerle 1000 ka- dar tayyare muattal brrakılmıştır. dün bahki b merasim: Dostla. nâşı önünd Başvekil Dr. Retik Saydamm, şehrimizde tetkiklerle mesgul bulunduğu bir sırada, ansızın ve: fatı şehrimizde olduğu gibi An. karada ve bütün memlekette derin bir teessür uyandırmıştır. Dr. Refik Saydam için, bugun şehrimizde bir cenaze töreni ya- pilacak ve cenaze Haydarpaşa- dan kalkacak hususi bir trenle Ankaraya naklolunacaktır. Başvekilin nâşı dün sabah Pe. rapalâs otelinden Beyoğlu Zü- kür hastahanesine — götürülmüş ve hususi bir odaya konulmuş - tur: Burada polis ve erler ihti. ram nöbeti almışlardır. Saat 11 de hastahanede husu. si merasim yapılmış, dostları ve takdirkârları merhumun nâşı ö- nünden geçmişlerdir. Bu mera- simde İstanbulda bulunan bütün Vekillerle meb'uslar, komutan: lar, vali, vilâyet ve belediye ve parti erkânı hazır bulunmuşlar. dır. Öğleden sonra Güzel San'at- geçiyorlar.. lar Akademisi heykel profesörü Nejad Sirer ile Sihhiye müzesi müdürü Nuri tarafından merhu. mun yüzünün maskı alınmış ve | bilâhare Tıb Fakültesi Anatomi Pataloji profesörü Besim Tur- han cesedi tahnit etmuştir, Başvekilin vefatı haberi şayi olur olmaz resmi dairelerle li mandaki — gemiler bayraklarını yartya kadar çekmişlerdir. Şehrimizdeki cenaze merasimi | Cenaze merasimi , programını | tesbit etmek üzere dün akşâm| saat 19 da yilâyette bir toplantı | yapılmıştır. Bu toplantıda, dün Ankaradan tayyare ile şehrimi. ze gelen Başvekâlet müsteşarı Cemal Yeşil ve Hariciye Vekâle- ti protokol umum müdürlüğün- den Bülend Uşaklıgil de bulun. muşlardır İstanbulda yapılacak merasi. min programı şudur: RAF Devamı Sa, 2, Sü., 4 Bu Sabah B bu a Cenaze Töreninde —— Takip Edilecek Yürüyüş ve Sıra Tertibi Şöyledir Bugün Başvekilin şehr- mizde yapılacak olan cenaze töreninde takip edilecek yü. rüyüş ve sıra tertibi şöyledir: Merasim komutanı: — Mer- kez Komutanı, Bir inzibat kıtası, « Bir süvari bölüğü, Bir piyade alayı, Bir deniz bölüğü, Bir hava bölüğü, Bir jandarma taburu, Bir polis müfrezesi, Bando, Çelenkler, v Tüfek namluları aşağı -e. rilmiş iki sıra er arasında ce. naze top arabası , ve erleria sağında ve solunda Dariisse faka i Cenazeye iştirak eden xe. vatı 1 — Merhumun ailesi ef radı, 2 — Vali, kâlet müsteşarı, Baş. vekâlet hususi kalem müdü. rü, Başyekâlet yâveri, pro- tokol umum müdür muavini, 3 — Meb'uslar ve ordu er. kânı, .- Büyük' üniformalı bir potıs 4 — Konsoloslar, Büyük üniformalı bir polis Universite rektörü, dekan. lar ve profesörler, 5 — Vilâyet, Belediye, Par- ti erkânı ve Vekâletler umüun müdürleri ve müfettişleri 6 — Müessese ve cemiyei. ler müdür ve mümessilleri 7 — Bir piyade kıtası. ŞARK CEPHESİ Alm_ı_:ı_nlar Harkof - Kursk Gediğini Genişletiyor Voronez'in 60 Km. Doğusunda Bir Kasaba Alındığı Bildiriliyor — Voroner'in Sukutunu Moskova Teyit Etmedi Berlin, 8 (A.A.) — Alman or- duları baş komutanlığının tebli- ği: Alman ve müttefik kıtaların Harkofla Kursk arasında açtık. ları gedik cenuba doğru önemli bir surette genişletilmiştir. Düş. manın Voronezin şimal batısın- daki karşılık hücumları akim kalmıştır.. Çevrilmiş- ve dağıtıl- miş olan kuvvetlere karşı yapı. lan mücadelede çok büyük mik. tarda ganimet almmıştır. ARöz Deovamı Sa. 2, Sü, 4 Bir Sulh Başvekilini Anarken REFİK HALİD KARAY aki kalan bu kubbede bir hoş sada imiş.. Merhum Başvekil, dünyanin top ve bom. ba sesinden sarsılıp yer yer göçtüğü, eşi işitil. memiş korkünç bir gürültü devrinde bize bu hoş sadayı, sulh ve huzur sadasını bırakmıya muvaffak olan bir bahtiyardı; talihi, kendisine ve idare ettiği memlekete yar olanlardı. Radyo. dan, ara sıra duyduğumuz tok ve içli sesi daima cenge hazır bir halde bulunmamızı söylerken sulhta kalmaktan da ne ka. dar memnun olduğunu, buna ne dergce)egndnn çalıştığını da belli ederdi. Hükümetin b bu müddetçe ha veya herhangi bir sebeple elini kana ve karışık politika entri- kalarına bulamaması böyle bir dünya kargaşalığı sırasında ger- çekten övünülecek bir baht eseridir. Hiç şüphe yok ki işlerin ©o tarzda gidişinden de en fazla kendisi memnundu. Çok dürüst, temiz yürekli, iyi niyetli devlet adamları gör. dük ki bütün bu faziletlerine rağmen, idare başında bulunmala. rı, ellerinde olmıyan beplerle bir facia hengâ istilâla- ra, inkırazlara rastlamıştır. Bedbaht yaşamışlar, ümitsiz ça- lışmışlar, vatan yoksulu olarak ölmüşlerdir. Tarih boyunca acı. dığım o kabil insanlar, hele şimdiki gibi kıyamet günlerinde pek çoktur. Yunanistan az mı misâl verdi? Bu sebeplerledir ki Hakkın Rahmetine kavuşan Başvekil, sulh ve şerefle dinç, gür- büz kalmış vatan kuca ğında, yarına daha sağlam bir ümitle ba- karak öldüğü için mes'uttur. Tarih onu, kurtuluş umulmıyan bir altüst oluş devrinde, memleketini sulhta yaşar görmek sa- adetine eren nadir rical arasında sayacaktır. b ee aa Ayrıca İstanbul şehri, bu İ: bul hal. kinın refah ve huzuru için çalıştığı esnada, bir haftalık devamlı yorgunluktan sonra kaybetmesinden dolayı ona minnet hisle- Tiyle bağlı kalacak ve bugün tabutunun önünde saf saf dizildiği zaman elbette hürmetle el bağlıyacaktır.