17 Mayıs 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TELGRAF: TELEFON; - 24310, 24318, 24319 A'AN EVİ Ü İSTANBULI Ankara enddesi No, 102 ——— TAN, - ISTANBUL —— SEKİZİNCİ YIL — Na. 2422 Müttefiklerin Şark cephesine gönderdikleri tankların sayısı günden güne artmaktadır. Resimde Amerikadan Rusyaya sevkedil. mekte olan tanklardan bir kaçını görüyoruz. Harp Kazançlarının Önüne Geçmeliyiz! 'Anormal harp kazançlar! büyük Halk kütlelerinin mâüişet darlığına tesadüf ettiği için, Kin yaratmakta, sıkıntı çeken halka ıstırap ver- mektedir. Geçen harbin harp zenginlerini unutmamamızın psikolo- jik sebebi budur, Halka tam gıdasınt veremediğimiz bir zamanda bir kısım zenginlerin bol servet yapmalar? içtimal adaletsizliğin en kötü bir tecellisidir Bunun önüne geçmek devletin en mühim va- zifesidir, YAZAN: M. ZEKERİYA SERTEL ükümetin harp ekonomi - H sini tanzim ederken ta « kip ettiği iki ana prensip var - dır: Biri, 914.18 harbinde oldu- ğu gibi halkın gıdasından ser - vet yapmak istiyenlere bütün yolları kapamak. Harp zengini yaratmamaktır; - diğeri halkın iaşe sıkıntısı çekmemesi için el. den gelen tedbirleri “almaktır. Her memlekette harp şartları, anormal kazançlara yol açmış « tır. Para kazanmak hırsı, bir - çok kimseleri iktısadi müvazene nin bozukluğundan istifadeye sevketmiştir. Bütün gayretleri - ne rağmen en ileri memleket . Jerde bile bunun önüne geçmek mümkün olmamıştır. Bugün Al- manyada da, İngilterede de, A. merikada da kara borsada iş ya- parak zengin olanlar, nisbetsiz kazançlar temin edenlerin mev. cut olduğunu o memleket gaze- telerinin neşriyatından anlıyo - ruz. Bizde de harbin başlangıcın danberi hükümeti en çok meş - gul eden meselelerden biri, vur- guncularla vurguneulukla, hal - kın gidasını ve maişetini bir spe- külâsyon vasıtası yüipmak isti - yenlerle savaşmak — olmuştur. 914-18 harbinde olduğu gibi hü kümet kendi eliyle harp zen - ginleri yetiştirmemiş. Fakat hâ- diselerin sevkiyle birçok kimse - lerin aşırı servetler yaptırları görülmüştür. Arsa, bina, r:sücev her satışlarında görülen büyük muameleler bu harp içinde bü - yük servet yapanların çokluğu- nu gösterir, Bir yaz mevsimi için Adada bir köşkü 5000 liraya ki- ralıyanlar, Suadiye semtinde 30 bin liraya yaptırılan bir köşke 150,000. lira verenler bulunduğu- nu işitiyoruz. Bir yaz mevsimi için bir köşke 5000 lira kira ve- ren, küçük bir köşke 150,000 li- ca kapatabilen adamın mevcudi - yeti, bize harp şartları dolayisiy le yapılan büyük kazançlar hak kında bir fikir verebileceği gibi, servetin de bazı ellerde 'toplan - dığıni gösteren bir delil olarak telâkki olunabilir. Devletin ana prensiplerinden biri harp zenginlerinin üremesi- ne meydahn vermemek olduğuna göre, bugün göze batanı bu ser - vet biriktirmenin de önüne geç- mek lâzımdır. Bunun en basit veen kestirme yolu, diğer mem- leketlerin kabul ettiği sistemin tatbikidir. Bu hususta her mem - leket kendi iktısadi bünyesine en uygun telâkki ettiği usulier bulmuştur. Meselâ Amerika se - nede 25 dolardan yukarı - olan kazançların devlete ait olduğunu ilân etmiştir. Almanîfada şirketlerin senelik kâr hesapları devlet tarafından kontrol edilmekte ve bu kârın da ğitimi — devlet tarafından _vgpıL maktadır. Deylet, şirkete yüzde AF7 Devamı SA 2xSü. 3 Y B Hayat Siğortası Hakkında Bir Karar Çıktı Askeri Vazifeye Alınanların Hakları Korunacak Ankara, 16 (A A.,) — Bize verilen Mmalümata' göre, primleri veya süt primleri herhangi bir şebeple olursa olsun ödenmiyen her nevi hayat si - gortalarının inkıtaa tâbi tutulmasına dair Millt Korunma Kanununa ek 6 ınef maddesinin tatbikine ait karar- name İcra Vekilleri Heyetinin tasvi- bine iktiran ederek 15/5/942- tarihin- de meriyete girmiştir. Bu kararname hükümlerine nazaran, kararnamenin meriyete girdiği tarihten sonra prim- leri veya sür primleri ödenmiyen her nevi hayat sigortaları inkrtaa tâbi tu- KS7 Devamı Sa. 2. Sü. 2 SOVYET TEBLi Sovyetler Donetz'de İlerliyor Cepheye Kadınlardan Mürekkep Yeni Kıtalar Sevkolundu Harkof Bölgesinde Hava Üstünlüğü Sovyetlerde Moskova, 16 (A.A.) — — haber alındığına göre, Harkof cephesin. ehemmiyetli askeri noktalar ele geçirmişlerdir. Bir Sovyet tebliği bir çok ö. nemli noktalardan Almanları at. mışlardır. 150 Alman ölmüş ve diğerleri kaçmıştır. Almanlardan 8 top ve diğer malzeme alınmış. tir, Almanlar çekiliyor Londra, 16 (A.A.) — Sovyet or. dusunun Donetz cephesinde açtı. ği gedik Almanları geri çekilmek zorunda bırakmıştır. Bu gösteri. yor ki Ruslar Almanlardan daha çabuk hareket etmişler ve Hitle- rin ilân edilen taarruzu başlamak sızın 15 mayıs tarihini geçmiştir. Yorkshire Post gazetesinin as. keri muharriri diyor ki: AĞ Devamı Sa. 2.-Sü. 6 ROBERT KOLLEJDE SPOR BAYRAMI Yüksek Mühendis mektebi,- Robert Kollej' ve Galatasaray lisesi arasında her sene yapılımakta ; olan spor baya Arasında Dün Bir Spor Bayramı Yapıldı Yüksek Mühendis Mektebi, Robert Kollej ve &. Sarayla İngiliz ve Amerikan Kız Mektepleri de Rus kıtaları müteaddit köy ve |P a MARTİNİÇUE MESELESİ Amerikan Notası ve Fransanın Cevabı Dün Neşredildi küğümi ği Fransa Anlaşmak Arzusunda —— B. Amerika, Laval İle Işbirliği Yapmıyacak Vichy 16 (A.A.) — Havas - Of ildiriyar: ğ Başvekil M. Laval Bugün &aat 17 den az evvel Amerikan nota- siyle Fransız cevabını matbuat mümessillerine - bildirmiştir. M. Laval bu iki diplomatik vesikayı sakin fakat azimli bir sesle oku- müş ve ondan sonra matbuata küçük bir beyanat yapmıştır. Amerikan notası Londra 16 (A.A.) — Havas - Ofi ajansına göre Amiral Hoover in Amiral Robert'e, 9 mayısta verdiği notanın metni şudur: Vichy hükümetinin şimdiki şe- fi, Almanyanın en geniş bir iş - birliği siyaseti takip edeceğini bildirmiş olduğundan Fftansanın batr yarım küresindeki müstem- lekeleri hakkında Amiral Greens Asg” Devamı' Sa. 2. Sü. 5 İzmirde Bir Otobüs 30 Yolcu İle Uçuruma Yuvarlandı İzmir, 16 (TAN) — 6 numaralı Çeşme otobüsü Kazankaya uçuru mundan yuvarlanmıştır. Otobüs- te bulunan otuz yolcu arasında ağır ve hafif surette yaralanan- lar-olmuştur.” Kazanın otobüse fazla yolcu alınmasından -ileri geldiği sanılmaktadır. Tahkikata başlanmıstır. Bundan başka Amerikan- Kız"Kol- lejinin her sene tertip ettiği spor gü- 'nü de fevkalâde bir intizam - İçinde ramı, dün Robert Kollej hasfnd: büyük bir seyirci' kalabahğı - önünde yapılmıştftr, Erkekler arasında yapı- lan futbol, voleybol, basketbol, ping- pong, tenis- ve a'letizm raüsabakaları davetliler tarafmdan çok büyük bir alâka ile takip olunmuş ve bilhassa atletizmde birçok iyi neticeler alın- mıştir, pilmış ve bü lara Ame- rtikan Kiz Kölleji High Sehool, Üskü- dar Amerikan Kız Kolleji, "Amerfkan lisan ve 'sanat dershanesi * talebeleri Iştirak etmiştir, bi Yapılan bütün —müsabakalar çok güzel olmuş ve davetliler, neşeli, se- vinçli bir spor ve gençlik günü ya- MÜNİR MUSTAFA CEPHEDEN Cihan Harbinde cereyan eden heyecanlı CEPHEYE | © Harp Vak'akriyle taari ! hayatlmızdaki tezatları, hâdiseleriyle birlikte günü gününe alımmış notlar ve resimlerle aynen tesbit eden harp hatmasıdır, İNKİLÂP ve HAŞET Kitabevinde bulumur. a er ürlü ihracat Devlet Kontrol Altına Alındı Müzü eei J ı ı ( z y ma. rinden başka gümrük Tresmi Hiçbir Mahsul ve Mâmül Devletir” İzni Olmadan İhraç Edilemiyecek Ankara, 16 (TAN) — Hükümet, bütün ihra. catı kontro! altına almağı istihdaf eden mü - him bir karar verıniş bulunmaktadır. İlcra Ve. killer! heyetince alınan bu kararla bütün ihra- catı önceden müsaade'usulüne tabi tutmakta « dır. Bu karar memleket mahsul ve mamulie - ödenerek veya len yabancı memelketler mamu! ve mahsuller'- ne, gümrüklere, antrepolara, depolara çıkarıl. miış olan bütün mallara şâmildir, İnracat lisarnıs- ları Ticaret Vekilliğince verilecektir. Lisansla. rın verilme usullerine datr t ziraat vekillikleri müşlerek hazırlıyacaklardır. muaflık usülleriyle memleketimize ithal edi . | yit Vef A aret, iktısat ve bir talimatname | AdöğP Devamı Sa 2. Sir, 1 ALMAN TEBLİĞİ Almanlar Dün Kerç'i Aldılar Harkof Kesiminde Rusların Taarruzu Neticesiz Kaldı Sovyetlere Ağır Kayıplar Verdirildi Berlin, 16 (A.A.) — Alman or- duları başkumandanlığının tebli- Dü A, k tini kıran Alman kıtaları dün Kerç şehrine girmişlerdir. Şehir ve liman şimdi elimizde bulun - maktadır. Harkof kesiminde düşman taar ruzlarına devam etmiştir. Bu ta - trruzlar çetin bir muharebe neti cesinde geri püskürtülmüştür. Bu mukabil taarruzlarımız muvaffa- kıyetli neticeler vermiştir. Düş - man şimdiye kadar 180 tank kay betmiştir: Lapohnyada Alman - Fin kuv . vetleri ormanlardan geçerek yap tıkları çetin muharebeler netice sinde düşmanı geri püskürtmüş. ler ve geri ile irtibatı kesilen bir teşekkülü yok etmişlerdir. d37 Deyamı Sa, 2. Sü. 7 İngiliz Başvekili M Churchill CHURCHİLLİN YENİ NUTKU: "Düşmanımız: Haşin Davranırsa Biz de Hızla Cevap Vereceğiz,, a Zirveye Varmış Değiliz, Fakat Zirve Artık Gözlerimizin Önündedir,, Londra, 16 (A.A.) — İngiltere nin şimal doğu 'şehirlerinden bi- rinde bugün nutuk verdi M. Churchill şöyle demiştir: “Muharebenin öyle bir devre- sine geldik ki, zirveye erişmiş bulunduğumuzu söylemek he . nüz mevsimsiz olur, fakat şimdi HAŞ Devamı Sa. 2. Sü. 1 #” Yeni ’Tefrîkamız HİND DİYARINDA N KARIŞ KARIŞ Bugünkü Harbin En Mühim ve En Meraklı Meşelelerinden Birini Teşkil Eden Hindistanı Tanımak İstemez misiniz. Su binbir gece de Örolsset'nin Hindistanı Yakında Tefrika Halinde ında ok memleketini, bu garlp diyarı size üslübunun İnceliği ve gö- rüşlerinin sanlılığiyle tanıtan meşhur Fransız edibi Francols hatname Ilç tanıtmak İstliyoruz, Bu kiymetli Fransiz muharriri İle birlikte Hindistanı dola şacak ve onun binbir sırrını öğreneceksiniz, Bu “Seyahatnari >yi , Okumanızı Tavsiye Ederiz. esrarlı karış karış gezerek yazdığı seya Neşrine Başlıyacağımız Kolej sahasında, İngiliz we Amerikan kız mektepleri arasında yapılan muhtelif ve eğlenceli'spor müsabal kn ndair üç sahne ——— PASiFiK: HARBi Japonlar Bir Şehir Dahg_Aİdı | General Wavell Yeni Delhi'deki Karargâhını Terkederek Seylan | Adasına Gitti Çunking, 16 (A.A.) — Cuma , akğamı neşredilen tebliğde şöy «<| le denilmektedir: | Hankov'un 176 kilometre ce- & nup batısında Yochov yakınların da Japon hava”alaniğe, ; tşame 'ti eden Çin kuvvetleri pretrol ve mühimmat depolarımMdla 24 saat şiddetle devam eden *yangınla çıkarmışlardır . Başka Çin kuvvetleri, batı Hu | peh eyaletinde Yangtise" limani | ile İchang yakınlarında stratejili — ehemmiyette bir tepeye faarruz etmişler ve zayiat verdirmişler. dir. ASE Devamı Sa. 2. Sü. 4 AMERİKANDA - Bir Alman Hava © Akınına. Karşı Tedbirler Alıniyor 100,000 Pilot | Yetiştirilecek — | Vaşington 16 (A.A. — “Ameri, kan hava sistemi,, direktörü Ja- mes Landis, bütün AÂmerikan sivil müdafaasının Alman bomba tayyarelerinin Norveç üslerinden hareketle yarmıaları muhtemel, hücumlara karşı koymak için da, imi tayakkuz halinde bulundu- ğunu ifşa etmektedir. James bir kaç Almsn bomba tayyâresinin Amerikan hazp fabrikalarını vur. | mak için feda edilmesi muhlemel | olduğunu söylemiştir. AĞi tayya- relerin üslerine dönmelerine im HAŞ Devamı Sa, 2. BSü., 7 —————İ——. . M Meksikanın Mihv Harp İlân! Etmesi Bekleniyar . | Vaşington, 16 (A.A;) — Bors | tez Del Llano petrol: gemisinin | |torpillenmesi üzerine İnin mihvere harp ilân etmiesi İihtimal dahilinde görülülekie dir. Bu gemi harbin başlangıc danberi Meksikanın kaybetti ilk gemidir. Bu torpilleme hâd sesinden sonra Meksika hükz | ti Berline, Romaya ve Tölya şiddetli bir nrotesto notas! | . dermiştir. Ültimatom mahli den olan bu noktada 21 ma)in | evvel batan vapur için tazhıt | verilmesi istenmektedir. Me , karın bazı mahfillerinde hây. lan kanaate göre bu nota Mi. kanm mihver devletlerinetn ilân etmiye hazır bulun? H göstermektedir. 4 | eksika « | y