r T İsr. SAkı 26 AĞUSTOS AL “AN EVİ 'ANBUL, Ankara Caddesi 102 TELGRAF: TAN, ISTANBUL TELEFON: 24310, 24318, 24319 'FINCI YIL — No. 2765 TAN GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ Vm General Wavell'in kumandası altında cenubi Irandaki harekâta iştirak eden Hintli kıtalar ATLANTİK MÜLÂKATI HAKKINDA CHURCHİLLİN İZAHATİ Şurası muhakkal mülâkatı bu harbin müb müm noktasını teşkil etmektedir, Şimdiye ve yalnız iktifa eden demokrüsiler, bu m bine başlamışlar ve teşebbüsü zine almaya karar veri M. Zekeriya SERTEL l ngiliz Başvekili, antikte Amerika Cümhurre'si ile Yaptığı gizli mülâkatın mana ve Mahiyetini izah eden mühim bir usul irat etti, | Mü İtakip neşredilen müşterek Ve - Yannameden sonra vaki olan bu! yana birbirini tamamlamakta- Şimdiye kadar bedbin bir hava| ihde konuşan ve vatandaşları-| Mi lüzumsuz nikbinliğe düşm: İen kurtarmağa çalışan Mister Churehili bu defa nikbin, emin Ve cesur bir lisanla konuşmuş, değil yalnız Ingiliz milletine, isti İâya uğramış bütün milletlere) * Parlak ve hür bir istiklâl vand e derek ümit vermekten çekinme- iştir. Demek ki Ingiltere artık İstikbali emin görmeğe başlamış, Karanlığın bitmek üzere olduğuna at getirmiştir. İngiliz Başvekili, Amerikan Cümhurreisile Nazizmi imha e - dinciye kadar mücadeleye devam #decekleri hakında memleketleri | hamına and içtiklerini bildirmek: | tedir, İngiltere ve Amerika yalnız azizmi yıkmağa değil, ayni za- manda bütün istiklöllerini kay. betmiş milletlere de hüriyet ve İstiklâllerini iade etmeği taahhüt *tmektedir, Mister Churchill bu gayeye var Mak için verilen kararları, alınan Ve tatbikine geçilen kararları dirmiyor. Fakat bu defa Hitlerin Meşhür metoduna kurban gitmi yeceklerini, i, Sovyet Rusya ile bir- ikte sonuna kadar harp için lâ- 3m gelen tedbirlerin alındığını bildiriyor. Bu tedbirlerin b da Sovyet Rusyaya azami İs yardım vardır. Bu yardım baş- G #decektir. Mister Churehilli nik- bin yapan da, Amerikanm tehli- keyi vaktinde görerek İngiltere- Ye yardıma koşması, Sovyet or - dularının mukav ve üç dev etin sonuna ka müştereken h ş olmaları- lentik mülâ mühim bir dönüm no kil etmektedir. Şimdiye kadar pasif mevkide kalan ve yalnız hadiseleri karşılamakla iktifa e- den Demokrasiler, bu mülâkattan #onra aktif bir siyaset > takibine| başlamışlar, ve teşebbüsü elleri- Ne almağa karar vermişlerdir.! Sovyet Rusyadaki mukavemet de vam ettikçe, Amerik: an İstihsal Ve yardımı g yip büyüdükçe Demokrasilerin çi rolleri da- ha #iyade inkişaf edecek, ve harp büsbütün yeni bir caktır. Bizce Atlant Hükümet, Mensu Koy Butün Müesseselerin Ve Tevzi Etmiye Sümer Bank Memur Edildi Ankara 25 (Tan muhabirinden) — Vekiller Heyeti Sümer Bank fabrikalarile mihaniki tezgühlar la istihsalde bulunan müesseseler tarafından imal edilecek her nevi pamuklu mensucatın istihsal ha mini, miktarmı, çeştlerini cins ve nevilerini tayin etmeğe Iktisat Vekâletinin salahiyettar kılındı- #ma dair olan Koordinasyon kı Tarını tasdik etmiştir. Pamuklu cata Eİ acak Mamüllerini Mübayaa Bu karara göre, bu hususta i- cap eden işleri yapmak üzere Ik- tisat Vekâletine 400,000 It İ kadar bir mütedavil sermaye tah; sis edilmiştir. İ Kararmmame esaslarına göre, mezkâr meriyete girdiği ti | tunan ve bunulan « ve vasıfları tayin ve tesbiz edilmiş bu- (Sona; Sat X S0: 5) Sovyetlere | Geniş Yardım Yapılacak Churchill'in Nutku İngilterede Çok İyi Karşılandı Amerikanın Ingiltere Büyük Hiçil Winant Sovyet y ümkün olduğu kadar esaslı bir surette yardım ceği husüsunda yapılan vaadin #iliyat sahasına konulması Jüzu- mü İngiliz gazetelerinin Chur - ehill'in nutku hakkındaki müta- Icalarının büşlien mevzuunu te: kil etmektedir. “Daily Telegrah,, gözetesi diyor ki “Bugün her Amerika ve İngiltredeki fabri - kalar Rusya meydan muharebesi için silâh yetiştirmelidir. Chur- Sovyet mukavemetinin bü- tün kış devam edeceği kanaatile seyahatinden dönmü: cephesini takviye etmi pılacak her hangi sevkiyat çok semereler verecektir.,, 'Deiy Mall, gazetesi, (o bugünkü harp icabatırım nutukta mükemmel surette tasrih edildiğini ve bunun çok $ tf edile - (Sonu; Sa: 2; Sü: 11 zamandan ziyade! | İngiltere | Türkiyeye | Teminatta| iAhval ve “Hâdisati İNe Olursa Olsun İ Türkiyenin Menfaat-i İlerine Aykırı Hareket: Edilmiyecek Londra 25 (A. A) — Reuler ajansının diplomatik o muharriri yazıyor: Büyük Britanya bukümeti, E- randa girişilen hareketi ve bu ) hareketin sebeplerini bu sabah İranın komşülarına ve diğer iki) müslüman memlekete bildirmiş-| tir. Alâkadar memleketler Tür - kiye, Mısır, Irak, Afganistan ve Suudi arabistandır. İ Bilhassa Türkiye hükümetine ahval ve hadisat her ne olursa ol sun Türkiyenin menfaatlerine do kunacak hiç bir şey, yapmamağı İngiliz hükümetinin taahhüt et- mekte olduğu temin olunmuütud. İranın siyasi istiklâli ve toprak| bütünlüğü hususunda verilen te-| minatta Türk hükümetine bildi- rilmiştir. İngiliz hükümeti, İra - nn dahili iktisadiyatına ve ha - İ yatına mümkün olduğu derecede z engel olmağı tasrihen taahhüt lemiştir. Birleşik Amerika devletleri hü İkümeti de Ingiliz ve oSvyet hü- kümetlerinin giriştiği hareketten tamamile haberdar edilmiştir. Kale gazetesine göre 25 (Radyo gazetesi) — İngiliz ve Rus kuvvetleri İrana gir- miştir. Londra ve Moskovadan gelen haberlerde bu hareketin sebepleri şöyle tum aktadır “İngiltere ve Ruryan ında her hangi bir emelleri yoktur, Bu mem- İ Rusya, Orta Şark Bulundu | İngiliz Ve Rus Kıtaatı İrana Girdi İranlılar Bu Harekete Karş Koyuyorlar Ruslar Kafkasyadan, İngilizler | Blucistan Ve İrak'tan İran Hudutlarını Geçtiler Bender Şapur'a Bir İhraç Yapıldı Cenubi Iranda hareket halinde bulunan Britanya kuvvetlerinin» Başkumandani General Wavel Simla 25(A. A) — “Reuteı Resmen bildirildiğine göre, So yet ve İngiliz hükümetleri bugün İranda müşterek bir askeri hare- kete tevessül eylemişlerdir. Bu hareketin gayesi, mihveri Sovyet memleketleri ve Hindistanın emniyetlerine kar şi bir tehdit teşkil edebilecek her hangi yeni bir fırsattan mahrum etmek ve petrol ile İranın diğer Nazilerin eline geç | mesine mani olmakt gibi ihtimallerin | tab mani olmak kudretine haiz de - ildir. Bu hususta işaret edildiğine! göre, İngiliz - Sovyet hareketi (Semur Bar 2; Sö: 3) iran Şehirleri Bombalandı Londra 25 (A. A, Tahran ro göre, İngiliz kuvetleri müteaddit İran şehirlerini bombardıman et- miştir. .Cephelerde| » Vichy 25 (A. A.) — “Ofi, Al man radyosunun sast 20 de bik! dirdiğine göre, Sovyet tayyare - leri İranın şimalinde Tebriz şeh- rine hücum etmişlerdir. Evvelce | bildiriyor; Finlandiya cephesin - haber verilmeden yapılan bu hü-/ deki vaziyet cumda tayyare meydanı ile kış- lalar bombalanmı; ” leket, Sovyet Rusyanın emniyeti ve Sovyet petrollerinin müdafaası için (Sonu; Sa: 2; Bü: 6) öy Mefut çölü m ği 'xowsir e HARAÇÇI Limited BOL ÇEŞİT M O B Almak veya görmek istiyenler; sa van ©Wamadar #KErmEn3h e kasan basli Kabir KARDEŞLER Şirketi » YENİ #TİL HR w bir defa gezmekle tatmin 50/61/63, lot —İ dal örfe) Muguz ve Sovyet orduları keti iran nunuuunu geçtikldri mevkileri ve Basra korlezinde ihraç hare apılan Bender Şapur limanmı gösterir har Harekât İnkişafta Cephe Boyunca Şiddetli Hava Paliyaii Oldu elli skimmer k KıtaatTecemmülerine Hücumlar Yapıldı Fin Kıtaları Vipuri Şehrine Yaklaştı Berlin 25 (A. A.) — Alman or- duları başkumandanlığının teb - liği: Şarkta harekât her tarafta muvaffakiyetle devam etmekte ir, Finlanda cephesinde Helsinki 25 (A.A. —D.N.B. hakkında kaynaktan şu m tedir, İyi bir mat verilmek) (Sonu; Sa: 2 Sü: 7) ME (iran'dakil E | Harekâtın Akisleri Londraya Göre Ruslarla Bir Cephe | Teşkili Şimdi Mümkün Olacaktır ? Londra 25 (A, A) — Reuterin keri muharriri yazıyor İngilterenin Irandaki ileri'hare n ilk neticesi, cografya if arile muhafazası güç olm ph Birliği ile Büyük Britanya ara - sında sıkı bir iş birliği temini ola | caktır. Filistin ve Suriye yolu ile Mı- sırdan Şarka doğru İraka kadar uzanan İngiliz kontrölü sayesin- de yakmda Iranda ve sonra da Kafkasyada Ruslarla birleşilerek devami bir cephe teşkili müm - kün olacaktır. Bu cephe Türki - yeyi Alman tehditlerine ve Na- #i lecavüzüne karşı takviye ede- cektir. Bundan başka bu yeni cephe- Din arkasında emin iaşe yolları bulunacaktır. Bu yollar kanalı denizden Suriyeye doğru, Basra körfezinden Bağdat ve musul ke- lü: 7) Ukraynada Bir Şehir Geri Alındı —— Rumenler Çok Ağır Zayiato Uğratılıyor Smiolensk, Gomel ve Dinyeperopetrovsk't Harp Devam Ediyor Şimalde İki Nakliye Gemisi Batırıldı Moskova 25 (A, A.) — Dün ne İredilen Sovyet tebliği: Sovye kıtaları 24 ağustos bülün gü bütün cephe boyunca muharebe ler vermişlerdir. Çarpışmalar bilhassa Kexholm, Smolensk, Go mel ve Dinyeper Opetrovsk isti kametlerinde şiddet 39 Sovyet tayyaresi kayıptır. Şimal filosu, iki düşman nakli ye gemisini batırmıştır. Odesa etrafındaki muharebe lerde 5 inci ve 7 inci Rumen pi yade fırkalarına büyük zayiz verdirilmiştir. Sabakki Sovyeet tebliği Moskova 25 (A. A.) — Sovyet orduları umümi karargâhının 2 ağustos sabah tebliği: 24 - 25 ağustos gecesi Sovye kıtatı Kexholm, Novogrod, Din yeper Opetrovsk mıntakaların da şiddetli muharebeler yapmış lardır. Tebliğde ilâve ediliyor: “Harp gemilerimiz Baltık de (Sonu Saz 2; Bü: 6) simens eendli 50 SENE EVVELKİ İstanbul Geceleri PATRİK EFENDİ HAZRETLERİ Tran muhafız alayına mensup bir kıta bir merasim esnasmda Bugün 3 üncü Sayfada