16 Ağustos 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Nişai IŞIK şında Karakol karşısında LİSESİ ANA, İLK, ORTA, LİSE, IKIZ - ERKEK) Türkiyenin en eski yatdı, yatisız hususi sesidir. Kayıt için her gün müracsat olunabilir, Tariiname İsteyiniz, Telefon : 80879 Ankara Erkek Ankara 15 (AA) — Müh Şef Reisicümhur Ismet Inönü, bugün sat 15,30 da yanlarında Maarif Vekili Hasan Ali Yücel, teknik tedrisat umum müdürü Rüştü Uzel ve Genelkurmay ta lebe miifettişi Dr. Müh. Yar- bay Ihsan Aksolay olduğu hal de erkek sanat okuluna gelö - rek müessesenin demircilik, marangozluk, motür, elekt çilik, galvonaplasti, tesviyeci- lik ve diğer atölyelerini birer birer gezmişlerdir. Burada çalı şan sanat okulu ve öğretmen kisınr talebeleri ile staj yap - makta bulunan ve ileride mü- İngiltere Ve Amerikanın Müşterek Deklârasyonu İngiltere ve Amerikâ, izmir olduğu kadar komünizmin de düş- mansdırlar, Onlar syakta kaldıkça ve sulh masasında bâkim mevki- de bi lukça, ye Avrupa ve dünya sulh şartlarmın komlniz- min prensiplerine uygun olmasına imkim iktur, Onun için, İngilte- m rinin değil, İngiltere ika ve Sovyetlerin rnüşierek ulh programı olarak kabul etmek edi ——— M. Zekeriya SERTEL fiiiee Başvekiliyle Ameri- ka Cümhurreisinin üç dört gün süren gizli içtimaından son- Ya iki memleket hâmına neşret- tikleri müşterek deklârasyon, ilk defa olarak İngiltere ve Amerika- nın sulh gayelerini tesbit eden mühim bir vesikadır. Şimdiye kadar Ingiltere niçin harbestiğini biliyor, fakat harp- ten sonra nesil bir sulh istedi- ğini bir türlü söyleyemiyordu. ngiliz efkârı umumiyesi zaman zaman hükümetten sulh gayele - rinin ilânını istedikçe İngiliz dev İet ricali umumi kelimeler, müp- hem bazı şeyler söylüyor, fakat sarih olarak İngilterenin sulh gayelerini bildirmeğe cesaret e- demiyordu. Bu ihtiyatlı hareketin en mühim sebebi Amerikanın muvafakatini almak ihtiyacı idi. Amerika sulh gayelerini ilân et- medikçe Ingilterenin bir emriva- ki yapması bir hata teşkil edebi- Hirdi, Çünkü, dünyaya sulhü dik- ie edecek devlet, yalnız Ingiltere değil, Amerika, daha doğrusu bu iki devletin birleşmesinden hu- sule gelen Anglo - Sakson dev ietlerdir. Roosevelt'in muhtelif zaman - lardaki beyanatmdan Amerika - nın harpten sonra nasl bir dün- ya istediğini sezmek mümkün idi. Fakat bunun sarih ve vasi bir şekilde ilânı Jâzumdı. Bilhassa Sovyet Rusya ile birlikte hareke $e başladıktan sonra, efkârı umu- miyenin bu noktalarda aydınla - tılmıya ve niçin bu büyük feda- kârlıklara katlanıldığını bilmeğe ihtiyacı vardı. Işte evvelki gün, iki devlet relsinin demokrasiler nimına neş rettikleri müşterek deklârasyon Anglo - Sakson milletlerinin harp ten sonra nasıl bir dünya iste- diklerini anlatan ilk vesikadır. * u deklârasyondan öğreniyo- ruz ki, Anglo - Sakson mil Tetleri nazizmi yer yüzünden kaldırmak için harbetmektedir- ler ve nazizm yıkılmadıkça ber hangi bir sulh müzakeresine o- turmıya taraftar değildirler, Bi- naenaleyh, İngiltere ve Amerika, nazizmi yıkmak için müştereken alınması lâzım gelen tedbirleri tesris karar vermişlerdir. İngil- tere ve Sovyetlere yardım İçin lecek plân: gözden geçi- yeni tedbirler gl- abık kalmışlardır. U- Sarkta Japon emperyalizmi- e karşı set çekmek için de her üç devletin müşte: İhüme - ti kararlaşmıştı, # (Sonu; Sa: 2; Sik 5) Milli Şefimiz Ziyaret Ederek 3 Saatten Fazla Süren Tetkiklerde Bulundu Sanat Okulunu hendis olacak genç subayları- muzin işlerini ayrı ayrı tetkik buyurmuşlar ve her birinin ça- lışmalarındaki başarı dolayisiy le memnuniyetlerini talebeye öğretmerilere ve milessesenin müdürüne ifade etmişlerdir. Uç Saatten fazla süren bu ziyaret- ten sonra, müesseseye gelen Başvekil doktor Refik Saydam ile beraber, kendilerini gör. mek arzusu ile caddeye top lanmış olan büyük halk küt- esinin içten gelen saygı ve sevgi tezahürleri arasında mü- esseseden ayrılmışlardı e Hükümet namma mukaveleyi imzalıyan Münakalât Vekili Cevdet Kerim İncedayı Palamutluk Demiryolu Satın Alındı Mukavele Ankarada Dün İmzalandı Bu Suretle Türkiyede İmtiyazlı Demiryolu! Şirketleri Tamamen 16 AĞUSTOS 1941 Telgraf? TAN, İST. Telefon: 24810, 24318, 24319 TANEVI, İstanbul Ankars Cad, No. 103 UMARTESİ * ALMAN TEBLİĞİ Hücumlar . Devam Etmektedir Tarihe Karışmıştır Ankara, 15 (TAN) — Balike-| sir vilâyeti içinde Edremit körfe- | zindeki Uluca iskelesinden dahil) de 28 kilometre mesafedeki Pala! mutluk mevkiine kadar uzanan| Ilica - Palamutluk demiryolu dar hattı bugün Münakolât Vekâle- tinde Münakalât Vekilivle bu çir-| ketin salâhiyetli mümessilleri a-| rasında imza edilen bir mukavele | ile satın alınmıştır, Bilâmum hukuki menkul ve gayri menkuliyle bu hat devlete intikal etmiş bulunmaktadır. (Sonu; Sa Z Si: 7) | İtalyan Halkı Uzun Bir Bir Kısım Rus Kıtaatı Daha İmha Edildi Ric'at Etmekte Olan Sovyet Kıtaları Ağır Zayiata Uğratıldı — şark cephesindeki harekâta iştirak eden bir Bir Mıntakada 720 Bin Kişi Esir Edildi Berlin, 15 (A.A) başkumandanlığının tebliğ kalâde tebliğlerle bikiirildiği veç hile Odesa Rumen ve Nikolayef de Alman kıtaları tarafından çevrilmiş ve mühim maden hav- zası olan Kirivoy Rog zaptedil- miştir. Şark cephesinin diğer bölgelerinde harekât muvaffakı- yetle devam etmekted Takip devam ediyor Berlin, 15 (A.A.) — 14 Ağus- tosta Alman kıtaları ricat et- mekte olan düşmanı durmadan devam etmişlerdir. Sov- Alman kuvvetlerinin mü hücumlarına uğramışlar- dir. Düşman en yakın garnizon- lardan gelen kıtalarla ricat eder tümenlerini takviye etmişse de Alman kıtaları mukavemetini kırarsk İlerlemeğe e eyle mişlerdir. Çarpışmalar esnasın. da Sovyetlere kanlı zayiat ver« dirilmiştir. 20 Bin esir alındı Berlin, 15 (A.A.) — Muzaffer ilerliyen kıtalarımız Şark bölge- sinin bir yerinde oldukça fazla miktarda Sovyet kıtalarını mu- hasara etmişler ve dar bir Saha- a sıkıştırarak imha eylemişler dir. Şimdiye kadar 20 bin esir a- lınmış, 32 tank, 25 kamyon, bir (Sonu; Saf 2; S0: 4) Alman e Harp 10 Sene - Sürebilir Harbe Hazırlanmıya Davet Ediliyor Zurish, 18 (A, A) Terbiye Nazırı Sociale, © gazetenin. lede “harb vam edebileceği — Italya “eritiea dı noktal nazara İştirak eylemekte- dir, 5 KURUŞ -* ALTINÇI YIL 2155 e rm Rİ CEBİNİZDEKİ TENBEL PARALARI 9e 6 Peşin Faiz Getiren Bir TASARRUF BONOSU İngiltere İle Amerike Arasında Askeri İttifaka Benzei Bir İtilâf Hazırlandığı Haber Veriliyor Stalin'in İştirakile 3 Devlet Konferansı Toplanacak Nevyork, 15XA.A.) — Şimdiy. kadar bildirilenlerden daha ço mühim bir karar ittihaz edilmiş tir, Mes'ul mahfillerde söylendi © göre, Pi elt'le Churehill askeri bir ittifakın “mukeğdeme- sini teşkil edecek olan bir Ingiliz- Amerikan itilâfı meydona ge tirmişlerdir. Söylendiğine göre, beynelmi- Iel vaziyet icabettirdiği takdirde kat'i bir ittifakın inkişaf etmesi de derpiş edilmiştir. En yüksek ehemmiyeti haiz ve bu meyanda askeri ve bahri vaziyete ait me- seleler hakkında kararlar alındı ğıhı zannettirecek sebepler var- dır, Los Angelos'da çıkan diyor ki: “Mülâkatın neticeleri hakkın- da gizli tutulan bazı şeyler oldu ğu âşikârdır. Bunları er geç da- ha kuvvetli ihtimale göre pek yakında öğreneceğiz... 3 Devlet konferansı Nevyork, 15 (A.A) — Akşam gazetelerinde çıkan habere göre, Roosevelt'le Churchill, Sta» linle, Sovyet askeri şefleri've yüksek İngiliz ve Amerikan me- murları arasında bir toplantı va- pılmasını Stalins tekiif etmişler- dir. Nevyork Post gazetesi, büyük bir başlık altında Moskovada üç devlet mümessillerinin iştirakiy- le bir. konferans tpolanmasının derpiş edildiğini yazmaktadır Nevyork Sun gazetesi, Ameri- ka ile İngilterenin Stalinin üç (Sonu; Sa: 25 Sü: 7) “Mes,, Roosevelt - Churehili mülü katına tahsis edilen “Prince of Wales, Ingiliz kruvazörü BUGÜN 4 ÜNCÜ SAYFAMIZDA Orta Şark Haritası ar Roosevelt - Churchill mülâkatına iştirak edenlerden 1 birinci deniz lordu Amiral Düdley Pound Türkiyeye | Verilen Notalar Dolayısile Alman Hariciyesi Türkiye Hakkındaki Sovyet Emellerini İsbat Eden Vesaika Sahip Bulunduğunu Bildiriyor Berlin 15 (A.A) — Yarı resmi bir kaynaktan bildiriliyor: Ingil- tere ve Sovyetler Biriiği tarafın dan, Türk toprağında hiç bir emelleri olmadığna dair Anka- raya yapılan müşterek deklâras yon hakkında Alman Hariciye Nezaretinde şu cihet müşahede ediliyor ki, Alman makamlarının elinde, MolotoPun son “Berlin reti esnasında çok salâhiyetli ağızdan çıkan ve azami derecede sarih müsbet vesikalara dayanan deliller vardır. Bu - vesikalar, Türk toprağı üzerindeki Sovyet emellerini reddedilmez bir targ- da isbat etmektedir. Eğer Sovyetler Birliği hiç bir zaman böyle emeller beslemediği ni zennettirmeğe uğraşıyorsa, Alman mahfillerinin kanaatince bu, zamana uymak gibi en soğuk bir harekettir. Sovyetler inin Türkiye- pin bazı mıntakuları hakkmdaki emelleri, hâlâ ve daima Kremlin in genişleme harici siyasetinin ayrılmaz bir parçasmı teşkil et - g5 mektedir. Eğer Ingiltere, Tür kiyeye karşı o Ankaradaki Sov- yetler Birliği mümessilinin yap tığı tarzda bir deklârasyon ile tesanüt halinde ise, buna Alman yada büyük bir ehemmiyet at- Tolunmamakta, - fakat bnuda bir tâbiye manevrası görülmektedir. Polonya - Sovyet Askeri Anlaşması İmzalandı Londra, 15 (A;A,) — Bugün öğle- den sonra Moskovada bir Sovyet - Polonya askeri anlaşması fmza edi. diği resmen bildirilmektedir. İlân Edilen Yeni Sulh Prensipleri Dünva İçin Daha İyi Bir İstikbalin Başlangıcı o Sayılıyor Roosevelt- Churchill Deklârasyonu Büyük Alâka Uyandırdı Vaşington, 15 (AA) — “Of, Cümburiyet sarayından bildiril. diğine göre, Roosevelt ile Chur- ehill arasındaki mülâkat 35 bin tonluk “Prince of Wales, kruya- Zzöründe "yapılmıştır. a Vaşington 15 (A.A) — Cüm. huriyet dairesi, Churehfll - Roose velt arasında vukua gelen mülâ kat esnasında İngiliz birinci de- niz lordu Sir Dudley Pound ile Ingiliz İmparatorluk erkânı har biyesi reisi Sir Jhon Dili, Ame- rika erkânı harbiye reisi General Georgeges Marshall, Amerika deniz harekâlı şefi Amiral Stark, Harry Hopkins, Averell Harri- man ve Amerikanin Atlas Okya- nusu donanması kumandan: A miral Ernest King'in hazır bulun muş olduklarını bildirmiştir. Mülâkat üç gün sürdü Amsterdam, 15 (AA) — “D. NB.,, Roosevelt - Churchill mü| atı hakkında Attlee tarafından | dün, radyoda yapılan beyanat hakkında Ingiliz istihbarat bü Tosu tarafindan verilen malü- mata göre iki devlet adam: ara 2 sü 6) (Sonu; Saz İle Seferher Ediniz. € : dı Kol el Harp, Bütüne Cephede | Şiddetlendi” Ukrayna'da 2 Şehir Tahliye Edilmiştir I Kolordu | İle Fırka ve ——— İBir Alman Denizalii Gemisi Batırıldı Moskova, 15 (A.A) — Dün al yet tehliği: 14 Ağustağğ vsus larımız Bevs2-denizdetii eravac Kara denize kadar bütün cepli bütün boyunca düşmanla s.ddetli mii kampi Pervomal Tımız Kirovograd v şehirlerini tahliye etmiştir. iğ dolar. Kıtalarımızla işbirliği yapi Sev hava kuvvetlerimiz düşman kılg | I>i » Tarıma darbeler indirmeye deva 13 Ağustosta 74 resi hava muharebelerinde tayyare meydanlarınca tabrin & dilmiştir. Biz, 27 tayyare kayoel til (Sonu; Sa: 3; Gk & m me Cenup cephesindeki Sovyet dularına kumandu eden Mareşal Budienni “DİKİŞÇİ KIZ eni yetişme bazı kadın muharrirlerimizin ROMANLARI Yazan: REFİK HALID kitaoçı ermektaların dolduran ve pek çok satılan romanlarında “hakiki hayat m ME yer verilmİyormuş Bunu, arkadaşım Naci Sadüllah Behice Rorartın hipE, tenkidini hülâsa ederek meydana vurdu, Acaba o eserlerin kasuru sade bayali ve iptidai oluşlarından mat ibarettir? Hayır. Hensi kültür, marifet, bülâı #uyanım - suya, Tszeetsiz, gıdası kabilinden kabataslak şeylerdir. rağbet ne ile ifah edilebilir? Dünyanın heryerinde “) ler ve “Dikişçi ker romanı pek revaçtadır. Fakat bu, bir edebiyat değildir, bir ticareti tte, o ticaretin genişlemesini pek ma artınca bir memilei lârım gelir, Mesdede yardumu: Gâlem roman ticaretinin ka Bunda da sinirlenecek bir cihet görmüyorum, "Ama, teknik bakımından da yavan, yaln Vat ; sevki. yazılardır #iyle bakınca kâğıt sepetine atılmayı lâyik, çocuksu. karatema ve teyel Mi set Peki, böyle olduklar: halde gödüklkrğüö'er, rü de Tisan üstüği yarin ciddi smatilr” göz icen e $ gitme ncı kadm romamı,. adi verilen c'nal hikimesii Sama diye ayrı bir teenife girevç basi masallafğ İ,, e okuyan vaz vi görmek bir hususiyet varsa, anlaşılan, hare romanlarını bizde tahsil seviyesi oldukca İlerlemiş bir sınıf okuyormus Ziyan yok; Çoğu filmlerin edebi kıymeti de zaten dahn yülsek eğildi. sinemalar dolup dolup boşanıyor; o romanlar da, bırak: mütekâmili olan ( (Çalıkuşu) gibi şaheserler vücude getiremez ya! Diğer cik, vizlerinide insünlar her #amankinden ziyade hissi ve hayal svunmaktan hüzederler, laşsın, Herkes ayni nevin daha lemde oyalanmaktan, açmıştı, Asıl edebi felâket, bahsettiğimiz. İmasıdır. yor; ve kına devirlerini ikmal ediyorlar; asıl Çok şükür ki bünler swat ekti görmüyor, edebi eser mahiyetinde telâkki olunarak medbii sena edilesi, ayrı bir âlemde yarılıyorlar, basıhıyorlar, aatılıyorlar, e hn muüharrirler | inhixacına geçmiş olmasi, di ve orlar ki dikişçi kapiygpa cık Kir İc köri eden ale da Tr. Necdet) Sig eni harp değ bi yabmez ME dür Eski Sa romanların cidden roman savıtara Bu söretle de memleketin fikri ve bedii haysiyet! kertuleyor. 13. Alayi Sovyet tayyar ecisi üssüne avdeti sırasında Tamamen İmha Edildi tarafından tesvik ve tnküizINEİİMİarI ray 2 &i biyat” iz “edabiyat”" zn ; konan öm ! vala nesi ka İangi İeceğtini ber h Kuşlı İstesna van #0 $ insan Ni hay enine 3 celine er n NU i ler İ olsca İsreket) bir milletin edebiyatma ve irfanma örnek olarak gösterime cidi'yle sün Be