26 Haziran 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

— 26-6.941 Mecliste Dünkü Tezahürat « tarafı ali Baş 1 incide) Ew ği 3 1 LR ax) gihterem arkadaşlar: Bu mu- Türk ve Alman milletle- > Samimiyetle elele verme Ye birbirlerine itimatla bak ını istihdaf ediyor. Müş- menfaatleri için dostça ip “İP anlaşmalarına yol açı- İ Bunun için bu muahedeyi ag, İssviple değil, ayni za- a iyi karşılıyo- lünasebetlerimizin mesut Mara mazhar olmasın te b. ediyoruz, ik Saydam hükümetini bu « €serihden dolayı tebrik © ilç /inde yaşadığımız güç- * ve tehlikelerle yüklü dün filan altında milletimizin İR, “ir bulunuşunu, müteyak Salışmalarını da dalma dile- 5 Alkışlar, “affer Göker'in sözleri iciye (o epcümeni (reisi fer Göker de mecli- Münhedenin büyük ehemmi- haiz bir dostluk vesikası ol "inu işaret etmiş ve demiştir İlletinde tesbit ve biraz evvel “iye Vekili tarafından izah «ği gibi, bu vesika dünya hin başladığı tarihtenberi kım anlaşmazlıklar yüzün- Sarsıntılar geçirmiş olan * * Alman münasebetlerine “mi mahiyetini iade etmek ve İş erebetlerde karşılıklı iti. emniyet havasını hâkim arzusundan doğmuştur. Zamanda tarafeynin mev- aahhütlerinin mahfuz bu- İldukları ifade edilerek yeni İk İmanın Rüfaklarımıza mu- İ bir mahiyet ve İstikamet ediği ve etmiyeceği ayrıca İz ettirilmiştir. b sözlerine devam ederek bu nin dünya buhranı başladığın. Türkiye cümburiyeti hüküme- İtafından takip edilen pilli siya- Wxun olduğu gibi, Türkiye Cüm- nin kurulduğu göndenberi bir halinde takip edilen siyasi pren le de âhenktar bulunduğunu kay- ve Türk siyasetinin mülhem ol- yi) Prensipleri izah ederek demiştir İ memleket arasmda mevcut kebetlerin geçirdiği ârızalardarı Yöan, tecrit ederek bugünkü neti- *İde edebilmek için iki tarafın ge- Siyasi havayı gayri müsalt un- | ir mütekabil anlayış zihniyeti ile in bunlarla ve icaryrknzin iti Mesnetlerini maziden bulup çı- Psk hususunda bir takım kolayı mazhar olmaları lâzımdı. İşte 1 hövededir Ki bugin taşvibinize ar- 79) * eseri tahakkuk ettirmek kabil 2) camış Bibi harbe hazırlanması, | LESİN! tar, Bu sihniyetin istikbalde da memleket münasebetlerine hâkim ve bu sayede iki taraf ihev- leriyle mütevazin olarak neticeler elde etmesini ümit €- Ki, “Pp sözlerini bitirirken bu mua- Yi tahakkuk ettirmek için sarfe- Mesalyi memnuniyetle kayıt ve f Cümhuriyeti hükümetini el- iğ neticeden dolayı tebrik ct- çiğk'* demiştir iel: #lduğu gibi bugün ve yarın için 9 büyük kuvvet membarmız bu- ki Türk milletine iyi günler dile- ç; (Alkışlar) General Cemal Mersinli kürsüde | herat Cemal Mersinli “İçel, de müzakere clan o mwahedenin tla büyük Meclisin verdiği di- düiresinde tam bir Tiyakatle yü- tinin parlak deliti olduğunu »ö7- İŞ demiştir kit direktif şa idiz Aziz yardumu- «ötlâmeti, bükümetimizin kararın- bareketinde serbest kalması ma Peşinde koşmaması ve hiş bir maksadına ölet olmaması, ya- “rektifi şöyle formüle etmiş i- iç İcerde barış, dışarda barış, kim- toprağında gözümüz yoktur, de ari yurdumuza dokun- pi e bu şartları gözönünde tatarak İli sene kadar evvel İngilte- lütemeti ile Hiifak etmiş idik, O bu iki seneye yakım bir müd. İşinde harp srnurlarımıza kadar ge- Biz yine ittifakmmıza ve ittifa- gözettiğimiz gayeye sadık Diyor ki: S. Rusya'ya ii Mümkün Olan ji Her Yardımı i Yapacağız Vaşington, 25 (A. A.) — “Ret. ter”: Gazeteciler | toplantısında beyanatta bulunan Roosevelt de. miştir ki: “Amerika, Sovyetler Birliğine imkân dahilinde olan yardımı ya. pacaktır. Bu yardımın ne sekilde yapılacağını simdiden tayin ede- mem. Sovyetler Birliğinin ihti- Yaçları malüm olmadan Amerika nin ne gibi bir yardımda buluna- bileceği hakkinda bir sey söyle- mek mümkün değildir. Sovyetler Birliği simdive kadar Amerika- ya ihtiyaçları gösterir bir Miste tevdi etmemiştir. Roosevelt'in kararı Vaşington, 28 (A.A.) — Roosevelt, Rus - Alman harbi hakkında bita- raflık kanununun tatbikme ilân yetinde olmadığından Amerika Bi: eşik devletleri vapurlarının Viadi- vastok'n esliha taştyabilecekleri Tes- men bildirilmiştir. Sorulan bir suale cevaben bu be- yanlı yapan Summer Welles, Roose- velt'in şimdiye Okadar tesbit ettiği harp mmtakelaşmın Pasifik ynta- kasını ihtiva etmediğini söylemiştir. Welles demiştir kiz “Bitaraflık Kanun müeibince, Reis veyahut Kongre, "yabancı memleket. ler arasinda harp hali bulunduğunu görürler ve Amerikan sulhlinü mu hafaza veyahut Amerikan vatandaş- larının hayafmı siyanet için harekete geçmek icap ettiği lüzumunu hisse- derlerse, bitaraflığın ilân olunması $- tap eyler, Roosevelt, Amerika sul- künü muhafaza ve Amerika vatan — daşlarmın hayatını siyanet için bu vakada bilaraflk #ines lüzumlu gör- mediğinden bu ilânı yapmak niyeti olmadığını bildirmiye Roosevelt beni memur etmiştir. —— ğa daşlığı gibi hatıralarla birbirine bağ- dırlar, Şimdi harbin bugünkü gek- Mini yurdumuzun coğrefya durumu, tutağuruz siyasetin iki senedenberi gösterdiği dürüstlüğü gözönüne alır ve bu yeni mushademizin eskileriyle uyuşabildiğini düşünür isek huzuru» Duzu sunulmuş elen muahedenin sa- yın hükümetimizin istediği gibi müs- tacelen müzakere ve kabulünde zarar değil, fayda vardır. Dikkat buyurulur ise biz bu muz- hede ile dahi yalnız aziz yurdumu- zun selâmetini düşünüyoruz, Başka hicbir menfaat gözelmiyoruz. Faka* hiç unutmuyoruz ki, yurdum muzun #elâmeti için bizim asit güve“ nlmiz kendi ör kuvvetimizdi. Be kurvetimiz milletimizin sarsılmaz ve devamit birliğinden ordumuzun yük- sek kudretinden, Büyük Meclisimi - tün bu idare unsurlarında milleti- mizle birlik halinde yürümesinden İ- leri geliyor. Biz asl bu muhteşem a ag Roosevelt (siddetli alkışlar) ve en nihayet bü-| dir. birliğe güveniyor ve ileriye emniyetle bakıyoruz, (Bravo sesleri ve şiddetli alkışlar.) Daha sonra söz alan Feridun Fikri “Bingöl, Alman devlet re isinin Milli Şefimize yük Atatürk'ün İstiklâl mücade- deki yüksek lhamından Al man kurtuluş mücadelesi için misal aldığı hakkımdaki kadirşi - nas beyanatı da Türk milletinin umumi takdirini celbetmiştir. E- sasen milletimizle Alman milleti arasında hiç bir husumet ve mü- nazan mevcut değildi. Harbiu- mumide beraber silâh lee ettiğimiz gibi ondan sonra Kimi milleti ile dalma iyi mü- nasebetlerde bulunmı ur. Bü yük dünya harbi dan» beri de hâdiseler, bizi Almanlar Ja tesadüme sevketmeği. Ate - in Balkanlara girmesinden son- ra Almanların Türkiye hak - kında hakiki fikirlerini anlamak Ve kalacağız, Hadiselerin gös- Seri fırsatlardan istifadeyi dü- ai. 49 bu srrada bize bir dost eli v- Öyle bir dost ki, bütün tari - boyunca bize silâh çevirmemiş, vi İç, daha yakın bir mazide bizimle rkadaşlığı etmiştir, bu » her insanın hayatında mta, sönmiyen, solmıyan an- 5X0 hatıra kalır. Biri mektep #t- May lb, öteki hern siralarından ip Hitıralardır, Bu hatıralar gün a tnt olur, saf olur, samimi V > İste Türk ve Alman millet- e edonberi gâh arkadaşlığı ve Büyük Harpte de harp arka- ve Alman siyasetinin hakkımız- da aykırı bir düşünceleri olma - mı öğrenmek daha ziyade ka bil olabildi. Işte bütün bu se - beplerden Almanlarla a muahede doğdu.,, Hatip daha sonra ittifakımıza sadık bulunduğumuzu tebarüz et tirmiş ve Refik Saydam hükü - metini tebrik etmiştir. Bunu mi reye müracaat edilmiş ve müahede 308 rey ve mevcudun itt#fakiyle kabul edil miştir. Riyaset makamı netice- yi bildirdiği zaman bu, sürekli alkışlarla karşılanmiştır. İS Alman Resmi Tebliği «Baş tarafı 1 incide) Alman - Rumen tebliği Bükreş, 25 (A.A.) — Alman- Rumen cephesi umumi karargâ- hının tebliği: Muhasamatır ilk üç günü Kara harekâtı tesbit e- dilen plân mucibince cereyan et- miş ve düşmanın birkaç uksülâ- mel teşebbüsü geri püskürtül - müşlür. Düşman hava kuvvetle- ri fevkalâde siddetle Köstence, Sulina, Kalesmi bom uman etmiş ve Tucca, Braila ve Yas- tiya'ya birkaç bomba atmıştır. Fakat şayanı kayıt neticeler al mamıştır, Hava kuvvetlerimiz Vili'de iyi neticelerle Bolşeviklerin mühim askeri tesisatına hücüm etmiş» tir. Yalnız Rumen hava kuvvet- leri ve hava dafi betaryaları 30 Sovyet layyaresi düsürmüştür Rumen hava kuvvetleri yerde asgari 40 tevyare tahrip etmiş- tir. Ceman 12 tayvare kayıbımız vardır. Cenup cephesinde vaziyet Berlin, 25 (A. A) —“DNB.” ajansının bildirdi göre, A man - Rumen kıtaları kanlı mu- harebelerden sonra kuvvetli Sov- yet kıtalarının muannidane mu- kavemetini kırmışlardır. Cereyan eden muharebeler esnasında Bol. sevikler ağır zaylat vermislerdir. Alman tayyarelerinin faaliyeti Berlin, 25 (A. A.) — “D,N. B.”. Şark cephesindeki muhase- matin üçüncü gününde Alman muharebe tayyareleri düşman d6- miryolları ile lokomotif ve vagon larına karşı siddetli hücumlarına devam etmişlerdir. Yalnız bir şi- mendifer hattında 17 trene isâ- betler kaydeditmiş ve bunlar kıs. men yakılmıştır. Diğer bir hatta da altı trene bombalar isabet et- tirilmiştir. Bütün bu trenler as- ker ve otomobille dolu idi, Bir çok i edilmiş- tahrip tir. 17 lokomtif, yalnız bir keşif ucuşu esnasında tahrip edilmiş- tir, Birçok noktalarda istasyonlar dışındaki raylar da tahrip edil miştir. Bir cok garlar da yıkıl- mıştır. Leningrat'a bir hücum Stokholm, 25 (A. A.) — Fin- lânda membalarından gelen ha- berlere göre, Alman pike bombar- dıman, hayxareleri Leningrada a- &ir bir yapmışlar ve sid- detli büyük yangınlar çıkarmiş. Büyük muharebeye hazırlık Stokholm 25 (A.A) — “Tid- ningen,, gazetesinin Berlin muha- birinin zırlanma teşkil ettiğini söylemek tedirler. Büyük muharebe, AL ei ordusunun kuvai İni zaman İM gecikmiyeceği tahmin Bir muharebede 100 Sovyet tankı tahrip edildi Berlin, 25 (A, A) — “D.N. B.” ajansının bildirdiğine göre, Alman Kıtaları verdikleri muha- rebeler esnasında Sovyet hatları. | mn içinde derinliğine ilerlemiş Ter ve valnız bir bölgede müdafaa halinde bulunan 100 tankı tahrip etmişlerdir. ———— Sizi çağıracak olan sese hazır- lanınız. Hazır olunuz. Avrupanın tarihi lame Birliğinin imha- sıni emi i i Öğleden sonra da Madritte nü. mayişler cok heyecanlı olmuştur. Kalabalık bir halk kütlesi İngil. tere büyük elçiliğine giderek İn- itere ve Sovyetler Birliği aley- İlinde bağırarak hoşnutsuzluğunu göstermiş ve İtalya, Almanya, lehinde bulunmuştur. İngiltere elçiliğinin bazı camları kırılmış- tır, Polis nümayişcileri dağıtmış. tır. İngiliz büyük elçisi, hariciye nazırı Suner'i ziyaret ederek İn- giltere büyük elçiliği önünde va- Dılan nümevişi protesto etmiştir. Kabinenin içtimat Madrit, 25 (A. A.) — Dün ak- sam basliyan İspanyol kabinesi- nin İçtimat sabaha kadar devam etmistir, Portekiz gazetelerinde Lizbon, 25 (A. A) — Gazeteler Alman ve Sovyet kıtaları arasın. da vuku bulan ilk muharebeleri tebarüz ettiriyorlar, Hükümet gazetesi olan Diorlo Da Manha. Portekizin hiç bir 2a- man komünistlik aleyhindeki va- ziyetini gizlememis oldultunu ha. tırlatıyor ve bu vaziyeti kat'iyven idame ettirmesi İzem geldiğini yazıyor. TAN Sovyet Resmi Tebliği « Baş tarafı 1 incide ) ve bir motörlü düşman alayını tamamiyle imha eylemişlerdir. Grodno, Kabrin, Vilno ve Kov- no için Völkovisk, Brest - Litovsk ve Pinsk istikametinde kanlı mu. harebeler devam etmektedir. Mühim tank cüzütamlarının Brodi İstiksmetinde verdikleri siddetli muhurebeler devam edi- yor. Düşman bu muharebelerde ağır zayiata uğramıştır, Hava kuyvetlerimiz muharebe meydanlarindaki kıtalarımıza mu vaffakıyetle müzaheret ederek hava meydanlarındak! tayvareler ile bir cok mühim askeri hedef- lere seri halinde darbeler indir- miştir Hava muharebelerinde tayya- relerimiz 34 düsman tayyaresi düsürmüslerdir. Harp gemilerimiz Finlânda körfezinde bir düşman denizaltı. #int batırmıslardır. Romanyadan gelen Alman bom bardıman tayyarelerinin Sivasto- pol üzerine yaptıkları ikinei a- kma mukabele olmak üzere Sov- yet bombardıman tayyareleri Köstence ile Sulina'yı üç defa bombardıman etmislerdir. Kösten ce alevler içindedir. Alman tayyarelerinin, Kief, Minsk, Liepaja ve Rizsya yaptığı hücumlara mukabil olmak üzere, Sovyet bombardıman tayyareleri Dantziz, Koenisberg, Lublin ve Varşovayı bombardıman ederek askeri hedeflerde büytük tahribat yapmı ır, Varsovadaki petrol tadır. Üç günlük tayyare zayiatı retiyle 374 tayyare kaybetmistir. Ayni müddet zarfında Sovyet ha. va kuvvetleri, hava muharebele- rinde 161 Alman tayyaresi düşür. müşlerdir. Bundan baska hava meydanlarında da takriben en a- sağı 200 tayyare tahrip edilmiş- #ir. Alman paraşütçüleri, beşer onar kisilik gruplar halinde ve Sovyet, üniforması giymiş olarak muhte. dif noktalara i: ir. Bunlar münakalâtı bozmak maksadiyle sabotaj hareketleri yapmak üzere inmişlerdir. Ordularımızın geri- sinde, sabotaj yapmak vazifesiyle mükellef olan paraşiitçüleri im- ha etmek icin avcı taburları teş- kil edilmiştir. Bu avcı taburlari dahiliye okomiserliğinin emrine verilmiştir. Finlânda, topraklarını Alman kıtaları ile Alman tayyarelerinin emrine vermiştir. Sovyetler Bir. liği hudutlarına yakın olan mın- takalarda Alman kıtaları ile hava fiolarının tahşidatı 10 günden- beri devam ttmektedir. 23 Hazi- randa Finlânda topraklarından ha valanan 6 Alman tayyaresi Krons tat mıntakasını bombardıman et. mek teşebbüsünde bulunmuştur. Bu tayyareler tardedilmiştir. 1 tayyare düşürülmüş ve 4 Alman subayı esir edilmiştir. 26 Haziran. da $ Alman tayyaresi Kandalaş- ka mıntakasına hücum etmek te- sebbüsünde bulunmuşlar ve Ku- lojav mmtakasında bazı Alman kıtaları hududu göçmiye teşeb- büs etmiştir. Tavvareler geri dön miye mecbur edilmiş, kıtalar da tardedilmiştir. Esir edilen Alman askerlerinin sayımı yapılmakta” dır. Romanya bütün arazisini Al man kıtalarının emrine tahsis et. miştir. Yalnız Sovyet şehirleri ve kıtaları üzerine akın yapan Al man tayyareleri değil, ayni 2a- karşı kıtaları da Romanya srazisinden hareket etmektedir. Alman - Ru- men kıtalarını Cernoviç ve Prut nehrinin sağ sahilini ele geçirmek için yaptıkları teşebbüsler aka- depoları slevler içinde yanmak-| baş | Suriye Cephesi (Baş tarafı 1 incide) İngiliz kuvvetleri Suveyda'nın 12 kilometre cenubi garbisinde Umvelid köyündeki küçük düş- İman müfrezesini tardetmişlerdir. Fransız resmi tebliği Vichy 25 (A.A.) — 24 Haziran tarihli resmi tebliğ: Fransız küvvetleri bütün böl gelerde mükemmel mukavemet lerine devem ediyorlar. mıntakasında Avustralya kuy- wetleri, Şark cenahlarını hima- ye maksadiyle bir kaç günden kyk bulunmaktadırlar. öğüs göğüse kanlı Jar şeklini alan bu batekatleri Biner sız kıtaları tarafından püskürtül müştür, Şam mıntakasında şehir dı şında ilerlemek (teşebbüsünde bulunan düşman kuvvetleri ken dilerini dGurdurmağa muvaffak olan Fransız müfrezeleriyle kar) şılaşmışlardır. Düşman hava kuvvetleri Bey- rut'u bom devam edi- yorlar. Sivil tesisalta maddi ha NE bulmaktadır. 23 - haziran gecesi İngiliz filosiyle Fransız odonanmasına mensup bir harp gemisi arasında Beyrut açıklarında hir çarpışma olmuştur. Düşman gemisi hasa- Ta uğramıştır. — gazetesi! , 25 (Radyo )— Avustralyalı kıtalar, Mercayun'u tekrar zaptetmişlerdir. Mütte- fikler Şam - Beyrut istikametinde | GİF: asfalt yol üzerinde de ilerlemiye » Humus şehrine 150 kilometre mesafede bulunan Tüd mür'deki Fransız kıtaları ta- altındadır. la: Hava Harpleri (Baş tarafı 1 incide) yare meydanlarına da hücum e ilmiştir. di i Muharebe tayyarelerinden mü teşekkil kuvvetli bir Alman ha- va filosu 24 - 25 haziran Hayfa'daki Ingiliz deniz üssüne ber çapta bombalarla hücüm et- mişlerdir. üzerinde 15, a üzerinde 3 Ingiliz tayyaresi düşürülmüştür. İşgal mıntakalarında Londra 25 (A.A) — “Tebliğ, Ingiliz hava kuvvetleri dün ak- şam şimali Fransa üzerinde yeni bir taarruz erer bulun - muşlardır. eim (tipinde bombardıman tayyareleri, kuv- vetli bir avcı tayyate filosunun refakatinde olarak, Lilles ciya- tında Nomineş elektrik santFali- ne hücum etmişlerdir. Şimdiye kadar alınan haberlere göre bu esnada en eden hava mu- barebe! 9 düşman avcı tayyaresi düşürülmüştür. İki av- «cı tayyremiz üssüne MİŞ « tir. İngiltere “üzerinde mi e lez ka in gece Mersey nehri kıyılarına bombalar atılmıştır. Hasar ve insanca zayiat azdır. Bir kaçki- $i ölmüştür. Sair yerlerde az ha- vuku bulmuştur, insanca za- yiat olduğu bildirilmemiştir. Londranin salâhiyetli mahfil - lerinde bildirildiğine göre gece İngiltere üzerinde 4 düşman tay- yaresi düşürülmü de ayni sekilde cerevan edecek bir muharebe lâzımdır. Rümen başvekili General An- tonescu'nun harekâtına gelince, verdiği ma- lümata göre, Rumen kuvvetleri Prut nehrinin sarkında üç mühim köprü başı elde etmişlerdir. Finlandaya hava taarruzu Helsinki, 25 (A. A.) — “Stefa- mete uğramıştır. Almanlardan ve Rumenlerden €sir aldık. Radyo gazetesine göre Ankara, 25 (Radyo Gazetesi) — Alman - Sovyet harbi hakkında son gelen haberlere göre, Sovyet. lerin Alman ilerleyişini durdura. madıkları anlaşılmaktadır. İlk mühim meydan muharebesi de başlamıştır, ki bu harp, Sovyet ordusunun âkıbeti üzerinde çok m rol oynıyacak vaziyette- Çünkü, Ruslar bu harbi kay- bederse Almanlar, cenubi Polon- Ya ile şimali Moldavya arasında yedi yüz kilometrelik bir çıkıntı içinde bulunan oldukça mühim mikdarda olan Rus kuvvetlerini tamamen esir veya İmha edecek- erdir. Ayni zamanda bu harbin kazanılması Mareşal List ordusu. nun kolayca Ukranyaya doğru #- lerlemesine sebep olacaktır. İşte, bu bakımlardan bu mey- den muharebesi iki taraf ordusu- nun ilk kat'i darbeyi indirebilme. si cihetinden cok mühimdir. Fa- kut bu harbin kazanılması, Sov- yet - Alman harbinde kat'i neti- cenin elde edilmesi demek değil dir, Bunun için şimal cephesinde ni”; Sovyet bombardıman tayya- releri bu sabah Malmi sivil ha- va limanına üç kere taarruz et- mişlerdir. Bu liman hükümet merkezine 15 kilometrelik bir mesafede bulunmaktadır. Fin av tayyareleri mukabil taarruza gö- gerek iki Sovyet bombardıman tayyaresini düşürmüşlerdir. Pravda'nın Moskova, 25 (A. A.) — Prav- da gazetesi yazdığı uzun bir ma- kalede diyor ki: “Bize taarruz eden düşmanın kuvvetli olduğunu biliyoruz. Ko- lavca muzaffer olacağımızı bekle- miyoruz, Faşizme karşı zaferin müşkül olacağını ve ağır fedakâr. lıkları icap ettireceğini biliyoruz. Fakat galip geleceğimizi de bili- YOrUZ.., Pravda Almanyanın vektiyle Ukranyayı ele geçirmek teşebbü- silnü hatırlatıyor ve şöyle devam ediyor: “O zamandanberi kuvvetleri- miz kıyas kabül etmez derecede artmıştır. Herhangi bir düşmana #zici darbeyi indirmeye mukte- dir, kuvvetli, mükemmel silâhlan dırılmış ve İasesi mükemmel bir kızılorduya, bir kızıl donanmaya malik bulunuyoruz... Sahio! beri Cezzine etrafında tasrruzi| 7/, Meclis, Türk - Alman Paktını Tasvip Etti (Baş tarafı 1 incide) arasında bulunan Türk - Alman dostluk müahedesinin ruzname- ye alınarak tercihan ve müsta- celen müzakere edilmesini iste- miştir. Reis, Huriciye Vekilinin gerek mevzuu bahis mushedenin ruz - nameye alınarak tercihan ve g€- rek müstacelen müzakerösi hu - suslarını ayrı ayrı reye koymuş ve kabul edilmistir. ariciye vekilinin beyanatı Bunu müteakıp tekrar kürsü- ye gelen Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu şu beyanatta bulun- muştur: “Arkadaşlar, Hükümetimizin bundan bir hafta evvel Almanya ile imzala-| miş olduğu dostluk “ munhedesi | kabul ve tasdik edilmek icin bu- gün yüksek huzurunuza gelmis bulunuyor. İki devletin müstakbel müna - sebatını vazıh, açık ve samimi fikirlerle tanzim eden ve bu mü- nasebatın dostlük yolunda inki- saf edeceğini gösteren bu siyasi mushedenin mukaddemesinde ve diğer mânalar yanında iki ta- rTafm mevcut taahhütlerinin ma- sün kaldığını gösteren sarih bir kayıt mevcuttur. Bu kaydın bi- zim tarafımızdaki mânası en buş- ta Türk - İngiliz ittifakı bulun- mak üzere Türkiyenin elyevm meri bulunan bütün taahütleri- Dostlarımıza vaktiyle verilmiş olan sözleri tutmak için asli şart | &d olarak ileri sürdüğümüz bu kay” dı kabul etmek suretiyle hepi - mize Alman - Türk dostluğu et- rafında hararetle çalışmak *im- kânmı vermiş olan Alman dev- let adamlarına huzurunuzda te - şekkür etmeyi bir vazife bilirim. Mushedenin , mukaddemesini birinci madde takip elmektedir. Her türlü izahı lüzumsuz kıla- cak derecede vazıh yazılmış olan bu maddeyi sadece okumakla ik- tifa edeceğim. > 1 — Türkiye Cümhü- i İriyeti ve Alman Releh'i arazileri- nin masuniyetine ve tamamiyeti mülkiyesine mütekabilen riayet ve doğrudan doğruya veya dola" yısiyle yekdiğeri aleyhine müte- veecih her türlü harekâttan te- vakki etmeyi taahhüt ederler... İkinci madde iki devletin bun- dan böyle müşterek menfaatler etrafında vâki olan konuşmalar rını taahhüt altına alan bir mad dedir. Samimi olarak dost olan ve dostluklarını samimi olarak inkişaf ettirmek azminde bulu- nan #ki devletin müşterek men - faat omevzularını el birliğiyle tetkik ederek müşterek kararlar alması faydalı olduğu kadar ta- bil olan işlerdendir. Üçünet ,madde mushedenin müddetini gösteren ve âlelümum müahedelerde mevcut olan tek - nik hükümleri ihtiya etmekte - dir. “Bu muahede mesut bir sulh eseridir. Arkadaşlar, Birkaç cümle fle vk ça- ığım eser harp yangınları, Mi çöküntüleri, harp yıkıntıla- rı orlasında Türk milleti için, Alman milleti için, hattâ bütün insanlık icin güzel ve.mesut bir sulh eseridir. Bu böyle olmakla beraber, bu eserin en güzel ve en mesut ta- rafı görünen ve bilinen ceghesi değildir. Bu neticcden daha gü- zet ve daha mesut olan cihet, bu esere vasıl olmak için takip &- dilen yoldur ki, bunu da birkaç cümle ile arza çalışacağım. 28 Subat 1941 tarihinde Al- man Devlet Reisi Hitler, Türk Devlet Reisi İnönüye bir mek - tup yazdı. Bu mektup Türk res- mi makamları üzerinde derin bir tesir yaptı ve Devlet Reisimizin mukabil ve muvazi mütalâaları ile kerşilandı. 4 Mays 1941 tarhinde de Hit- Ter Raystap'da söylediği bir nu- tukta Türkiye'lçin. Türk devlet damları için ve fakat bilhassa Büyüle Atamız Atatürk itin gü“ zel ve güzel olduğu kadar doğru mütalâalar yürüttü ve hükümler » bu acık söylenen mütalâa 1 hükümleri İle de Türk mille- tinin ve Türk çocuğunun kalbi- ni harekete geçirdi. Böylece plânı çizilmiş ve te- mseli atılmış olan Alman - Türk dostluk binasının insası icin ca- lişma sırası kalfalara ve amele- lere gelmişti. Bir tarsftan iki Devlet . Reisi arasında İkinci bir mektup tca- tisi baslarken, diğer taraftan da Von Papen ve arkadaşları, Sa- racoğlu ve arkadasları hükümet“ lerinden aldıkları talimatlara tev. fikan Türk - Alman dostluk âbi- desinin insasına daha doğru bir tâbirle ihyasıns koyuldular. Bu çalışma esnasında İki ta- raf yalnız dürüstlükten ve acık yi iş bir tek vol üstünde Ş Bundan başka biz Almanlarla Almanyanın Şarkta GALİBİYETİ ( Baş tarafı 1 incide ) “İki muahedeyi yanyana koy- dum. İkisini de noktası noktası. na mukayese ettim. Birisindeki hudutsuz insani düşünceye mı kabil, ötekinde insanlığa yakış. muyan bir zulmün ifadesini bul: dum... Yine ayni eserinin diğer bir yerinde şu satırlara rasgeliyoruz. “Biz (Nasyonal Sosyalistler), Almanların cenubi ve gerbi Ay. rupaya hicretlerini durdurduk, gözlerimizi şarktaki | topraklara çevirdik. Avrupada yeni araziden bahsettiğimiz zaman evvelâ Sov. yet Rusyayı ve onun komsuları- nı düşünmeliyiz... .. “Unutmamn. liyız ki, Rusyada o hâkim olan beynelmilel yahudiler, Almanya. yı da ayni mukadderata mahküm. bir devlet olarak görürler. Rusyanm çekmekte olduğu 15- trap daima Almanyayı da teh- dit etmektedir. Bolşevizmin ilk hedefi Almanyadır.,, Yine ayni eserinin diğer bir ye. rinde Nasyonal Sosyalizmin de- Rişmez akidesi olarak: “Ortacağ- da Alman kolonizasyonunun bas. ladığı sarki ve cenubu şarki Avru paya yerleşme” nin lâzım olduğü, nu söyler ve “Altı asır evvel bı raktığımız yerden tekrar baslıyo- rüz., der, En son olarak da 1936 da Nu- remberg Nazi kongresinde Nazi- terin Sovyet Rusvayı istilâ hak- kındaki dşüncelerini $5yle izah ihayetsiz ham madde kay- naklarına sahip olan Urallar, Si biryanm zengin ormanları, ve Ukranyanın hudutsuz musır tar- laları Nasyonal Sosyalist idaresi altındaki Almanyanın elinde hu- lanursa, memleket servet ve re. Taha boğulur.,, Bütün bu beyanat, Brest - Li- tovsk muahedesinde hüküm sü- ren haleti ruhiyenin omühtelif tarzda ifade edilmiş bir devamın- dan başka bir şey değildir. İşte şimdi Sövyet topraklarına giren Alman ordusunun gözleri önüne bu muhayyel cennet kon- muştur. Sovyet orduları mağlüp olursa, Sovvetleri bekliven âkıbeğ Brest - Litovsk munhedesinin da- ha şümullü bir tarzda tatbiki o- Jacaktır. Yani Almanya Ukran- ya ve Kafkasyayı alarak Kara- denize, Baltık devletlerini alarak Baltık denizine o hâkim olacak, sonra da Sovyet Rusyayı Alman nüfuzu altında kücük parçalara ayıracaktır. Bu ise, Nazizmin bü- tün Avrupa ve Asyaya hâkim olması demektir. 7 li. İnan Devam Tokyo 25 (A.A) — Avrupada- ki yeni vaziyet üzerine tahaddüs eden meseleleri tetkik etmek maksadiyle Başveki! Prens Ko » noye'nirr riyasetinde hükümet erkânı ile im şefleri arasında bir toplanlı yapılmıştır. Bu konferansı müteakip Baş yekâlet müsteşarı ile plânlar o fisi relsi ve ordu ve donanma si- yasi şubeleri reisleri arasında uzun müzakereler cereyan © miştir, olan o müzakerlerimizin mühim safhalarından İngiliz dostlarımı- 7 hâberdar ettik ve yer yer ken dileriyle istişarelerde bulunduk. Bu İstişare ve konuşmalarımız - dan biftabi Alman dostlarımızı da haberdar ettik. İşte böylece ve sadece doğru yoldan yürüyerek bugün hüzü - runuza çikan esere vasıl olduk Bu noktada bu iş için mezkür hizmetler ifa etmis olan Alman devlet adamı ve Büyük Elçi dos- tum Von Papen'in ismini sevgi ve takdirle vâdetmey! bir vazife addediyorum Arkadaşlar, Refik Saydam Hükümetinin bu eseri bir haftadanberi dünya #fkârı umumiyesinin nazarı tet* kikine © arzedilmiş bulunuyor Her taraftan gelen haberler gös termektedir ki, bu eser bütün insanlığın geniş nisbetle tasvi- bine mazhar olmustur. Denilebilir ki, bütün dünya uzaklara giden yollar üstünde bulunan Türkiyede sulhün bo- zulmaması icin Oo müahedelerle mütalâalarla Adeta ittifak etmiş- tir. Yine denilebilir ki, sulhümü - zün kahraman bekçisi olan Türk ordusunun yanında ve ayni cep hede bu sulhü korumak İçin muharip devletler. bitaraf dev letler ve İnsanlık efkâri umumi yesi yer almıştır. İk Bu manzara, bu umum! tasvir milletimizi bir kere daha seref! ve mutena bir mevkie ctkarmıs” tır. Bu şerefli ve mutena mev kiin Cü etimize ne kadar yaraştığını bundan sentaki sivm- st faaliyetimizle de Isbata calı- sacağız,