26 Haziran 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

PA ya İTAN se 26-6-941 i— Sovyet - Alman bilhassa € pek xanlı etmektedir. ter Romevelt de Sovyet- te mümkün olan bütün ye Yaracağım resmen beyan et — Almanya, komünist aleyhtarı K bütün kuvvetleri Sovyetlere fsı kendi etrafında toplamaya İvimirken, © İngilter $ olduğu gibi, 9 çin Nazlım ve Faşiz İlin De Çövvet - Alman harbini kişafı hakkında şimdiye r gelen haberlerden: Al- in kuvvetlerinin hudud devam etmekte olduğu an- lıyor. Kızılordunun son tebliğine “xe: Üç gün içinde 374 Sovyet Yyaresine mukabil 381 Alman Wyaresi düşürülmüştür. Bu h: n evvel hava hükimiyetini te- in maksadiyle büyük gayret- >? sarfettiğini o gösterecek ve İhassa, çok mikdarda meveu- eti umumiyetle kabul edilen vet tayyerelerinin Alman nazaran keyfiyet iktmından aşağı olduğu kana- "ini tekzip edecek mahiyette hadisedir. Pazar sabahındanberi devam n bu harbin en mühim hadi. si, Sovyet fayyareleri tarafın. Kn Dantziy, Köenisgberg, anın, Tuna ağızlarındı ân Sülina'nın ve bilhassa Kös- ihcenin siddetli bir surette iyle stratejik kıymetleri j üyük olan bu limanlarda ayni “İmanda petrol depolarının ve İsisatının bulunması, bu bom- rdrmanların mana! ve aske hakımdan ehemmiyetini gös- tmektedir. Pek yakında, Romanya petrol R. Rusya ve Devletler ister Churehill'in ve onu Vİ takiben Mister Eden'in, İİ aeiltere hükümetinin Sovyet. ve mümkün olan bütün yardı- (İha yapacağını bildiren beya, İlirımdan sonra, Mister Roose. lt, ayni yardımı Amerika hü- 'ümetânin de yapacağını res- Deyan ve Sovyetlerin ne- ihtiyac olduğunu henüz için bu yardımın ma- KEKE gi çıkmalıdır. Plâjlarda koşa) &irilir ve koşa kisa çıkılır. ie nizden çıktıktan sonra tatlı | 4 üşümek hissi olursa, ayak-| wdü ovuşturtma N Sicak bir çay... iz banyosundan sonra üsü- ii oleun | olmasın, bir et etmek, yürümek İyi m bittikten sonra bir saat Siler bir şey yememelidir. lar karımlarının acıktığını Ölseler bile oyalamak iyi olur. , Mılarına, deniz banyolarının agg nlerinde rahatsızlık gelir, Yaşama kan toplanır, yüzleri İnk, gözlerine karartı gelir. iaçaklardan bazıları ilk deniz lar sonra çok kaşınır. kırmızı kırmızı Tekeler çıka: ASONE BEDELİ Kr. 1 sene 2800 Kr, say 1509 i Nazizme Karşi AE EİN 4) ile bir duş yapmak iyi olur... sonra vücut kurulanır.. Vü. | ei Türkiye | Eenebi 400 Kr. 8 Ay 800 Kr. 0 . TAy 40 . bir sev söyliyemiyeceğini ilâ-| ve etmiştir. Diğer cihetten Amerika hükü| metinin Sovyet alaekaları üze- rindeki haczi kaldırması, Sov-| yetlerin Amerikadan muhtaç ol- duğu şeyleri satın almak imkâ- nin temin etmistir. Sovyet - Alman harbi karşı- sında, vaziyetlerini sarih olarak tesbit etmiş olan İngiltere ve A. merikadan başka, diğer devlet. lerin veziyetlerine gelince: Tokyoda devamı surette ka- bine ietimaları yapılmakta oldu ğu haber verilmektedir. Son k l içtiman riyaseti altında yapılmıştır. Çok Japonyanın büyük bir tereddüt ve kararsızlık devresi geçirdiği hissediliyor. Japonyanın bugün- v ti, Fransa bozgunun- dan evvel İtalyanın. vaziyetini pek andırıyor ve Sovyet kuvvet. İleri ciddi mağlübiyete uğrama- dan karar verecek ve harekete gececek gibi görünmilyor. Macar hükümeti, Sovyetlerle siyasi münasebetlerini kesmiş" tir: Slovakya hükümeti, Almanya ile tam tesanüt halinde olarak ve Avrupa kültürünü himave etmek icin, Sovyetlere karşı res. men harbe girmiş olduğunu ilân etmiştir. Madritteı Falanjistler tarafın. dan, Sovyetler ve İngiltere a- leşhinde nümarisler yapılmış- tır, Bu münasebetle hariciye na. zirı Mösyö Suner, Sovyetlerin mücrim ve İspanya dahili har- binden mesul olduğunu, Avru- Panın tarihinin Sovyetler Birli- Zinin imhası emrettiğini ve| gençlerin hazır bulunmaları lâ- #im geldiğini söylemiştir, Portekiz gazeteleri de, Porte- kizin ki istlik aleyhindeki vaziyetini hiç bir zaman gizle- mediğini ve bunu idame etmek lâzım geldiğini yazmaktadırlar. Buna karşılık, merkezleri mu. vakkaten Londrada bulunan Ho landa, Polonya ve Çekoslovakya hükümetleri, komünizm prensip lerine muhalit olmakla beraber, müşterek düşman olan Alman- yaya karşı Sovyetlerle beraber olduklarını resmen ilân etmiş. lerdi Bu beyanatın, isgal altında bulunan bu memleketlerin hal- kını Almanyaya karsı harekete | ta: gecirmek hususunda mühim bir rol oynaması muhtemeldir. anya © komi leyhtarı olan bütün kuv- vetleri Sovyetlere karşı kendi! etrafında toplamağa çalışırken, Togilterenin de, - 1935 te oldu- ğu gibi - müşterek düşman olan nazizm ve faşizme karşı bütün demokrat, sosyalist ve komünist! kuvvetlerin müşterek bir cep- he tesisine gayret ettiği anla şılmaklağır. Mister Eden'in dün Avam Ka marasında, İngiltere hükümeti- nin Sovyetlere yardımı mesele- si müzakere edilirken söylediği nutuktan çıkan esas mâna bu- dur, Mister Eden, Almanyanm hedefinin, cihan tahakkümü yo- Tunda en esaslı mânia olan Tn- giliz Imşfhratorluğu ve Sovyet- İere karşı tarruzun, daha bü- TAN Sovyet Filosunun Baltık Ve Karadenizdeki Rolleri . Denizcilik Bahisleri aşa Sovyetlerin meşhur torpido kru vazörlerinden “Tashkent” i seyir halinde m a ee Yazan: A. ATILAY Dünkü suymuzda Sovyetlerin de- niz kuvvetlerinden uzun uzadıya bahsetmiş, bu kuvvetlerin, bu harpte oyneyabilmeleri muhtemel roller hakkında mütalâamızı söy- lemiş, Uzak Şark, Şimsi But De- nizi, Ballık ve Karedeniz olmak üzere dört kısma ayrılmış bulunan Sovyet donanmasının bilhassa Şi- mal Buz dış deniziyle Baltıkta bü- İunanları hakkında ayrı ayrı İza- hat ver ik, Bugün de Karade- niz filosunun evsafı ile Karedeniz ve Baltık filosunun muhtemel col- leri hakkında (o okuyucularımıza malümat veriyoruz: 'aradenizde muharebe gemi si olarak (o Parisehskaja Kommuna'nın bulunduğunu yu- karıda söylemiştik. AGIR KRUVAZORLER: Bu tipten bir tek olarak Krasny Kawkas vardır ki, bu geminin eslihası Baltıktakilerden hafif o- larak 4 tane 18 santimetrelik, 4 tane 10.2 lik ağır dafi, 4de 37 lik hafif dafi topu ile 4 makineli tüfeği ve 12 torpido kovanı bir katapoltu, bir deniz (tayyaresi, 4 su bombası topu ile 100 mayin TAYYARE GEMİSİ: — Ka radenizde 937 senesinde denize indirilmiş Stalin adında 9000 ton- luk, 30 mil süratinde bir tayya- Te gemisi vardır ki, 22 deniz tay yaresi taşıdığı biliniyorsa da İl in tayyaresi taşıdığı belli de ğildir. Eslihası hakkında da ma- Jümst yoktur. HAFIF KRUVAZORLER: — Bu tipten Karadenizde üç gemi vardır. Bunlar eski ve sonradan tadil edilmişlerdir. Ukraina (€8- ki Amiral Naimof), Profintem (eski, Swiyetlana) Komintern (es ki ağ Merkuria) adlarında- Set, 6934 tonluk ve 30 mil süratinde 15 tane 13 santimetre- lik, 6 tane 10.2 lik topu vardır ki, bunların ikisi ağır Gafi topu vazifesini görür. 4 tanede 75 Yuk orta çapta dafi topiyle 10 ma- kineli tüfeği 12 tane torpido ko-|di vanı, bir tayyaresi olan bu gemi 100 adet de mayin taşıyabilir. Es i Afgan Kralı Amanullahhan Av Tipe seyahatinden Rusya lari - kiyle dönüşte memleketi e de geldiği zaman, Sovyetler miyi refakat gemisi olarak EA dermişlerdi. İkinci gemi olan Profintern ö- tekinden küçük olarak 6600 ton olmasına rağmen ayni silâhları taşımakta ve yine 30 mil gide- bilmektedirler. Komintern ise, daha küçük 16338) ton, fakat kömür yakan bir gemi olduğundan sürati an- cak 23 mildir. 13 lük topları 10 tane, vasat bataryası 6 tane 7.5 luk ol €slihaca da öte » kilerden zayıftır. | İ 'TORPIDO OKRUVAZORLER| (LİDERLER) — Bu tipten Taş kent, Harkow, Moskova adında olân üç gemi tonajca birbirlerin den pek az farklı olarak 2800 ton lukturlar. Bunlardan Taşkent I- talyada yapılmış 938 senesi bo- gazlardan Karadenize topsuz ola- Tek geçmiş,” topları Rusyada kılmıştı. Tecrübelerde 45 mli sü Tat temin ettiği bilinmektedir. Taşkenâ'in 6 tane 13 lük topu, 6 tane 4.55 luk tayyare topu 6 ma- kineli tüfeği, 9 torpido kovanı var ar, Diğer iki geminin beşer 13 lük topu 2 şer 7.55 luk ve 2 şer de 3.7 lik tayyare topiyle 6 tane tor- pido kovanı mevcuttur. Her üç gemi de 936 ile 937 a- ge-İ rasında yapılmışlardır. DESTROYERLER: — Karade- nizde geçen harp içinde denize indirilmiş 1300 zer tonluk eski beş destroyer vardır. Bunların süratleri bittabi 26 milden fazla değildir. Bunlardan başka 937 de yapıl- mış 1600 tonluk yeni bir destro- yer vardır ki, 4 tane 1 3lük topu 3 tane 3.7 lik tayyare topiyle 6 tane torpido kovanı ve $ tane su bombası topu olan bu geminin sü rati 37 mildir. Bu denizde yeni torpidoboluar- dan iki tane vardır, fakat eski *orpidobotlardan da hi; yoktur. Yeni olanların evsafı Baltık de- nizinde mevcut 13 botun ayni - dir, DENİZALTI GEMİLERİ: Bu denizde bulunan 30 adet de- mizaltı gemisinden yirmi tanesi - nin evsafı hakkında elimizde ma )ömat yoktur, Diğerleri üç tane 1039 tonluk, üç tane 896 tonluk, dört tane de 530 tonluk küçük boy gemilerdir. MAYIN DÖKÜCÜLER — Ka: Tadenizde 1100 zer tonluk 5 tane mayin gemisi vardır ki, her bi- Tisi 248 mayin taşır ve aynca du 3 tane 13 lük, 2 tane 7.5 luk top 2 de makineli tüfek ile müceh - hezdirler. Bunlardan başka adedi malüm olmıyan hücumbotiyle nehir gan botları da vardır. * G“ harvm sonunda inşa edilmiş olan denizaltı ge- milerinde ekseriyetle ikişer top vardır. Sonradan yapılan 1400 tonluk Prawda sınıfı gemiler de ikişer topludur. Halbuki, bu ge- milerin bir çoğunda kıç tarafında torpido kovanı yoktur. O zaman- ki ticaret harbi, denizaltı gemi- sinin su üzerine çıkarak tüccar gemilerini top ateşiyle batırabil- mesine müsaitti. Halbuki, bugü- nün harbinde, tüccar gemileri- nin mükemmelen silâhlandığını ve hattâ balıkçı gemilerinin bile denizaltıları top ateşiyle batır- dığını veya esir edebildiğini işit-| tr. tik. Artık bir denizaltının her gördüğü tüccar gemisini topla ba tırabilmesi hele su üstünde kalıp tayyareyi top ateşiyle defetmesi mümkün değildir. Baltık filosunun Alman deniz kuvvetleriyle büyük mikyasta bir muharebeye girişmek fırsatı- nı elde edeceğini zannetmiyoruz. Çünkü evvelâ, Alman kuvvet- leri bu gemilerin limanlarının methaline havadan kolayca ma- yinler dökecektir. Saniyen üs- lerini bombardıman edecektir. Ruslar son zamanlara kadar Finlânda ile uyuşarak, Lening- rad ve Kronştad üslerinin bulun duğu Finlânda körfezini kont- rol eden Aland adalarının tahki- matını yapamamış olduklarından, (Arkası 4 üncüde Deniz Tayyar Meydanları B' harpte tayyarenin oyni- yacağı büyük rolü dün- ya mühendisleri daha bir kaç sene evvel hesaplamış olacak” lar ki daha o zaman tayyareler- le alâkadar bir çok plânlar ü- e çalışmıya başlamışlar - ır. Bugün bunlardan en çok ba- bis mevzuu olanı deniz tayya- re meydanlarına git olen plân- dır. Zira bugün tayvarelerden en ziyade iki türlü istifade et- yük bir emniyet ve şiddetle Tn- giltereye hücum için bir vasıta olduğunu; İngilterenin hedefi (Arkası 4 üncüde GE cs. rırlar. Bunları merak etmemeli. dir. Deniz banyoları mütehassısı bekimlerin fikrine göre bunlar deniz banyoların & yaradığına, vücüde kuvvet vereceğine alâ- met sayılır. Fakat çocuklardan bazıları, bilhassa sinirli olanlar, daha zi- yade sinirli olurlar. Vücutların. İdaki hararet derecesi biraz ar- tar... Çocuk olmuıyanlardan bazı- ları deniz banyolarından sonra yorgunluk hissederler, uyuklar- İar, Bazılarının midesi, barsakla. fı bozulur, Kimisinin bacaklarına burkulma, yahut vücudün ülesi- ne, berisine sinir ağrları gelir. Bu alâmetler ciddi şeylerdir, On- lar belirince deniz banyosunu bı- rakmuk, bir müddet sonra tekrar başlamak lâzımdır, Bir de, deniz banyosundan sonra bayılmak vardır. Bu, deniz banyosunun kabahati değil, de. niz banyosuna başlamadan önce kendisini bir ettirmemis olanın kendi kabaha- tidir. Çünkü deniz banyosundan sonra bayılmak, banyo yapanın esasen bir hastalığı bulunduğunu anlatır hekime muayene mek imkânı olduğu anlaşılmış - tır. Bunlardan birincisi, bu makineler vasıtasiyle düşman arazisi üzerine ateş yağdırmak, ortalığı vâkip yıkmaktır. Böy- Jelikle perisan bir hale konan devletin arazisi sonra istilâ ©- lunacaktar. Tayvarelerden edilecek “en müessir olan vardımın diğer sekli de onlardan ticaret gemi- lerinin müdafaalarında istifa - dedir. Bu harbin İngiltere lehi- ne devam edebilmesi için İn- giltere ile Amerika arasındaki #lcaret yollarınm kapanmaması elzemdir. İste bu ihtiyactır ki İngiliz mühendislerine Atlantik denizi üzerine tayvare meydanları ve zırhlı kaleler kurmak fikrini vermiştir. Bir kaç senelik tec- rübelerden sonra bunların ta- nesinin 15.000.000 dolara çıka- cağı hesap edilmistir, En son plâna göre Atlantik denizine her 850 kilometrede bir tane meydan konulacaktır. Bu mey- danların her birinde 25 - 30 ka dar tayyare bulunacaktır. Şimdi bu tayyarelerin vazi- ei muntazam surette bütün gemilerin geçmekte oldu- pe muayyen deniz volu üzerin- uçmak ve bunların ber he bir düşman hücumuna uğ romalarına mâni olmaktır. Bu muayyen deniz yolundan gi- den her gemi böylece daimi kontrol altında bulunacaktır. Bu meydanları deniz ortasın da tutabilmek için denizin tâ Bu resimde, Yazan: Sevim SERTEL yazımızda mevzuubahs olan deniz tayyare meyan larından birini görüyorsunuz. Bu mey Denize inen bir deniz tayyaresi ayakları lâstikli hususü nda şunları görüyorsu- bir motör vasıtası ile hangara çekiliyor. 2 — Tayyarenin dur- masma yardımı dokunan teller, 3 — Tayyarenin ineceği meydan, 4 — Tayyareyi hangarların bulunduğu birinci kata ii asansör, . 5 — AM güvertedeki iren 3 hangarlar ve memurların otur - dukları odalar. 6 — Müdafan için kullanılan topları, projektör” leri, telsizi havi zırhlı kısım. Bir hücum vukuunda bütün müret- tebat buraya sığınır. derinlerine inen muazzam silin- dirler kullanılacaktır. Zira her hangi bir sal vahut duba üze- rine kurulan bir meydan de- niz sathındaki dalgaların hare- 'ketinden müteessir olacak, '0- nunla beraber sallanacaktır. Halbuki silindirler o kadar de- rinlere inecektir, ki artık böv- le bir tehlike varit olamaz. Bu meydanlardan edilecek i- kinci istifade de sud Bir memleketi istilâ için üslerin - den uçan tayyareler buralarda inerek benzin depolarını iyice doldururlar, dinlenirler, ve bu mühim vazifeye taze bir kuv- vet ve malzeme ile giderler, İn- gilizler, Avrupa ile İngiltere a- rasına bunlardan kurdukları takdirde kıtaya ihraç yapma - nın çok kolaylasacağını söy- Jemektedirler. Tabii düşman hücümlarına karsı koymak için bu meydan- ların birer zırhlı kale gibi teç- hizi de icabedecektir. Bir deniz tavyare meydanında bulunan kı $ımları iyice anlıyabilmek için yukarıdaki şamayı dikkatle tet kik faydalı olur sanırım Şunu da ilâve edeyim ki, bu meydanlar heriüz tatbikat sa- hasına çıkarılmamıştır, ancak küçük modeller üzerinde tecrü- beler imei İtalyanlar Demir Topluyor ! arp içinde olan her millet H gibi İtalyada da bir çok #mâddelerin eksikliği duyulmak- tadır. Bilhassa mühimmat için kullanılanlar; bu arada İtalyada en çok yokluğu hissedilen ma- den, demirdir. Fabrikaların demir ihtiyacını temin için simdi meydanlarda parkların etrafında, heykelle - rin kenarlarındaki bütün de- mir parmaklıklar belediye ta- rafından sökülmekte ve verine tahtadan parmaklıklar yapıl - maktadır. Böylece elde edilen fazla de mirler de mühimmat fabrika” larına sevkedilmektedir. Bu isi «belediye yaptığı gibi, #yni za- manda ev sakinleri de evlerdeki süs mah olan demir parmakirkları söküp beledive- ve getirmeğe davet edilmişler- dir, Simdi İtalyada bir kısım halk mevcut demir parmaklıkları sökmekle diğer bir kısmı da yerlerine yeni tahta parmaklık- İar takmakla meşzuldürler. Bugünkü Harbin 1914 Harbinden Farkı Yazan: Sabiha SERTEL 914 harbi büyük sanayi dev- İetlerimin o muayyen top- rakları taksim (icin aralarında yaptıkları bir harpti. 1914 har. binin sonunda yapılan muahede- ler, milletler cemiyet, harbe karşı alınan tedbirler, galip dev» letler lehine halledilen, fakat da- vaların hiç birisini halletmiyen anlaşmaların iflisiyle neticelen- 20 senelik sulh devresi ikin- ci bir harbin hazırlık devresi ol. du. Bugünkü harp ayni sebepler» den doğmuş olmakla beraber, sa- hası 1914 harbi kadar dar değildir Bugün harbe giren devletle: bepsi dünya hâkimiyetini, zıddi- yetleri galip tek devletin lehine halletmek kararındadırlar. Tek taraflı muahedelerin, mil letler cemiyetinin iflâsından son. ra dün) devamlı bir sulh te- min elmek icin, dünyanm tek bir am altında birleştirilmesi fik- bugünün salıhta göze çarpan düsturu ve gayesidir. İngiltere harp sonu dünyasından bahseder ken, yarınki dünyanın düne ben. zemiyeceğini söylüyor. Amerika, bütün insan cemiyetlerine hürri- yet ve mukadderatlarına hâkim olmak esası üzerinde serbest bir nizam verileceğinden bahsedi- yor. Almanya, veni bir nizam İ- çinde bütün dünya milletlerinin birleştirileceğini ia ediyor. Ja ponya, bütün Asya kıtasını içine alacak beynelmilel bir vahdet- ten dem vuruyor. Bütün ba id- dialar, beseriyete huzur, refah, saadet, sulh getirmek için, kanlı bir harpten sonra erişileceği va- adedilen cennetlerdir. Bunların ne dereceye kadar realize edile- e hadiseler gösterecek- Fakat şimdi önümüzde mutlak bir hakikat olarak duran bir sey varsa oda bugünkü har. bin 1914 harbinden tamamiyle farklı bir mahiyet taşıması rbin sonunda 1914 harbi gibi vanın galipler lehine taksim eğine dünya nizamının ga- Tipler lehine dikte edileceğine, harpten mağlüp çıkanların hari- tadan silineceğine, tek bir nizam ile dünyanın idare edileceğine i- nananlar hala © ediyorlar. Bu harp, muayyen topraklar için a- çılmış bir harp değildir. Kısa 7a- manda bitecek bir harp değildir. Beşeriyet 1848 den 1939 a kadar tasfiye edilmiven hesapları tas. fiye ediyor. Iarbin blânçosunu gördüğümüz zaman, bugünkü muayyen kıymetlerle ölçtü müz hadiselerin, harp gayesi tamamen ztddma bir istikamette sekte ecele etmiyelim Bay Vâl& Nürettine, Eski ve yeni münskajaer aram- da bir münakaşadır, Hattâ ben yaz” şu bir münakaşa mevzuu olsun diye de yazmadım, Fikirlerime itiraz etti- niz, cevap verdim, Fakat cevap verir- ken dostlarımı yardıma çağırmadım, Bin dostunuz ayrı ayrı size mektup Könderirse, ben bu bin kişiye cevap mı vereceğim? Verdiğiniz cevapta imsa- mızden gayri bir şey yok... Münakaşs katarında da mı ters tarafa düştünüz? S.S. Maarif Mensupları Arasında Tayinler Istanbul erkek lisesi tabliye öğretmeni ve Vefa lisesi müdür muavini Rauf Bayender Ankar; Gazi lisesi müdür ve tabiiye öğ” retmenliğine, Sıvas ortaokul mü dür muavini ve tarih - coğrafya öğretmeni Zühtü Mete Karade. niz Ereğlisi ortaokul müdür ve tarih «- coğrafya öğretmenliğine Kastamonu lisesi almanca öğret. meni ve başmuavin Osman Fa rTuk Verimer Zonguldak. Çeli- kel lisesi müdür ve ye naklen ti mişlet Fuar İçin Hazırlıklar Izmir 25 (A.A) — 20 Ağuste! 1941 de merasimle açılacak olar Tamir enternasyonal fuarı hanr lıkları tamamlanmak üzeredir Fuara bu Sene de bir çok ecneb devletler, ecnebi ticaret firme ları ve memleketimizin en bü yük sanayi ve ticaret müessese leri iştirak etmekte ve yerleri şimdiden hazırlatmaktadırlar, Fuara iştirek ve ziyaret ede ceklerin her türlü istirahatleri 1 min edilmiştir. Fuarın devam müddetince futbol, güreş, deni cilik, atıcılık gibi müsabakals yapılacaktır.