24 Haziran 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

TAN Adres değiştir. Vee des) re Türkiye 750 . BAy kâtm ilk inkişaftma Bilalist der & bir Cihadıvuki İerinder endigeler İst sdamlerr ve ha? nin Sovyetlere gi yarârnda bulunabileceği anla” ete 4 Ame ika ve Janonyanın Sov- yet harbi o karşımdaki vaziyeti hakkında henüz Yükü Harbin Seyri : azar sabahı başlıyan Sev- P yet - Alman harbine ait olmak üzere gelen haberler ©- hemmiyetsiz bazı çarpışmaları, bazı ilerleyişleri ve hava Cuur - tuzlarını kaydetmektedir. Şim - kadar 80 Alman ve 110 yet tayyaresi tahrip edildi - bildirilmektedir. Bu neticeyi tabii görmek lâzımdır; çünkü Alman hava kuvvetleri harp Vaziyeti mevcul olduğunu bil- ren notanın tevdiinden iç sa- t evvel faaliyete geçmişler ve Sovyetlerin muhtelif tayyare öğedir taarruz etmişler. ir. Dünyanın en kuvvetli iki or- dusu arasında ciddi çarpışma - larm henüz vukua gelmediği mlaşılıyof. Japon askeri mahafilinin ka- haatine göre, Sovyetler hududa Yakm yerlerde muharebeyi ka- bul etmiyeceklerdir. Japony: Yetlerin büyük ve kuvvetli bir rdusu olduğunu ve harbin ne- esini o şimdiden kestirmek Wümkün olmadığım, o Alman kuvvetleri o Ukranyayı isgale muvaffak olsalar dahi, harp itmiş olmıyacağını ve Sovyet- lerin uzun müddet dayanabile- teklerini söylemistir. Harekâtın ilk inkişafına ait “lmak üzere akla gelen en muh- temel hareket, Sovyetlerin bü- ük fedakârlikları göze alarak petrollerini bombar - dman ve tahrip etmeleridir. Bir seneden fazla bir zamandır Almanyanın bu sahayı müdafaa *tmek için aldığı muhakkak o- lm müdafan tertibatı ve cok LOKMAK Deniz Banyosunun Mare Kendilerine (o güvenen deniz renları bütün yıl her mevsim. İe denize girebilirler. Onlardan tine göre kara- banyosu daha da Kiydalı olurmuş... Bu derece da- Yanıklı olanlar, tabii, pek müs- na, , Deniz banyoların o meysimi, İfhiz kenarının bulunduğu yerin İklimine göre değişir. Sicak ik- İtilerde deniz banyosu ımev: İha erken “başlar, iklim soğu- ukca daha geç... 4, Bizim iklimimizde karpuz ka- “Zu denize düşmeden önce de- ize girmemeli, derler. Karpuz “abuğiyle deniz ba; “alişan acemiler için n Tâstik toplar Tabut onlardan evvelki deniz ka- Yakları icat edilmeden önce, on- ai, için karpuzun & eerisini oya- w tekrar kapadıkta» sonra ka- ğa benzer bir sey yaparlardı ondan öyle derlerdi Fakat karnız k'buğunun Pevsimle mür veti inkâr edi- Yemez, Karpuz 'sbuğu bizim ik- himizde, yazı gün dönümün-| *A sonra denize düşer, Gün dö- İ lar, istedikleri gün deniz ban: çimi de kış olsim, yaz olsun oz rüzgârlı, fırtınalı günlere se- *» Gün dönümünden önce 6 sa az çok sicak olur Krikiidan isliflade — edilerek xçize girilirse zarar gelmez. #0 fırtanalı, rüzgürli havalarda, d ABONE 1400 Kr, 1 sene 2300 Kı DELİ Ecnesi Ecnebi 400 Kr.8 Ay EDö Kr 1500 .lısn . tay 800. miktardaki Alman avcı İayya - relerinin karşısında hu hareke- çin güçlük derecesi meydana çi- ar Akisler : ovyet - Alman harbinin S mukadderatı üzerine, iki devletin askeri kuvvetlerinden başka, âmiller arasında İngilte- renin, Amerikanın ve Japonya- mın alacakları vaziyetlerin mi- him tesirler. icra edeceği mu- hakkaktır. İngiltere o Basvekili Cirurehill, dün radyoda söyle - diği bir nutukta, Sovvet - Ak man harbi karşısında İngiltere hükümetinin vaziyetini pek &-| <ık olarak bildirmiştir. Mister Churehill, Almanya tarafından o taarrüza uğrıyan Rus milletine karsı derin sem- patisini şu sözlerle ifade etmis- tir: “Şimdi kana susamış şeririn makineleşmis * ordusumı yeni bir boğazlaşma, soygunculuk ve tahribat meydanına atması lâ- 3m geliyor. Şimdi zavallı Rus köylüleri ile işçi ve askerlerinin günlük ekmeğini ellerinden a- larak mahsullerini yağma ve sapanlarını işleten petrolü gas M k behiyet vermek sırası gelmiş bulumuyor.,, Mister Chorehili, Rus mil letinin kendini müdafaa etmek renin Sovyetlere her türlü tek- nik ve iktisadi yardımı yapa» nı mütte -| fiklerinden de istedi; Nagii imha etmenin hür insanların müşterek davası olduğunu beyan etmistir. Nazizm ile Bolşevizm arasın- da esaslı farklar bulunmadığını ve bu cereyanlara karsı nin, Hitlerizmi ezmek olduğü- mu ve gece, gündüz Almanya bombardıman edilerek, Alman milletine, beşeriyete tattırdığı ber acının tattırılacağını kati bir Tisanla söylemiştir. Mister Churehill'in bu mut- kunun, İngilterenin ve diğer di mokratik memleketlerin irti kâp ettikleri büyük bir hata; itiraf eden şu kısmı çok saya dikkattir; “Nari eşkiyasına, hemen he - men hicbir şeyleri vok iken, ha- zırlamıya hasldıkları harp ma- kinesini seneden seneye tekâ- ettirerek vücüde getirmek müsaadesini biz ve medeni âle- me mensup diğer milltler ver - dik... Filhakika, Versailles muah desi ve İngiliz - Alman askeri! işmal ve kontrolü altında elleri, | kolları sımsıkı bağlanmış olan Almanyaya, © zamanın İngiliz zimamdarları, — en büyük te Jike olarak gördükleri Bolşeviz- me karşı bir set olmak maksa- (Arkası 4 üncüde? HEKİMİN pi ENE Yİ hele havadaki bulutlar da kalın ve devamlı olursa deniz banyola- rına fasıla vermek zaruri olur. Eskiden, herkesin elinde küçü cük bir takvim bulunurken tak- vimler gün dönümü fırtınalarını önceden haber verirlerdi... Kar- puz kabuğu, o vakitlerde tak- vimleri okuyacak kadar okuma bilmiyenlere kolaylık olsun deniz banyosu mevsimine bir sem bol tutulmuş olsa gerek... Haziranın yirmi ikisindenberi gün dönmüş olduğundan, karpuz kabuğunun denize düşmüş oldu- ğunu görmedinizse bile artık rüz. gür ve fırtına ali olan mev-i sim gecmiş demektir... Bugünler- de gazetelerde kendisinden bah- settiren yeni kuyruklu yıldır ha- valarımızı karıştırıp, bir marifet! östermezse, artık bundan sonra hava uzun bir müddet sıcak de- vam edeceklir. Yeni kuyruklu yıldız, simdiye kadar tahmin edi lememis marifetler gösterirse.) « vakit kabahat takvimlerin de- Gil, hesap haricinde meydana er kan kuyruklu yıldızın kendisin- de olur.., Zaten deniz kenarında oturan- suna başlıyabilirler. Fakat bi. raz içerlerde oturup da banyo icin deniz kenarına gelenler, ban yolara baslamadan önce vileutla. rını yeni bir muhite alıştırmak üzere, denize girmeden önce bir, iki gün istirahat etmelidir. Modern silâhlarla teçhiz edilmiş olan bugünkü Sovyet ordusunda bir ışıldak grupu i Sovyet Ordusu, Dünyanın Hiç Bir Ordusuna Benzemez!. Askeri Tetkikler Tayyare, Tank, Top ve Malzeme Bakımından Kızılordu Dünyanın En Zengin Ordularından A Iman - Sovyet harbi şim- PA di bütün mezarları Avru. panın sarkına çevirmiştir. Al- manyanın askeri kudreti artık nun karşısında bulunan Sovyet ordusu hakkında pek az sey bi- liyoruz, Cünkü Sovyet Rusya, ordusu, donanması, ve hava kuv vetleri hakkında nadiren, o da müphem bir surette malümat Bu sebeple bu ordü hakkında hariçte birbirine y- maz bir cok dedikodular yapıl - miştir, Barılar: bu ordunun hiç bir askeri kiymeti olmadığını, buzları zebit kadrosunun nok- san olduğunu iddia etmistir. Fa- kat bütün bu iddirlar hic bir Zamanı hakiki ve esaslı bir bilgi. ye istinaden yapılmamıştır. Sovyet ordusu 1922 den itibaren tam manasiy! keri bir teşekkül halinde orga: nize edilmiye başlanmıştır. 1980 tarihine kadar bu orze- nizasvon ledricer tekâmül et- mis, orduda motörize teşkilât vücude getirilmiştir. Mesmafih 1930 dan sonra'bi- tinci, ikinci beş senelik sanayi- leşme plânlarının tatbiki esns- sında ordunun da mekanize kud reti son derece arttırılmıştır. 1929 da Sovyet ordusunun bevsir kuvvetiyle ölcü en mekanik kuvveti, er basma 2.6, 1930 da 3.07, 1933 be 7,74 olarak gösterilebilir, Sovyet ordusu- wun bu mekanik kudreti o va- kilki Fransız, İngiliz ve Ameri- kan ordularırın mekanik kuv- vetinden fazla idi. O vakitten- beri ise Sovyet ordusunun me- kunik kudret: havli artmıstır. Bu mekanik kudreti techizat ile fade etmek lâzım gelirse de- nilebilir ki, er basına 7.74 be Rirlik mekanik kudrete sahip 0. Tan bir ordunun binlerce en v8- ri sistem bomhardıman. takip, sün hafif dan uzun menzilli en ağır & lara kadar o binlerce topu var demektir. Sovyet Rusva her sene artan bir nisbette harn sanayi de getirmiş, erlerini yetistirmek icin hususi mektepler tesis et- miş ve askerlikle bir cok yori- kler yapmıya muvaffak olmus. tur. Orduda"motörize ve para- şütcü kıtalar bulundurmavı ilk tecrübe eden memleket Suvyet Rusya olmustur. Sovyet Rusyada askerlik mee- buridir. Her sene 19 yasına va- ran bütün gençler silâh altına alınırlar... Bu surttle ber sene 1,800,000 kisi askeri talim gör rür, Silâh altına alman erlerden üçle biri askerlik müddetini tam yaparlar. Askere davet edi- lenlerden yüzde beş ilâ onu çü- rüğe cıkar, Geri kalanı da ter- his edilirler, Askerlik müddeti 2 senedir. İhtisası olanlar süvas ri, topcu, veya hava kuvvetle- rine ayrılırlar, * Kızıldordunun Hususiyeti yn erlere askeri ders- lerden maada tekhik ve i bilgilerde öğretilir. Ve her erin orduda bir meslek sa- hibi olmasina itina olunur. 1934 te kızılorduyu teşki den erlerin 9:46 sı işci, “e 42 si köylü, “11 ide memurdu. Bi günkü kızılorduda mutlak ek- seriyet işeilerin elindedir. Kığılordüda son zamanu kadar zabitler erlerden ayrı bir sınıf teşkil etmezlerdi. Zabitlerin de çoğu zateh işti cocuklarftlır. Va- zife haricinde zabitle er arasın- da hiç bir fark yoktur. Yolda erler zabite selâm vermiye yıte- bur değildirler. Hattâ erler za- bitlerin sigarasından sigarala nı yakabilir, onlarla satranç oy. rayabilir, askeri klüplerde za- bitlerin aileleri ile dansedebilir. Türkiyenin Siyaseti Türk Zaviyesinden Mülalea Edilmelidir yn bir taraftan İngilte- reye bir muahede ile bağ- dır, Müttefiktir. Diğer yandan İngiltere ile muharip olan Alman- va İle bir ademi tecavüz mua hedesi imzalamıştır. Türkiye ve Almanya münasebetlerinin dost- ca inkişafı bu muaheden'n hede- fi Türkiyenin Siyasi vaziyetini bir taraflı ve yalnız bir cenhe- *İ den tetkik ederek mütalea etmek istiyenler bir türlü bugünkü rea. Wteyi izah imkânını bulamıva. caklardır. Halbuki en büvük ren. ite büyük harp sahası içinde Tür- kivenin fiili bir surelte harp ha-| ricinde kalması ve bütün muha. ripler tarafından hürmet ve tak- dirle karşılanmış olmasıdır. Türkiyenin bu manzarasım vücude getiren mili evvelâ, Tür | kiyenin harici siyaset prensiple rinde, sonrs da dünyanın iktisa- di, siyasi, ideolojik cephelerden dığı hakiki istikametlerde â. ramak lâzımdır. Türkiyenin herici siyaseti va- zihtir, sarihtir. Büyük barp son- rasındanberi Türkiyenin harici siyaseti şu prensiplere istinat et mektedir: I — 'Türkiye bir irişa ve imar memleketidir, TI — Türkive müstakil bir dev. lettir. Tl — Türkiye emperyalist de- gildir. Hiç bir emperyalizme yem olamaz. IV —Ti dutlarınd rkiye mi n fedakârlık Yazan: sa... Sadri ERTEM "Türkiyenin bu berici siyaset esasları re bir iç politika- arar budur ici münasebetle Türkiyeyi bir imar inemleketi ha: aza etmektir. Cüm-| kümeti bu prensipten asla fedakârlık etmedi. Türk hericiyesi Yirmi senedir! devletler arası münasebetimi bu zaviveden tetkik etti. Dost luk ve istilak o müahedeleri a ruh iie meşbudur, Birae- Türkiyenin müahedeleri en evvel Türk dehili peliti kasım, Cümhuriyet hükümetin ınkilâpcı prensiplerini de bulundurmalı ve ona göre hü küm vermelidi Esasen bütün mushedelerimi. zin ruhu Türk milletinin istiklâl ve Loorak bütünlüğü esasına da- vanmaktadır. Türkiyenin dabi! inkişafı bu prensİpi ona ilham et tiği gibi, dünyanın harp sonras” manzarası dâ kiyenin bugün kü fUl vaziyetinin nasıl olmas" lâzım geldii b €der. H arp sonrusı dünyasında manzara şuğure ia etmek istiyenler her| ül kan büyük devletler: Bun! 1919 muahedelerinin ebediliğini muhafaza icin bazı formüller ara- maşlar ve bu formüller bir zaman lar dünya sulhünü. muhafazaya| “79 hizmet ettiği için bu devletlerle sulh taraftarı olen devletler mu- #yyen bir devre, ve muayyer sartlarda işbirliği yapmıslardır. Milletler Cemiyeti politikası gibi !2 — Büyük barpten mağlây cikan, yahut galipler arasında ol. duğu halde tatmin edilmiyen ar- »ularâ sahip olan devletler: Harp sonrasında 1919 muahe delerinin tamamen ortadan kaldı. *İzılmasını istiyen revizyonist dev. etler bu indedirler Bu devletlerle galip devletler | arasındaki tezat gitgide büyük Sit uçurum halini aldığı icin 1939 harbi meydana cıktı. Muhsrehe nin kadrosu büzün 1919 galie | devletlerinin sefi volan “İngiltere ile revizyehistlerhii/sefiolan. Al manva arasindadır“hebin” süvih alan gayesi de İngiltere ile Almar xanın dünyanın her tarafında he- splasmasıdır. Türkiye 1918 de mağlüp olar *evletler arasında idi. Fakat re. vizyonunu bütün devletlerden evvel istiklâl harbi ile yaotı ve Uausanne sulhü ile acılan bir dev reden itibaren milli inkisafiyle müvazi olan dünya sulhü sivase- tipe taraftar oldu. 3 Harp sonrasi nizamları & sinde sosyalist bir devlet nizamı ,| Sin bir takım hususi taksimlere ... yı Biridir Sovyet ordusunu teşkil eden erlerin © 50 si, zabitlerin de $6 10 i komünist partisine men. suptur. Kızılordu muhtelif milletlere mensup insanlardan mürekkep #ir. İçlerinde Sovyet Cümhuri- retlerine mensup her milletten insan vardır. Türkmen, Kırgız, Tacik gibi. Sovyet ordusunun hazeri kuv veti 2,000,000 dur. Bugün Av- rupa kısmında yapıdan kısmi seferberlik yüzünden silâh altın da bulunan askerin mikdarı 5,000,000 tahmin edilmektedir. Umümi seferberlikte (Sovyet Rusyanın cikarabileceği kuvvet mikdarı 20.000.000 dur. Bu küvetin 12,000,000 u müallemi ihtiyat kuvvetidir. Sovyet ordusunun 10,000 tân| kı, 50,000 tayyaresi bulunduğu tahmin edilmektedir. Masmafih bütün askeri mütehassısların it tifak ettikleri nokta sudur: Kır zılordu, tayyare, ank, top ve malzeme bakımından dünyanın en kuvvetli ve en zengin ordula: rından biridir. Orduyu teskil e- den gençlerin hepsi komünist rejimi içinde yetişmiş iman kimselerdir. Bu sebeple kızılor- duyu 1914 teki Çar ordusu ile mukayese etmek mümkün de- Bildir. vardır. Bu devlet Sovyet Rusya- dır. Bu devletin geopalitik ba- kumardan olsun, ideoloji bekimin. dan olsun bir çok düşmanları var. | dır. İ Bu devlet, harp sonrasın. da 1919 muahedelerinin husule getirdiği bir takım hususiyetlerir izlerini taşımakta idi. Harbin Geçirdiği Seyir Yazan: Sabiha SERTEL Tr harbinin arifesinde, har- bih merkezi Avrupa ve Şarki Avrupaya, yayılacağı ka- naati hâkimdi. Chamberlain, har bi garpten şarka nakliçin, AL manyaya merkezi Av dakârlıklar yaparak, yanın, Cekoslovakyanın ilhakıns müsamaha ederek Almanya, Fran sa, İtalya, İngiltere arasında bir dörtler paktı vücüde getirmek e melinde idi, Hattâ Afrikadan Bel. çikanın, Holandanın, Portekizin Fransanın müştemlekelerinden fe dakârlıklar yaparak şarka doğru harpte seyirci kal- takip etti. Fakat hiç bir devletin müstemlekeleri ni vermiye rıza göstermemesi. garp devletleri arasındaki men- faat zıddiyetleri, bu anlasmıya imkân bırakmadı. Harp, hem ka, hem garba doğru yayılmak is- tikametini aldı. A İngiltere fedakârlıklarla vazi- yeti kurtarmak imkânı olmadığı» nı gördükten sonradır ki, Sov kat di. Harbin faşist devletlerle So yeller arasında cereyanm yor, müzakereleri uzatarak manya ile anlasmıya çalışıyordu. tlerle müzakereler devam sıralarda Chamberlain 19 Mayıs 1939 da Avam Kamarasın- da verdiği nutukta: “Almanya tarafından mantiki ilhamlarla yapılıcak teklifleri, diğer milletleri tatmin edecek usulleri, bugünkü eti değiş. tirecek mahiyette dahi olsalar, münakasadan © çekinmiyeceğiz dedi. İngilterede halk, hattâ mu: ları, Chamberlain'in bu siyasetir muhaliftiler, Sovyet Rusya ile mak istiyorlardı 4 * Müzakerelerin uzayıp gitti; bir sırada 21 Ağustosta Tüss #ansı bütün dünyayı hayretlere düşüren bir haber nesretti, AL manyanin teklifi ile Sovyetlere Almanlar arasında demi tecavii? vaktımın — aktedildiği Sovyet Alman Avrupa siyasetinden tecr ovyetlere tevcih emelivir aplarla yaptıkları müzakere nr hic bir neticeve varmadığı hir sirada, tecerrüt mevkiinde kalan Sovyetlerin Almanya ik aşmasını icap ettiren şartlar İ e yapıldı. Sovyet Rusya de mokrasilerle anlasamadıktan sor ra, barp tehlikesini kendinden w zaklaştırmak, O empervalis' harbe karışma için bitara kalmayı tercih e * k * Harp faşist devletlerle demok. rasiler arasında bugüne kadar © lan seyri takip ederek geldi, Bu gün 21 Ağustos » Sovyet- lerle Almanlar arasında imzala- nan ademi tecavüz paktına rağ- men Sovyetlerle Almanlar arasın da harp başlamış halunuyor. Bu harpte demokrasilerin alacağı tavır ve hareket herkesin merak 'a beklediği bir hadise idi. Mix ter Churehill'in evvelki sksam nutuk, Chamberlain'in Nasıl ki bu muâhedeler Avrus| pa haritasını Almanyanın ve| mağlüpların kımıldanmaması i-| tertiplere tâbi Lutmus ise bir van dan da Sovyet Rusyayı harekete geçirmemek icin etrafa bir takim 6 devletler kurmustu, Bu devletler âdeta galiplerin sörke Taşma müzekerelerinin seyir içinde demokrasilerle Sov birlestirdiğini ifade edi sor, Simdi dünva | siyaseten ik sepbeye ayrılmı » Bir ta faşist âlem. diğer tarafta denek rasiler ve Sovyetler âlemi, Har bin neticesi doğru birer ileri karakolu idi. Bu| deri karakol devletlerde birinci | faktör harici siyasetti, Sovvet Rusya, Al ya Versailles sul hünü sarstığı zaman ona bir a- demi tecavüz muahedesi ile yak- laştı, Sovyet Rusyaya ait 1919 ta mimlerini veniden tamim etti Fakat bugün o, hem nasvorel s0. valizm ile, hem de liberalizm ile tezat halindedir. ri 4 — Büyük harp sonrası Tan vücude getirdiği ve ni bir devletler manzumesi var- dir: Milli kurtuluş devletleri, Bo devletler müstemleke olmaktan yarı koloni şartlara tabi olmal tan silâh kuvvetiyle kurtulma tadırlar, Bu devletlerin basıfde istiklâl harbin yapan Türkiye vardır. Bu devletler kuvvetli bi ie politika takin etmekte ve hari. <İ siyaseti dahili politikalerin? “âdim bir hale kovmaktadırlar Bu siyasetin formülünü sar muvazenesi #e sörülmemis, mahiyeti tama Yı hir harbin merencehe Yuhuz Avrupa değil leri eski kalıplar ve eski ölcü lerle ölçmek. yanlıs hükümler et karmak demektir. Bu iki #lemii mücadelesi, asırlardanheri birbi “ine girift olmus meseleleri, mü <adeleleri. zwddiyetleri ünden balledecek bir harn mahiyetinde 4ir. Temenni edelim bu, bütü nsanlara sulh ve huzur getirecel dlendele ales, Bergamada Yıldırımdan Bir Kadın Öldü Izmir, 23 (TAN) — Bergama rın Cuma köyüne yağmur esn unda bir yıldırım düsmüs ve £ asında bulunan Sıdıka nâmni sartları ile tayin eden Türkiye dir, Mili kurtuluş devletleri, kim- se kendilerine catmadıkça mü cadele etmezler. Sulh taraftarıdırlar, Büyük empervalist eril genç bir kadın vefat etmiştir ——— İzmir Valisi Ankaraya Gitti Izmir, 23 (TAN) — Vali Fus see arla bazı vilâyet mese üzere bugun