24 Mayıs 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
GÜ LTü Siyasi ve Edebi Haftalık Gazete Çıkaran HASAN TANRIKUT k sayısı Hilmi Ziys, Nurullah Ataç. Celâlettin Ezine; Sedri Rahmi, Ahmet Muhip ve diğer bir çok gözide muharrirlarin makale, hikâye ve şiirleriyle 10 Büyük gazete sahifası halinde Bugün ÇIKDI. TAN v ISTANBUL, Anka Cumartesi MAYIS 1941 İdesi TELGRAP, TELEFO! ALTINCI YIL — Ne. 2070 5 KURUŞ N;* ISTANBUL 0, 24318, 24219 JAN GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ Yüzde 5 Faizli Hazine “Kaşı sir Tahvilleri Çıkarılacak Safhadadır Resmoda Süngü! Muharebeleri Devam Ediyor sa gr Bu Tahviller, Banka ve Şirketlerin Ayırmakta Oldukları Karşılıklar ve İhtiyat Akçaları i Mukabilinde Bu Müesseselere Verilecektir | Tİ i il Maleme Mintakasında| Almanlar Tutundu | Ankara, 23 (TAN Muhabirinden) tedavil sermayeli teşekküllere, 3659 sayılı kanu na tâbi müesseseler ve imtiyazlı şirketlere tekaüt sandıkları veya tekaüt ve yardım sandı meclis ruznamesine alınmıştır. Lây i lan ödiyecekleri tekaüt aylığı veyu tazminatına || menlerde aldığı son şekle göre, banka lerin ayırmakta oldukları karşılı akçeleri mukabilinde ve! kâletince yüzde beş fali kuponların muhtev lecektir. Umumi veya mülhak bütçe dare ve belediyele, | sermayesi bunlar tarafından temin olunan edilen dairelerle husu: ıklar ve ihtiyat | ve yapmıya me normal idare m paralarını bu tahvillere yatırmıya mecbur tutu» eebur oldukları yardımlara ve nasraflarma kâfi miktardan fazla lacaklardır. Mezkür sandıklar bu tahvilleri ter- idare ile lardır, hin edemiyecekleri gibi olursa olsun hiçbir muamelede kı mahiyet ve sekli her ne k , İngiltere Vichy'ye Karşı i Cephe Alıyor İngilterenin Fransaya kargı tatbik edebileceği tedbirler vir. 1 — Amerika 8 nizlerde illerinde ve de mile- 3 — Suriyeyi imamlar adalarIa meşgul oldu çin bu hareketin kolaylıkla başu- rılması da mümkündür, M. Zekeriya SERTEL ğesz Hariciye Nazırı Mister m Eden, evvelki gün Avam Kamarasında Vichy hükümeti - hin aldığı son vaziyet karşısın - dâ İngilterenin hareket hattını izah eden mühim beyanatta bu - lunmuştur, Mister Eden bu be - yanatında Vichy hükümetine şu ihtarda bulunmuştur" “Ingiliz hükümeti Vichy hükü- metinin hareket ve icraatını göz önünde tutmıya mecburdur. E- ger Vichy hükümeti düşmanla ilân edilen iş birliğini tatbik e - derek harbi sevk ve idaremize zarar verecek veyahut düşma - nın harp gayretine yardım ede - cek bir harekete kalkar veya böyle bir harekete müsaade e - derse, düşmana nerede Ta: orada hücum için kendi, k tabii olarak serbest addedece - ğiz ve artık askeri plânlarımızın tatbiki hususunda Fransanı Itında bulunan kısmı ile bu- an kısmı arasında hiçbir fark gözetmiye kendimizi mecbur addetmiyeceğiz., Bu ihtar, Ingilterenin artık sabrı tükendiğine delâlet eder. İngiliz hükümeti, yeni bir düş- man daha kazanmış olmamak, Fransaya Almanya tarafına geç- mek için vesile ihdas etmemek, ve mütareke aktedildiği zaman Fran siz istiklâline hürmet edileceğine dair verilen sözü tutmuş olmak i- çin Vichy hüküemtinin İngiltere lehine müteveccih bütün hare- ketlerine karşı müsamaha ile mu kabele etmeyi tercih etmişti. Fransız fabrikaları Almanya i- çin tatık, tayyare ve harp malze-| imesi yapmak suretiyle Alman - yanın harp gayretine yardım edi- yordu. İngiltere ses çıkarmadı. .Cenubi Amerika ve şimali Af- ül nsız vapurlariyle ve yla Almanyaya mü- him miktarda harp sanayiinde kullanılacak ham madde getiri - liyordu. Yalnız geçen sy Alman - yaya sevkedilmek üzere Mar ya limanlarına çıkarılan hami yn denin miktarı 180 bin tonu bu muştu. Hele imali Alman hatp sanayiinin şiddetle muhtaç olduğu bir takım maden cevherleri getirtilip Almanyıya sevkolunuyordu. İngiltere bunu da müsamaha İle karşıladı, itiraz va üslerim Almanlara Bununla da kalmıyarak Suri ordusunun stok malzemesindeğ bir kısmını Iraka giri (Devamı; Sa. 5, 0 Afrikadan | İ razi iğ ela Ml A.Darlan'ın Fransızlara ! Bir Hitabı "Hitler Bizden Ne Harp İlânı, Ne Filoyu, il Ne de İmparatorluk Toprağını İstedi, ve $ tercih mev- zuubahistir. Biz yasamak şık- kini tereih ettik.,, Vichy, 23 (A.A: Başvekil muavini Amiral Darlan, bugün Fransız milletine hitaben bir nu- tuk söyliyerek demiştir & “Setimiz Mareşal Petair, İlit - lerin davetine kendisinin rizasi le icabet ettiğimi ve Alman Gev- let reisi ile yaptığım görüşmenin gerek hükümet, gerek kendisi ta- rafından tasvip edildiğini size da- İha evvel söylemiş bulunuyor. İ Hitler benden filomuzun teslimi- (Devamı; Sa. 5, “Garbi Akden i va —| hakkında Vaşingtonda tam temi Darlan Fransız harp gemisinde Amerikaya I Verilen Son Teminat Berlin - Vichy İşbirliği | | Şamil Değilmiş! | — i Dakar'ı Takviye Ediliyor nildiğine göre Amerika, Fransa- nın Almanya ile yapacağı iş liğinin garp nısıf küresine samil bulunmıyacağı hakkında Vichy hükümetinden resmi teminat al- r. Mâamafih Fransız - AlJ- man işbirliğinin mütareke anlaş- ması İcaplarına inhisar edeceği Dat alındığına dair beyanat bulunulmamıştır. Söylendiğine| #öre de Vichy tarafından böyle | bir teminat verilincive kadar) ransaya Yiyecek maddesi gön- derilmiyecektir. Nİ (Devami: Sa. 5, Sü, 5)İ Bugün 6 ıncı Sayfamızda il hazırlandığ nı anlatacak ve bugünkü Amerikayı tanıtacakt sabassammee emme seme0. sunsa naane varr meeemee0 heserurenamaMesskas semer , Almanlar, Tayyare | / İngiliz Tebliğine Göre İvattakıyetle tetevvüç etmis, f Garp Nısıf Küresine |r n Müdafaası |» Vaşington 23 (A.A) — Öğre-|* iz Haritası Garbi Akdeniz havzasını gösterir renkli bir haritayı bugün son sayfamızda okuyucularımıza takdim ediyoruz. Akdeniz muharebesinin muhtel bu haritadan takip etmek mümkündür. Kesip saklamanızı tavsiye ederiz. AMERİKA HARBE NASIL YAKLAŞIYOR? Birleşik Amerikanın harbe fiilen müdahale etmesi ihtimali dünyayı meşgul &den, başlıca meselelerden biridir. Yakında neşrine haşlıyacağımız bir seri makale, size, Amerikanın muazzam kaynaklarını nasıl seferber etti; İle Asker Sevkine | Devam Ediyor Kandiyadaki Almanlar İmha Edilmiştir ire, 23 (A.A) — Orta Sari umumi rgâhının bugünkü tebliği: Giritte: Dün bütün gün ada, düşman tarafından bir te- raftan “parasütçülerle, diğer ta- n havadan nakledilen asker- iden kıtaat indirmek cin musnnidane bir gayretle ya- pılan şiddetli hücumlara sahne olmustur. Düsman muvakkaten Kandiva ve Resmo'da tutunmıya muvallak olmussa da şiddetli süngü muharehelerinden sonra, Alman müfrezeleri imha edilmiş. tir. Simdi bu İki m e de va-| zivet memnuniyet vericidir. Dün gündüz Maleme'de mu- kahil taarruzümuz kısmen mu-) kat dahs sonra düsman bu meye mühim miktarda takviye kuvvetleri indirmiye - muvaffak olmuştur. Harekât devam etmek Alman zaviatı da gösterecek - tir ki, Britanya ve İmparatorluk kuvvetleri hicbir zaman bu ka- dar güzel döğüsmemistir. Kan- diya böleesinde Yunan kıtaları da vek büvük bir kahramanlık- la döğilemektedir. Paraşütçü akum gece, gündüz devam ediyor 23 (AA) Gi , Welles'in fanta rine benziyen hayret verici zara — arzetmektedir: afındaki sema, acaip yyarelerle, ziezaklar o yaparak e İnen parasütcülerle ve mah- bir mevdanda yere inerk bir Suda yareleri ile doludur. Par- calanan Alman tavvarelerinin enkazı, yerdeki Alman askerleri fından büyük bir süratle kal kerler, meydanı, baska iayvare- | lerin devamlı dalgalar © halinde| muvasalatına o hazirlamaktadı motörleri dalma hareket de kalmakta ve bu şüretle, as- kerleri meydana cıkarır cıkar - maz, veni askerler almak üzere Yunanistana hareket etmekte - dir, Harekât, bütün gece de dev; etmektedir. Gece, gökvüzü lişekleriyle, zivadar İzler bira- kan kursunlarla ve İngiliz do- manmasının veiektörlerivla av- (Devamı: Sa, 5.Sü,h safhalarını ve hummalı bir Girit sularında cereyan etmekte olan şiddetli muharebelere iştirak eden Ingiliz donanmasına men sup hafif cüzü tamlar Akdenizde son süratle seyir halinde Girit Harbinde İngiliz ve Almanların Leh ve Aleyhindeki Noktalar (ASKERİ MÜTEHASSISIMIZ YAZIYOR) Girit muharebesi bütün düny #skeri mütehassıslarının dikkat ve alâkasını üzerine toplamistı Çünkü "bu muharebe, simdiye | kadar tarihin kaydetmediği ye: bir harp sistemi ortaya çıkarmış. tir, Cünkü bu harbin neticesi, şağı Yukarı, Şarki Akdenizin mu kadderatını tavin edecektir. Al manların Giridi işgal etmesi, as- bakımından dikkate sayan! e Milli Müdafa bir hâdise olacaktır. Ayai zaman da Giridin Alman eline geçmesi, İngiliz donanmasının İskenderi- ye ve Hayfa üslerinden serbestçe istitade edebilmesine mâni ola - caktır. Giride yerleşecek Alman Stuka tayyazeleri Şarki. Akde - nizde İngiliz donanması idin hü- yük bir tehlike teşkil edecektir. (Devamı: Sa, 5. Sü, 4) ihtiyaçları için Hükümet, Meclisten 83,000,000 Liralık Fevkalâd Ankara, 23 (TAN Muhabirin- den) - illi Müdafaa ihtiyaç- larına saxfedilmek üzere hükü - met Büyük Millet Meclisinden| 83 milvon liralık fevkalâde tal sisat istemiştir. Buna ait kanun lâyihası bugün Büyük Milet Meclisine takdim edilmistir. Lâ- viha. bütce encümenine sevke - dilmiştir. Meclisteki müzakereler 23 (TA Meclis £ Can iyaseti de loplanarak Türk ceza nunda tadilât yanılması hakkın: | daki lâyihanın müzakeresine bas! lamıştır.. Âzadan bazı kanununda silk sık ted wlan bu tadilâta ihtiyac olduğu- nu, €sssen Adliye Encümeninin de hükümetin bu nokt: Atina Büyük Elçimiz Avdet Ediyor Ankara, 23 (Radyo gazetesi) — Hariciye Vekâletinden Atinsda Türkiye büyük elçisi Enis Akây- geni “Sizin ve büyük elçilik me - murlariyle ailelerinin ve tensip edeceğiniz kimselerin Türkiyeye avdeti için devlet denizyollar idaresinin “Ankara, vapuru #is edilmiştir. Almanya hükümeti nezdinde icsp eden teşebbüsat ya pılmıştır. 29 mayıs perşembe gü- nü İstanbuldan harekeli mukar- ver olan Ankara vapurunun emni ati için ayrıca Ingil- ya ve Talya ile te - maslar yapılıyor. Şimdiden hazır lanmanız ve tertibat almanız mu. vafık olur.,, e Tahsisat İstedi iştirak eyled âyihanın o müstaceliye a temiştir. Meclis umum heyeti, bu nök- İni azara iştirak eylemiş ve lâ - vihanın Girit Önünde Tayyare İle Donanma i Çarpışıyor Alman İddiasına Göre İngiliz Filosu Ağır Zayiata Uğramış! —— Denizden Sevkiyat Teşebbüsü Önlendi Ankara, 23 (Radyo gazete - si) — Girittş askeri harekâtın inkişafı hakkında henüz esrar- perdesi kalkmış değildir. Alman. lar bugün de ketümiyeti muh faza etmiştir. Yalnız İngiliz do- ranmasiyle Alman hava kuvvet- eri arasındaki müsademenin €- hemmiyetini resmi tebliğlerinde ve radyo konuşmalarında tel rüz ettirmekle iktifa eylemiştir. Almanlara göre, İngiliz doni ssımn bu harpte uğradığı za- yiat, bu donanmanın istikbalde denizde ooynıymecağı rollere tesir edecek kadar fazladır. Londra radyosu, Alman hava kuvvetleriyle İng donanması arasında ehemmiy bir harp olduğunu ve bu harpte İngiliz donanmasının kısmen zarar gör parak hükümetin teklif ettiği ta- dilâtı kabul etmistir. düğünü kabrl etmekle beraber, (Devamı: Sa. 5, Sü, 1) Yazan: R ye efsaneleri arasında, fozla yaklaştığı göre bu marifet mıştır. Bugün erer bir hakikat oldu. Şimdi or, küm sür tasi,, si gibi vurmakla sonu geli Yarın harp bitince okuyacağı (GÜNLER GEÇERKEN 7) Harp Sonrası Neşriyatı efik Halid , balmumudan kanat takarak göke yükselen, fakat babasının nasihatini dinlemeyip güneşe in de kayalara yuvarlanan İkar', bir rivayete Giritte yapmış ve o felâkete de ayni adada uğra idin semasında bir, beş değil, binlerce İkar' uçup düşmektedir. İnanılmaz bir masal, fennin yardımiyle akil gü; ada korkunç bir paraşüt akım hü yor. Sonbaharda Çekmece civarındaki bıldırcın “curna miyen mdithiş bir İnsan avı! mız heyecanlı hâtırat kitaplarında Giride yaralı inen, ormanlara saklanan, takiplen kurtulmıya ça balıyan ve tüyler ürpertici vakalardan sonra, nasılsa canını kır tarmıya muvaffak olan bir paraşütçünün de hikâyesini bulacağız. Ya, Afrika çölleriyle Habeş dağlarında vukua gelen muharebe lerde açlıklara, susuzluklara, yerlilerin hücumuna uğrıyan ve te davi edilemiyen yaralarının, ilâçsız bırakılmış zehirli sıtmalarının ttremeleri içinde, silâhmı kullanmıya çalışan subay ve erle. rin hâtıraları? Her dakika, bu yerlerde münferit ne fedakârlıkla iyor, beşer takati dışında sanılan ne tahammüller gös- azetelerde ve radyolarda dört cümle ile yazılıp söylenen ufak tefek, fakat hesapsız deniz, çöl, orman facialarının tufsilâtm, nimden, hayal kuvvetiyle tamamladığım zaman “Yarın için rrular",, diye söyleniyor ve beşeri me bakarak vücudümün ürprdi. ğini duyuyorum. Bunları harp deyam ederken düşünmek pek korkunç... Lâkin, yarın sulh devri gelince, top ve bomba sesleri kesilmiş bir dünyada, ocak başına geçip endişesizce okuyabilen. ler ne mutlu! Yazık ki, eskileriyle kıyas edilemiyecek derecode, ne kada müthiş olurlarsa olsunlar hiçbiri yine - geçen harp sonu nesriya- Unda tecrübe ettiğimiz gibi - haris ruhları harp sevdasından ko rınıya yaramıyacak, insanları da harp uteşine sürüklenmekter alakoyamıyacaklır; yani bir ibret dersi yerine geçemiyecektir. ime İndi
