2 Mayıs 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

CUMA 2 İSTANBUT. Ankarn Caddesi 102 TELGRAF TAN, İSTANRUT TEV EYAN. samim SATAR, 74118 MAYIS ALTINCI YIL — No. 2043 1941 5S KURUŞ GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Çocuğunuza verebileceğiniz en kıymetli hediye YALNIZ Çocuk Ansiklopedisi Olabilir. Cünkü bütün bediyeler unutulabilir. Fakat ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ da izini bur FIYATI (K İ Çocuğun bütün bayatın- ir. V TRANTR. ' Istanbuldan Ayrılanlar Karadeniz Havalisine İlk Kafile Dün Gitti kafile; i teşkil eden yolen Tardan bir kısımı rıhtımda ve hareket etmek üzere olan vapurda Kendi 'arzulariyle Anadoluya | gideceklerden ilk parti, dün iki vapurla gitmişlerdir, bunlardan birinci kafileyi hâmil Tırhan va- puru saat 15 te İnebolüya ve i- kinci gartiyi götüren Aksu va- puru Sânt 18 de Zonguldağa ha- )reket etmiştir. Evvelce beyanname aldığı ve birinci ve ikinci partiye dahil ol. mak üzere bileti de verildiği hal BERLİN'İN TEHDİDİ Harp Sahasına Giren Amerikan Gemileri de Torpillenecek de dün bazı kimselerin son da kikada hareketlerini tehi leri görülmüştür. Bu gibiler hak- kında tatbik edilecek müsmeleye dair bugün vilâyette toplanaca bir komisyon tarafından kat Tar verilecektir. Dün gidenlerin vapurlara hi meleri ve eşyalarını yerleştirme- leri tam bir intizam içinde ol - * muştur. (lerkesin Gözü Amerikada Am tereyi gi- ika boş durmuyor ve ip ki mak için elinden geleni yapmak» tan, hatâ Almanya ile harbi gö- pe almaktan çekinmi yunu unutmamalıdır ki, Yardımı en kesif haddini ancak 1082 senesinde bulacaktır. Onun İçin da yl da demokrasilerin bü- Yük © müşküllerle çarpışacakları Yildir. ——— M. Zekeriya SERTEL ingilter.de dahil olmsk zere herkesin gözü Amerikada. Amerikan yardımı ne oldu? Ni- ye hâlâ gelmiyor? Bu yardım müessir surette ne vakit başlıya- caktır. Şimdi herkesin sorduğu sual budur. Çünkü İngilterenin ve demokrasilerin harbi kazanması artık tamamen Amerikan yardı- mursn bir an evvel bütün kudre- tiyle başlamış olmasına bağlı gö- rünüyor, İngiliz Başvekili Mister Cbhurehill bile iki üç gün evvel i- rat ettiği nutukta Mısır ve Akde- niz harbinin ikinci derecede ehem. miyeti haiz olduğunu, kat'i ne- İicenin ancak Atlantikte kazanı- İacağını söylerken, bu harbin de Amerikan yardımı ile kazanılabi- leceğini ilâve etmekten çekinme- mistir, Şu halde bugün herkesin öğ- rTenmek istediği şey şudur: Amerikanın İngiltereye yardı- mı bugün ne vaziyettedir? Bu yardımı tesri ve tevsi için neler yapılmaktadır? Amerikan yardır mi ne vakit harp üzerinde mü- essir bir rol oynıyabilece. #öre- ceye veracaktır? Amerikada “kiralama ve ödünç verme” kanunu çıktığı günden i- tibaren yardım derhal geniş bir şekil almış, ve bu yardımm testi ve tevsli için bir çok tedbirler a- nmıştır: 1 — İlk yapılan iş Amerikada mevcut bulunan bir cok harp) mulzemösinin derhal İngiltereye| nakli olmuştur. Bu malzemenin| cinsleri ve mikdarı hakkında ma- .. . . Kiel,, Deniz E ima erimez yn w Üssü Tek öne yerimiz ye w Wssu Tekrar metinde olduğu ilân edi istir, | 2 Ame k li a B b I d yu EN İn sombalandı kalaği l Maltaya da Şiddetli milerine açık bulunduğu ilân e| Bir Hücum Yapıldı dilmistir. rudan doğruva Amerikan malze! muşlardır. Diğer hedefler Berli mesi petirilehilereğini gözönünde | Hamburg ve Emden lman bulan 22 İtalyan, 2 Alman, 39 Bu tedbirin ehem: Londra, | (A.A.) — “Tebliğ, bulundırrmak kâfidir endüstri tesisatlarıdır. Tayyare- mağtı ktanı i Finlanda'ya i Çıkarılan Nazi Kıtaatı Transit : Olarak Şimali Norveç'e merikan Gönderiliyormuş! Vaşington, 1(A. A.) — Fin- lândaya Alman kıtaatı geldiğine dair “Pravda” gazetesinde çıkan Karakol — Sisteminin haberler hakkında Finlandanın Amerika sefiri demiştir ki: Senişletilmesi Çok | “Piihakika bir mikdar Alman ! a ki «.p:. İaskeri Abo limanına gelmistir. Tehlikeli Bir Tedbirdir | Bunlar Norvecin şimalindek. kı Berlin, 1 (AA) 2” Yür tes taatr değiştirmek için giden as- mi bir kaynaktan bildiriliyor: kerlerdir ve Finlanda ile Alman- d r ya arasındaki anlaşma mucibince, | An rini Menarekine, transit olarak geçiyorlar. Alman erikan donanmasının devriye lk lâhlı değildir, yekün: faaliyetlerine" dâlr Roosevelt ta-| 4“epe ehli değildir, yekünu rafından gazeteciler toplantısın. 13 bini geçmiyor. da yapılan beyanata karşı alâka, | A/man - Fin anlaşmasının sızlık gösterilmektedir. mahiyeti nedir? Berlin (siyasi mahfillerinde ildiş i Londra, i (A, A.) — “Reuter”: Kava dildikine ören bu mesele | Alman nakliye gemilerinin Pm- yi Alman basri KAİ derneede| tandada Abo'ya asker çıkardığı bakkındaki haberlere da'ra Lon- ya harp mıntakası hakkında vak- tiyle kati beyanatta bulunmuş a i sey ye li olduğundan siyasi sahaya da gü, | , Ancak. Alman ilanda unda, ile bir anlaşması yaşi yoktur. e. gez gl laemş mpeibince Almanlar Pet samo'ya ve oradan da şimali Nor- (Devamı: Sa, 5, Sü, 2) Japonlara Göre Almanyada Danimarka gemisi zaptedilerek İncilizlerin emrine verilmistir. 3 — Kizıldenizin Amerikan ge- lamak icin. Afrika ve bilhas-İDün gece büyük tayyare tesek- sa Mısırdaki İngiliz ve İmparator. | küllerimiz Kiel deniz üssüne ve luk kuvvetlerine, bu voldan du #-) diğer hedeflere taarruzda bulun- 4 — Groenland adası Amerikan | lerimiz hiç zayiat vermemişler - himayesi sItma abnmıstar. Bu dir. Diğer bir teşekkül Holanda da Amerikadan İneiltereve uca-| açıklarında düşman gemilerine hücum etmiştir. Norveçte telsiz slasyonu bombardıman edilmiş- tir. Bir tayyaremiz üssüne dön- memiştir. Tek gidecek tavyareler için bir menzil vazifesi görecektir 5 — Bütün Amerikan san» seferber edilerek istihsalâtm bir kac misli arttırılması kararlaş- mıstır. Avni zamanda Amerikan sanaviinin faaliveti ile İnmiliz sa, mayiinin faalivetini koordone et Devamı; Sa; 5, Sü. 1) Londra. 1 (A.A) — Amerika da yapılan o Habük tayyareleri dip ece Fransanın şimalinde (Devamı Sa. 5, Sü, 4) ettik-| ir İngiltere - İrak İhtilâfı Büyüyor İrak Hükümeti Basraya Yeni Kıtaat İhracına Müsaade Etmedi Buna Rağmen Yeni! Kuvvetler Çıkarıldı —— İrak Kıtaları Bir İngiliz Hava Üssüne Doğru Yürüyor Londra, ITA, A.) — “Reuter” Bağdattan Londraya gelen haber- ler İmparatorluk o kuvvetlerinin raka çıkması üzerine bazı müş- külüt tahaddüs ettiğini göster. mektedir. Bu kıtalar ihraç &dil- meden evvel mevcut İrak - İn-| Şarki Afrikada İngilizlere teslim olan İtalyan askerlerinden bir ka file cephe gerisine sevkediliyor | giliz anlaşması mucibince müna- kale yollarınm açılması icin İrak hükümetinin muvafakati alınmış- tı. Gelen kıtaları tamamlamak üzere “yeni “İngiliz kuvvetleri yakında ihraç edileceği bildiri diği zaman İrak hükümeti bir- denbire vaziyet almış ve ilk ihraç edilen kıtalar İrak toprakların dan geçerek Iraktan ayrılmadan evvel yeni İngiliz kuvvetlerinin rac edilmesine müsaade edemi. yeceğini bildirmiştir. İngiliz hü- kümeti iki memleket arasında münakit muahede ile temin edil- miş haklarına halel getirilmesine müsaade edemiyeceği cihetle ih- rac hareketine devam edilmis ve mevzuubahs olan yeni kuvvetler reketi hadisesiz yapılmıştır. Bununla beraber İrak ördusü- nun bazı kuvvetlerinin yaptıkla- rı tecemmüler Basranin 100 kilo- metre garbindeki Habbaniye ha- va üssünü tehdit eder mah te sayıldığından hadiselerin önüne geçmek üzere bu kuvvetlerin çe- kilmesi İrak hükümetinden ısrar- la talep edilmiştir. Propaganda müdüriyelinin neşrettiği tebliğ Bağdat, 1 (A. A) — İrak pro- pazanda müdüriyeti aşağıdaki tebliği neşretmiştir: Bazı İngiliz| kuvvetlerinin İraktan trensit ola- rak geçmeleri için Basraya çık- masma müsaade etmek sure'jyle İrak hükümeti İngiliz - İrak mu- ahedesi hükümlerini tatbik et- mek saygısını göstermistir. Fakat İngilizlerin mezkür hükümleri ih. lâlde ısrar göstermeleri İrak hü- kümetini memleketin hukukunu korumak üzere icap eden tedbir- leri almıya mecbur etmistir. Bi- naeraleyh asil İrak milletinden sükün ve siiküneti muhafaza et- mesi ve davasının haklı olduğu- na itimat eylemesi rica olunur, (Devamı: Sa. 5, Sü, 7) Harp bir kumardır; Bugün düşeş, yarın düşüş olur! WU Tobruk Dış Müdafaası Yarıldı. Mihverciler, Oldukça Büyük Kuvvetlerle “ Taarruza Geçtiler salik Muharebe Şiddetle Devcm Ediyor Kahire, 1 (A. A.) — Orta sark İngiliz kuvvetleri karargâkının tebliğine göre, bu sabah düşman Tobruk'un dış müdafaa hat! girmiştir. Tebliğde deniliyor ki “Düşmün piyadesi oldukca mü- him kuvvetlerle ve bir çok tankın müzahereti ile dün aksam bir ta- arruz yapmıstır. Giriş bu sab olmustur. Tafsilât yoktur. Muha. rebe devam ediyor, Sollüm o mıntakasında İngiliz devriyeleri tekrar fasliyette bu- lunmuşlar ve düşmana zayiat ver direrek hasarlar yapmışlardır. Habeşistanda Dessie'nin isgâ- linde ve bunu tskip eden hareket lerde 5500 İtalyan ve 2400 müs- temleke askeri esir edilmiştir. E- sirler arasında yüksek rütbeli bir çok subay vardır. İngilizlerin eline 93 tame de top geçmiştir. Düşmanın Ambalari mmtakasın. da tutmakta olduğu müdafen (Devamı: Sa. 5, İngiliz Orta Şark Orduları Baş. kumandanı General Wavell Habeşistandaki , İtalyan Valisi , Şimale Kaçtı | Negüs Adis-Abebaya Ankara, 1 (Radyo Gazetesi) — Şarki Afrikada harekât çete mü- harebesi şeklini almıştır. Londra radyosuna göre, dük d'Aousta bir tayyare ile Simale kaçmış ve bütün eşyasım birakmıstır. İalya Kral vekili böylece Ha- beşistandanı kaçarken beş yıl ev- vel iki mayısta tahtmı ve mem- ni terke mecbur kalan Ha- ve de beşinci yılda A- ya girmeğe hazırlan- is - A aktadır. ” Harbiye iSovye "Kızıl Ordu, Tecavüze! | Cesaret Edecekleri | Ezecek Kudrettedir,, Ankara; 1 (Radyo gazetesi) — Sovyet Harbiye Komiseri 1 Mi yıs münasebetiyle neşrettiği bir emri yevmide ezcümle şöyle de-| mektedi “Dünyanın yaşadığı ikinci em. peryalist harbin bütün dünyaya sirayet istidadı gösterdiği bu çok buhranlı ve tehlikeli lerde, €n modern silâhlara teçhiz edil- miş ve harbin tecrübelerinden istifade edilerek teşkilâtlandırıl- mış olan Kızıl ordu, vatana saldıracak düşmanları boğacak sekilde beklemektedir. Siyasetimiz bütün devletlerle sulh içinde yasamak siyasetidir. Fakat beynelmilel siyasi vaziye- tin çok gergin bulunduğu bu. günlerde Kızıl ordu, bize teca- Girmeğe Hazırlanıyor | | i Tahliye İşi Tamamen Sona Erdi 60 Bin Kişiden 48 Bini Diğer Harekât Sahalarına Nakledildi ee İtalyanlar Kefalonya Ve Zanta'yı Aldı Kahire, 1 (A.A) — İngiliz ki taları Yunanistanı halkım hey canlı tezahürleri arasında terket» mişlerdir. Yunan ordusu ile İn- giliz kıtaları arasında harp €sna- sında cari olan samimi dostluk buradaki hükümet mahfillerin. İde tebarüz ettirilmekte ve bu si- |lâh arkadaşlığını canlandıran vakalar nakledilmektedir. Al manların hava bombardımanla- riyle Yunan şehirlerini tahrip etmelerine rağmen halk Fransa meydan muharebesinden alınan derslerden istifade ettiğini gös termiştir. Memnuniyetle bildiril diğine göre, ahali talimata #ama- miyle riayet etmis ve volları tıkanmasına asla sebebiyet ver- memistir. Halkın bu hareketi İn. gilizlerin tahlivesini büyük mik yasta kolaylaştırmışt (Devamı: Sa, 5, Sü. 3) Ge 2 Taraflı Hücum İçin Alman Plânı Almanya, Türkiyeyi İngiliz İttifakından Ayırmak İstiyormuş! Londra 1 (A.A,) — “Manehes ter Guardian. gazetesinin diplo- matik muharriri yazıyor: “Hitler ve genersilerinin Mı- #ır'u karşı taarruzu hem Şark tan, bem de Garpten yapmay tasarladıkları anlaşılıyor. Bina €naleyh Türkiyenin de imtihana çekileceği ân uzak değildir. Şim- dilik Türkiye üzerindeki Alma tehdidi başlıca askeri mahiyette dir. Fakat Almanların maksat larına erişmek için muslihane bulül tâbiyesini yeniden tecrübe etmeleri de muhtemeldir. Türki- yeyi, Ingiletere ile olan ıttifai bozmak ve bitaraf bir hale koy- mak üzere diplemetik bir here kette bulunması da muhtemeldir vüze cesaret edecek düşmanı €- zecek kudrettedir.,, Almanların kullanacakları tâbi (Devamı: Sa. 5, Sü. 4)