16 Temmuz 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

sm sap N 5 i & 4 » & Em Ne i al p ki İmei ie. e RA “İs Analar — . ia. KM.) öeişe” İSTİKLÂL UĞRUNDA! YAZAN: İSMAİL 'HAKKI BAŞAK Kadehler Dolup Boşalıyor, Fakat Mevzua Hâlâ —i4— — Biliyorsunuz, dedi, biz Kafkasya- dan geldik ve İstanbulün o Svars ie karşılaşınca büyük bir hayret duyduk. Çünkü biz elinde bir yığın vesika ile tevkit olunduğunu duyduğumuz bu ar- kadaşın mutlaka öldürülmüş bulundu- ğunu sanıyorduk. Kendisinden hayalı- mi nasil kurtarabildiğini sorduğumuz zaman bize sizden bahsetti vet — Benim, dedi, İsmali Hakkı adında bir çocukluk arkadaşım vardır. Bu zat, bem eski ve koyu bir İttihatçıdır, hem de İtihatçıların o Darüleytamlarında müdürdür. Benim hsyatımı kurtaran da odur. Orun tavsssutu sayesinde, divanı barbi örfi beni beş sene hapse mahküm etti ve kurşuna dizmekten vazgeçti! Ondan, bunları dinleyince, size karşı gerek komitamız, gerek şahıslarımız mamma ne derin bir minnet duyduğu- muzu tasavvur edersiniz. Şimdi, şu ka- dehi, sizin yüksek şerefinize içmemize izin verin!” adehimi kaldırırken kendimi yok- İsdım. Ben, o sıralarda, içkiye t0- hammülü He maruftum, Dostlarım rasında benim sarhoş olduğumu gören olmamıştı. Fakat o gün, ilk defa, başi- sun hafif hafif döndüğünü hisselim: Çünkü önümüzdeki kadehler, şayan hayret bir süratle ve bilâ famla dolup boşolmaktaydı. Hulbuki, onların söy Jemiş oldukları sözler, sadece basit bi müksddemeden ibaretti, Henüz, konu- şacağımız ssl mühim mevzup girmiş değildik! Ve sira © mevzuun konuşul- a gelince, kafam bs da, Bi seyrelttim. Nihayet, onlar di gelmekte gerikmediler, İn Süketmi Söze yine o kölpekli başladı ve san- sım, masaya biraz daha yaklaş- tırarak, çok «iddi, çok ince bir iş gör- mek istiyen insanlar gibi kaşlarını çat- &: — Hakkı Bey, dedi, Ve tesine hem inandırıcı, hem okşayıdı bir katiyet to- Bu vermiye çalışarak devam eti «— Türkleri ne kuder wevdiğimizi, onlara ne kadar bağlı olduğumuzu bi- Hirsiniz. Birçoklarımız, aranızda kördeş! #ugmelesi görmektedir. Bizim Zibi er- kek bir milletin, gördüğü iyiliği unut- manına imkân yoktur. Hele sizin Şa- varsa yaptığınız son ve büyük insan- sadede ON Bl “hk “Bizimi' yüreğimizi dolduran sevgiyi #on haddine vardırdı. Buzün, bir Er- meniyi, bir Türkten fazla sevmemize| imkân kalmamıştır. Bundan emin olun. | Zaten, günün birinde, bu sörlerimizde ne kadar sarf? olduğumuzu fillen is- bat etmek fırsatını bulacağınızdan da eminiz. Yalnız, ondan evvel, sizden Dir | isteğimiz, yalnız bir tek isteğimiz var. Ve bu isteği yerine getirmek «iza hiç, smma hiçbir şe> kuybellirmer, arutmayınız ki, siz onu yerine getirir getirmez, yeryüzündeki bütün Ermeni kömitecileri, Türk vatayının istiklâline kavuşmam uğrunda silâha sarmlacaklar, ölesiye dövüşecekler, sizin düşmanları- hızı, kendi düşmanları sayacaklardır. Merakla sordum: “— İstediğinizi öğrenebilir miyim?” Kalpaklı Ermeni, bir müddet düşün- dü. Önündeki dolu kadebi, - Ihtimal, istediği cesareti bulmak ümldile - bir yudumda böşalttı, Ve gözlerini gözleri- min içine dikerek, ağır ağı şünce ile, kâdehlerin arasın epeyce) © Hem | Giremiyorduk “— Biz dedi, sadecet Enverle Talâtin İngilizlere teslim olmasını istiyoruz!" Üyesi bunu söylemelerile, benim, şamar yemiş gibi yerimden fır. amam bir oldu. Cüretkâr ve küstah olabilmek için rakıdan imdat bekliyen e silâhli yüreksizlere, ve o riyakâr be- yinsirlere merhametle baktım: Türk inillelini uykuda zanneden o beğbaht- Jar, kendi nin o gece Türk vatanın- dan'dışüri alılmölerinin çoktan karür- Jaşmış bulunduğundan bile bihaberdi- ler. Halbuki, köpeksiz köyde değnek- #iz doluştıklarını zanneden o gafiller, beni aldaltıklarına bile inanacak der ce hayalperesttiler. Bütün hırsımı &« #imde topliyarak: “.— Siz, dedim, bizden, bahsettiğiniz adamların kendilerini değil, eski pa- buçlarım bile alamazsınız. Onlar, bu milletin göz bebekleridirler, Ve bilmi- yorum siz, bu milletin iki gözünü oy- mik arzusunu, hangi cüretle gösteri- yorsunuz. Biraz evvel, sizleri insan Yerine koyarak ellerinizi sıktığım için muztaribim: Meğer siz, Türkiyede ya- bancıya satılacak adam bulunmadığını bilmiyecek kadar cahil, ve beyinsiz #mahlüklarmışsınız. Eğer benden daha ağır, daha acı bir muamele görmüyor- sanır, Türk mifletinin, sizleri bile mi- safir sayan yüksekliğine şükredin!” Ben bu sözleri siyleyin kapıya doğru yürürken, onlar yerlerinden fırladılar: Kırdıkları potun azametini anlamış 0- Iscaklardı ki, yüzleri kıpkırmıze kesil- mişti, Ve yalumu kesmek, hiddetimi gidermek, kururlarını affettirmek isti. y deta ellerime sarılıyorlardı. Bu gürümide bösbütün kü- dedim, Türkiyenin eline zımdı. Fekat sir, # irdınız. Bugün, elinize ge- çen nimet, Türkiyede yediğiniz ekme Âin minnetini ödemek fırsatıydı: O fır satı nasl kullandığınızı görüyorsunuz. ya? Hiçbir Türk delikanlısı, bu fırsatı sizin katlar olçokça kullanmak isteyen mahlâkların ellerini sıkamazi” Annbiyetter, firlınaya tutulmuş ağaç gibi sarsılıyordum. Ellerinden şiddetti bir silkinişle sıyrıldım. Ve merdivenlere doğru yürüdüm. Merdivenin ortasında Abdullah efendi ile karşmaştık. Zavallı müharek ihtiyar, bir çocuk heyâcanile titriyor, beni kucaklamak, öpmek imi- yordu. O temiz Anadolu (çocuğunun, mint heyecanımı xamçılayan o nefis ve asfl heyecanını hiç unutmuyorum. orun a biraz ilerisinde beni takip gen arkadaşlarla birleştik: Çünkü artık girlenmemize lüzum kal- mamıştı, Onlarla birlikte bir taksiye atladık, Ve ben, Beşiktaşta Onlardan ayrııp, bir sandalla Üsküdara geçtim. Beni Üsküdardan Bağlarbaşına Doktor Ömer Paşanın evine götüren taksiyi İ beklettim. Niyetim,. Örer Paşanin ©- vinde kirmet olarak oturan merhum Hamdi Babayı bulmaktı. Hamdi da zâten, pençere önünde beni bekliyor” mug. Geldiğimi görünce kapıyı kendisi açmış. Kurs karşıya gelince, o fedakâr ve büylk ihtiyarın temiz ellerini hür- metle öptüm ve kendisine, “Abdullah Efendi” lokantasındaki konuşmayı bü- tün tafsilâtile anlattım. O, beni, hiç ses çıkarmadan sonuna kadar dinledikten sonr; (Devamı Var) Müteferrik Yeşilay, Üzüm Bayramı Yapacak Yeşilay gençlik teşkilâtı dün profesör Fahrettin Kerimin baş- kanlığında toplanarak şu kararı vermiştir. Üzüm sarfiyatını çoğaltmak ve bilhassa üzüm suyu propagandası. nı yapmak üzere bü sene eylülün ilk haftasında İstanbulda Halka- bda bir üzüm bayramı yapılacak. tır, İçki düşmanları toplu bir hak de ve müşterek bir eğlenti tertip edeceklerdir. Pasif korunma konferansları- a başlanmıştır. İlk konferans ev. velki gün sezacı Ali Rıza tarafm. dan Üsküdarda verilmiştir. Bu ak- şam, Böâşiktaşta, 17 temmuzda Be. yoğlunda, 18 de Bakırköyde, 19 da Eminönünde, 20 de Eyüpte, 21 de Fatihte, 23 te Kadıköyde, 23 te Şişlide, 24 te Sarıyer halkevinde birer konferans verilecektir. MOTOR KURSU AÇILDI Beyoğlu halkevinin motör, di. reksiyon ve seyrüsefer kursu dün açılmıştır. Şimdilik bunların kurs müddeti üç aydır, Bunun iki ayı nazari, bir ayı da talim arabası ile ameli olarak yapılacaktır. Talim heyeti: İsmail Hakkı Gü- müsay, Ziya Ergun, Beşir Tezel, Kadri Kinet, Ekrem Üreyen, Nâ. zım Üçer, Zülfü Sekban, Memduh Erberk ve Hakkı Erdemirden iba- settir, * Poliste 1,000 Liralık Para Ve Mücevher Çalmış! Nişantaşında Kuyulubahçe 80- kağında 29 numarada oturan Her. mina Cezveciyanm evinden evvek ki akşam 10 bin lira kıymetinde para ve mücevherat çalınmıştır. Hırsız, bahçe tarafındaki pencere. lerden birinin camını kirarak içe- ri girmiştir. Zabıta, Taşköprülü Osman İs- minde birisini dün suçlu olarak yakalamıştır, Para ve mücevherler Osmanın hemşerilerinden Güraüş- suyunda Park apartmanı kaptcısı Şabanın odasında bir bavul içinde bulunmuştur. Suçlu, bugün adli. yeye verilecektir. Bundan başka İstanbulun bir çok semtlerinde faaliyette bulu- nan sabıkalılardan Arap Fahri de dün yakalanmıştır. Otomobil İle Tramvay Çarpıştı cw Şoför Nuri tarafnğan"are olu. nan Maarif Matbaasına ait kamyon derken, mukabil taraftan gelen vatman oŞevketin ideresindeki tramvayla çarpışmıştır. Musademe çok şiddetli olmuş, tramvay ve kamyon mühim hasara uğradıktan başka şoför Nuri muhtelif yerle» rinden ağır surette yaralanmıştır. Beyoğlu halkevinde dün, kadın kursu açılmıştır. Resmimiz bu k Fiyat Komisyonu Vali Muavininin Reisliğinde Toplandı Fiyat tesbit komisyonu vali mu. avini Halükun reisliğinde toplan- mıştır. Tuvalet sabunu, çay, tel, demir çubuk haricinde kalan eski demirlerle cam ve asitlerin fiyat. larını tesbit için alâkadar tüccar. lardan maliyet fiyatlarına ait ev- rak ve vesaik istenilmiştir. Per. şembe günü tekrar toplanılacak. tır. Asitlerin toptan satışlarında yüzde yirmi kâr tesbit edilmiştir. Manifatura fiyatlarının kati kon trolüne bu ayın yirmisinden sonra başlanacaktır. Birliğe dahil olan veya olmıyan her nevi manifatu- ra satıcısı, terziler, perakendeci. ler beyanname ve nümunelerini komisyona getirmiye mecburdur. lar. Müddet katiyen uzatılmıya- caktır. FINLANDA İLE TİCARET Finlandadan Sovyet Rusya yolu ile mal ithali imkânları araştiril maktadır. Fakat alâkadar mahafil, den aldığımız malümata gö ki kliring hesapları henüz tesviye edilmediği ve Finlandada ihracat vaziyeti tamamile inkişef edeme. diği için daha bir müddet Finlan. da ile ticaret yapmak mümkün 0- lamıyacaktır. BIRIKEN JAPON MALLARI İki senedönberi gümrük antre. polarında duran 52 bin İngiliz iL ık Japon manifatura eşyasının piyasalara ithali için. Maliye Ve- kâletinin müsaadesi beklenmek. tedir, Bu mallar ucuza mal oldu. ğundan piyasa fiyatlarından mü him nisbette ucuza satılacak çeşit. lerdir. Memleketimize ithal edile. cek koloni ve Amerikan malları- nın Basra körfezi yoluyla getirtil. mesi İçin teşebbüslar yapılmıştır. İtalya harbi dolayısile Mısıra çı. karılmış olan memleketimize git malların da getirtilmesi için ted- birler düşünülüyor. Dün mühim miktarda afyon, susam, ve keten elyafı ihraç edil. miştir. Bu malların tutarı 152 bin liradır. Piyasamıza Egeden külli. yetli miktarda pamuk getirilmiştir. İ X İmzalanan mukaveleler mu- elbince Rumen vapuruna 150 bin kilo tiftik yüklenmiştir. On bin bal yalık yapak ve tiftik hazırlanmış» tır. Sovyetler, standard edilmiş yapak ve tiftiklerimizi muayene etmişlerdir. Bugünlerde siparişle. | rin gelmesi bekleniyor. Maarifte : Kamplar Açıldı Üniversite talebesine mahsus kampın birinci devresi dün Pen. dikte açılmıştır. Bu devreye 700 üniversiteli iştirak etmiştir. Dev- re 200 gün kadar devam edecek. tir. İkinci devre tıp fakültesine ve tababetle alâkadar diğer yüksek mektepler talebesine tahsis edile. cektir; - Maarif idaresinin de muallim- ler ve talebeler için açmış olduğu istirahat kampları dün açılmıştır. # Maarif Vekâletinin, orta mek tep ve liselerde öğleden sonraki mütalâa (saatlerini önümüzdeki ders senesinden itibaren kaldıra. cağı hakkında bir gazetede çıkan haber doğru değildir. Bandırma İcrasında 5000 Liralık Bir İhtilâs Bandırma, (TAN) — İcra me- muru başka yere tahvilde devir verememiş ve beş bin liradan faz. la açığı olduğu anlaşılmıştır. Me mur, bu paranın çekmecesinden çalındığını iddia etmekte hesaplara maliyeciler tarafından bakılmak- tadır, Memur . işten el çektirile. rek - derhal tevkif edilmistir. ve erkekler için bir motörcülük ursun açılış merasimini gösleriyor Harp Akademisinin bu seneki Belediye, Floryada Bedava Bir Plâj Tesis Ediyor Belediye Floryada plâj #iyatla- sının yüksekliğini nazan dikkate alerak buruda bir de bedava halk Florya plâğlarının p: Kkındaki giküyetler kargısır minen ucuz se bur piâj arayanlar için plâjların yanıbap: Belediye bu meccâni bir Oraya gi- || ei Tetkikler İlerledi Bir halk ekmeği tipi çıkarılması hakkında Dahiliye Vekâletinden gölen emir üzerine belediye tet- kiklerine devam etmektedir. Ofis. ten belediyeye verilen mafâmata göre, şimdiye kadar yüz kiloluk buğdaydan 80 kilo un İstihsal e- dilirken badema halk ekmeği için değirmenlere verilecek buğdaylar- dan 82 kilo un çıkarılacaktır. Böy. lece yüz kiloluk un çuvalından da 9i yerine yüz kilo ekmek imal €- dilecektir, Ancak böylelikle bu ekmeklerin fazla glüten miktarını ihtiva et- meleri için kepek miktarı fazla bırakılmış olacaktır. Bu da okki lık ekmeklerin fazla pişmemesini inlaç edecektir. Belediye tetkika. tırı yaparken bu noktayı da göz ö- İnünde bulundurmak ve okkalık &kmekler yerine asker ekmeği gibi yarımşar kiloluk ekmek cıkarmak noktası üzerinde durmaktadır. ODUN FİYATLARI İstanbulun kışlık ihtiyacı için yapılmakta olan sömikok ve di. ğer maden kömürlerinin miktarı, son günlerde 20 bin tona baliğ ol Harp Okulunda | Yeni Mezunlara Dün Diplomaları Verildi lomaları tevzi edilmiştir. Merasim, saat 14.30 da ve sek rütbeli kumandanların huzurile, Akademinin Yıldızdaki bir “sında yapılmıştır. | durumlarda tatbik ve istifade ede. Harp Akademisinde dün diploma simde Akademi kumuandanını mezunlarına dün me mle dip. çok yük. Merasimde İstanbul Komutanı Tümgeneral İshak Avni, Trakya Umumi Müfettişi Kâzım Dirik de hazır bulunmuştur. Komutanın Nutku Merasime bandonun çaldığı Ts. | tiklâl marşı ile başlanmış, bundan sonra Akademi komutanı Orgene. ral Ali Funt Erdem i mezun. lara hitaben bir n emiştir; Orgeneral ezcümle demi ki? “— Akademi tahsiliniz bitti. Kurmay tahsiliniz devam edecek. tir. Kurmayın tahsili bitmez. Aka. demi, hedef değil, merhaledir. Akademi sizi müs e ser. best çalışabilmek için amış ve bütün hayatınızda ve en zor ceğiniz (düşünce tarzı) ve (çalışma usulünü) size öğretmiktir. Motörün 'Tâbiyede Yaptığı Değişiklikler Motür, tâbiye ve sevkülceyşie büyük değişiklikler yaptı, Tırtıl ve zirh save sinde otomobil, muharebe meydanmda ve'harp sahasında münim mevki ka- ; süret, tahaffız ayni silâkta makineli ve mosirlü a, şimdiye kada; 1 öleri'bir' tiz vördiler, “Yeni Harbin Tecrübesi Sizin İçin Sürpirz Olmadı” Karadaki molörün ve havadaki mo- törün muharebe ve harekâtın idarı deki tesirleri ve bunların beraber ması, akademide Oç sene tetebbü zwunuz oldu, Onun için 1939 - 19 binin tecrübeleri sizin için sürpriz de- #ildir, Siz plân tarbikatlarında ve harp oyunlarında ayni tarzda hareket edi” yordunuz. Mevzi harbi, harbin tereddisi idi, Bü- yük Herpte sevk ve idâre hafalsrı ne- ilcesi olarak iflâs eden hareket harbi, Eğ” Za Se -.E tevzii merasimi yapıl verirken şte, #rüyol esi | varla Ime diploma Adliyede : “Bakırköy Cinaye ime Suçlusu Hakkındı Tevkif Kararı Verir. Bakırköyde Hazinedar çift amak yüzündği Hecıyı öldüren Hü şeye verilmiş ve »r tarafından dördüncü! ir | ec» yin hakkında tevitif kararı ğOsle iştir. / Bellioğlunun askeri kemede mu duğunu y vermekle et etmişlerdir. Son ber muhak settikleri için mesulleri olan bunların sali #'im Ragığ ve Hasan Rasim birefi hapse ve birer Tira para © y mahkeme mesi, temyiz olmak üzere mahkül muşlardır. BIR CINAYET DAYVAS çeşmede babası Şevki Zi r. Duruşma a güne kalmıştır. ze halinde kabz de bir Mİ nüsler ve eürmü meşhut kemesine sevkedilmişlerdirğ ş yirmi beşer lira P üm olmuşlardı i —— Nevşehirde Bir Mahkürl Türk İstiklâl harbinde tekrar i4l ve hakkını kazandı. Atatürk, İsmet İnönü, Mareşal Bu üç büyük insan, üç kurm subayıdır. Bu mektepte okumuş. lerdir, Atatürk. Tâzimin ve sevgin içi. mizde, öğütlerin hafızamızda, ta. rihin vicdanımızda olan çok sevgi. Ji Atatürk! Sivil dehâsı, askeri dehâsına; zekâ vasıfları kalb ve ruh vasıfla. rma, hareketlerine, normal vasıf. larına müsavi olan büyük İsmet İnönü! Başbuğumuz, akidemiz, vicdanı. mız olan sayın Mareşal! Bu genç kurmay hamzetleri, kendilerinden ne istediğinizi, ne Cini muştur, Diğer taraftan odun ve kömür fiyatlarının da fiyat murakabe ko- onunun kontrolü altına ko. nulması muhtemeldir. Narha tâbi tutulacak maddeli'den biri de et- tir, X Kilosunu yüz paradan fazla- ya buz satanlar hakkında takibat yapılacaktır. # Belediye temizlik smelesinin miktarı 900 den 250 ye inmiştir. X Sütten zehirlenme vakaları arttığı için kontrol sıklaştırlacak. tır, Ağır Yaralandı Vatman Hüseyinin idaresindeki Maçka — Beyazıt tramvayı Tıbbı adli önünden geçerken gazete mü. vezzii Şabana çarparak ağır su. rette yaralamıştır. Yaralı ümitsiz bir haldedir. Vakaya oradan tesadüfen geçen müddelumumi muavini Reşat Sa» ka elkoymus, hâdise yerinde mü. hendis Nureddinin huzurile keşif yapılmış, vatmanın kabahati ol. madığı anlaşılmış, serbest bırakıl- miştir, beklediğinizi biliyorlar. Yapacak. lardır, Orgeneral hıtabesini müteakip, her kurmaya ayrı ayrı diplomala. rını vermiş, ve ellerini sıkarak kendilerini tebrik etmiştir. Bu Seneki Mezunlar Bu sene Harp Akademisinden kara (piyade, topçu ve levazım vadan 4 ve denizden 5 olmuştur, İsimleri şunlardır: Havad Sabri Göknar, Talât Biringen, Namık Aslan, Denizden: İzzet Saltar, Şeref, Naci, Hakkı, Ke. mal, Levazımdan: Hakkı Özenç, Salâhattin Sumer. Se. zal Dura, Hayri Ciyas, Ekrem Katagan, Ekrem Türker, Ferit Özgeten, Müste. fa İlyas, Kâmil, Erdoğan. Karadan: Sıtkı Orgrin, Muammer Ertem, İrfan Baştuğ, Adil Aktuna, Kemal Seymen, Kemal Dinçler, Necmettin Ergüven Mustafa Yoruç, Haydar Sulean önel Ateşmen, Yahya Okçu, İhsan Duray Fikri Önügören, Seyfettin Çotur, Niya» Polatsii, Necati Yurdakul, Salâhattin Tanç, Adil Savaşan, Ratip Ergil, Cahit) 7 Ateşalp, Abdülgaffar, Sait. Nevşehir, (TAN) — Eskil hallesinden Ahmet oğlu ter3i adın ceza evine | kulanarak adliyeye verili İ Nalı, altı ay hüpşe: mahküf İ muştur. # Yaşar bir çocuk, De şerek boğul | smindş 6 yaşli men kuyusuf r, YENİ NEŞRİYAT ; pie e Köylü Temsilleri Ahmet Kudsi “Tecer, bü isimi &er neşretmiştir. © DöNüN Göylik ran sayısı ile A muhsus bülteni intişar ayların tr RÂD YO: Bugünkü Program : 729 “ perislar (PL) haberleri Beethoven - Sinci senfonl » Progtaim Dans saat saati ey kara radyosu küme HE Sertekl sast Radyo gazete silen orkestrası « haberleri © silen örkesiram Pata