13 Haziran 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

13.0.9040 HONE BEDELİ Eonebi Kr. Teme o 2800 Kr, > say 1800 * ” say ww ” say s0 " Meraramı posta ittihadına Simıyan memleketlar için bedeli müddet sirasiyle 9, 3,5 liradır. Abone be- indir, Adres değiştirmek ştur, Cevap İçin mektup» A0 kuruşluk pul ilâvesi dizımdır. LİN dar - Kadıköy “Mvaylarından «etler Çoğaldı köy — Üsküdar (tram. Mvayları hakkında aldığı. iYetler gün geçtikçe ço. “adır, Şikâyet eden vatan. yazdıkları mektuplara Tramvaylar muayyen sa- #alkmamaktadır. Bu in. Rk yüzünden, tramvay. İstasyonlara bazan mu. nandanerken, bazan dâ Maktadırlar. Tramvaylar dikleri takdirde, yolcu kalmakta, geç geldikle de de hem uzun uzun bek po hem de vapuru kaçır. Yaz mevsimi dolayısiyle, “e Bostancı arasında halk Mtıştır. Yukarı Istasyon. » kolan tramvaylar, Gözte. baren yolcu alamamak- yüzden oralarda otu. Sabahları, 8, 8,30, veya lira tramvayla yetişe. hemen hemen müm. Mamaktadır. A Siletçiler, halka iyi mua- Ücmektedir. Bu sebepten, tramvayda, biletçi ile #tasında münakaşa çık. yİleç hareket eden vatman. Cephesine ait resimler; Fransız hafif tanklarından bir grup, Garp Cephesinde bir tepeyi aşıyor. Ucuz Sıgınak Yayı vapura yetiştirmek Xinden, ara İstasyonlar. makta, bekliyen yolcu. Stmakta, inmek İstiyen da İndirmemektedir: #h, o tramvaylara binen > kendi arzularına değil, irin iradelerine tâbi kal aldığımız mektupların Myanı itimat, ve maruf şların imzaları bu. şikâyetlerin doğ- inanmakta çok müte- ırdık, Eğer alika. teessüf ve hayret ve- unsızlığı ortadan kaldır. © bu halleriyle, Kadı. sklldar (o tramvayları, Yan) değil, (yolcu ka. wi) ; Medeni bir şehre yakış- imiz için, koca bir sem. Mabmı değil, hayatının de bozabilecek olan bu «ÂİA bir en evvel nihayet Ni bekliyoruz. ARIMIZ : Yada Yedikulede Hası Ev- sinde 93 numarada Ba- Gündoğdu! İubumuzu aldık. Metban Yet servisine mürnraat edi- Ön beraber getiriniz.” 4 NEŞRİYAT: İDAM — Yeni Adamım 209 Solgun bir şekilde çıktı. Bu "vekil Refik Saydam “atl H, Baltacoğlunun çi ie daha birçok değerli yü- SPOR BİRLİĞİ — Birinci Hafif bir tank, hem ilerliyor, hem ateş ediyor. Bu çeşit tankların bilhassa hareket kabiliyeti mühimdir.. TAN Muhtelif tipte tanklar çamurlu ovalarda faaliyet halin. de. Hava şartları tanklar için fevkalâde mühimdir. tanklar Hafif tanklardan bir grup ormanlar içinde İlerliyer, duman saçarak ta ilerliyebilirler.. İnşa Etmenin Usulleri Heri şehirlerde hava bombardımanlarından korunma çarelerinden en mü. himmi ve kebili tatbik olanı sı. Zınaklar tesisidir. Sığınağın, faydasız ve lüzum. suz bir tedbir olduğu kanaati yanlıştır. İyi tertip edilmiş «- ğınaklar, sivil halkı, tahrip bombalarının tesirlerinden iy! bir şekilde korur, Bombardıman tayyarelerinin. uçuş menzili içinde kalan bü. yük şehirler halkını daha uzak. lara nakil imkânları bulunama- dığı takdirde, nüfus kesafeti o- lan mahalleleri kismen boşalt. mak, bu suretle, halkı dağıt. mak gibi çarelere de müracaat edilmektedir. Fakat her ne olur- sa olsun, şehirde sığınak inşası bir zarurettir. Almanyada, bü- tün sığınaklar Polonya harbi başlamadan evvel ikmal edil. miş bulunuyordu. İngiltere, si. inek inşaatında zaman kazan- mak için çelikten seri ve stan. dar tipler kabul etmek mecbu. riyetinde kaldı. B" sığınaklar yüksek mu. kavemeti haiz madeni höcre veya galerilerden ibaret- tir. Fransada sığınak inşa usul. leri ve şekilleri daha mütenev- vi gekillerde ve muhtelif mal. zemeden yapılmaktadır. Holan- da hepsinden pratik usuller tat. bik ederek bilhassa ahşap iske. letli sığınaklar yapmıştı. Finlandada ise hsva hücum. ları esnasındaki İnsan zayiat nın az olması sığınaklarin ve kâfi olduğuna delâlet eder. Son Paris bombardımanında ölen ve yaralananların adedi daha fazla olmadı ise, iyi sığ. maklara malik olduklarına de. lâlet eder. Velhasıl, ber vatandaş, harp vukuunda hayat garantisini teş. kil eden siğınağını şimdiden hazırlamalıdır, Siğmak tesisi komplike, zor bir iş değildir. Ayni zamanda; sığınak inşaatın pahalı oldu- ğu kanaati de yanlıştır. Sığınak nasıl yapılır: Bizim gibi memleketlerde sığınak yap. mak için her türlü malzemeden istifade etmelidir. Büyük şehirlerimizde, imkân nisbetinde fazla sığınak yapmı. ya, hemen her ailenin mutlaka bir sığınağı olmasını temine çelışmalıyız. Bugün sığınak di. ye düşünmemiz lâzım gelen yer, halkı tahrip bombalarının tesi- rinden koruyacak mükemmeli. yette olan ve sığınak bilgisine göre yapılan her türlü inşaat. tır. İcsbında, üstü açık bir boy siperi mükemmel bir korunma vasttasıdır. Şimdilik tam bomba isabetine veya gaza karşı sığınak inşasını düşünmiyelim. Esasında, idesl olan bunların her bakımdan maalesef tatbik imkânı yoktur. Bizim hususiyetlerimize uy- gun gelen sığınaklar ucuz, sü- ratle inşa kabiliyetini haiz olan. lardır, uhtelif karakterde olan ş8- hirlerimizde ikametgâh. ların hususiyetlerine göre yapi- lacak sığınakları şöyle tasnif e- debiliriz: 1 — Ahşap evlerin içinde &ı. Bınak tesis edilmesi muvafık de. Bildir. Bu gibi evlerin bahçesi varsa sığınak bahçede yapılır. Bu takdirde sığınak yapılacak bubçe kısmının civarındaki bi- YAZAN : Mimar Zeki SAYÂR Holandada tatbik edilen ahşap sıpı- mal şekli inşa tarzı zemin 60 - 70 Sm. galeri belinde kazıldıktan sonra ah- sap direkler ile evvelâ iskeleti yapı- iyor sonra kalaslar ile kaplanıyor, Yaşlar Üzerine kumlu mupnrba veya roberoli cinsinden empermeabi bir madde kaplanıyor ve üzerine, haf- riyattan çıkan toprak şekildeki gibi örtülüyor, Bu sığınak, hem aile ve hem müş- bilir. Yumuşak terek tip olarak yapıl topraklı Keza yumuşak, akıcı toprak #razide yapılır. Taş bol olan yer. için şayanı tavsiyedir. Duvar kireç veyi çimento harç İle örülmüştür. Kuru du tamahdır. Üzeri bo- #onarma bir plâk fle örtülmüştür, Bi- rinci şekildeki gibi hofriyaftan çıkan toprakla: örtülmüş ve ayni zamanda Taskelenmiştir. Oturaenie yerleri var dır. Ba sığınak mükemmelen aile tipi olur. Ermetik bir kapı takılırıa gaza karşı da mukavimdir, nalardan mümkün olduğu ka. dar uzak olmasına dikkat edil. melidir, Bahçesi olmıyan ahşap evler. de oturan civardaki umumi sığı- naklarda korunmalıdırlar. Bodrum katlar; kâgir, ahsap evlerin bodrum fayanı kâgir i- se veya betona tahvil edilebi. Jiree burada sığınak tesis edile- bilir, 2 — İki, üç katlı kâgir evle rin bodrumlarında kolaylıkla sığınak yapılabilir, Sığmak te. sis edilecek yer intihap edilir. ken şığınak olacak yeri çerçe. veliyen duvarların kalınlığı 50 sm. den ince olmamalı, bilhassa tavanı putrelli veya beton ar- me olmalıdır. Tavanı mukave. meti husule gelecek oyıkıntıyı taşıyacak derecede olmalıdır. Sığınak yapılacak bodrumlar. da, iki duvar arasındaki mesafe dar olan yerlerin (koridor gi. bi) intihabı daha muvefiktir. Çünkü bu açıklığı az yerlerin tavanları kolaylıkla tahkim €- dilebilir. — Kat adedi fazla bi. nalarda, sığınak tesisi i. çin daha ziyade dikkat etmeli. dir. Bu gibi ev ve apartman- larda yıkılma neticesi husule gelecek enkaz mühim bir sıklet teşkil edeceğinden, sığınak ola. cak yerin tavanı ve duvarları, bu ağırlığa mukavemet edecek surette tahkim edilmelidir. Pa- sf korunma talimatnamesinde kat adetlerine göre sığınak ta. vanınm haiz olması icap eden mukavemet miktarı teşbit odil- miş İse de her bina ayrı bir in. şsi karaktere sahip olduğundan bu gibi ahvalde binayı mimar, Ki Holandada yapılan Üplerdin: Bu sığınak kalıplı betonla yapılmıştır. Tavanına bir miktar demir koymak Mzımdır. Toprak seviyesine tamamen gömülmüştür. Üzeri hatriyattan çi- kan toprakla emniyete alınmıştır, Or ta çaptaki bambaların çok yakındaki ipfilâklerine — bile mukavemetlidir. Giriş ve çikiş kapıları gaza karşi ko- yacak şekilde inşu «eirse müke mel bir tiptir. Kesme gibi sert toprak: o nraride yapılan tiptir. Bunun için kenarları ishta kuşaklar ve kaplama ile tahkim edilmemiştir. Tamamen loprağa gö- mülmek #üretile tertip edilmiştir. Üzeri meşe odunları #le ve oluklu saç ile örtülmüştür. İçinde oturma leri vardır. Çok ucuz ve bâsit bir Hp- tir, ve mühendislere tetkik ettir. mek ve basit bir proje yaptır. mak en muvafık hareket olur. Yüksek bir binanm, bodru- munda yapılacak bir sığınağın mukavemeti statik hesaplara Deniz ikliminden istifade ede. miyecek çocuklar az olduğun. dan, dağ havası bahsi kısa ola- caktır. Dağ havasından maksat yük. sek iklim demektir: Deniz sevi. yesindn 600 nihayet 1800 metre yüksek iklimler. Bir iklim 600 ile 1200 metre arasında yüksek olursa ona mutedil yükseklikte, 1200 ile 1800 metre arasında 0- lursa ona pek yüksek iklim der. ler, Çocuklara hava tebdili için en İyisi mutedil yükseklikte 0. lanlardır. O türlü iklime en ziyade ih- tiyacı olan çocuklar da göğüs veremi hastalığının başında ve. yahut az çok ilerlemiş bir dev. resinde bulunanlardır. Dağ ha- vası veremli çocuklara çocuk ol mıyan veremlilerden daha iyi tesir eder. Bununla beraber dağ havasına tahammül edemiyecek lar da bulunduğundan, bir hekimin fikri sorulmadan bir çocuğu, veremli olduğu iyice bilinse de, dağ iklimine götü mek doğru olamaz. Dağ iklimi bilhassa veremli çocuklara iyi gelir denilmesi veremli olmıyan çocuklar o ik- limden zarar görürler demek değildir. Deniz kenarına götü- göre tatbik ve İnşaat tahkim e. dilmemiş ise burada sığ ne talimatname hükümleri ve ne de vicdan müsaade eder. 4 — İkametgühlarda yapıla. cak sığmaklardan başka (Kol lektif - Müşterek) sığınaklar in. şası zaruridir. Devlet dairelerin de, fabrikalarda, nihayet büyük meydan, vapur iskeleleri park ve caddelerde yolcular için be. lediyeler tarafından yapılacak sığınaklar bu sınıftandır. Bir senedenberi, belediye ta. rafından şehirdeki mevcut mah. zenlerden, ve bodrumlardan İs- tifade edilmektedir. Ancak sığınak için mevcut bina temin edilemediği takdirde yukarda muhtelif resimlerini gördüğünüz. basit ve ucuz kol. lektif sığınaklar tesisi elzem. dir. Bu sığınakların süratle in. #ası kabildir. u tip sığınaklardan bik hassa yakınlarında bü. yük bahçesi bulunan sınai mü. esseseler de istifade edebilirler, Bu, takdirde : sığınak (tiplerini âzami ellişer kişilik olarak tat. bik etmek muvafıktır. Binaları, kâgir veya beton- arme olan fabrika ve imalâtha- nelerin bodrumlar; olduğu tak- dirde buralarmı sığınağa tah. vil edebilirler, Ancak, içinde ve ya civar bölmelerde iştial eği. |” ci maddeler, su ve diğer mayiat depoları, boyalarla veya koku ve gaz neşreden iptidal madde. ler bulunan bodrumlar sığınak olamaz. Bu gibi yerlerde sığınak yap- mak istiyen müesseselerin, bod. rumlarm vaziyetlerini ve husu- siyetlerini bir mimar ve mü. İaskerlerle dolu bir gemi yolday- Ge zamanlarda Almanlar yeni bir hileye başvurmuş. lar, tayyarecilerine şu erari ver. mişlerdir: Evvelâ © hedefinize (— varıp vazifenizi bitiriniz ve sonra hic. ret eden halkın arasına karış İngiltereye geçiniz, bize toplıya. bildiğiniz sırları bildiriniz. Bunu bilen İngilizler de gözleri ni dört açmakta, polisler karaya çıkan her şahsın hüviyetini tesbit | etmekte, muhtelif pozlarda resim lerini çekip onları siki nezaret al. fina almaktadır. Fakat iş bunun. la da bitmiyor. İşte size bir vaka: Belçikadan gelen muhacirler. le, Dünkergue'ten bindirdikleri| mış, yolcular arasında ufak tefek yapılı, sakalları büyümüş, uyku. Suzluktan gözleri şişmiş, perişan bir şahıs varmış. Her bir kaç da. kikada bir cebinden siyah bir ku. tu çıkarıp bunun İçine baktığını gören yolcular muhtelif tahmin. lerde bulunmuşlar. — Aynaya bakıyor. — Yok canım, ber yarım saat. te'bir ilâç kutusundan haplar al. sa gerek. Iki yanında biraz ekmek peynir gibi yiyecek getirmiştir. İşin aksi tarafı şuymuş ki onu gözetliyen halk bir türlü kutu, nun içinde ne olduğunu göreme. mişler; zira adamın kutuyu aç. iş üşman ti cumuna uğramaları, bi tekrar ortalık sakinleşip te adam kutusunu açtı mı yine içinden bir sey çıkarmıya vakit kalmadan bir tayyare hücumu daha oluyor. muş. Nihayet yolcular ikinci kap tanın dikkat nazarını çekmişler. Kaptan sırf halkın merakını tat. min için bu adamın yanma 80. kulmuş. Bir de ne görsün, adamın hendise tetkik ettirmeleri ve tanzim ettirecekleri basit bir| proje ile hareket etmeleri da-| ha muvafık olur. ÇOCUKLARA DAĞ HAVASI rülemiyen çocukların da pek ço. dağ havasından istifade e. derler, Dağ ikliminin havasında oksi. Jen alçak yerlerin havasındakin den daha az olduğundan tenef. füs hareketleri hem daha sık, hem de daha geniş olur. Akel ğerlerin alçak yerlerde iyice do. İamıyan kısımları dağ iklimin. de daha iyi dolarlar ve havada» ki oksijen daha az olmakla be. raber insan onu daha ziyade te. neffüs eder. Bunun neticesi o- larak kandaki kırmızı kürecik. ler çoğalır ve onların esas mad. desi olan hemoglobin artar, Kan zenginleşince onun vü cut içinde deveran da daha iş- lek olur, Yürek ve nabız daha kuvvetle vururlar, Damarların içindeki tansiyon biraz artar. Vücudün bütün nesiçlerine da. ha ziyade kan gelir: Değ ikli- minde yaşıyanların yanakları kırmızı olması bundandır. Teneffüs ve kan deveramı daha kuvvetli olunca vücudün bes. lenme işi de daha işlek olur, İlk zamanlarda vücut dağ iklimin. de biraz zayıflar, çünkü vicu- dün yağları erir, Fakat ayni za- manda iştah arttığından kilo. dan kaybedilen miktar çabuk elindeki pusla şeklinde portatif bir radyodur ve kendisi de AL man tayyarelerine işaret veren Beşinci Kolon'dan birisidir. telâfi olunur. İkinci devrede ki- Jo artar, hem de çocuğun etleri daha'sıkı olur: Kaybedilmiş 0 lan yağ yerine adaleler büyür. Yalnız, dağ ikliminin sinirler üzerine tesirine dikkat etmek lazımdır. Pek yüksek iklim si. nirleri heyecana getirir, yük- seklik mutedil olursa, aksine, sinirleri teskin eder. Ondan do. Iayı sinirleri fazla yumuşak, lenfatik çocukları —deniz ke- parına götürmek mümkün ola. mayınca— daha yüksek iklime, pek sinirli olanları da az yük-|” sek iklime götürmelidir. Dağ havası da —deniz havası gibi — alışıncıya kadar bazı ra- hatsızlıklar verir; Yorgunluk. | uykusuzluk, yürek çarpıntısı, çocuklarda huysuzluk... Bu ra- hatsızlıklar uzun sürmez, çocuk | yavaş yavaş dağ havasına alışır O alâmetler devam ederse cocuk yüksek iklime tahammül ede! yecek demektir. Alçak bir ikl me İndirmek Hâzum olur... Deniz kenarına yahut yüksek bir iklime götürmek mümkün 0- lamayınca cocuğu alcak yerde de olsa kırlık ve açıklık bir yere götürmek lâzımdır. Çocuklara en ziyade dokunan şehirlerin ik- limidir. Belçikalı Muhacirler - Harpten Haberi Yokmuş! Harpten Haberi Yokmuş! ünyanın bir mahşere dön. düğü bu sıralarda herke sin âsabı gergindir. Havadis pe. şinde Okoşmıyan o kalmamıştır. Şimdiye kadar | işitmediğimiz, bilmediğimiz şehir isimlerini bu arada öğrendik. Fakat bunun ter. sine olarak bütün bu hengime, lerde Fransanın ufak bir köyün. de oturan bir ihtiyar da bugün dünyada olup bitenlerden tama. men bihaber imiş. 103 yaşındaki bu'ihtiyar, kör, sağır ve dilsiz. dir. Değil dünyada veya Fransa, da, köyünde olanlardan bile hâ- beri yoktur, Kendisini bahçesina ve keçilerine vermiştir. Birer iki. şer torunlarının veya büyük to. runlarının ortadan yok olduğumu sezdikçe: — Yahu, bizim Jan ne oldu, diye sormal Onun rahatını bozmak İstemi yen aile efradı da: — Şehirde iş buldu gitil, ka. bilinden cevaplar vermekte imiş« ler. Dünyada olup bitenlerden haber! olmıyan'bu ihtiyara dün. yanın en mesut adamı diyorlar, ULMACA Bugünkü Bulmacamız 23 46 5 6 T738 SOLDAN SAĞA: 1 — Sarih olarak. 2 — Bir vilâyom timizin eski adi - Ayak. 3 — Lemse- der, batan - Pisi Kolay değil, $ tığı. 6 — Hümiz - Su, 7 — İnce insan, zarif - Kışın olur, $ — Madmazel de- Ril, bayan - İçilir. 9 — Meydan, arsa « Yapmak, mamül hale getirmek, YUKARDAN AŞAĞI: 1 — Yunanistanda bir şehir. 9 İlgi - İhsas, 3 — Baş eğen - Akşam değil. 4 — Vaziteden ayırmak - Sas & — Duygu - Bir içki. 6 — Çok değil « şahıs, insan, kimse - Bir mola, 7 — Bir uzvumuz. 8 — Yunanistan» dadır - Üstünde yazı yazılır. 9 — Bir meyva - Bir sebze DÜNKÜ BULMACANIN HALLEDİLMİŞ ŞEKLİ SOLDAN SAĞA: 1 Emanet « Si, 2 — Lâle - Admp, 4 — Haer - Rah. 4 — Kat - Hamit 5 - Masal, 6 Sanayide Çalışan Çocuklara Bir Sene Mühlet Verildi Ankara, 12 (A.A) — İktısı, Vekâletinden tebliğ edilmiştir İş kanununun üçüncü madde- si mucibince sanayiden e sayılan işlerde 16 dan yukarı yaşta kız ve erkek çocuklarla her yaşta ka. dın işçilerin geceleyin çalıştırıl. malarma, 50 inci maddenin ikin. ci bend; hükmüne tevfikan 17.6 941 tarihine kadar devam etmek üzere, İktısat Vekâletince umu- mi İzin verilmiştir. İsma. 7 — Reş. An © ii e e ep EE a sm Şi