13 Haziran 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Müessesemiz tarafından çıkanlan en son escrleri Hurrem Sultan 150 Kr. Viyana Dönüşü 150 > Kadın Avcısı 1 00 > Tarihî Musahabeler 75 > Tarihte Türkler için soylenen büyük sözler 25 > Cumhuriyet Matbaan M. Turhan Tan'ın Onyedinci yıl sayı: 5779 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU g *&*& cumhunyet, istanbui Posta kutusu: îstanbuL No. 246 Telefon: Başruuharrir: 22366. Tahrir heyeü: 24298. îdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 D Sıcak havalarda midenizi yormaktan sakınınız. Hastakk getirir. Her yemekte bir tabak Ankara'nın YAu3f.Makarnası Sıhhatinizin garantisidir. Bütün bakkaliye mağazalarında arayınız. Bulacaksınız. rerşemDe ı o riazıran , I0 U " Italyaya Yapılan Hava Hücumları Ingiliz tayyareleri dün şimalîItalyada Torino ve Cenova şehirlerini bombardıman ettiler; Akdenizde kırk Italyan gemisi batırıldı Italyan tayyareleri Malta adasına bir akın yaptılar Cenubî Afrika, Habeşistanda ve Italyan Somalisinde büyük faaliyet gösteriyor Italyan Müdahalesindetı Sonra vaziyet Paris 12 (a a.) Reuter ajansı bildiriyor: İtalyanlar, Roya nehri ağzında Fransız Italyan hududuna 20 kilometre mesafede bulunan Vintmille'de bir köprüyü berhava etmişlerdir. Rostok şehrindeki Heinkel fabrikası nm yeniden bombardıman edildiğini ve yangm çıktığıru bildiriyor. Akdenizin umumi vaziyetini gösteren bu haritada İtalyan ve İngiliz • Fransız hava, deniz ve kara üslerinin bulunduğu mıntakalar işaret edilmiştir. Romada alârm işareti Trablustaki üsler bombalandı Londra 12 (a.a.) İngiliz radyosu. Büyük Britanya hava kuvvetlerinin Lybie'deki İtalyan üslerini muvaffa Bu suretle, garb cephesinde kiyetle bombardıman ettiklerini bildiridevam eden harb, dünyanın yor. başka yerlerine sirayet etmek Aym radyo, Baltık üzerinde bulunan ve daha hareketli »afhalara doğru ilerilemek istidadım göatenni; oluyor.. talyanın Almanya yanında harbe girmesi, aylardanberi beklenen bir hâdise olduğu balde, her ycrde ayni reaksyonla karşılanmadı. Muhtelif memleketlerden gelen gazete mütalealarına bakarak bu hususta başltca iki kanaatin hüküm sürdiiğünü görüyoruz. Vaziyeti daha ziyade hissî bakımdart tetkrk edenlerin söylediği çudur: ltalya, müşkül dakikalar geçiren Fransaya arkadan saldırmakla kolay bir zaferin tatlı hulyalanna kendini kaptırmış olduğunu açığa vuruyor. Mussolini harbin kısa süreceğine ve netice itibarile Almanyanın galebeyi temin edeceğine inandı ve bunun için harbe girmekten çekinmedi. Hisleri nazarı itibara alarak bu şekilde fikir yürütenler Italyanın hareket tarzma dair bir de kıymet hükmii ileri sürmekte, tabiatile, tereddüd göstermiyorlar... Beynelmilel ahlâk bakımından Italyanın yaptığı doğru değildir. Diyorlar. Içtimaî bir nizamın ifadesi olan ahlâk mefhumu, içinde yaşadığımız karmakarışık dünyada ne gibi bir kıymet ifade edebilir, bunu burada münakaşaya kalkmak istemiyorura. Esasen milletlerarası münasebetlerin.de menfaatin her kıymetten üstürt tutulduğunu, hatta bu bakımdan beynelmilel ahlâk telâkkilerinin bile menfaat esasına dayandıklarını bildiğimiz için, bir devletin her hangi bir hareketini, hislerine kapılarak kıymetlendirenleri hükümlerinde daima tenkidci bir dikkatle takib etmeğe mecburuz. Ifalyanm son kararını realist bir görüşle mütalea edenler, başka tiirlü konuşuyorlar: < ltalya, diyorlar bunlar, bir çıkmaza girmiş bulunuyordu. Almanya ile imzaladığı çelik pakt, hakikî menfaatleri belki bir müddet daha kenarda durmak olan bu milleti harbe girmeğe mecbur ediyordu. Fakat uzun müddet beklemek ltalya için çok tehlikeli bir hareket olurdu. Çünkü bu takdirde, galib kim olursa olsun, Italyanın cezaya uğratılacağı muhakkaktı. Müttefikler, kendileri aleyhine düşmanlarile anlaşmış bir milleti her halde rahat bırakmazlar; Almanya da sözünde durmıyan bir eski dostundan intikam almamazlık yapmazdı. Bu vaziyette, ltalya için, takib edilecek başka bir yol yoktu.» Fakat, ne denirse densin, ltalyayı bu karara sevkeden âmiller arasında bir cakım tahminlerin de rol oynamadıklarına inanmak müşküldür. Her ne kadar, Hariciye Nazırı Kont Ciano, Fransız elçisine verdiği beyanatta harb karannm «sırf verilmiş bir sözü yerine getirmek> endişesine .dayandığını söylemişse de, başka bir takım diişüncelerin de o karar üzerinde kuvvetli bir tesÎT icra etmiş oldukları. gizlenmesi lüzumsuz bir hakikattir. NADİR NADİ D Şehrin şimalinde mevzi alan Fransız kuvvetleri şiddetle Balkanlarda vaziyet mukavemete devam ediyorlar Paris, 12 (a.a.) Beyanatta bulunmağa memur bir askerî mumessıl, bugün Parısın müdafaası muharebesi tam bir surette başlamış olduğunu ve Fransızların şehrin şimaline çekilmiş bulunduğunu bildirmiştir. Parisin müdafaasına Londra 12 (a.a.) Hava Nezareü tebliğ ediyor: Ingiliz tayyareleri, dün gece cenubî İtalyanın üzerinde keşif uçuşları yapmıştır. Bazı askerl hedeflerin üzerine bombalar atmışlardır. Roma 12 (a.a.) Stefani ajansı, bu sabah Romada 37 dakika süren bir a[Arkası sahife 3 sütun 3 te] TİBSSTİ \YEMEN/ SUDAN Omdurma El0beydo âarda/o Bukreş siyasî mehafili, Balkatı raemleketlerinde intizar devresinin uzun Paris kumandanı bir sürmiyeceği kanaatinde.. • beyanname neşretti Bükreş 12 (a.a.) Havas : Duçe tarafından Italvanm komşularına verilen teminat, Balkanlarda hakikî kıymetile ölçülmekte ve Balkan memleketlerine verilen mühletin ancak kısa olacağı ve Fransa ortadan kalktığı zaman bu memleketlerin Alman İtalyan tahakkümü altına düşecekleri çok iyi anlaşılmaktadır. Rumanj'ada hiç kimsenin şüphesi yoktur ki Macaristan, mihver memleketlerinden, tadilci isteklerinin tatmini için sarih teminat almıştır. . Anlaşmazlığm veçhesinin ve Balkanların anlaşmazhktan kaçınabilmeleri şansınm tahmini için Akdenizde ilk hareketler endişe ile beklenmektedir. Rumanya vapur seferlerini tatil etti Bükreş 12 (a.a.) Devlet Deniz Şirketi, Şarkî Akdenizdeki vaziyet tavazzuh edinceye kadar muvakkaten servislerini tatil etmiştir. Seyrüseferde bulunan gemilere derhal Rumanyaya avdet etmeleri hakkında talimat verilmiştir. Macarlann bir tekzibi Budapeşte 12 (a.a.) Macar ajansı tebliğ ediyor: Salâhiyettar makamlar, Rumanya hududuna sevkedildiği iddia edilen Macar kıtaları hakkında bazı Amerikan gazetelerinde intişar eden havadisin asılsız olduçunu beyan ederler. Parif n tahliyesine devam ediliyor Paris, 12 (a.a.) Paristeki ahalinin çekilmesi devam etmektedır. Bir çok mağazalar kapanmıştır. Bankalar henüz açıktır. Mıllî müdafaa için çalışan fabrikalardaki amelelerle esaslı diğer işlerde çahşanlar vazıfelerini daha büyuk bir sür'atle ifa ederek iş başmda bulunmaktadır. Şehrin iaşesi temin edilmiştir. Paris kumandanınırt beyanah Fransada Alman tanklarına karşı tedbirler alınıyor Paris, 12 (a a ) Paris askerî valisi General Hering, hükumet merkezinin mudafaasının bizatihi münferid bir stratejik hareket teşkil etmediğini ve bu müdafaanın, Fransız ordularının umumî bir manevra çerçevesi dahilinde kal[ Arkası sahife 4 sütun 1 de] Amerikanın müttefiklere yapacağı geniş yardım Amerika ordusunun fazla silâh ve mühimmatı demokrasilerin emrine amade bulunduruluyor Vaşington 12 (a.a.l Âyan azasından Pepper, harb borclarım tedıye etmemiş olan milletlere kredi açılmasını meneden kanunun ilgasını teklif etmiştir. Bunun sebebi de Londra ve Parise ikrazatta bulunmak imkâıunı temin etmektir. Pepper, bundan başka yeni dunya nm müdafaasını daha ıyi bir surette zâman altına almak için bitaraflık kanununun ilgasım da teklif etmiştir rafından verilen sözün bir neticesi olduğunu sdylemektedırler. Bu saüş üzerirden hiç bir kâr alınmıyacaktır. Bu mevaddın fiatı Harbiye Nezareh tarafından tayin edilmiştir. MISIR İtalya ile siyasî münasebatını kesti tevkif edildi Harb Şurast İngiliz ve Fransız Başvekillerile Başkumandan ve erkânıharbiye heyeti Kahirede bir çok îtalyan Fransada toplandılar Kahire 12 (a.a.) Mısırın İtalya ile münasebatını kateden Başvekil Ali Mahir Paşanın kararı, Mısır Meb'usan Meclisi tarafından tasdik edilmiştir. Dün akşam kabine içtimaından sonra Başvekil Ali Mahir Paşa gazetecilere beyanatta bulunarak Mısır ahalisini ve ecnebileri azimkâr ve fakat sakin durmağa davet etmiştir. Başvekil demiştir ki: « Herkes gerek Kralın ve gerek hü[Arkası sahife 3 sütun 7 de] •> Hitler'i durdurmağa davet eden afişler Vaşington 12 (a.a.) Gazeteciler toplantısında, Ruzvelt, müttefiklere yardım suretile Amerikayı müdafaa komitesinin Birleşik devletleri şimdi Hitler'i durdurmağa davet eden afişi tasvib etmiştir. Bu afişte başhca şunlar yazılıdır: «Biz Amerikahlar, tabiî bu muharebenin haricinde kalmak ve bizi sürüldeyebilecek tedbirler almamak arzu eder dik. Fakat simdi biliyoruz ki, İngiüzlerin ve Fransızl&rın her geri adımı bızi harbe ve bir cihan ihtilâline yaklaştırmaktadır.* Afısin muhteviyatını tefsir eden Ruz[Arkası sahife 3 sütun 1 de] Amerikanın muazzam yardımı Nevyork 12 (a.a ) Amerika Çelik Birliğinin Harbiye Nezaretile akdettiği bir itilâfa nazaran müttefikler, ordu nun cepane, askeri levazım ve top mevcudlan arasından ihtivac fazlası miktarını alacaklardır. Bu miktar 38 milyon dolara baliğ olmaktadır. Nev york'taki çelik sanayii mehafili bu tedbirin çok mühim olduğunu ve mültefiklere azamî derecede maddî yar [Arkası sahife 4 sütun 2 de] dımda bulunulacağına dair Ruzvelt ta Vekiller Heyeti Cumhur Reisinin riyasetinde toplandı Ankara 12 (a.a.) Vekiller Heyeti, bu gün öğle. den evvel, Reisicumhur Inönüniin riyaseti altında toplanmıştır. MüttejMere kredı verümesıni isteyen Âyan azasmdan Pepper Harb şurasına iştirak eden Fransıs ve /rîgfSıe Başvekillerile müttefik ordular Başkumandanları ı 4 üncü sahifed*