13 Haziran 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

“ $ fr) Yazan: O. Rıza DOĞRUL inci büyük harp teh nin: bağgüktürmslk- İberi büyük bir askeri hazır. sahnesi » İle ittifakı ve İtalyanın uhazip olduğunu ilân et. hzada gay. hubarip olmaktan çıkarak mu- ih vaziyete girer ve Almanya beraber hareket edebilirdi. İlya bu hattı hareketi ile nün birinde İkasm taraf vaziyeti alacağını irdiği için müttefikler de İ. ak lüzu. Mandası altındaki Suriye ve fi ittifak ile bağlı olduğu Mı- a ve mandası altında bulunan tin ve Maverayı Erdününde Soğrudan doğruya kendine tâ- alta ve Kıbrısta en geniş mil. tedbirlerini aldı. Yanın Kararı: üttelikler bu tedbirleri al. dıktan sonra, İtalyanın muhariplikten muharipliğe eği sırayı beklemiye başla. ve arada İlalyanm meşru e ellerinden yapmak istediklerini gös. iler, İtalyayı tatmine im ıdılar ve İtalya, müttefik. çok nazik bir muharebe ile ul oldukları, bilhassa, İtal. ih bir millet olarak yeni doğu» büyük ve unutulmaz hiz- i geçen Fransanm bir ha. Ve memat mücadel, meş. Olduğu ve en karanlık buh- rla savaştığı bir sırada Saya ve tabii olarak İngil. bada kopan yangın Afrika, N Yakın Şarka da sirayet Musırın bu yangından kur. ına imkân kalmadı, nkü Mısırda, İngiltere ile n anlaşması daitesinde ku. | hir İngiliz ordusu vardır. tilterenin Akdeniz donanma. isır sularındadır. İngiltere sir, Mısırın mevcw veyş Kanalını müdafi miş bulunuyorlar. Kanalı : ey İ üveyş Kanalı U İtulyanın Şarki Afrika ve Habeşis- İle münasebetlerini kesecek | İS son vasıta olduğu için likler ile İtalya arasında bulan bir muharebede bu. in çek mühim bir mevkil ir. Bu yüzden İtalyanın Lib.| iki yüz bin asker tahşit etti. Mısıra karşı bir yıldırım İ yapmayı kurduğu söyleni. a, İyanm bu yıldırım harbi: yapmıyacağı malüm de. mı tahkim etti. İngiltere de! ” i İtalyanın Vaziyeti Hakkında Tefsirler Romanya, Endişe | Hissediyor Bükreş, 12 (A.A) —W Duçe tarafından İtalyanın komsu lara verilen teminat, Balkanlar AMA NİYU YU Four PEY ep ve Balkan memleketlerine veri. len mühletin ancak kisa olacağı ve Fransa ortadan kalktığı za. man bü memleketlerin Alman. talyan tahakkümü altına düşe. cekleri çok iyi anlaşılmaktadır. Romanyada hiç kimsenin şüp- hesi yoktur ki Macaristan, mih- ver memleketlerinden, tadilci is- teklerinin tatmini için sarih te- minat almıştır. Anlaşmazlığın o veçhesinin Balkanların anlaşmazlıklan kaçı. mabilmeleri şansının tahmini için Akdenizde ilk hareketler endişe ile beklenmektedir. Bükreş, 12 (A.A.) — Devlet de. niz şirketi, Akdenizdeki vaziyet katen servislerini tatil etmiştir. Seyriseferde bulunan gemilere derhal Romanyaya avdet etmele. ri hakkında talimat verilmiştir. Budapeşte, 12 (A.A) — Macar Ajansı tebliğ ediyor: Salâhiyet. tar makamlar, Romanya budu. duna sevkedildiği iddia edilen Macar kıtaları hakkında bazı A. merikan gazetelerinde intişar e *“İden havadisin asılsız olduğunu beyan ederler. İSPANYADA Madrit, 12 (A. A.) — Reuter bildiriyor: Alcazar gazetesi har. bin yeni safhasına tahsis ettiği İ bir makalede ezcümle diyor ki: Bazıları ölüm halinde bulunan bir düşmana son darbenin indiri). i | mek üzere olduğunu düşünebilir. ler. Bu böyle değildir. Bugün İ. talyanın karşısında müstahkem mevzilerine yerleşmiş taze ve bü. yük müttefik kuvvetleri vardır. İtalya hududundaki Fransız as. kerleri en kuvvetli, en parlak bir asker addolunabilir. D. N. B. ajansı, Valence, Bur. gvs, Salamangue, Alicanta vesair İspanyol şehirlerinde, Almanya ve İtalya lehinde muazzam teza. İ hürat vukubulduğunu bildirmek. tedir, İSVEÇTE Stokholm, 12 (A. A.) — İsve. çin Roma elçisi, Dagensnyheder gazetesine yaptığı beyanatta, se. lâhiyettar İtalyan makamlarınm © Fakat Süveyş Kanalının Va için kapandığı muhakkak. İbnra Mısırda İngiliz ve Mı. hüdafaasının Libya tarafın. #elecek her tehlikeyi berta. Himek için tehlikenin tahak- m beklemiyeceği de şüphe tmez, yüzden Mısırın İtal; İ münasebetlerini kesi €ntonun bu yoldaki ka- tasvip ettiğine dair verilen anmak lâzımdır. ır, istiklâlini yeni kazanan Mir daha istiklâline veda et. * İstemiyen genç bir millet Yle kendisini tehdit eden tehlikelerden kurtulmak SE. Onun verdiği kararın bü. ilkmeti budur, ile ir Polonya Denizaltısı Kayboldu ri Genel Kurmayı. agiliz Amirallığı vasıtasiyle *ttiği bir tebliğ, karakol va. inden dönmekte geçikmiş o- Ârzel denizaltı gemisinin kay Plmiş telâkki olunmasının lâ. Beldiğini bildirmektedir. tika Başvekilinin Nutku alılara Bildirildi A. A.) — B. Pierlot. söylediği nutkun » İngiliz he *etleri tayyareleri tarafmdan “ka üzerine atılm * | cümihur B. (A.A) — Pölonya | çoktan beri İtalyanın 10 Haziran. da harbe gireceğini bildiklerini ve kendisinin de 20 Mayısta bu- nu öğrenmiş olduğunu söylemiş. Elçi, İtalyan milletinin harbi 'emediğini fakat itaat ettiğini ilâve eylemiştir. MEKSİKADA Meksiko, 12 (A. A) — Reisi. 'ardenas Fransa Rei. sieümhuru Löbrun'a aşağıdaki mesajı göndermiştir: “Beynelmilel ahlâkın, bürriyet lerin ve insaniyet haklarınm me. tin kalesi ve müdafii olan büyük Fransız milletine karşı İtalya ta. rafından açılan harbin hükümeti. min üzerinde husule getirdiği acı teessür karşısında ekselânsınızın Meksika tarafından iblâğ edilen İbütün temennileri kabul buyur. İmalarım rica ederim. Bu münase betle Fransanın ve Fransiz mil. letinin ve ekselânsınızm saadeti hakkındaki temennilerimi de bir kere daha teyit ederim.,, ARJANTİNDE Buenos - Aires, 12 (A. A.) — Arjantin hükümeti, bugün İtalya bitaraf olduğunu ilân edecektir. Diğer taraftan Arjantin hükü. meti, ihtilâfın tevessüü seyrisefa. inin emniyetini tenkis etmiş oldu Bundan, Arjantin gemilerinin Av rupaya gitmelerini menetmiştir. BREZİLYADA Rio de Janeyro, 12 (A. A.) — Brezilya hükümeti, raflık kararnemesinin İtalya ile | Gizli Celse #hdra, 12 (A. A) — Avam “rasında gelecek hafta gizli Seles yapılacaktır. Fransa ve İngiltere drasındaki İharbe de şamil oduğunu bir &. İmirname İle beyan #tmiştir. tavazzuh edinciye kadar muvak. | Başkumandan Veygand mesai bürosundan çıkıyor. Fransızlar tarafından yakalanan Beşinci Kolon'dan bir kadın. velt'in son nutku Amerika efkârı umumiyesinin büyük bir ekseri. yeti tarafından kayıtsız ve şartsız ile müttefikler arasındaki harpte | harbin baş. | langteinda neşredilmiş olan bita. | bir surette terviç edilmektedir. Yalniz kongre biraz daha ihtiyat kârdır. Kongre mahafilinde bu beyanat ile bitaraflık yerine bir gayri muhariplik ikame etmek suretiyle binnetice o Amerikanın harbe (o sürüklenmesinden kor. kulmaktadır. Aynı zamanda Ro. ösevelt'in efkârı umumiyedeki heyecan dalgasından istifade €. derek kendi kendine bazı salâhi. yetler vermesinden ve kongrenin rolünü zaafa düşürmesinden de endişe edilmektedir. Fakat, bu beyanata karşı doğrudan doğru. ya müteveccih hiç bir tenkit ya. pılmamaktadır. İtirazlar daha zi. yade umumi bir mahiyettedir. Roo:evelt'in yen'den itihabı meselesinde siyasi mabafil Ame. rika Birleşik Hükümetlerinin ta. rihte son derece mühim bir dö. üm noktasına geldiklerini ve bu halin umumi siyasette devam ve teyakkuzu icap ettirdiğini söyle. mektedirler. İlgası İstenen Kanunlar Ayan âzasından Pepper, harp borçlarını tediye etmemiş olan milletlere kredi açılmasını mene. den kanunun ilgasını teklif ot. miştir. Bunun sebebi de Londra ve Parise ikrazatta bulunmak imkânını temin etmektir. Pepper, bundan başka yeni dünyanın müdafaasını daha iyi bir surette zıman altina almek için bitaraflık kanununun ilgası. ni da teklif etmiştir. Rovseveltin yeni beyanatı Gazeteciler toplantısında, Ro- osevelt, müttefiklere yardım su. ugünkü hâdiseleri anlamak B çekerek onu ! olduli İngilizlerin Belçikaya üzerine o Almanlar da asıl Bir mo: Keims'i işgal edecek, daha girecekti. Bu ordunun son şehri idi limanlarına hareket edecekti Mete itlerin hedefi yalnız Manş gil, Atlas Okyanusu sahibi olmak, bundan başka giltere arasına aşılmaz bir daha sonra kendi şartları sulh teklif etmekti. li pılan ne idi? Almanyanın Holandaya karşı taarruzu. nun kasdi olduğunu hatırlamak İâzımdı! Maksat İngiliz seteri kuvvetini Belçikaya Fransiz kuvayı külliyesin. den ayırmaktı. Almanlar buna muvaffak doğru hareketleri Cenubu Şadiye doğru yüklediler. ze ordu, Ardenden ilerliyerek Bu harekâtın devamı sırasında bu Alman ordusunun bir kısmı da Simaldeki Manş fütuhat plânı düşünülmemişti. üzerinde de üsler Yapılması istenen iş bu olduğu halde ya. Almanlar birinci plâna göre hareket ede. rek Namur ve Kambrey üzerine yürüdü. ler, İkinci plâna göre de ilk Fransız mil. yıkarak o Majinonun Amerika, Bütün Stok Harp Malzemesini Müttefiklere Verecek | Vaşington, 12 (A.A) — Roose. retile Amerikayı müdafaa komi. | tesinin Birleşik devletleri şimdi | Hitleri durdurmaya” davet eden | afişi tasvip etmiştir. Bu afişte başlıca şunlar yazılıdır: “Biz Amerikalılar, tabi bu muharebenin haricinde kalmak ve bizi sürükliye bilecek tedbir. leri almamak arzu ederdik. Fa. kat şimdi biliyoruz ki, İngilizle. rin ve Fransızların her geri adı. mı bizi harbe ve bir cihan ihtilâ. line yaklaştırmaktadır., Afişin muhteviystını tefsir eden Roose. velt demiştir kiz Bu çok güzel ve. son derece faydalı bir şeydir. Reisicümhur, Birleşik Ameri. kan devletlerini şimdi bitaraf mı yoksa gayrimuharip mi telâkki ettiğini söylemekten imtina et. miştir. Stoklar satılabilecek Ayan meclisi, (o Rooseveltin müttefikler tarafından istenen es silâh ve topçu malzemesinin satılığa çıkarılması hakkında or. duya mezuniyet verilmesi t ini 18 reye karşı 67 rey ile tas Bu stoklar 38 milyon dolara baliğ olmaktadır. Ayan meclisi, Amerika ordusu miktarının arttırılması için zaruri görüler masarife müteallik olan Jâyihay: ittifakla tasvip etmiştir. Bu Jâyiha, müttefiklere yeni harp malzemesi satmaya mezun olan fabrikalara yeni harp malze. mesine mukabil eski harp malze. mesiyle tediyatta bulunacağını derpiş eden bir maddeyi ihtiva etmektedir. Ford, kitle halinde tayyare imali meselesi hakkında milli müdafaa encümeni azasiyle görüşmüştür. ASKER GÖZÜ İLE VAZİYET için bir kere zayinta Polonya ve ler. taarruzlarını getirdiler, yava; sonra Parise hedefi Bordo büyük bir sahilinde de. Fransa ile İn. sed çekmek, dairesinde bi kavemeti h Bu mukavemet, fakat Almanlar da buna mukabil bütün kuvvetlerini kullandılar ve bugünkü vazi. yete sebep oldular. Son muharebelerin Almanya lehinde daha fazla süratle inkişaf etmesine mâni sebep, tayyare kuvvetlerinin yaptığı tahri. arkasına battır. geçmiye uğraştılar. kuvvetlerinin faaliyetleri, Almanları ağır uğraltı ve bu yüzden Holanda ve Belçikada tuttukları iht ride cepheye gönderdi! fırkalarını da harp sahnelerine sevketti. Bu kuvvetlerin cepheye varmasından ön. &e Fransızlar Veygand'ı Gamlen ar ve düşmanın Cenup hatları. na karşı büyük kuvvetler yığdılar, * Bunun üzerine Almanlar Amien ve Arası aldılar ve İngiliz or: bi Onlar hu işle meşgul iken Vöyiand ta derlenip toplandı New - York Post gazetesi, neş- rettiği bir makalede İtalyan mu. dahalesi netiçesinde harbin bir Avrupa anlaşmazlığı halinden çı. kip bir dünya barbi olduğunu bildirmekte ve bu dakikadan iti. baren, Amerika Birleşik devletle. rinin hesapsız kuvvetlerinin dik. tatörlere karşı harekete gelmesi. nin önüne geçilmez bir mahiyet aldığını ilâve etmektedir. Amerika yeni zırhlılar yaptırıyor Bahriye dairesi için bir milyar 300 milyon dolarlık bahri tahsi. sat kabulüne mütedair Kanın projesinin B. Roosevelt tarafın. dan imzasını müteakip 45,000 ton luk iki zırhlı ile 20 harp ve yar. dımcı geminin tezgâhlara konul. ması hakkında emirler verilmiş. tir, Vaşington vapuru yolda cevrildi Hariciye nezareti, Amerika bandıralı “Vaşington, vapuru. nun evvelki aksam içinde 1000 kadar yolcu olduğu halde Ameri- kaya doğru Lizbon'dan hâreket ettikten sonra hangi devlete men sup olduğu anlaşılamıyan bir de. nizaltı tarafından sabahm saat beşinde durdurulmuş olduğunu haber vermektedir. Denizaltının kaptanı Vaşing. ton süvarisine tahliye için 10 da. kikalık bir mühlet verdikten ve gemiyi torpilliyeceğini bildirdik. ten sonra Amerika tabiiyetinde olduğunu anlayınca yoluna de. vam etmesine müsaade etmiştir. D. N. B. Vaşington vapurunun bir Alman denizaltısı tarafından | çevrildiğini, vapurun Amerikan vapuru olduğu anlaşılınca derhal salverildiğini bildirmektedir. Fakat İngiliz hava yat kuvvetle. Bundan başka Danimarkada bulunan dört yerine rruzunu Almanların tank ti istikametini de. zumunu hissettiler. Garbe dönerek ve son günlerdeki mu. azırladı. son derece muazzamdı, olan Mısır, İtalya İle Siyasi . Münasebafı İ Kesti Başı 1 incide) lerini ve emniyetini müdafaa i. çin hiçbir gayreti esirgemediğini bilmelidir. Herkes iş başında bu- lunacak ve hükümetin hiçbir mücrimi tecziye hususunda hiç. bir tereddüt göstermiyeceğini bi lerek vazifesi başında kalacak. tarı, . Roma, 12 (A.A) D.N.B. Bildiriyor: İyi haber alan İtalyan membalarından beyan edildiğine göre, İtalyan askeri tebliğlerinde bahsi geçen Britanya tayyareleri nin Trablusgarbe girmek teşeb. büsünden sonra dahi İtalyan ve Mısır münasebatının Pazartesi akşamı Duçenin nufkunda tayin edilen noktai nazara göre müta. la edilmesine devam olunmak. tadır, e FİLİSTİNDE Kudüs, 12 (Husus) — Bütün Filistinde işüpheli şahıslara kar. #, kat'i tedbirler alınmıştır İtalyanların seyrisefain kum. panyalarından Adriyatik ile VEE yanlara ait bütün resmi iş evleri araştırılmış, tal! yanların birçoğu tevkif olunmuş. tur. Hayfada tevkif olunanların sayısı (50) yi geçmiştir. Bütün Filistinde işık söndürme usulü tatbik olunuyor. Bütün hükümet | müesseseleri ve kıymetli âbide. ler muhafaza altına konmuştur. IRAKTA Bağdat, 12 — Irakta her tehli. keye karşı tedbirler alınmış ve! dünden başlıyarak ışık söndürme usulü tatbik olunmuştur. Matbu. at umum müdürü Necip Haşimi bugün radyo ile söylediği bir nu. tukta Irak ordusunun her tehlike ye karşı memleketi müdafaaya hazır olduğunu, hükümetin ber teşebbüse karşı her tedbiri'aldığı nı bildirmiştir. SÜRİYEDE Beyrut, 12 (A. A.) — Havas a- jansı bildiriyor; İtalyanın harbe girmesi Fransız mandası altında bulunan memleketleri mütehay. yir etmemiştir. Burada, 9 beri General Weygand'ın riya ti altında olarak ittihaz edilmiş olan tedbirlerin mükemmeliyeti. ne ve neticede müttefiklerin mu. zâffer çıkacağına tam bir itimat vardır. Ahalinin hava hücumları ha karşı şehri müdafaası için Her türlü tedabir ittihaz edilmiştir. Şehrin tahliyesi için emir veril. memiştir. Bütün İtalyan tebaası tevkif olunmuş, İtalyan müesse. seleri kapatılarak askeri muhafa. 24 altına almmıştır. FASTA Rabat, 12 (A. A) — İtalyanm | Fransa ve İngiltereye karşı harp ilân etmesi Fas ahalisi tarafından sükün ile karşılanmıştır. Akşam yerlilerin de iştirakiyle yapılan içtimalarda İtalyaya karşı duyu. lan nefret hisleri şiddetle izhar 0- lanmuştur. Büyük şehirlerde ec3 nebiler sıkı bir mürakabe altın. dadırlar, Afrika orduları baş ku- mandanlığı tarafından hneşrolu. nan bir heyannâmede Fasda ika. met eden bütün İtalyanlar içti. malar hakkındaki tallmata siki bir surette riayet etmeye davet edilmişlerdir. , Çıplak Bir Fıkra! l Yazan : B. FELEİĞ | V e Amerikanm Mi e yardımı, Almak ya ilânı, Demekrasileri tarması falan gibi hâdiseler kurtarıp sizin de şu meşhur fıkrasını birlikte den geçirelir Yine bugünkü gibi iktısndiğiğiii #aruret yüzünden Hoca merhi cşeğinin yerini kısınıya meg olmuş. Esasen boğazlı olumuğiğ ağ bayvanın gündelik yemi olan kutu arpayı bir çeyrek szali ve bir hafta kadar böylece vam etmi cünde bir fark olmamış. hafta yarıya indirmiş. Eşekti ne bü rek kutuya indirmiş. Yine yok: İşi büsbütün hal için yereli tamamen kesmiş. Hayvanda fat etmiş. Bu vefat üzerine Hocanın? — Tam rahat edeceğimiz man ömrü vefa etmedi, GR Sözü asırlardanberi yanlıştı lınmış tedhirlere tahammül eğliğğİ miyen etleri eden bir vecizedir. Not : Ss 4 adece bir müşahede: Termus adı verilen $ yaptığı için bir tüccarı meye vermişler. uğramı Bunlar, şüphesiz kanunun İşi ret ettiği bir takım yasakla ; karşı geldikleri için cozaya gi pılan adamlardır. i Bunları okuyup gördükçe #Eİİİ istemez adamm aklına şu ge) yor: Hegemonya İBaltık memleketlerinin | kuvvetlerini kendi hesabına İbugün muvasalat etmiştir. Tesis Ediyorlar Helsinki, 12 (A. A.) — Soygil ii Rusya hükümetiyle Baltık meğ leketleri arasında yapılmakiaöğ lan siyasi ve askeri müzakere rinde tam bir hegemon; sis edecektir. Rusya bu surgfiiji aske lanmak salâhiyetini istihsal gi mektedir. b Londra, 12 (Hususi) — bni Vi 1 renin yeni Moskova ii Cripps, ile Fra mişlerdir. Tükiye sefiri i Rosto p İngiliz sefiri Solyadan teygi re ile yar j Sovyet Elçisi * Hareket Etti Sofya, 12 (A.A.) — Sovyet Hil kümetinin o Roma büyük eli Solyaya muvasalat etmiş ve gi ledon sonra bir İtalyan tayyargıj ile Romaya hareket eylemiştir Arasında Anlaşma * i Londra, 12 (A.A) — Harigiği Müsteşarı Butler, Avam Kam rasında yaptığı beyanatta Ehgi land —Siyam— ile İngiltere Gi nubu şarki Asyasında yeni biri tikrar unsuru olduğunu ilâve Gi lemiştir. B. Butler, Fhafland ile Tapa ya arasında da bugün Tokygiğii bir dostluk rhuahedesi imzali dultını söylemiştir,