29 Mayıs 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BUGÜNİ| İlgiler Ordusunun İeslimiyeti İzan: 0, Rıza DOĞRUL Berika hükümeti erkâninin hi Parise çekilmelerinden ve İka hükümeti Reisi Pierle'. €vvelki gün Belçika Kralı. Sai başından ayrılmıyarak İsanın ruhu ve memleket timsali sıfatiyle şanlı etin bir muharebeye devam Bini söylemesinden bir kaç #onra Belçika Kralı, ordusu rlikte teslim oldu. Teslim W ordunun 400 — 500 bin Sutlu olduğu bildi: “İçikalılarla Fransız ve İngi- kuvvetlerinin Şimali Fransa. Mahsur bir halde kalmaların Ve feci bir âkıbetle yüz yü. #elmelerinden © sonra mühim disenin vukuu bekleniyor. Ne ordu İk kendini kurtaracak, n bor yahut sonuna ka. dövüşecekti Beklenen netice bu üç ihtimal i idi. Böyle olmi Kralı haiz olmadığı bir sal ti kullanarak ve Belçika anunu hükümlerine ihanet gayrimeşru bir hareketle ünü teslim etti ve bu kara- , 1 Büttefiklerin iddiasma gö- ndisine yardım için koşan yedik ordular kumandanına k i bildirmeden, tatbik mevki oydu, m Hareketi: kat İtalyan mahafili, müt tefiklerin bu iddiasını tek- —Zİ *tmekte ve Belçika Kralının Cuma günü Başvekilini iç iaya göndererek kararını iş olduğunu, bu yüzden « Kralın muahazeye im- lunmadığını anlatıyorlar an başka müttefiklerin Bel, 'â müessir bir yardımda bu- adıklarını, bu yüzden Bel alının en feci âkıbet ile kar. pre gelince teslim olmak- Ye vaka çare bulmadığını izah ir İyan mahafili ve matbuati den verilen bu malümat Sahatın meye istinat ettiği iç *diğimiz için Fransiz Başve. ah i bir hüküm vermektense, | te Başvekili Mister Chur- : 8ibi şimdilik bir hüküm meyi tercih etmek daha rika Kralının teslimiyeti gi #wrivâkidir. Bu emriva Manet teşkil edip etmedi o ** bırakıp bu hareketin do. s ak üzere olduğu neticeyi ta- ek daha muvafıklır. Ateler ; n Şekcikanın teslimiyetinden doğan ilk netice bütün topraklarının işgali, Dun. Kayan Alman işgaline a. , ve Şimali Fransada- / Müttefik ordunun en vahim ei, yüze gelmesidir. | radyosu İngilterenin bu İyi hakkında salâhiyetli ma. nokini nazarından bahse. bu ordunun vazifesini İİ, a. en feci âkıbeti kahra- karşıladığını ve muharc- | vam ettiğini anlatıyordu. i a Gbirehil'in önümüzdeki | e Avam Kamarasına çok erler verebileceği ihtima- | m bahsetmesi de müttefikle. İç dudan ümidi kestikleri. atiyor, ede de tecelli ettiğini açıkça | eleman teslim olması, ya» aha edilmesi takdirinde AL in Belçika ordusu ve bu dı ai rdusu ile dövüşen kuvvet e vr İm kalacak üiyül arekâta gi a vi ını elde edecekti: ka ordusu ile Simal ordu. El mz İngiliz kuvayı külliye. ak yg in kazandırmış bulunu- y Üttefikler bu müddet zar. endileri mu sağlamladı! lk e mühim safhasını Wp: karşılıyabilirler. leşi kler, ilk safhanın a- in. a ihayet bulmuştur ve ye. s1 başlıyor. Bütün dün Közleri hu ikinci safha ü- dü kilmiştir. Gelecek Yabancılar İki , 3. 28 (TAN) — Onuncu rl ee Puarna iştirak edecek ec. 1 Lİ) ve ziyaret için gelecek lerin pasaportlarının beda. #dilmesi hakkındaki ka- ty; Vekiller Heyetince ka. iştir, . | diler, muhtelif TAN Meclis, Türk Ordusuna Minnet * Ve Şükran Hislerini Izhar Etti Alâkadar Vekillerin İzahatından Sonra, Vekâletlerin Yeni Sene Bütçeleri Olduğu Gibi Kabul Edilerek Bütçe Müzakerelerine Nihayet Verildi Ankara, 28 (TAN Muha- birinden) — Büyük Millet bugün yine toplana- rak bütçe müzakerelerine devam etti ve bütün Vekâ- letlere âit bütçeleri, uzun münakaşalardan sonra oldu- Zu gibi kabul etti. Bu arada bâzı hatipler söz sl. mevzular hak. kında bazı temennilerde bulun. dular. Vekiller kendilerini kadar eden meseleler hakkında hatiplere ayrı ayrı cevap verdi. ler. Evvelâ 'e Vekâleti bütçesi konuşuldu. Vekil Öztrak, ezcümle şunları söyleri: Dahiliye Vekilinin B; “— Nüfusun artması için esas. lı tedbirler aldık. İstanbulun ek. mek işleri üzerinde ça yakında iyi netice alacağız. Te. essüs eden teşekküller üzerinde bugün değişiklik yapmak doğru değildir. Bu itibarla müfettişi u. mumilikler olduğu gibi kalacık. tır.” Sıhhat Vekâleti Bütçesi Bundan sonra Sıhhat Vekâle. müzakere edik di, tinin bütçesi Osman Şevki hastanelerinin şikâyet etti. Bu hastanelerin u. mumi muvazeneye alınmalarını ve hükümetin mürakabesi altın. da bulundurulmasını istedi Memlekette dilencilik mev a da temas eden Osman Şevki Uludağ, bu işin sadece Sıhhat Vekâletini alâkadar eden bir me, sele olmadığını, Dahiliye Vekâ. letinin de bu iş üzerinde çalış. ması lâzım geldiğini, dilenciliğin kati surette menedilmesi için bir kanun çıkarılmasını istedi. Sıhhat Vekili bu suallere ce- vap vererek ezcümle dedi ki: Sıhhat Vekilinin Sözleri Hususi muhasebelerin sı. kıntılarını bertaraf ederken has. ! taneler meselesini de halledece. #iz. Nüfus meselesi üzerinde dv. ruyoruz. oo Gıda maddelerinin kontrolü işile ehemmiyetle mes. gul oluyoruz.” . Bundan sonra Rasih Kapları, ebe mekteplerine bir sınıf ilâve ederek mürebbiye yetiştirilmesi. ni istedi, Çocukların terbiyesini ecnebi. lerin ellerine bırakan memleket. lerin istikbali tehlikededir. Ço. kların terbiyesi ancak böyle bir tedbirle hakiki ve doğru cep. hesini almış olur, dedi. Adliye Vekâleti Bütçesi Adliye Vekâleti o bütçesinin müzakeresine başlandı. Fuat Sir. men, memlekette ika edilen suç. lara temas ederek ölüm vukuatı. nın mahdut bir şekilde azaldığı. nı, yol kesme, sdam soyma işle. rinin eskiye nazaran yok denile. cek hale geldiğini izah ederek kaçakçılık gibi bazı suçların da eskiye göre çoğalmış olduğunu söyledi. Mahkemelerde dâvala. nn uzun zaman sürüp gittiğin. den şikâyet ederek, usul kanun. larında geniş ölçüde tadilât yap. mek suretile değil, daha pratik bir şekilde buna bir çare bulun. masını talep ef Adliye Vekilinin Cevabı Bundan sonra Adliye Vekili, cevap vererek dedi ki: “— Vekâlet teşkilâtındaki nok. san gittikçe karşılanmaktadır. Yeni bütçe #le şarkta otuz vilâ. yette yeniden teşkilât yapılacak. tır. Mahkemelerde işlerin gecik- trilmeden yapılması için müte. mâdi surette tertibat alıyoruz. İstanbul adliye sarayının yapıl. masına başlanacak iken harp do. layısile malzemenin o pahalılaş. ması yüzünden bu iş bir müddet geri bırakılmıştır. “İlatayda kadastro islerine başlanmıştır. Trakyada muhacir. lere tevzi edilecek arazi ile mem. leketteki çiftliklerin kadastro. lar! yapılmaktadır.” Iktisat Vekili Hüsnü Çakır İcra İşleri Vekilin beyanatından sonra Berç Türker söz ali, Dolma. bahçe hâdisesi hakkında uzun zamandanberi gazetelerde meş. riyat yapıldığım, bu işin bir t lü neticelenmediğini söyliyerek bunun neden ileri geldiğini sor. du, Fethi Okyar, mahkeme icraa. tina Vekâletin karışmak salâhi. yeti bulunmadığını ifsde etti, Süleyman Sırrının, lelerinin çok sürüp gittiğinden şikâyet etmesi üzerine Vekil İc ra ve İflâs kanununda tadilât ya. pan bir projenin yakında Mec- liste görüşüleceğini söyledi. Kaçakçılık Meselesi İ Bu arada söz slan İnhisarlar Vekili, kaçakçılık hakkında ileri İsürülen mütalânlara cevap ver. jdi. İstatistiğe göre, kaçakçılık fi. ilinin çoğaldığını değil, eskiye göre azalmış olduğunu anlattı. Denizde, şark ve garp hudutları. muzda kaçakçılığın hiç yapılmadı. İğini, cenup hududumuzda ise İ kismen yapıldığını, bunun için de hergün daha sıkı tedbirlerin alındığını söyledi. Müteakiben Nafia ve İktisat Vekâletlerinin bütçeleri müzake. re edilerek synen kabul edildi. Tramvay Ücretleri Pahalı İkinci celsede Münakalât Ve. kâletinin bütçesi müzakere edil. di. Ziya Karamürsel, İstanbul tramvay ücretlerinin pahalı ol. miştir, sayılmaktadır. tığı araşlırmalarla teye tmak niyetinde hiddetine rağmen kettir. İngiltere, simdi, İtal, Bundan bir müddet evvel, “Bir gizli memurda aranılacak vasıflar,, isimli mühim bir eser neşretmiş, İngilte. rede kendisini senelerdenberi bir ? zi düşmanı olarak tanıtmış, hattâ İ 1958 yılında İngiliz tâbiiyetine gir- | mek istemiş bulunan bu korkunç ada- mun nihayet bir Nazi casusu olarak yakayı ele vermesi, İngiliz zabıtası- nın Almanyada çok derin teessür u- yandıran bir büyük muvaffakıyetini teşkil etmiştir: Bu suretle, Alman- yanın İngilteredeki gizli faaliyeti- nin en tehlikeli ipucu ele geçirilmiş . . D iiniya ile İngiltere arasında, altı haftadır çok sıkı bir noktaj nazar taatisi ya, tadır. İngiltere, İtalyan gemilerinde yap- İtalyan ticaretini sek. uğra değildir. İtalyan gemilerindeki malları, —Alman. a gönderilecekleri için— ve İtalyanm müsadere sade Almanyaya karşı yapılmış bir hare. Adliye Vekili Fethi Okyar duğunu, fiyatlarda tenzilât ya. pılmasını talep etti. Münakalât Vekili, kısaca şun. ları söyledi. Çetinkayanın Beyanatı “— İskenderun limanının tan. zim ve ıslahı için 65 bin lira ve. rildi. Bu limandan geniş ölçüde istilade temin edebilmek için cenup hattı işletme şartlarını de. diştiriyoruz. İskenderun yakın. Ida büyük ve parlak bir istikbale mese. | namzettir.” Fiyat Kontrolü Meselesi Bundan sonra Ticaret Vekâle. tinin bütçesi müzakere edildi Ziya Karamürsel, fiyat kontrolü meselesine temas ederek İstan. bulda bazı mağazalarda kadın a. yakkabılarının, 15, 20 liraya sa. tıldığını söyledi. Fazıl Ahmet, ticaret ahlâkı adını verdiğimiz mevzua bemas ederek satıcıların âdi, çürük, bozuk bir malı müş. terıye satmak için yaptıkları kötü aldatışa nihayet verilmesi. ni, Vekâleti ticaret ahlâkını 1s. lah için ne gibi irşatlara lüzum gördüğünü sordu, Bundan sonra Vekil oğlu şu sözleri söyledi Ticaret Vekil'nin Sözleri “— Buğdayın ihracında mem. leket hesabına bir mahzur yok. tur, bilâkis iktisadi istifade var. dır. Bir kısım vilâyetlerimizde yeni buğday ve arpa mahsulü idrâk edilmeğe başlanmıştır. Bu yıl Duğday mahsulü boldur. At "Topçu. MR INEKZ7 © rüyük Harpte, Amerikadaki Alman casuslarının şefi olan yüzbaşı Franz Von Rintelan, Londrada tevkif edil- ti inadından birisinin Bazı etmesi de, an, kendisi. ne verilecek mallarla Almanyaya yardım etinemesini istemekte, , ri her kola; dir. Salâhiyettar mah. göre, İtalya, uygun bulacak, ve bugünlerde İngiltere ile anlaşacaktır. . . Almanyanın bu harpte başvurduğu sayısız hilelerden biri daha meyda- na çıkarılmıştır. Öğrenildiğine göre, Almanlar, Fransız ordusunda, ve Fransız cephesinin gerilerinde panik çıkarmak maksadile, sahte emirler vermektedirler. Telefonla. veya be- yannamelerle verilen bu sahle emir- ler, ya Fransız Başvekili tarafından tebliğ olunmuş gibi gösterilmekte, yahut da Fransız Milli Müdafaa Ve- kilinin veya büyük kumandanlardan nun içindir ki, Fransız Raşvekili İ millete bir beyanname neşretmek ve | milleti bu hilelere karşı müteyakkız davranmıya davet etmek lüzumunu | duymuştur. | Bundan sonra, Fronsada, telefonla, | veya beyanname ile verilen hiçbir emre itaat olunmıyacaktır. yon müstehsillerine en elverişli olan tedbirleri almaktayız. “Memleketimizde hayat, 1935 yılma göre yüzde 15 e bir nis. betinde tereffü etmiştir. Bu da bugürkü vaziyetin tabii bir ne. ticesidir.” Mutavassıtlar Meselesi Vekilin izahatı sırasında Rasih Kaplan oturduğu yerden memle. ket iktisadı tında birçok mu. tavassıtların mevcut olduğunu bunların faaliyetlerinin müsteh. | likin de müstahsilin de aleyh de olduğunu söyledi Ticaret Vekilinden sonra Baş. vekil Refik Saydam, Rasih Kap. lanın bu mütalâatına bizzat ce. vap vermek istediğini ifade ede. rek — Devlet elinde bulunan fab. tikalardan çıkan eşyanın fiyat. larının yükselmemesi için İkti. sat ve Ticaret Vekillerile bera. ber müzakerelerde bulunuyoruz. Bu mamül maddelerin müsteh. Uk eline gayct ucuz gitmesi için mümkün olan her türlü tedbir. lere müracaat ediyoruz.” Diyerek müstahsille müstehlik arasındaki okomisyoncuların bu şi istismar etmek suretile fan. liyette bulunmadıklarını beyan etti ve Rasih Kaplanı iddiasını isbata davet etti. Rasih Kaplan Israr Etti Rasih Kaplan iddiasını isbat için kürsüye geldi İzmirdeki cam, İzmitteki kâğıt fabrikaları mamülâtının satışı. nın daima bir müesseseye veril. diğini, bu mamül eşyann satışını temin için müracaat eden vatan. daşlara red cevabı verildiğini i. live ederek: : — Meselâ Merinos fabrikası mamalâtının satışı yalnız bir ve. ya birkaç kişiye münhasırdır. Hergür aldığımız şikâyet mek. tupları bunu isbat ediyor. Benim bu sözlerimden dolayi sinirlenmiye lüzum yoktur, ben, tüccar değilim, ortaklığım de yoktur. Bu milli müesseseleri kurarken çektiğimiz ıstırabı biz biliyoruz. Bu müesseselerin hası. latından bütün Türk çocukları. nın müştereken faydalanmaları. m istiyoruz. Bu suretle yapılan tenkit, gö-| rülen yolsuzluklara işaret etmek her mebus gibi benim de hakkım. dır. Başvekilin Cevabı Başvekil, tekrar kürsüye gele. rek Rasih Kaplanın bu iddiasını ral) il, İtal, i vaad etmekte. de söylenildiğine yardım etmek menfaatine daha Almany: vazgeçmeyi imzasını taşımaktadır. Bu- oturduğu yerden değil, kürsüden söylemediği için davet ettiğini beyan ederek dedi ki: — Devlet fabrikaları mamülâtı hakkında söylediği sözlere gelin. ce, kendilerinden isim zikretme. lerini rica ediyorum. Bu şekilde mutsvassıt tüccarların isimleri. ni burada söylesinler ki, hükü. met bilsin, siz bilin, millet bil sin. Ben sinirlenmiyorum, kendileri sinirlenmesinler. İktisat Vekilinin Cevapları Bunun üzerine İktsat Vekili, devlet fabrikaları mamülâtının bir elden satılışı hakkında Rasih Kaplanın ileri sürdüğü mütalâa. ya cevap verdi ve dedi ki: — Şu malı şu fiyata satmak üzere satıcılara veriyoruz. Bu malları istismar ederek satış ya. panlar belki vardı, fakat bugün kalmamıştır. Kok kömürünü ele lülen “Jalabiliriz. Kok kömürü hakkın. da bu kararımız. aynen tatbik ediyoruz. İsteyene. istediğimiz satmak üzere mal verme. ima hazırız. Bugün devlet fabrikalarında çıkan malların ucuzluğu ve sağ- lamlığı bir sembol haline gel miştir. Bu hususta söylenen söz. ler, sırf bir dedikodudan ibaret tir. Ahmet İhsan Toksöz, satılan eşyanın fiyatlarının dalma de. ğişmediğinin sebeplerini sordu. Köy Kalkınması Sonra, Ziraat Vekâleti bütçe, sinin müzâkeresine geçildi. Emin Arslan, köy kalkınması mevzuu hakkında senelerdenberi hazirlik yapıldığı halde ve hükümetin, Partinin bu işe el koymuş olma larına rağmen hâlâ bir netice a. Imamadığına işaret etti. Dahiliye Vekâletinin köy kalkınmasında sadece nazariyatla uğraştığını söyledi. Ziraat Vekili izahat vererek ezcümle dedi ki: Ziraat Vekilinin Sözleri “— Hat bir meyvacılık merkezi olarak ele alinmiştir. Haşarat hastalıklarına karşı çok müessir ve devamlı tedbirler at. dır. Portakal hastalığına karsı da yeni çarelere başvurduk. Âlâ. t zirsiye üzerinde icap eden tedbirleri aldık" Türk Ordusuna Minnet ve Şükran Hisler'miz Bundan sonra Milli Müdafaa Vekâletinin o bütçesine geçildi Söz alan Durak Sakarya, şu te. mennilerde bulundu: 1 — 'Türk ordusuna selâm ve muhabbet hislerinin iblâğı, 2 — Türk ordusuna verilecek para üzerinde katiyen münaka. sa yapılmaması. Durak Sakarya: “Türk milleti. nin bir gömleği varsa, yarısı or. dunundur.” dedi. Bundan sonra, Kâzım Sevük. tekin, Şükrü Koçak tarafların. dan verilen bir takrir okundu, bu takrirde büyük Türk ordusuna muhabbet, şükran, minnet ve bağlılığın iblâğı isteniyordu. Bu takrir şiddetli alkışlarla kabul ve içtimaa nihayet veril. di, Milli Şefin Dünkü Meşguliyetleri Ankara, 28 (TAN Muhabirin den) — Cümhurreisimiz İsmet İnönü, bugün öğleden sonra Bü. yük Millet Meclisini teşrif ede- rek bir müddet kendi dairelerin. | de meşgul oldular. Romanyanın Ankara Sefirliği Bükreş, 28 (A.A.) — Roman. yanın Berlin Elçisi Cruteseu, An. kara Büyük Elçiliğine tayin o- Yanmuştur. Crutescu 1 Haziran. Ga yeni vazifesine hareke cektir. Berlin Elçili zasından Romalo tayin olunmuş- tur. Memur Maaşları” Çok mu? Yazan: B. FE, İpenini derhatir edemi bir mebusumuz, yeni Lİ müzakeresi sırasi murlara çok maaş verildiği şikâyet etmiş. Bu sözü okuyan memuriai bir çoğu bu iddianın haki uygun olmadığından — dolayı essürlerini saklamamakia dursunlar, biz kendi hesabi bu mülâhazanın nefsiilemre tiyen mugayir olduğunu sö) meyi bir viedan borcu bilir Bugün, bizim idari mekaiiii mamizın en zayıf tarafı me ların arzu edildiği kadar tevfa maaş alamamalarıdır. murlar bu cihetten şikâyet meyi zamanın icaplarına bulmuyorlar. Lâkin aldıkları on paranın da göze batması E çeye karsı yapılacak en son razdır. Doğrusunu söylemek lâzım g8 lirse bizdeki hayat müş'irelei nazaran memur maaşları bile. erçi Yunanistanda memi bizdekinden daba az para alıri kin orada hayat bizdekinden Şi de kırk, elli daha ucuzdur. İsmi, unuttuğum muh avın memurlara farla verildiği hakkındaki geçmiş olan kendisinden bu mülâhazada rar etmemesini ve hüküm memurlara zam yapmı | bulup istedikçe bu etmesini sade memurların seti bakımından değil, işler zin selâmeti noktasından rica iü meyi vicdan borcu bilirim. İğ Türk memurlarının iffeti he götürmez bir hakikattir. kin insanı, insan olarak kabu dip zaruretlerin bir çok me ları insana mübah kıldığı h katinden de tegafül etmezsek isabet etmiş oluruz. Derdi 'maişetle endişenik mıyan bir adamın çıkardığı — Şu ay başını nasıl bu ım? Diye düşünen bir yapacağı iş arasında dağl dar fark vardır. Bu münasebetle şurayı da ret etmek isterim en iyi bir şekilde yaj ması için çalıştırılan kimse gü dir? B — Memuri halkın maişet medarı olan bir Şi midir? C — Yoksa hem o, hem 5 midir? Bize kalırsa, hükümetin lâhazası ancak A fıkrası olabil Böyle olunca da iyi mar; memur, fakat tok memur gal tırılmak lüzum gelir. Muhterem saylav, memurla fazla maaş verildiği bahsinde noktayı münakaşaya mev haz elseydi zannederim, daha saslı hir noktaya parmak mış olurdu. Doğrusunu söylememiz lâ gelirse, mükelleflerin bir mai bütçesinde itiraz edecekleri kısım memur maaşları değildi e Şeker Fiyatla Arttırılacak eye Değildir Ankara, 28 (TAN) — Tica Vekâleti İstihlik vergileri hal kında bir tebliğ neşretmiştir. tebliğde yeni kanun bı madı lerin istihlâk vergilerinin trıldığı ve şeker, çav. kal benzin, kauçuk ve mamulâtiğ deri ve mamulâtt, pam-ık ipliği çamuk mensucat, pa nuktan İğ »r eşya, yün ve kıl ipiseleri, yi se kıl mensvcat, yünden ve X dan hazir eşya ve kanuna eki cetvelde görülecek diğer maddelerin yeniden ba vergi tâbi tutulduğu zikredi'mekterli Ancak, şekere evve'se zam yi pıldığından, bu defa şeker fiyaj Jarınm yeniden arttıruması pp zuu bahis değildir. Yeni kanım ancak bir kısım mad“eler gl perakendeciler beyanname, oi tutulmuşlardır. Bu iuberle 5 Bzde mevcut mal için vergi ati mıyan perakendeciler (fiya; arttıramazlar.