17 Mayıs 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

bülietlerarası posta ittihadına dahil “imiyan memleketler İçin sbode bedeli müddet sırasiyie 30, 16. © 38 liradır, Abone bedeli peşindir Adres değişürmek 25 kuruştur Cevap için mektuplara 10 kuruşluk | | Po) #lâvesi lâzımdır. Balık Günü Yapmak İçin Balıkçıları Korumak Lâzım H ükümetçe hazırlanan o Deniz İsketin her tarafında balık yepmesi- »İ temin edebilmek için, herşeyden balik müstal olanların İçinde bulundukları şartların nazarı | ate alınması lüzumu üzerinde 15- tar edilmektedir. | Alâkadarların ifadelerine göre bu Meseleyi şu üç nokta üzerinde müta- lâa etmek lâzmdir: 1 — Balık istihsali, 2 — Balık sa «şi işlerini organize etmek, 3 — Ba taze olarak saklıyabilmek Üzumlu olan tesisatı vücude getir mek, balık istihsali işi, elinde sa-| dete bir kayık ve bir iki takım ağı “lan ve para sermayesini de “kabzı. Mal, denilen mutavassıtlardan te- Min edebilen “balıkçılar, tarafın-| an yapılır. Bu balıkçılar, hemen bütün memlekette, hugün kabzımal- İsra daimi olarak borçlu vaziyette lunmakta ve borçlarmı da bir tür. ödiyememektedirler. o Kabzımal İN türlü kombinezon bularak bu *E münusebetini devam ettirir. Çünkü, kabzımalın geçimi de bu Yüzdendir. Bu suretle, kabzımal, ba. ik işinde tamamen tufeyli bir rol ir, Onun için Mevzuubahs kanun © projesinde olan 2 milyon liralık İavil © sermayeden, balıkçılar İin de bir kredi hissesi çıkarmak ve mkân nisbetinde uzun vadelerle ba- ıkçıyı, işinden azami randıman ala- ak şekilde teçhiz etmek temennile. başında gelmektedir. Bu arada *W mühim olan pamuk ipliği ihtiya- “hm da hükümet tarafından temi» lmesi zaruri görülmektedir. Bax satışı meselesine gelince, bu, bugün balık müstahsilinin *n mühim dertlerinden birini teşkil Sder. İstanbulda bir bafıkhane var. Ür. Balığın burada satışı mecburi * Çünkü satış üzerinden alınacak şekilde çalışmak. ki, burada yapılan satıştan, ba- kc, hiç bir zaman malının tam be- İni alamaz. Bundan başka, bu sa- tamamen (gayri sıhhi şartlar içe- inde de cereyan eder. Bunun Se- İ, halıkhanc idaresinin kendisini Yergi cibayeti işinden başka hiç bir İle alâkadar tutmuya mecbur gör. Memesidir. Yani, balıkhane idaresi Yilvız Maliye Vekâletinin bir tahsil Yubesi vazifesini görür ve başka bir *9ve karışmaz. , Halbuki balıkhanede satışın tan- ; bir belediye işidir. güncü olarak balığın muhafa. zası için yapılması icap eden gisatın Elm lila pir ik fenni şartlar altında, yani s0- yek hava depolarında muhafaza edil- diği zaman bayatlar. Halbuki, pekteplerde ve orduda balık yene hiz esi için balığın muhal edile: | mesi şarttır. Çünkü, mektep ve Silalırda yemek tabelları üç gün) yel den hazırlanır. Üç gün sonra ise| k çıkıp çıkmıyacağı kestirilemez. işlik bizde çıktığı gün satılır. Onun | deg, e fiyatı hiç bir zaman müstakar, dir. Torik balığının sabahtan; time kadar mütemadiyen fiat de irdiği görülür. Şu halde, herşeyden evvel soğük | 4 depoları açmak ve konserve brikaları kurmak zaruridir. Ancak plân sonra halkın bolca balık yeme» Sümkün olabilecektir. Matbuat Müdürlüğü Bütçesi iy kara, 16 (TAN) — Başvekülete Bi olmak üzere kurulacak olar ıgbuat Umum Müdürlüğüne ait 940 bütçesi Meclise gönderilmistir. İİ SA yy. s.s ez j 17 MAYİS 940 TAN ABONE BEDELİ Türkiye Bensbi İade e MOO Kr. o 18ene | 2400 Kr. rm » 6 Ay 1599 ğ— . say sw * İ 180 » 1 Ay m ” BELÇİKANIN MEŞHUR ALBERT KANALINDAN BİR GÖRÜNÜŞ <zezw- Garp Devletlerinin Harp Meydanı: BELÇIKA gm bir kere dâha Avru. pa mukadderatını tayin e decek büyük bir harbe sahne olu. yor. Yirmi altr sene evvel olduğu gibi, Büyük Garp Devletleri 'kü. çük Belçikanın o güzel toprakla. rında birbirlerile boy ölçüşüyor- lar. Tarihin bildiği devirlerdenbe. ri bu böyle olmuş, küçük kabile. lerden başlıyarak, büyük millet. lere kadar hep bu topraklarda dö. vüşülm Çok uzaklara kadar gitmiyerek yalnız KVİ ıncı asırdan başlıya- İm: İspanya Kralı İkinci Filipin zalım valisi Alva Dükasına Karşı wyan bayrağını açan halkın ba. ş yabancı çekmiye uğraşan Oranj prensi William, bu topraklarda hasımla. rile karşılaşmıştı. XVİİ inci ssır- da Fransa Kralı On Dördüncü Lu. inin orduları İspanya Kralı Dör- düncü Filip'in oğlu Don Juan'ın askerlerile buralarda çarpıştılar. XVMİ inci asırda Utrecht muahe. desi ile neticelenen İspanya vera. set harpleri de Belçikada yapıld. Yedi Sene muharebelerinde, Fran sız Generali Dumouriez'in mütte. fik Avusturya ve Prusya ordula- rına karşı 1792 Jemappes zaferi de Belçikada kazanılmıştı. 1815 senesi 18 Haziranında İngiliz or. dularının kumandanı Wellington. un Birinci Napoleon'u mağlüp et- tiği Waterloo harbi de Brükselin yanı başında, yapılmıştır. Coğrafi vaziyetlerin yarattığı öyle zaru. retler var ki, bunların doğur. duğu mecburiyetlere başka isti. kametler verdirmek insanların e. linde değil. Belçika hükümeti, 1914 — 1918 arasında geçirdiği sıkmulı günleri bir daha görme. mek için, az mi uğraştı: Netice, iğte asırlardanberi tekrarlandığı gibi, Belçika arazsi bugün için de yine “Avrupanın büyük harp mey danı,, rolünü oynamıya başlıyor. enelerce İspanya Kralları. 5 nın, sonra onlardan miras. tahakümüne çası olarak Avusturya Habsburg- ne Resimlerle Röportaj: Allarken araşütçü, kendini menine t açmaz, Sü ra düsmeğe baslar. tayyareden tayyarenin b'r tarafına ve bilhassa dü. mamak İçin paraşütü birdenbire tl ve bazan da başaşağı yere doğ- Yazan: Faik Sabri Duran larının ve bir aralık ta Fransız Kral veya İmparatorlarının istib. datları altında inliyen Belçik lar, Napoleon fırtınaları da sıldıklan sonra biraz nefes alabi. leceklerini zannetmişlerdi. Fakat 1815 Vi; na kongresi, on. ların arzularına, İstiklâl emelleri. me kulak asmamış ve Fransaya kuvvetli hülyası ile hududunda yaratmak karşı şimal bir devlet Bel mişti, n mişti. Dilleri ve dinleri gibi ikti. sadi menfaatleri de birbirine uy. miyan bu iki millet 1830 da boğaz boğaza geldiler. Bunun üzerine Avrupa Büyük Devletleri araya girmişler ve 1841 Londra Konfe. ransında müstakil bir Belçika «eş- kil ederek krallığına bir Alman prensi getirmişlerdi: Saxe Coburg Gotha hanedanından Prens Lev- pold. Birinei Leopold ismi alunda Belçika Kralı seçilmişti. Aynı 22. manda Avrupanın beş Büyük Dev. leti Belçikayı “daimi bir bitaraf hükümet, olarak tanımayı taah- hüt ediyorlardı. Bu rejim 83 sene muvaffakıyetle tatbik erilebilm. H. Bu bitaraflık sayesindedi kayı ki, 1831 ile 1838 arasında Holandaiı- ların yaptıkları tehditlerin önüne geçilebilmişti. Yine bu anlaşma yüzündendir ki, Üçüncü Napole- onun Belçikayı Fransaya ilhakt tasavvurları o suya düşmüş ve 1870 — 1871 muharebelerinde bu. raları cidal haricinde kalabilmişti. Fakat bu uzun müddet içinde, bü. yük bir emniyet havası içinde ya- şamıya alışmış olan Belçikalılar 1914 te acı bir hakikat ile karşı- laşlılar. Düşmanlarına seri bir darbe indirmek için, Belçika lunu seçen Alman erkânıharbiyesi bitaraflık taahüthlerini bir tarafa emrini hücuma karşı, bırakmış, ordularına ileri vermişti. Bu ani Belçikalılar şiddetle dayanmıya çalıştılar, fakat bu seli durdura- madılar, dört sene Alman tahak. kümü altında esaretin ve en acı şekillerile karşıl, tün kabahatleri, Orta lmün Avrupayı Garbi Avrupaya birleştiren en ra- hat ve en kestirme yolun üzerinde bulunmaları idi. Bu dört sene için. de Belçikalıların uğradıkları mad. 7 buçuk milyar doları Mütarekeden Almanlar çekilmişler ve Versay muahedesi ile Eupen ve Malmâdy sâhalarım Beiçikaya bırakmışlardı. Alhan tazmınat ve Amerikalıların Yep. tıktırı yardımlarla Belçika ye don canlanmıya başlamıştı. GC ihan Harbinden sonra Belei. ka harpte müttefiki olan Fransanın yanı buşında kalıyordu. Bundan tabii bir şey olamazdı. Be:çikayı, Fransanın peşinden ay- rılmıyan siyasi ve askeri bir peyk gibi görmiye herkes alışmıştı. kat 1936 senesi Birinciteşrini 14 ünde nazırlarmı topliyan Bel cika Kralı Üçüncü Leopold onlara mühim bir tebliğde bulunmuştu. Krai bu beyanatı © zamanki bsşvekili Van Zecland ile uzun müzakerelerden sonra hazırlamış. 1. Belçika o günden itibaren Fran. sw peyki olmaktan çıkıyor, bil. tün kayıtlardan sıyrılıyor ve bi. lân ediyordu. Bu be. hem Flandre, hen Vallonya kısmında derin bir hayret uyandırmış, bununla bera. sonra in kârı umumiye bu bitaraflık kara. rını tasvip etmişti. Sanki üzerle- rinden ağır bir yük kalkmış gibi, her Belçikalı derin bir nefes al. mişti. 1914 ün kanlı tecrübeleri su. hür memleketin her tarafında ef. inerken atarken, bu şiddetli sadmeyi geç P arasüt açılınca hava mukavemeti, hir fren gibi sürati birdenbire keser. Paraşütçü zam süratle inmeğe devam eder, İrdikten sonra munta- müddet tulmuş muydu? Fransa kendini Ren üzerinde olduğu kadar La Möz kıyılarında da tehdit altında görüyordu. Holanda ordusuna da. yanarak şimalde tutunacak . olan Beiçika ordusu, kıskacın bir kolu olacaktı. Öbür kol Majino hattma dayanacak olan Fransız ordusu İ- di, bu ikisi arasında çekilecek o. m düşman kuvvetleri bu iki kol arasında iyice sıkıştırıdacaktı. Hal. buki bu 1936 vaziyeti kıskacın bir kolunun koptuğunu gösteriyordu. Fransa için Majino hattımı bittiği erden Belçika hududu boyunca Şimal Denizi kıyısına kadar uzat. maktan başka bir çare kalmıyor. du. Bg eisikanın bu ani çevi mesini hazırlıyan birçok er vardı: Bunların içinde ü. çü mühimdi. Biri Fransızların © zaman Sovyetlerle yaptıkları an- laşma idi. o İkincisi İtalyanların Habeş seferleri, üçüncüsü de Lo. kars paktinm yırtılması ve AL man askerlerinin Ren havzasına girmeleri idi. Belçikelılar doğru, veya yanlış, Avrupada kollektif r emniyet tesis edilebileceğine ınanmışlardı. Genevre paktının 16 ınci maddesine bel bağlıyorlardı, ılara göre, mütecavize karşı Milletler Cemiyeti bütün âzaları hemen birleşecekler, ve 16 ımet maddedeki cezaları tatbik edecek. lerdi. İtalyan - Habeş harbi bu kanaatin ne kadar €s055:z olduğu. nu göstermişti. Belçikalılar, İnigiterenin bu işte oynamak istediği rolün pek geç farkında olmuşlardı. Fransada La. vel hükümetinin aldığı vaziyet 1. se, cnların büsbütün sıtkını yırmıştı, Fransızların Sovyetlerle anlaşmaları ikinci darbeyi indiri. yordu: £ Belçikalılar (o Fransanın Front Populaire'ine hiç ısınma. ardı, Katolikliğe çok sadık ve teşekküllerine çok bağl çika, komşusundaki münist hareketlerin kendine de &rayet edeceğinden çok korku. yordu. Hele o senenin 7 Martında Fransa ve Belçika hudutlarının ötesinden akseden çizme sesleri artık Belçika için Şark hudutiarı üzerinde emniyet kalmadığını bil diriyardu sebej se ko. Bir tecavüze uğrarsa; ve Cenuptan Fransa İterenin onun yardımma ki arına şüphe yoktu. İbette İngiltere Alman ordula. rimen Şimal Denizi kıyılarında tek. rar görünmelerini ve Anvers'in Nöpoleon'un dediği yibi, İngiltere. bir nin kalbine doğru çevrilmiş tabanca halipe gelmesini iste: cekti. Fransfmın Ise Paris bi Almanlara kapamak ve düşman ordusunun Majino hattınm arka, sina düşmelerine mâni olmak içi Garpışacağına şüphe yoktu. O hal. de, neden bir taarruza uğrarlarsa, ingiltere ve Fransanın yardımına koşmak ve kendi topraklarını harp sahası haline koymak taahhüdünü Belçika sırtında taşıyacaktı, 1836 da Belçika bu taahhütlerden siyrı- urken. 1831 de Londra Konferan. sınm mecburi olarak onun için seçmiş olduğu “daimi” bitaraf, şeklini bu sefer kendi ihtiyarı ile üzerine takınmış ölüyordu. Fakat işte coğrafi zaruretler hükmünü yine gösterdi. Bu bitaraflık Belçi. kayı kurtaramadı, Almanya 1914 “ teki taahüdürü tanımıyarak Bel çika topraklarını çiğnediği gibi, bugün de Belçikanın: “Ben hita. rafim, sizin davalarınıza karişmı. yorum. Birbirinizle bir alıp vere. ceğiniz varsa, gidip başkü yerler. de dövüşebilirsiniz. gibi iddiala. rna kulak bile asmadı. Paraşütle Nasu İnilir? Yerde sen rüzcârin siddetine gür» varasiiteü bir yerde süründükten sonra İlk İsrsatta ayağa kalkarak paraşütü toplamağa ve kendini kurtarmağa kosar. 5 SAĞLIK ÖĞÜTLERİ | Heyecandan 3 Azalan Tansiyon Damarlardaki tansiyonun art. ması hastalığının modası epeyi zamandanberi hafiflediyse de, sene bilhassa Avrupanın garbini ki muharebe şiddetlendiğindenb ri oralarda tansiyon fazlalığınd şikâyet edenler pek azalmış olsi gerektir. Çünkü, tansiyonu düşü. ren mühim sebeplerden biri mu harebelerdir. E. Bu sebebe bayağı dilde korku denilirse de fence heyecan demek daha doğru olur. Vâkıâ, muharo. | beden korkmak ta utanılacak bir şey değildir. Korku cesaretli a- damlarda da olur. Fakat insan kendi şahsı için cesaretli olsa da, muharebede işinin bozulacağını, çoluğunun çocuğunun geçinmesi güçleşeceğini, belki perişan ola, caklarını düşünür, endişe eder, 0. nun için bi heyecan demek fence daha miinasiptir. a Zaten heyecan —muharebeler. de olduğu gibi— mutlaka acı his vermez. Onun tatlısı da vardır. Heyecan acı da olsa, tatlı da olsa şiddetli olunca tansiyonu düşürür, | Piyangoda büyük ikramiye kazan. dıklarını baber alanlardan bazıla, rının birdenbire fenalık geçirdikles rini duyarsınız. Onların fenalık geçirmeleri, damarlarındaki “tan siyonun — birdenbire düşmesi mektir, Heyecanın damarlardaki tansiso. nu düşürmesi böbrek üstünde gudde vasıtasiyledir. Heyecan ha. fif olursa ilkin o guddenin ad nalin adındaki hormonunu arttı bu da damarlardaki tansiyı yükselmesine sebep olur. Ke bir heyecanın neş'e vermesi, ei sıkacak bir heyecan demek olaş öfkenin insanı bir zâman için kus vetlendirmesi, böyle hafif heyeca. nın tansiyonu arttırmasından ile. ri gelir. Fakat heyecan pek şiddetli olu sa, yahut —muharebe zamanların. da olduğu gibi— pek uzun sürerse böbrek üstündeki | guddenin hor. men çıkarması birdenbire durur yahut fazla işlemekten yorulur. Netice aynı şeydir: Hormonun zalması, damarlarındaki © tansiyo. nun azalması... Böyle, heyecanın — şiddetinden | yabut devamından gelen tansiyon miyetli değildir. lik, çabuk ve derin yorulmak. İni Başlıcası halsiz san ayakta duramaz, yürürse Çı buk yorulur, hattâ bazı günler bir kaç saat yatmıya mecbur olur. Akşam olunea uyku çabuk gelir ve uyku uzun sürer... Gündüzleri arada sirada baş dönmesi, baygın. lik gelir, Devamlı heyecan üzeri, yeniden bir heyecan gelirse bü bütün bayılanlar da vardır. Kimi. sinin elleri ve ayakları ilk zaman. larda kızarır, sonra morarır ve da. ima soğuk kalır. Bu alâmetler, pek te ehemmiyet. li olmadığı gibi zaten —hekim ların sebebi olan heyecanı te edince— gecirmek te güç değil Böbrek üstündeki guddenin bozul. masından ileri gelen hal o guddi nin hormonunu ilâç olarak kulla. mınca kendi kendine kaybolur. KARİ MEKTUPLARI | Kocaelinde Kirala, Artftırılıyormuş ! İzmitte Pazaryerinde bukkal İs. mail Doğrusöz şu mektubu yazıyo “— Gazetenizde kira bede arttıracak olanların tecziye edil fini okuyoruz. Halbuki Kocaeli; kiralar arttırılıp duruyor. Vâki racaatlara kanunda kiraları art! ların tecziyelerine ait madde bulun. madığı cevabı veriliyor. Gazetelerde okuduklarımıza mi voksa bize verilen cevaba yni 5 im?” . Mezbele Haline Gelmekte | Olan A ME darda Şemsi Pass caridesinde »umaralı evde oturan Bayan Sıdıka yazı Evimin kars sında bulunan gi ivar köylerden getirilen devarlar kop makta ve oradan da kayıkla sevkolunmu tadır Bü arsanın kapıları yoktur, davarlar gi karıldıktan sonra hiçbir şekil ve sur, temizliğe de tâbi tutulmamukta ve ola rekılmaktadır. Geçen sene de bu de İsinekten p releri açamiyacık bir veziyete #erml: Arsa, âdeta Bir mezbelelik haline gel ” tir. Yaz gelmeden tedbir almak Tüzimdır