17 Mayıs 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

A 1r.s.yip BUGÜN, Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL #viçre, seferberlik ilân etmiş ve seferberliğini tamamlamış- Macaristan askeri tedbirler alıyor i; bazı kuvvetlerini seferber ettiğini ediyor. Yuğoslayya, dahili ve harici emni. tini korumak için büylik hazırlık. 3 lüzum görmüştür. Bu devletlerin . üçü Almanyanın, > Üstelik İtalyanın da komşuları. ya mananın komşusu olmak, teh- 0 Ve buhran içinde yaşamak için ten kâfidir, çsünkü Almanya, saygı göstermek 1 5öz verdiği her bitaraflığı ihlâl iştir, Şimdi de bu devletler başlarma İslâket gelmesinden endişe ede- vi felâketi önlemek için ellerinden ii yapıyorlar. akat bu devletler içinde hususi. &rzeden bir vaziyet sahibi olanı aristandır. Acaba Macaristan niçin silâhlanı- Londra, 16 (Hususi) — Mis- ter Roosevelt, Amerika kongre- sine bu akşam verdiği mesajın- İda 86,000,000 sterlini memle- ketin müdafaasına sarfetmek istediğini bildirmiş ve bu mü- nasebetle şu sözleri söylemiştir: Bugün her bitaraf kendini mü. Ve niçin askeri tedbirler alıyor? istanın Vaziyeti : () İmanvanın Macaristanı da çiğ- Bemek ve istilâ etmek istediği enemez. Çünkü Macaristan, Ak Nyaya karşı gelmek ve ona muka- t etmek niyetinde değildir. AL Ya, Macaristandan © geçmek iste- takdirde, Macaristanın ona yol nesi en kuvveti timaldir. ela beraber Macaristanın samimi « Almanyanın kendi toprakla. dan geçmiyerek, İtalya ile Macn- arasındaki Yugoslav toprakla. ! Ye Sava nehrinin Şimalindeki 4- “Yİ tercih etmesidir. : Askeri mütehassıslara göre AL Ya, Romanyaya karşı hareket 6 olursa Macaristan ile Yugos- “Yühın Şimal Şarkından yürümek | a Almanya bu şekilde hare- #ttiği takdirde, Macaristanın ona Vemet etmesi beklenmez. Fakat slavyanın mukavemet edeceği m erik köken Macaristanın mukavemet etme. *ne sebep, Almanyadan merha. İSİ! beklemesi değil, fakat Almanya- Yardım sayesinde kendi milli e- , *rine kavuşmayı ummasıdır. Ma, tan Romanvadan Transilvanya- “tiyor, ve Almanyanın yardımı 'uşacağına İnaniyor. “<afistanı Oyalıyan Vaat : ununla beraber Macarların çok İyi anladıkları bir hakikat te *i ve nüfus kazanmak mukabilin. yekün esarete uğrıyacakları- Yüzden mesul Macarların ço- » wemleketlerinin Alman isülâsı. z vid geçit teşkil etmemesini istiyor maşulariyle anlaşarak aradaki eleri halletmeyi tercih ediyor- i karar verir ve Macaristana Yazi ve nüfus vaat ederlerse, Ma- bunları kabul etmiyecekle- Ve Almanları geçirmiyeceklerini in etmek safdillik olur. » sebeple Macaristanın her ha. yi derin bir dikkatle takip olu. Yaponya Aleyhine i pılan Nümayişler “kyo, 16 (A.A.) — Limada vuku hı Japonya aleyhindeki hâdisele. dildirildiğinden çok daha mühim #U kaydedilmektedir. Şehirde R ancak kıtaat celbedildikten e ade edilebilmiştir. 400 den fa 'Poh mağazası ve evi kalk tar hasara uğratılmıştır. 500 ölü Yaralı olduğu bildirilmektedir. Churchill Bahriye Nezaretinden Ayrıldı Kendra, 16 (A.A.) — Başvekölette ç, vazifesine başlıyarak * Bahriye #tinden ayrılan Churehill, dv- Ve ticaret filosuna bir mesaj iştir. Bu mosajda şu satırlar Ranma ve ticaret (losu için hi İhtiyacı gittikçe artmaktadır. sine sadık olan millet şimdiye ve bu ihtiyaçlara cevap vermiş, inim ki, bundan sonra da ver- iş devam edecektir. Şimdiye ka- *Şok cesaret ve kahramanlık TBYAaYVI ISI E? “RET Nun dafaaya en büyük ehemmiyeti ver. miye mecburdur. Çünkü yeni silâh. lar zeman ve mekân mefhumlarına galebe çalmıştır. Motöriza kıtalar günde 200 mil süratle ilerilyor. Be. Sinci Kolonlar, memleketleri içle. rinden çürütüyor. Sürpriz ihtimalle. ri, son derece tehlikeli bir mahiyet aldı. Bu yüzden bülün Amerika, her taarruz ve İecavüze karşı kendini korumak mecburiyetindedir. Ameri. kanın 21 cümhuriyeti hep beraber hareket etmeli ve bütün teklikele rin önüne geçmelidir. Bilhassa Amerika senede (50,000) tayyare İstihsal edecek derecey? gelmeli ve her sene bu tayyareleri yapmalıdır.,, Geri çağırılan Amerikalılar Amerika Hariciye Nezareti, Ce- nubu Şarki Avrupa memleketlerin. deki Amerikan o mümessillerinin A. merikan tebaasını memleketlerine dönmeğe davet etmiş olduklarını ha. Lo Frâfsız ve İngiliz diplomasi mü. messiileri de yeniden Azerikalıları bu memleketlerden çıkarak Bordo muntakasına. İspanyaya © veyahut Portekize gitmeğe davet etmişlerdir. Hariciye Nezareti, bu tadirde, bu Amerikalıların Amerikan gemilerile memlekete nakledilmelerini der, edecektir. İsviçrede bülunan Amer kalılara da ayni şekilde tebligat ya- pılmıştır. Nevyork Herald Trfbune gazelesi yazıyor: “Bırleşik Amerikanın mevcudiyeti we huzuru bakımından en ucuza mo. iolacsk hal çaresinin derhal Alman. yaya harp ilân etmek olması pek muhtemeldir. Alman harp makinesi, kuvvetli olduğu kadar çirkin bir şey dir. Birleşik Amerika, bu bale artık göz yumamaz.., Amerika Japonya ile harbetmek istemiyor ———— man ona Garp cephesinde Fakat Papanın aldığı va yiki, halk arasında harp lığı yüzünden Mussolini çemiyor. #ır, Bütün demiryolları ilk ha; tedir. liyatını organize etmekle rar vermiştir. * Bu ha- yapmaktadır. İtalyanların bu Der vermiş ve İtalyanın da taarruz başladıktan üç gün sonra harbe girmesi kararlaşmıştı. Ara- dan bir hafta geçtiği halde İlalya hâlâ tereddüt içindedir. Bir türlü kararını veremiyor. Dışarı. dan Almanya, içeriden Naziler tazyik yaparak hükümeti harekete getirmiye çalışıyorlar. » İtalya son günlerde silâh altına bir milyon asker almış- ziyete getirilmiştir. Duçe mütemadiyen erkânı harbiye. siyle temas ve müzakere halindedir. Onun için her da- kika İtalyanın harbe girmek kararı vermesi beklenmek. * Almanyanın Münakale Nazırı on gündenberi Romadadır. Orada İtalyan ve Alman askeri nak- üzerine İsviçre umumi seferberlik yapmıya ka. Roosevelt, K izreden S4 Milyon Sterlinlik Müdafaa Tahsisatı Istedi Kongrenin Bahriye Encümeni, Japonya İle Harbe Girmemek İçin Ne Mümkünse Yapılmalıdır, Diyor Japonyanm vurulabilmesi ve bahri bir bezimetle âciz bir hole getiril. mesi imkân dairesinde vimakla be. raber, Amerika ile Japonya arasında Uzak Şarkta vukus gelecek bir har. bin fevkalâde vahim olasağına bina. en. böyle bir harbin önüne gecmek için her ne yapılmak lâzım gelirse; yapılması icap etmekte olduğunu be. yan etmektedir, Bahriye Encümeni, halihazırda miesses olan bahri kuvvet nisbeti mahfuz kaldıkça, Amerikanın her hangi bir taarruzdan korkmasına rna. hal olmadığını ilâve etmektedir En. cümen, şimdiki Amerikan deniz kuv. vetlerinin yüzde 11 nisbetinde art. tırılmasını derpiş eden bir proje tev- di etmiş olup, hükümetin yeni deniz ve hava üsleri vücude getirmek ü- zere Antillerde yeni mevkiler sötin Ankara, 16 (TAN (o Muhabirin. den) — Raman dağında bulunan petroi damarının istihsele salim bir hale konulabilmesi için etüdlere de. vam edilmektedir. Bu işle alâkadar, salâhiyet sahibi bir zattan aldığım malümata göre, bu muntakada bulunmuş olan petrol miktarı ve tesisata başlanma tarihi hakkında gazetelerde intişar eden haberlerin katiyen aslı yoktur, Mu. İhakkak olan şey, burada hakiki bir duğudur. Şimdi burada ilk iş olarak yapılacak muamele, açılmış olan ku- yu etrafında sondaj faaliyetine de. vam etmek ve bu suretle bu dama- rın ne kadar bir sahayı işgal ettiği, elde edilecek petrol miktarının ne- den ibaret bulunduğunu tayin et. mektir. Hükümetin, Meclisten bu iş Ayan Meclisi Bahriye Encümeni; iiçin istiyeceği tahsisat miktarı da HÂDİSELERİN g iler, Brennör'de Mussolini ile görüştüğü za- taarruza geçeceğini ha- ziyet, Amerikanın taz- ve Almanya aleyhtar- bir türlü harekete ge- reket emrine hazır bir va- meşguldür. Bu haber İlalyanlar Fransız hududunda da mühim hazırlıklar sahada İaartuza geçecek- simasını ve mevcut üsleri islah et. mesini tavsiye etmektedir. Amerika devletleri Almanyayı protesto edecekler Birleşik Amerika da dahl olmak üzere, 14 Amerika Cümhvriyeti, Belçika, Holanda ve Lüksemburga İ yapılan nazi taaruzunun protesto e. İdilmesi için Uruguay tarafından vâ. ki olan teklifi kabul etmiştir. . Eski Urüguay Cümhurrelsi Serra. İto'nun riyaseti altında nüfuzlu $.X. “iyetisrden mürekep bir zümre Cüm hurreisi Baldomi'ye bir arzuhai ve. | rerek, bütün Amerika Cüml lerinin Almanya ile münaseban kesmek üzere tedbir almaların: iste. miştir. TÜRK PETROLÜ Mahallinde Sondaja, Ankarada Etüdlere Devam Edilecek henüz malüm değildir. Maden Tet. kik ve Arama Enstitüsü pettol şube. si ü Cevat Taşman, önümüz. e günlerde Beşiriden buraya ge. lecek, mütehassıs zevatla birhkte €- tüd faaliyetine burada devam ede cektir, Bundan sonra, bu mütehassıs he. yetin göstereceği lüzum üzerine A. irserikadan beheri 25 — 30 bin lira i kıymetinde olan birkaç sondaj mak. petrol damarına tesadüf edilmiş oL | ”e*i: alât ve edevat getirtilecek, asıl faaliyete bundan sonra başlanılmış olacaktır. Diğer taraftan geçen gün İzmirde yeni bir petrol damarı oulunduğu hakkındaki neşriyat ta doğru değil.| dir. Bu mınhakada başka madenler Mmişahede edilmiş, bu münastebetle bir, iki mühendis bu muntakeya gön. derilmiştir, | İM Yugoslav Sovyet Yaklaşması Siyasi Münasebetleri Takviye İçin de Çalışılıyor Belgrat, 16 (A.A.) — (Rewter): Yakında Moskovaya gidecek olan i heyetin kimlerden o müteşek- kil olacağını tesbit için müzakereler İdevam etmektedir. Bu ziysretin ka. ti tarihi ve hedefi Yugoslav ekono. mik heyetinin Moskovadan getire. ceği reticelere bağlı olacaktır. Bu heyet yarın Bükreşte olacak ve kısa bir ziyaretten sonra önümüzdeki cu. martesi günü Belgrads gelecektir. Yeni heyetin büşlicn vazifesi iki “ İmemleket arasında diplomatik mü. nasobetlerin tesis! olacaktır. Resmi mahfiller seri hiçbir inki. şaf derpiş edilmemesi icap edeceğini beyuma devam etmekte iseler de, memleket müdafaasından mesul 0. lar mahfillerin İtalyan politikasının tamamen muayyen olmadığı şu sira. da mütemim bir müzaheret temini arzusunda oldukları anlaşılmaktadır. “Politika, gazetesi, buğday rekol. tesine alt şimdiki tahminlere naza. ran Yugoslavyanın bu sene buğday ihraç etmiyeceğin!, memlekette buğ- day fiyatının yükseleceğini, çünkü tuğyanların buğday ekilmiş olan 100.000 hektar araziyi tahrip etmiş olduğunu yazmaktadır. MÜTTEFİKLER Narvik'i İşgale Hazırlanıyor Narvik, 16 (A.A.) — Havas Ajan. sı bildiriyor: Müttefik kıtaatının her sn şehre girmesi beklenmektedir, Şehir, bu. gün müttefik tayyareleri tarafın. dan bombalanmıştır. Harbe iştirak edenler bilhassa Fransızlar ve ehiem. miyetli miktarda Kanada askerleri. dir. Aşağı vaziyette oldukları âşikâr surette görülen Almanlar, Alman kuvvetlerile şehir arasına küğhyetli zırhlı kuvvetler sokmıya muvaffak olan Fransızların önünde gerileme. ğe mecbur olmuşlardır. Müttefiklerin diğer bir hareketi de Sterdalen üzerine yapılan taarruz. larla hududa doğru giden demiryolu üzerinde Almanların yolunu kesme, ğe matuftur. Alman tayyareleri, paraşütçüler vasıtasile az miktarda mühinımat ve erzak indirmişlerdir. leri tahmin edilemez. Çünkü Fransız hududu dağlıktır Ye taarruza müsait değildir. Fakat Mussolini de Hitlerin dir ve mümkündür.,, mişlerdir. prensipini Kabul etmiştir. mkânsızlığı yenmek lâzım. * General Franko, İspanya Fasında Alman ve İtalyan askeri mütehassıslarının istihkâmlar yapmasını kabul etmiştir. * Söylenildiğine göre, vaktiyle Almanyadan “Yahudi,, di. ye çıkarılan ve muhtelif memleketlere giden kimseler arasında hakiki Almanlar da vardır. Mağdur birer Mu- sevi #amılan, ve bu yüzden, gittikleri yerlerde şefkat ve emniyet gören hu adamların arasında bir çok Alman casslarının da bulunduğu anlaşılmıştır. Bunun içindir ki, bir çok memleketlerde, vaktiyle Almanyadan gelmiş Museviler de sıkı bir nezaret altında tutulmaktadır. * İngiltere, Macaristanda bulunan bütün İngiliz- leri, en kısa zamanda o memleketten ayrılmıya davet etmiştir. Bu davet üzerine birçok İngiliz. ler, Macaristandan i ayrılmışlar, ve Bükreşe git- * Holandada olduğu gibi Belçikada da halk arasına karı. şan Almanlar, halka zehirli gıdı dağıtmaktadır, Ru- nun İçindir ki, hükümet bir beyanname neşrederek, halka yabancı kimselerden bilhassa şeker, çikolata, gi. gara gibi şeyler satın almamalarını tavsiye etmiştir, 3 ELEK a mm aktan Derse... Yazan: B. FELEK Bin güzetelerin bazı haber yazıları da harp tebliğlerin benziyor. Bir şeyi dört beş dafa yazıyo Haydi harp tebliğlerinde bu tekai âp olan muvaffakiyet in bir zaruret telâkki ede- lim, Lâkin alelâde yalın kat bir ha- berin eti ne, budu ne ki; okuyucu her gün arasın da: — Acaba ne oldu bu işin sonu? Diye meraka düşsün. İşte böyle tesbih çeker gibi tekrarlanan b lerden biri de bazı otellerin hasta kabul etmelerine karşı belediyen harekete geçmiş olmasıdır. Belediye, otel, lokanta, ceza ötedenberi hep bir arada söylene ylene âdeta biribirine karşı olan izafi mefhumlarım kaybetmiş kelime grupu haline geldikleri ben böyle başlıklar altındaki rı okumam, Amma bu sefer işe de hastalık girdiği ve gazeteler bu hususta israr ettikleri için ri takip ettim. çi Anlaşılıyor ki; İstanbulda bir ta. kım oteller hasta yolcuları kabal diyorlarmış. Bu da otel nizamatını uygun değilmiş. Onun için hasta kı bul eden otelleri belediye sıkiştu ya karar vermiş. Belediye bu hareketinde haklı. kin bu işin âkıbeti bakımından haksız. Çünkü; bir hasta adam Ai doludan kalkıp İstanbula gelmiş bu İstanbulun o sinemalarını, müz lerini görmek, Evüp Sultanı ziyar etmek için değildir, şüphesiz ki; b ların yüzde doksan dokuzu İstanb da tedaviye geliyor. Böyle tedaviye gelenler İstanbı nereye gidebilir? Hastanelerimizin yatak adedi İstanbuldaki hastane kıtlığı cümle nin malümudur. Daha geçende kaç doktoru, hastaneye gelen hastayı reddederek ölümüne sel oldukları © iddiasiyle © mahkem gönderdiler, Hastanelerde yer bulmak bir mik him meseledir. Ya belediyeniti, Yi doktorun yahut hastanenin müd lesi olmazsa oralarda yer bulmi büyük bir hüsnü talih eseri sayılı. yor. Şu halde İstanbula tedavi için. gelen hastalardan bir çoğu şel içinde şurada burada kalıyor kendil, “ayakta,, tedavi etti yorlar. İşte benim dikkat lerine çekmek istediğim bunlardır. Tasavvur ediniz: cide meselâ nazarını Üzer, ada, bu hastalar kendilerini kapı edene: sorarlarsa verecek cevap var mıdır? Kanunların tatbikatı dirayet ve İldare denilen kılavuzlara mişt | Onların rehberliğinden katiyen müs. tağni kalamayız. Evvelâ hastalara yer bulmalı. Sonra otelden dışarı at. malı, Gazete Sayfaları Tahdit Edildi hakkındaki Vekliler Heyeti tarafından kabul dilmiştir. Bu kararname esaslarma göre, 0,48 X 0.58 metre »badinda, yani TAN gazetesinden büyük veya ayni ebatta olan gazeteler, alti, bu ebatten küçük olan gazeteler sekiz sayfadan fazla çıkamıyacaklardır. Bu karar memlekette çıkan bütün mevkut gazetelere şamil olacaktir. Kararnamenin diğer bir maddesi. ne göre, yalnız Ulus gazetesi resmi tebligat ve ilânların çok yer işgal etmesi hasebile sekiz sayfa çıkabile.. cek, resmi gazete İse bu kararname | esaslarından tamamile müstesna tus tulacaktır. e De Türk Heyetinin Londraya Gitmesi İyi Karşılandı Londra, 16 (A.A.) — Britich Con. seli reisi Lord Liyod, Türk heyetini | Londrada karşılamıştır. Londradaki umumi kânaat, harp bulutlarmır bu xadar yakından tehditler gös erdiği şu vralarda Türk gazeteeilertie me. buslarının Büyük Britanyayı »iyerel etmeleri, hakiki sportmenlere yakı. şır bir hareket olduğ dir, NA GN