15 Mayıs 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

olanda ile Belçikanın istilâsı, sekiz aydanberi beklenen bü- harplerin vukuuna imkân ver. h. Bir kaç gündür, tayyare ve tank Üövüşüyor, ve bu dövüşme arasında _eler çiğneniyor, şehirler yıkılıyor “İhsan kütleleri akın akın hicret Miyor. Holanda hükümeti yerini, yurdunu 'takarak Londraya sığındı. | *arın, öbürgün Belçika hükümeti- Üü de kendine bir sığınak aradığını *Ya bulduğunu işiteceğiz: Bütün bunları büyük bir taarru- | "' hakkını tanıyan ve bu hakkı tanı 'Bl için başka her şeyi çiğniyen ü.ttcaviz devlet, tecavüzün kuvve. "ti her şeye üstün getirmek İçin ya- ÜYor, Fakat bütün bunlar da ancak © mukaddimedir. Çünkü daha he. dÜz iki tarafın külli kuvvetleri çar- "İŞmamıştır. Ve henüz iki taraf ara- (Ada kati bir muharebe vuku bul- Mmıştır. eli İki tarafın külli kuvvetleri nerede *ne vakit çarpışacaklar? Henüz *li değil. ; | Fakat artık çarpışmadan - kaçın. Ya imkân yok. Nazistler üç milletin daha canına 14' Yarak asıl muhasımları olan İngil. e aç . ve Fransa ile doğrudan doğruya e Vövüşmek imkânını temin etmiş ve Te Dt ilk büyük taarruzlarını yapmış Unuyorlar. Bu taarruz devam etmektedir. akat bu taarruzun bir mukabil dt (aarruzla karşılaşacağı şüphe götür. bü |hez, aç Müttefikler, bu taarruz selini ya- |Htiırdıktan sonra bu taarruza mu- “Üskürtmek için, ellerinden geleni Dacaklar. Bu hâdise önümüzdeki nlerde değilse, — önümüzdeki haf. tlarda mulhakkak vuku bulacak ve işe )İ © zaman, tecavüzün bugün gü- at |A yüzünün alacağı şekil taayyün ir | “ecektir. L e | Ukadderat Harhi : 88 er Hitler bu yeni harbi açtıgı t ) harbin kadderat et | bi olduğunu ilân etmişti. fi- | Mister Churchill de dün söylediği da |ltukta, bu harbin hayat ve memat Ai =ıgx='ğölıenlıgtğf$in bir dönüm T0 | “ktasındayız. il- ..Y_n dünyada fütuhat, istilâ ve te. sâ |, Vüz siyaseti yeniden muzaffer ola- â || © bütün milletler bir cihangire İiYün eğecek, yahut bu siyaset iflâs .W“ek ve dünya bugünkü medeni hu:îeye lâyık, hür ve müstakil ya. k ehliyetini haiz olduğunu ispat Pscektir. İ Bu bakımdan bu mukadderat, bu » Yat ve memat harbinin tesiri, yal. ğ Muhariplere münhasır kalmıya- &. bütün dünyayı kaplıyacaktır. “Aynı tecavüz siyasetini tutmak is. “:nler, bu harbin neticesini bekli- Ve ona göre hazırlanıyorlar. Müttefikler, tecavüzün bu büyük Truzunu, bir. mukabil taarruzla Şılamıya ve bu taarruzun tesirle- hi bertaraf etmiye muvaffak olur. ğğ dünya derin bir nefes alacak. * Yoksa, dünyada tecavüz kuvvet- AMERİKALILAR Gayrimuharipliğe Doğru Gidiyor Vaşington, 14 (A.A.) — A- merika hükümeti, Holandanın Almanya tarafından istilâsını protesto için diğer Amerika Cümhüriyetlerine iltihaka ka- rar vermiştir. Bu teşebbüs Uru- guay tarafından yapılmış ve bü- tün Panamerika kongresi âza- sına tebliğ edilmiştir. Hariciye Nezareti mahafili, Ameri. ka cümhuriyetlerinin bitaraflığı ter. kederek gâayri muharip vaziyetine geçmeleri suretindeki Arjantin tek- lifinin kabulü balinde bu teklifin der hal aşağıdaki neticeyi tevlit edeceği. ni kaydetmektedirler: “Amerikanını Menfaatinin - ticari ve-iktisadi sahalarda her türlü ameli çarelere başvurarak ve nakliyatları« nı teshil ederek müttefiklere müza- haret etmekte olduğunun kabulü, Bu suretle müttefiklere daha ko- lay yardım edilebilecektir. Arjantin ve — Brezilya sefirleri, Sümner Velles ile yaptıkları mülâ. kattan sonra, Amerikaniın dahili si- yaset vaziyetinin harbin bidayetinde kabul edilen kati bitarıflık hattı ha. reketini idamesi müşkül bir şekle koyduğu intıbaını hasıl etmişlerdir. Yeni müdafaa tahsisatı ,Ponsevelt tarafından istenecek ve. ni müdafaa tahsisatı 500 milyon ka- dar clacak ve bu para ga'p nısıf kür. gesinin müessir bir surette müdafaa. sını ve cephane imalin2 hız verilme. sini temin için müdafaa Sseyyar un- surlarının takviyesine tahsis edile. cektir. Gazetelere göre Amerika gazeteleri, Holanda ve Belçikanın istilâsı dolayısıle hararet. li neşriyat yapıyor. Nevyork Times diyor ki: Müttefik askerlerin Holandada uğ. runda çarpıştıkları dava, Amerikan davasıdır. Başlıyan müuharebe mü. himdir. Bu, müttefikler için ve müt. tcfiklerin davalarının muvaffakıye- tinde menfaati olan herkes için, mü- him bir saattir, Müttefiklerin siparişleri Yeni İngiliz - Fransız siparişi 140 tayyareden ibaret olup, bununla bu« güne kâdar Amerikaya sipariş edilen tayyare miktari 3600 a baliğ olmak. tadır. TAN ——— 3 Amerika Devletleri Almanyayı Fransada Almanların Son Hava Taarruzuna Ait Birkaç İNTIBA Alman tayyarelerinden delik deşik olan bir bina Bir Sovyet Hava Heyeti Berlinde Alman hududu, 14 (A.A.) — Ha- vas ajansı bildiriyor: Sovyetler birliği sivil havacılık şe. fi Mokolof, Alman hava nazırının daveti üzerine bu sabah Sovyet Si- vil havacılık idaresi erkânından beş kişi ile birlikte Berline vasıl olmuş- tur. İspanyanın Vaziyeti Ve Müttefikler Londra, 14 (A.A.) — Müttefikle. müstemlekelerine has. mane bir hareket hazıirladıkları hak- kında çıkan şayialara dair Hariciye Nezareti şu tebliği neşretmiştir: “Hü. kümet, başka devletler tarafından riayet edildiği müddetçe İspanyanın ve müstemlekelerinin bitaraflığına rin İspanyol riayet tasavvurundadır.” Diyarbakır İrak - İran Hattı İnşaatı İlerliyor Ankara, 14 (TAN Muhabi- rinden) — Diyarbakır - Irak |hattı üzerindeki çalışmalara de- vam edilmekte, bu yolun ray ferşiyatı bugün 51 inci kilomet- | reye varmış bulunmaktadır. | Bu yol üzerinde üç büyük köp- |rünün demir malzemesi ahvali hazıra |dolayısile Almanyadan getirtilmesi. |ne imkân olmadığından bunların İn. |giltereden celbine - çalışılmaktadır. |Diğer taraftan bu köprülerin kısmen muvakkat ahşap ve kısmen de beton [armeye kalbolunmak suüretile inşası. İna gayret edilmektedir. - | Raman dağında bulunan petrol da. marı üzerinde daha aktif bir halde | çalışabilmek ve bu mıntakaya 15 ;kilometre kadar bir mesafede bulu. nan İlch istasyonuna kadar ray fer. şiyatının yapılabilmesi için bu köp- rülerin bir an evvel inşası zaruri gö- rülmektedir. Diyarbakırdan 159 uncu kilomet.. reye kadar olan kısmin ray ferşiyatı Iönümüzdeki birinciteşrin ayı içinde tamamen bitmiş olacaktır. Diğer taraftan Elâzığdan başlıya.. rak İran hududuna kadar gelecek o. lan hattın Elâzığ . Vangölü arasın- daki kısmının etüdleri yapılmakta. dır. Haziranın birinden itibaren Mo- loya kadar olan kısmın inşasma baş- lanacaktır. Garpta demiryolu inşasına ayni hızla devam edilmektedir. Adapaza. rı — Bolu — İsmetpaşa hattının e. tüdleri müteahhidine ihale edilmiş- tir. Şimdi güzergâhın tesbitine çalı. şılmaktadır. Bu hattın imtidadı olan ve Samsun hattile birleşecek bulu. nan kısmın da etüdleri önümüzdeki ay sonlarına doğru ikmal edilecektir. Bundan maada Bozöyük — İnegöl, Bursa — Mudanya hattile bu hattın İnegölden ayrılarak Eskişehir üzerin. den Osmanelinde Anadolu hattile birleşecek olan diğer bir hattın da ya pılması için etüdlere başlanılmak ü« zeredir. İngiliz Kabinesi Tamamlanıyor Londra, 14 (Hususi) — Mister Churehili, kabinesi âzasına ait üçün. cü Listeyi neşretmiştir. Bu listede göze çarpan bir yenilik, tayyare is. tihsali için yeni bir nezaret ihdas e- dilmiş olmasıdır. Bu nezarete meş. hur gazeteci Lord Beaverbrook ta.- yin olunmuştur. Amele liderlerinden Dalton İktısadi Harp Nezaretine, Mister Kros gemicilik, Huson Ziraat, Reith Münakalât, Bonn Maarif, Brown İskoçya Nezaretine, Lord Hankey Lânkastr Dükalığına tayin olunmuşlardır. Amele nazırların sa. yısı 6 ya varmıştır. le | 1 İap, hih başıboş kalacak ve tecavüz a- te | küdiğine saldıracaktır. şe | nll_ yüzden bütün dünya, gözlerini Bi qu » İstırap, ter ve gözyaşı sahnesi o- Şşe Garp cephesine dikmiştir. 1 ünkü beşerin mukadderatı bu :'N“ye bağlıdır. İ ıek_;îlu'.ı Sefiri Dün Reisicümhurumuza | ıiıîn'u:ıi'namesini Verdi Ankara, 14 (A.A.) — Belçikanın şM Ankara sefiri de la Vaille, bu- faat 4.30 da Çankaya köşkünde dcümhur İsmet İnönü tarafından hi U edilmiş ve itimatnamesini tak- h l Bi x;y emiştir. h Abul esnasında Hariciye Vekâleti İş Ümi kâtibi Numan Menemencioğ- bulunmuştur. Amerika İle Alış -| Veriş Yapanlar kapükara, 14 (A.A.) — Ticaret Ve. nden tebliğ edilmektedir: 121939 tarihinden evvel Ame- g Ya Enconsingnation mal sevket. $lup bu tarihten sonra işbu mal. %s?tmış olanlar ve yahut halen tika gümrük antrepolarında bu ti Tr kendi namlarına olarak depo *Miş bulunanların 25 mayis 1940 İne kadar yukarda yzılı ahususa- X 6 v , - e0 A İ 8 b H 'e İngiliz propagandasıdır.., serlevhayı kullanmıştır: dayı işgal etmesi. maktadır. Al l meraklı haberler hep yalandır.,, Bu şekilde yazı yazan İtalyan gazeteleri istilâ üzerine biçimsiz bir vaziyete düştüler. Ve bu vaziyetten kurtul: mak için bir çare buldular: İngilterenin İzlan. Sinyor Gayda bile bu bahaneyi ileri sürerek Al. man istilâsını haklı göstermiye çalışmıştır. Yakınlarının ifşaatına göre General Franko, ileride, AlL man ve İuıly_nnlardnn bir zarar görebileceğine, fakat, müttefiklerden hiç bir zarar görmiyeceğine kani bulun- Diğer bir gazete de şu “Holanda hakkındaki A » , bir topl hlşv l Day Sik edecek noterlikçe musaddak “h a asli vesikalarla Ticaret Vekâle. |D * müracaatları lâzım gelmektedir. Almanya tarafından işgaline müteallik panyada da göstermişlerdir. Bu filmin, Danimarkanın Alman ordusu tarafından ansızın işgalinden bir kaç gün evvel Danimarkada da gösterilmiş bulunması, İspanyol. larda hiddet uyandırmıştır. Bu filmde katoliklerin Po. Tonyada maruz kaldıkları mezalimi görmek, İspanyol. ı da, Polonyanın mahut filmi İs. €© Almanyanın Belçika ile Holandayı istilâsından bir gün önce Londra ve Paris gazeteleri bu iki memleketin tehlikede olduklarını yazmışlardı. Fakat İtalyan gazeteleri bu iddiaların boş oldu. F gunu söylüyor ve şu serlevhaları kullanıyorlar- | dı: “Almanyanın Holandayı tehdit etmesi, bir | ların isyan ve nefretlerini büsbütün arttırdığı için, bu Nazi propagandası çok menfi bir tesir uyandırmıştır. Bu şiddetli hiddeti Frankonun da duyduğu söylenil- mektedir. Ortada kuvvetle dolaşan şayialara inanmak lâzım gelirse, Franko, Akdeniz meselesini, Fransa ile, iki memleketin menfaatlerine uygun bir şekilde hallet. mek niyetiyle bir teşebbüse de girişmiş bulunmaktadır. Balkan memleketlerı'mîe’, ve Tuna havzasında ikamet etmekte bulunan Amerikalılar, Ameri- kan resmi makamatı tarafından ikinci defa ola- rak, bu memleketleri terketmiye davet olun:- muşlardır. M. Janeff adında bir Bulgar Mebusu: “— Eğer, demiştir, memleketimiz bir tecavüze uğrarsa, Sovyet ordusu bizi müdafaa edecektir!, x- Sovyetlerin, ve İsveçlilerin talebi üzerine Fin- landa Aland adalarını yeniden askerileştirmiye başlamıştı. Birkaç gündenberi, Finlanda tara- fından bu adalara gönderilen askerlerin sayısı 3000 i geçmiştir. Bu meyanda ağır topçular da vardır. 'Adalara bir taarruz vukubulduğu takdirde, Sov. yetler ve İsveçliler müdafaaya iştirak garantisi vermişlerdir. x (FELE Merhametten Maraz! Yazan: B. FELEK E zeli kaidedir bu: “Merhametten maraz hasıl o4 — Besle kargayı, sözü bunun başka şekilde ifadesidir. Bir kaplan yavrusu küçücük iken kedi gibidir. Okşarsınız, seversiniz ve gözünüzün önünde büyüdüğü için zamanla onun bir yırtıcı olduğunu ve bu yırtıcılık karakterine uyarak günün birinde size kötülük edebile. ceğini farketmezsiniz, Büu gafletin cezası gecikmez. O gün gelir ve sizi pençeleri altına alır. Bu çeşit mukabeleler görmüş kaç yüz vahşi hayvan mürebbisi, kaç yüz cambaz vardır. Bugün Alman ordusile çarpışan rı âkıbet ayni kaidenin başka bir ze. minde tahakkukundan ibarettir. Bil. hassa İngilizler, bidayette Mareşal Foş ve arkadaşlarının (Ren) nehrini Alman hududu yapmak hususundaki iddialarına muhalefet etmese, Al. manyanın: Fransa aleyhine büyüme. sine müsamaha, Hitler cereyanının idi; Fransızlar da işgal altında bu. lundurdukları araziyi vaktinden ev. vel tahliye gibi cemilekârlıklar gös. termeselerdi, bugün dünyayı ateşe belâ başlarına gelmez, Almanya bu derece müsellâh, bu derece muharip ve mütecaviz bir kuvvet haline gel. mezdi. Ama neyliyelim ki; olan oldu. İngilterenin o zamanki zimamdar. ları, Fransanın büyümesinden ve as. keri bir tehdit teşkil etmesinden ür. kerek muvazene hasıl olsun diye, hem Ren hududunu kabul etmediler, hem de Almanyada ordu teşekkülü. ne mâni olmadılar. Düşünselerdi, bulurlardı ki; Fran. fusu artmıyan ve herkesten evvel h A ı? F a ttada'leğ oıan blr diyen üreyen bir millet. Asıl korku. lacak kuvveti onun teşkil edeceğini derpiş etmediler. Merhamet ettiler. Bugünkü maraz hasıl oldu. harp başlarken: — 914 de harp yapmasını - bildik, sulh yapmasını beceremedik idi. Yir. mi sene sonra tekrar silâha sarılma- ğa mecbuür oluşumuzun sebebi budur. tâ bir aralık İngilizlerin: — Biz Alman milletine karşı değil, lerine de itiraz ederek: man milleti istemese bu adamı ha. şında tutmaz! diye bağırdılar ve İn. gilizleri de yola gitirdiler. kazanmaktır. Yani acıkçası bir daha böyle yirmi senede nükseden maraz- lar hasıl edecek merhamet göster. memektir. SARACOĞLU Parti Grupunda Harici Vaziyeti İzah EHi Ankara, 14 (A.A.) — Cümhutyet Halk Partisi Büyük Millet Meclisi grupu buğün (14.5.940) saat 15 te reis vekili Trabzon mebusu Hasan Sakanım reisliğinde toplandı. tehassıs sayılan encümenin hazırladı. ği metnin B. M. M. müzakerelerine e. sas ittihaz edilmesi hakkında Tokat len takrir üzerine teşekkül eden ko- misyon tetkikatını muhtevi rapoun müzakeresi vardı. Bundan evvel söz alan Hariciye günlük siyasi ahval ve hâdiselerden bizı uzaktan yakından alâkadar eden. leri uzun uzadıya izah ettikten ve bpazı hatiplerin ayni mevzular üze. rindeki suallerine cevap verdikten sonra ruznameye geçilmişse de vak- gelecek hafta ruznamesine alınması. na karar verilerek riyasetçe ceise ta. til edildi. Çorumda Sular Köprüleri Götürdü Çorum, 14 (A.A.) — Bir haftadan.- detini arttırmıştır. Alacada büyük bir köprî;ı köylerden bazı köprüleri su. lar götürmüştür. Yıldırımdan birkaç &t yoktur. Yağmur devam ediyor, gözünü oysun! İngiliz ve Fransızların da uğradıkla. —— orada gelişmesine mümaşat etmese yakmak tehlikesini gösteren bu azim — sa yirmi, yirmi beş senedir, hâlâ nü. — 4 memlekettir. Almanlar ise mütema, Bu hatayı bilen Fransızlar, daha Bu sefer artık ayni hatalara düşmi. — yeceğiz! diye bar bar bağırdılar. Hat. — Hitlere karşt harbediyoruz... deme. İki türlü Almanya olamaz. Al. — ş Simdi artık, herkesin düşündüğü, — sade harbi kazanmak değil, sulhü de — Ruznamede birkaç encümenden ' geçen kanun lâyihalarında, o işte mü — mebusu Galip Pekel tarafından veri. Vekili Şükrü Saracoğıu son on beş — tin gucikmiş olmasına binaen bu işİn (, y beri devamlı yağan yağmur dün şid. — K hayvan telef olmuştur. İnsanca zayi. — P