3 Mayıs 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

—— 3.5.0 3 MAYIS 940 TAN ABONE BEDELİ Türkiye Ecnebi 200 Kr. .w © 1 Sana 8 Ay 3 Ay 1 Ay Milletlerarası posta ittihadına dahil olmıyan memleketler için abone bedeli müddet sırsriyle 30, 16, 9 8,5 liradır. Abone bedeli peşindir. Adres değiştirmek 25 kuruştur. Cevap İçin mektuplara 10 kuruşluk pu) Mlüvesi lâzımdır. Haksızlığa Uğrıyan Bir Vatandaş İusal Ekonomi ve Arttırma Ku- rumunun köylülere: «-- Dahn bol tohum ekiniz?”, “Da. ha çok toprak ekiniz!,, Kabilinden tavsiyelerde bulunduğu şu günlerde de, bir vatandaşımızın çok şayanı dikkat bir şikâyetine muhatap ol. duk: Bu vatandaşımız diyor ki; “— Ben “Çorlu, kuyum: Orada mevcut bulunan 60 dekarlık topra- ğıma, üç senedir, pirinç ekerim. Çel. ik Kanunu, bütün vatandaşları, her yıl, pirincin ekim zamanından üç ay evvel hükümete başvurmıya ve ni. yetlerini bildirmiye mecbur tutar. Bu sene; hükümete müracaat ede. bileceğim zamanın mühim bir kısmı. nı rahatsızlıkla geçirdim. Fakat bu. na rağmen, o Üç ayın sonlarına doğ- ru, toprağıma pirinç ekmek istediği. mi bildirmek imkânını buldum. Ve hastalığımı ispat eden raporu da isti. dama ekliyerek, gecikisimden müte. vellit kasurumun aflını diledim. Fakat, maalesef, aldığım cevap meni oldu. Ve ben, bir dikkatsizlik yüründen istidamı vermekte gecik. miş sayılarak, toprağımı ekememiye mahküm edildim: Bu yüzden, bu yıl, 60 dekar toprağım, mahsulsüz kaldı. Halbuki, topraklarına pirinç eke. ceklerin hükümete niyetlerini haber vermiye mecbur tutulmaları, sıhhi taruretlerin neticesidir: Hükümet, bu ihbar sayesinde, mevzuubahs edi- len mahalle pirinç ekilmesinde sihhi bir mahzur bulunup bulunmadığını tetkik ettirmek imkânını kazanır, ve| sihhi bir mahzur. görmediği takdir. de, istenilen izini tereddütsüz verir. Böyle bir müracaatin ayni mahal için ber yıl tekrarlanması lüzumsuz bir formalite ise de, bir teamül hali, ne geldiği için, bizler de mecburen inkıyat ediyorduk, Fakat benim toprağım, bir defa tetkik olunmuştur. Bu tetkik netice. sinde, oraya pirinç ekmemde sıhhi bir mahzur görülmediği de, istediğim müsaadenin geçen yıllarda benden esirgenmemiş bulunmasiyle sabittir, Şu halde, kanuni müracaati yap. makta teahhür ettiğim hükmüne —bem de haksız yere— varılıp ta, bu müsaadenin bu yıl bana verilme. mesi de neden? Ben, bu vaziyeti, alâkadar veki. lete de yazdım. Maruz kaldığım mu. amelenin haksız olduğunu ispat et- tim. Fakat, bana verilen cevap şu ol. du: “ Bizce yapılacak bir şey yok. turi,, Vatandaşımız şikâyeti burada bi- tiyor. Fakat biz, ona yukarıki cevabı veren vekâletle hiç te hemfikir deği. liz Bizce, bilâkis yapılacak çok şey vardır: Çünkü biz, bu vaziyette daha başka vatandaşlar bulunabileceğini düşünüyoruz. O takdirde de, ufak te- fek dikkatsizlikler, ve mâmasız for. malitelerle, her yıl memlekette, bir bayli arazinin âtıl bırakılabileceğini, bir çok vatandaşlarla birlikte mem. leketin de zarar görebileceğini anlı. yoruz. Bunun içindir ki, her Yüzumlu mahsulü arttırmak uğrunda, domate. si güle, lâleye tercih edecek derecede ileri gittiğimiz şu günlerde, miistah- silin işini güçleştiren bu kabil for- paliteleri ve dikkatsizlikleri ortadan dırıcı çarelere baş vurmak, sade © propagandadan hayır bekle. mekten çok daha isabetli bir vatan vazifesidir. a Ea a er | KARİ MEKTUBU | Fena Âdet a TIB talebelerinden Baha, Ihsan, Esst ve ha Aksit yaryorlari — En fena üdetlerden biri, mezar ba- Şında dua eder gibi görünen sefil, üstü ba- # Perişan Insanların hareketleridir. Cena- #elerin nakil işi organize edilmiştir. Mezar taşlarında bu dini rasimenin de metahet Ve sdcp dairesinde yapılması zaruridir. Ölü #hibinin müztarip dakikalarındin /#dİ menfaat hissile istifadeye kalkışan bir sü- Tİ Çingene yerine mezar başında bir veya birkaç hocanın bulundurulması ve bunun abur! tutulması bütün bu elrkinlikleri #rtadan kaldıracaktır." AKDENİZ VAZİYETİNİ VE BU DENİZDEKİ BAŞLICA GEÇİT. YERLERİNİ GÖSTERİR HARİTA Yeni Bir Har 359 p Sahası: AKDENİZ İtalyanların Müttefiklerin Harp Plânı u defa müttefiklerle İtalya arasında cereyan edecek harp hakkında bir fikir edinmek için 1914 - 18 har- Harp A Plânı kdenizde harp havası esiyor. İtalyanın son zamanlarda müttefikler aleyhine aldığı şiddetli vaziyet, İngiltere ve Fransanın ticaret filolarını Ak- denizden çekmiye mecbur olmaları, nazik bir vaziyet karşı- sında bulunduğumuzu gösteriyor. Mussolini Hitlerle bitlikte harekete karar vermiş görüs müyor. Bu takdirde ne olacak? İtalya Balkanlarda ve Akde- nizde ne yapabilir? İtalyanm ilk hedefi, Nazi siste. minde bir yıldırım taarruzu ile Yu. goslavyayı - işgaldir. Bu işgali de müttefik ordularının Balkanlara naklinden evvel tamamlamak eme- lindedir. Fakat İtalyanın Yugoslavyayı İşgal teşebbüsü, müttefiklerin mu- balefetine uğraması bile kolay muvaffak olur bir iş değildir. Yu. goslavya, Balkanlarda en kuvvetli ordusu olan devletlerden biridir. Yugoslavyanın ohazari O kuvveti 350,000, ihtiyat kuvveti 1,000,000 dur. Sırpların harp kabiliyetleri de bütün Avrupaca malümdur. İtalya bu kuvvete karşı 1,000,000 asker sevkedebilir, ve ileride bu kuvveti nihayet 1,500,000 askere çıkarabilir. Bu kuvveti himaye içinde Adriyatik denizini kapa. mıya ve donanmasını Adriyatik sahillerinde bekletmiye mecbur. dur. İtalyan kuvvetleri Arnavutluk. tan Yugoslavya üzerine yürürken İtalyan donanması denizden ve ka- radan Dalmaçya sahillerini top a- teşi altına alacaktır. Böyle bir ha. rekette ilk hedef, bütün gemicile. rin hayran oldukları, Dubrovnik ve biraz daha Cenupta Kataro Hi. manlarını almaktır. Merke Aariyatikte kü. çiik bir donanmaları vardır. Bir hafif kruvazör, bir eski kruva- zör, $ destroyer, 8 torpidobot, 4 denizaltı gemisi ve bir kaç mayin gemisi, Deniz tayyareleri ise 60 ka. dardır. İtalyanın deniz kuvveti hakkın. da tam malümat sahibi değiliz, Fa. kat bir sene evvel yapılan tahmin, lere göre İtalyan donanması 4 zırh. h, bir tayyare gemisi, 23 kruva- zör, 111 destroyer, 101 denizaltı gemisi ve 58 torpidobottan mürek. keptir. Bu sene de yeniden 35 er bin tonluk iki zırhlı indirmiştir. Yugoslavlar denizde mukavemet edemiyecekleri için, sahil boyunca uzanan yüksek dağlara çekilecek. lerdir. Bu dağlık arazi kolaylıkla müdafaa edilebilir. Şimalde İtalyan ordusu Triyeste ve Fiume'den Zagrebe doğru bir taarruza geçebilir. Zegrebe olan mesafe 160 kilometredir ve oradan Tuna vadisini takip ederek Bel. grada inilir. Eğer Almanlar da ayni (Devarm 7 incide) LOKMAN HEKİMİN ÖĞÜTLER bini hatırlamak kâfi değildir, fakat son senelerin tecrübeleri göstermiştir ki, kati harp ancak denizde ve karada yapılabi- lir. Hava kuvvetleri ancak deniz ve kara muharebelerinde şardımcı rol oynıyabilmektedir. İtalyanın vaziyeti, . sahilleri az olan ve hududu Zigfrid hattı ile muhafaza altına alınmış bulunan Almanyanınkine benzemez. SEMİZOTUNDAN GENÇLİK Semizotunun sebze halinde, en- ginar ve bakla gibi, en yukarı ve €n aşağı resmi fiyatı bulunmasına taaccüp etmemelisiniz. Onun he. kimlik tarihinde pek eski bir yeri vardır. Onun için, semizotunu sev- meseniz bile, tarihine hürmet ede. rek arada sirada yemelisiniz. Semizotunun ilk vatanı Hint di. yarı olduğunu rivayet ederlerse de, onun vesikaya dayanan tarihi eski Asuriler zamanından başlar. O zamanda adı pu . ru - pu .bhuo. lan semizotu, tahammür etmiş bir içkiye katılarak barsaklarından basta olanlara içirildiği vesikayla Daha sonra İpokrat hekim ve o. mun arkasından başka büyük he. kimler semizotunun barsak hasta. lığına deva olduğunu kabul ettik. ten başka, baş ağrısına, göz ağn- lara, mesane taşlarına, basur me- melerine, ağızdan kan gelmesine ve solucanlara karşı da ilâç oldu- ğunu yazmışlardı... Telkin hekim. erinin en kuvvetli piri olan bizim Anadolu Apollonius daha ileriye giderek, (delikanlılar sabahleyin kendilerini pişman eden rüyalar. dan kurtulmak isterlerse gece ya, taklarına biraz semizotu koyunca birebir geldiğini söylemişti... Ortaçağlarda da semizotu linet vermek bir de akan kanı durdur- mak hassalariyle meşhur olmuştu. İkinel hassası, bir büyük adam harpte ayağından yaralandığı va. kit semizotunun üzerine basınca kanın durması Üzerine meydana çıktığından semizotuna mübarek adı verilmişti. Fakat bunun neden ileri geldiğini anlıyamıyan ve ku. runtuya atfeden ahmaklar semiz. otu ile eğlenmek istiyerek ona Bak. Jatil - Humeka demişlerdi. Halbuki semizotunun bü iki has- sası da doğrudur. Linet vermesi Tüzüct olmasından ileri geldiğin. den bunu semizotu yiyenler de kendi tecrtibeleriyle bilirler. Kanı durdurmak hassasına ge. lince bu da terkibindeki pektin maddesinden ileri gelir. Vâkık, Boerhave hekimin dediği gibi se. mizotuntun bir libresi sıkılıp ta sn. yu çıkarıldığı vakit onun su olmu. yan kısmından ancak bir dirhem kalır, Fakat bu bir dirhem madde- de büyük nisbette pektin vardır. Bu madde kanın pıhtılaşma kudre. tini arttırdığından şimdi kanama, lara karşı en yeni ilâçlardan biri. dir. Elmadan çıkarılan pektin mi. de ülserlerinde kanı kesmek için kullanılmaktadır. Şu halde eski zaman hekimleri. nin semizotunu, yukardan yabut kan gelmesine sebep olan hastalıklara karşı ilâç olarak kul- lanmış olmalarına ahmaklık deni. lemez... Semizotunun terkibinde azotlu maddeler yüzde ancak 1,9, şeker yapacak maddeler İl yağlr mad. desi daha er, yüzde 0,3 olduğun. dan kendisinin beslemek kudreti pek azdır. Fakat yemek olarak pi. şirildiği vakit hol bol sade yağ, sa- lata olarak yenildiği vakittede haylice zeytin yağı yemeğe vesile olduğundan semizotu kendisi bes- Tiyemese bile yağın beslemesine vasıla olur. Semizotu yemeğine bolca pirinç katmak âdet olduğun. dan bu da sebzenin şeker cihetin. den eksiğini tamamlamış olur. Semizotu yeşillik olmakla bera. ber vitaminleri cihetinden tetkik edildiğine dair şimdilik bir haber yoktur. Ancak eski zamanda onu iskorbut illetine karşı da ilâç ola. tak yediklerine bakılırsa bir gün semizotundaki C vitaminininden haber çıkmıyacak denilemez. Madenleri pek çok türlü değilse. de bir tanesi pek kıymetlidir: Se- mizotunda yüzde 151 miligram manyeziyom madeni vardır, O ma. denden bu kadar bol nisbette taze sebzelerin ve taze yemişlerin hiç birinde bulunmaz. Manyeziyomun. gençlik veren maden olduğu elbet. te hatırınızdan çıkmamıştır... Bu da semizotunun en yeni öğrenilen hassası. Bundan dolayı, ihtiyarların se. mizotunu sevmeleri onu yalnız diş. lerine göre yumuşacık bulmaların- dan değil, biraz da, semizolunda gençlik bulacaklarını tahmin et. melerindendir. | İtalyan toprakları karadan ve denizden müttefiklerin ordu ve do. nanmalarına açıktır. Fransız Başkumandanı General Gamelin isterse Napoleon ve Hani- bal'in izini takip ederek Alplar ü- zerinden Po vadisine inebilir ve buradaki Lictor hattını yardıktan sonra Milâno ve Turin kapılarına dayanır. Bu iki şehir de İtalyanın harp sanayi merkezidirler ve İtal. ya ordusu için fevkalâde mühim. dirler, Geçen yaz Mussolini Po vadisin. de ordusuna bir müdafaa manevra- sı yaptırmış, fakat bu tecrübe İtal. yan Başkumandanlığının ümit ve cesaretini kırmaktan başka bir ne- tice vermemiştir. Bu tecrübeden sonradır ki Almanların Brener yo. luyla İtalyaya girerek İtalyan or. dusunu takviye etmek mecburiye- tinde bulunduğu anlaşılmıştır. Fakat müttefik kuvvetleri kara. dan İtalyayı istilâ ihtiyacını duy. mıyabilirler. İngiliz ve Fransız do. nanmaları Akdenizin kontrolünü üzerlerine almışlar ve bu denizi a- ralarında taksim etmişlerdir; Ak. denizin Garb kısmı Fransiz do. nanmasına bırakılmıştır. Burada Toulon. ve Bizerta limanları Fran. sız donanmasının üslerini teşkil e. der. Cebelitarıkta da İngiliz ve Fransız donanmaları müştereken çalışırlar. Akdenizin Şark kısmını da İngiliz donanması kontrol eder. Ve bu donanma da Mslta ve İsken- deriye üslerine dayanır. Müşterek donanmanın Başkumandanı İngiliz Amirali Cunmugbam'dır. Bu ku. mandan ilk şöhretini Çanakkale harbinde kazanmıştır. 1937 denberi İngilterenin Akdeniz donanması kumandanıdır.. Geçen #ene de İn- giliz Amiral Gemisi ile İstanbulu ziyaret etmiştir. Amiral Cunmugham iki ay evvel Maltaya giderek Fransız Akdeniz donanması kumandanı ile görüş. müş, ve plânlarını hazırlamıştır. Ü üttefik donanmaları evveli Süveyş Kanalı ile Cebelita. rığı kapıyarak İtalyanın deniz yol. larını kesecektir. İtalya o tarihten itibaren hariçten bir damla petrol alamıyacak, bir dirhem gıda mad. desi ve ham madde getirtemiye. cektir, Süveyş Kanalmın kapanması İ. talyanın Habesistandaki ordnatna 5 IT Ni Ecnebi Artistlerin 4 Gidişi Yazan: Sabiha Zekeriya el | 62 aertistin, Küçük Sanat wi Himaye Kanununa dayanarak memleketten çıkarılmasına karar rildi. Bu ecnebi artistler meselesi ö- tedenberi matbuatın üzerinde dur. duğu bir mevzudur. Yerli sanatkâr. lara karşı bu cenebi artistlerin yap» 2.542 iğ İiği rekabet, iktisadi bakımdan kadar ehemmiyetli ise, bunların tev, lit ettiği İçtimai ve siyasi mahzur! daha mühimdir. Bu ecnebi artistler dediğimiz ziimrenin, hayattaki rollerine mamak elden gelmez. Hattâ arti ismini ayağa düşüren, sanatla alâki sından ziyade, halkın hayvani rini istismara memur edilen bu lüklar hangi sebep ve saikle bu yata düşmüş olurlarsa olsunlar, nun günah ve vebali yine kendileri den ziyade mensup oldukları ce yetlere aitti. Bara indirilen sanatta, Est aramıyoruz. Çünkü sanat, hiç şahsın veya kumpanyanın bül kâr çetirecek bir istismar va değildir. Sanat başını patronun , süne dayadığı dakikadan itibaren bir | ticaret emtiasıdır. Bu bara ticaret malı gibi getirilen, sanatla berah kadınlığı, insanlığı istismar edilen mahlüka, bir insan gözüyle baktığı" miz zaman, bugünkü medeniyetini istismarda gösterdiği iğrenç karşısında hicapla yüzlerimizi ö memiz icap eder. Şahıslarına karşı ne kadar in olursak olalım, beyaz kadın te: yaltasiyle kıta kıta, şehir şehir laştırılan bu mahlükların, gittik. leri memleketlerde yarattıkları tıradi ve içtimai huzursuzluklar göz kapayamayız. Hele buna bir de siyasi fonetion ilâve edilirset... | Düne kadar bu artistler büyük ti. | enret kumpanyalarının dünya ji larına ihraç ettiği beyaz esiri Dünkü esir pazarında çırçıplak s0 lup satılan esirle, bunların sın. daki fark, bunların sanatı uçkur vasına, dansı göbek çalkantısma İf dirmelerindeki maharet, satıcının © linde esaret berâti yerine, bir turat, alıcının sırtında maşlâh ne taşıdığı bir smokindem ib: Beyaz kadın ticareti, rapa medeniyetinin şe. taşıdığı fazilet madalyasıdır. Düne kadar ticaret emtiası oli pazar pazar dolaştırılan bu mah lara son zamanlarda bir diplen ti, | cübbesi, bir casus maskesi taktı en büyük siyasilerin hemdemi, eğ büyük casus teşkilâtlarının vasıtı yaptılar, Entellektüelin arasına, relerindeki gizliyi de soydular... Sİ di gidişlerini, içtimai ve siyasi biz mikroptan kurtuluş sayarak seviz hiliriz. Fakat, kadın ve artist İşm altında beyaz ticaretin kurban ba zavallı esirlere, hileli politikanı fazilet dolandırıcısı rolüne sokti bu insan taklitlerine bakın acıma mak, istismarın iğrere suratına ti kürmemek elden gelmiyor. hi mühimmat göndermesine mâni o. lacaktır. Habeşistanın yegâne 'mal reci olan Cibuti limanıda an. sızların elindedir. İtalyanın Cenova, Spezla ve poli limanları ile Roma şehri ve Sicilya doğrudan doğruya mütte. fikler donanmasının tehdidi ali dadır. İtalyan şimendifer hat kolaylıkla bombardıman edileb İtalyanların Sardinya ve Sicilyada. ki deniz üsleri müttefikler donan. masının hücumu karşısında âtıl bir bale getirilebilir. Bundan başka müttefikler donanması Yun tan sahillerinden istifade ede Korfoyu işgal edip Adriyatiği piyacaktır. İtalyanlar en ziyade deni gemileri ve tayyareleriyle mü fikler donanmasını hirpsliyac: rını umuyorlar, Fakat Habeş bindenberi vaziyet değşimiştir. denizaltı gemilerinin büyük h gemilerine zarar veremedikleri sa. bit olmuştur. Malta limanı bile « kisi kadar İtalyan hücumuna korkmiyacak vaziyete . tur, Müttefik donanmaları ft donanmasına üstündür, Onun içindir ki İtalyanm girmesi müttefikleri endi şürmekten uzaktır. Bilâkis nın bir an evvel vaziyetini tayt, derek harbe girmesi, belki de bin bir an evvel bitmesini ko laştıracaktır. ——