23 Nisan 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

adile G Ömer Rıza DOĞRUL pale harhin eiddileştiğini ve siddileşmek üzere olduğu. Nöeh haberler geliyor. Fak lere inanmak doğru değil başlıyan harp uzun süre. şServepin kurtuluşu, bütün ki teceği netice İle tahakkuk © Bunun müteaddit sebeple. 8: Almanyanın Şimale te- Yeni bir cephe kurmak pe. amasıdır. Ya bir yıldırım harbi ile İi Ve Danimarkayı zaptederek, inin ana gıdası olan de. #run kiymetinde oğan daha Mddeleri kurtarmak istedi harbi gerçi Norveçte bir ne.) di. Ve müttefiklerin askeri iyle vaziyet değişti. Fakat Hann Norveçi bir sikli mak isteyip isteme: Szuh etmedi. Almanyanm |! Norveçi, geniş bir harp sa. aksa, mütteik İbir alacaklar çi etler göndereceklerdir. Mak İde müttefikleri oyala müttefikler de, Almanyaya! i siyaseti tatbik ederek AL| l &rami derecede oyalamakla eklerdir, phesi ; Yüzden Garp cephesi harbin , büyük siklet mrkezi olmıya ,*dceek ve meselenin yine ora. beklenecektir. Sefikler Almanyanın harbi Şi- Şiymasına bakarak külli kuv. Almany buradan yüklen. tini göstermiş olsalardı o Yaziyet değişir, ve Almanya Garp cephesine yüklenerek vardıracak kati bir mu. girişirlerdi. Fakat müttefik im bir karar vermeden önce, hareketinin ölçüsünü tayin. ediler ve ayni ölçü-düftesin- - İsirasiyle yazıyaraz:) €ç Almanyayı Protesto m Etti ve Bitaraflığının Ihblâl Edilmemesini istedi Pazar Günü İsveç Üzerinde 20 Alman Tayyaresi Uçtu (Bitaraf devletleri mühim müdafaa tedbirleri almıya sevkeden vaziyet devam etmekte ve bu memleketler bir tecavüz hamlesine sahne olmamak için hiç bir gayreti esirgememektedir. Bu hususta aldığımız son haberleri İSVEÇ : Stokholm, 22 (Hususi) — Isveç, casusluğa karşı ihti. yat tedbirleri almağa devam etmektedir. Neşredilen bir kararname ile harita satışı yasak edilmiştir. İsveç hükümeti Alman tayyarelerinin İsveçin bitaraf- lığını ihlâl etmesini Almanya nezdinde protesto etmiş ve bu gibi hâdiselerin tekerrür etmemesini istemiştir. Bu protestoya sebep te 21. Nisanda 20 kadar Alman tay. yaresinin İsveç arazisi üzerinde uçmakta oldukları gö- rülmüştür. Bir İsveç avcı tayyaresi Goleborg üzerinden 2000 metre irtifada uçan bir Alman tayyaresini düşürmüş. tür. Tayyare alevler içinde Goteborg civarında yere düşmüştür. İçinde bulunan 4 kişi kurtulmuş ve tevkif edilmiştir. İki Alman tayyaresi Gotland adasında yere İnmek mecburiyetinde kalmıştır. Hava dafii bataryalarının ateşi karşısında bu suretle hareket etmek mecburiyetin. | de kaldıkları zannedilmektedir. İçindekiler tayyateyi| yaktıktan sonra kaçmışlardır. İsveç hükümeti, Varmland ve Dalsland'ta 25 Nisan. dan itibaren ecnebilerin ikamet edemiyeceğini bildir. miştir, Varmland doğrudan doğruya Norveç hududu ya. kininde, Dalsland ise İsveç'in Batı sahili müstahkem mantakasında bulunmaktadır, HOLANDA : Amsterdam, 22 (A.A.) — Erin ismindeki müsellâh ba. lıkçı gemisi huraya gelm in Şimal De. nizinde bir Alman tayyaresi tarafından mitralyöz ateşi. no tutulduğunu söylemiştir. Diğer taraftan demir yüklü olup Holandaya gelmek. te olan Holanda bandıralı 951.tonluk Bernisse vapuru Norveç sahili yakininde batmıştır. Hâdisenin torpillen. me peticesi olup olmadığı henüz malâm değildir. BELÇİKA : Brü : 22 (A.A) — D. N, B. Ajansı bildiriyor: Bel. çika ordusunda izinlerin ilgası kararı kısmen kaldırı. mıştır. Milli Müdafaa Nezaretinin bir tebliğinde deniliyor ki: Bu sabah Belçikanın Cenubu Şarkisinde Neufchzateau üstünde 3 Fransız tayyaresile yapılan bir müsademede bir Alman tayyaresi düşürülmüştür. Bir pilot ölmüş iki pilot yaralanmıştır. Polis, Milli Müdafaayı alâkadar eden haberler topla. üsünde bulunan bir Holandalıyı tevkif et. Bir Taiyan Gasetesi DIYOF Ki | mukabele ciler. cephösinde”ç0k mühim hâ. beklemenin doğru olmıyaca- püzdendir. Şimal cephesindeki muhare. sl büyük harbin sonunda de. “ER X6 Vüşük harbin düğüm olan garp sepkkatm dm selen kati muharebe, Norveç gibi #saretine uğrayan bütün mem mukâdderatını kurtara. dikkatten uzak tutulmama. #den bir nokta, harbi şimale m, başka yerlere tecavüz İ. Perde olarak kullanılması ih. Yanın Danimarka ve Norve. etmesi üzerine r memle. Mildafan tedbirlerinin hızlan. bu yüzdendi. Bu da, Alman tehlikesinin belki de hafif. :8€ vardım etmiştir Bitmedi : ikat tehlikenin hafifleşmesi, İshlikenin © bertaraf olması a değildir ve onun için her € bütün dikkatini ve bütün ti müdafaa tedbirleri üzerine Şer, .On boş günlük hüdiselerin intiba, müttefiklerin, ancak harp hedeflerinin müsaadesi İhle Norveçe yardım edecek. * Bunun için Norveçlilerin mu. İ beslenecek ve takviye edi. İmanlarin müttefiklere kar. tr akları üsler tesis etmele. n verilmiyecek ve Alman | “ig yıprandıracak o mahiyette | sey yapılacaktır. Norveçin de istikbali, bütün vereceği neticeye bağlıdır. ümhurluk İçin Amerikada Seçim | “cadelesi Başladı ge vk, 22 (A.A) — Varmspribg wt halinde bulunan Roose- i, Yaseticümhur İntihabatı mü. bi demokrat gençler birliği. İk toplantısında söylediği nu- li, Suştır, b eVelt, Cümhuriyetçi partinin iş “ği siyasete şiddetle hücum ih © fakat Reisicümburluğa ye- #liğini koyup koymiya- ış “Sir hiçbir telmihte bulunms- Aben enternasyonal vaziyet. ” Reisicümhur Roosevelt, Amerika devleti hükümeti. N İkayı gerek Asyada, gerek e, 4 harbe girmekten vikaye Karar Saati Gittikçe Daha Yaklaşıyor Rima, 22 (A.A) — D:'N. B. ajansi bildiriyor: Roma şehrinin teessüsü yıldönümü münasebetile, Duçe'nin İtalyan milletine hitap eden sözleri. ni gazeteler, “Çalışmak ve silâhlen. mak” ibareli, iri başlıklarla meşret-| mişlerdir. Harbin Başındanberi İngiliz ve Alman Donanmasının Zayiatı Londra, 22 (A.A) — İngiliz ma.|de intihar eden Admiral Graf Von kamları müttefiklerin ve Almanların | Spee cep kruvâzörü, torpillenen Ad. 3 Eylül 1939 danberi kaybettikleri | miral Sehçer cep kruvazörü, ismi de. harp gemilerinin İstesin!i tanzim et.| Biştirilen ve şüpheli ahval ve şartlar içinde Lützow ismi verilen Deutsch. mektedirler, Tevere diyor ki: “Târihte, milletler, dalma “ilerle. mek Veya geride kalmak” karurına varmışlardır, Bugün İtstyanın. karar, vermesi lâzımdır, Menabil ve kuvveti artmıştır. Fakat hayati sahası değiş» memiştir. Kapıları yabancı bir dev. letin isgalinde bulunan bir denizde kapalı İtalya, kudretine uygun olarak yayılmak imkânından mahrumdur. Karar saati, gilgide daha yaklaşıyor.” — e — Yeni İsveç Destroyerleri Londra, 22 (Hususi) — İsveç hü. kümeti tarafından İtalyaya sipariş e. dilen 4 destroyer İtalyadan hareket etmiş ve bugün İsveçe gitmek üzere Kartagenaya muvasalat etmiştir, Bu listeye göre fki tarafm zayiatı şudur: : i İNGİLİZ ZAYİATI Royal Oük,Courageous tayyare ge. misi, çarpışarak batan Gipsy ve Du. chess, Narvik önünde mermi isabet eden Grenville Exmoutk, Daring, Hunter, Glownorm, Gurgga ve Har. dy dastroyerleri, bir kaza neticesin. de batan Ozley denizaltısı Seahorse, Undine, Starfsh ve Rawalpindi kru. vazörü. ALMAN ZAYİATI Renown zırhlısile muharebe neti. land gırhlısı, Battığı bizzat Almanlar tarafından itiraf edilen Blucher kruvazörü ile kânunuevvelde torpillenen ayni tip. ten diğer bir kruvazör, battığı AL inanlar tarafından itiraf edilen Karls ruhe kruvazörü, Bergen civarında İn. giliz tayyareleri tarafından batrılan iki kruyazör, bir Norveç kaynağın. dan verilen malümata göre Osloda bâtan Emden kruvazörü, kânunuev. veldenberi batan diğeri torpillenen iki kruvazör, Narvik önünde batırı. lan 8 destroyer. Bundan başka birçok Alman deniz. cesinde hasara uğrayan Sehamhorst | altıları müttefikler tarafından tahrip zırhlısı, Norveç kaynağından gelen | edilmişse de listeyi tanzim eden ma. bir habere göre Oslo koyunda batan | kamlar bu hususta hiçbir tafsilât ver. Gneisenau zırhlısı, Montevideo önün. | memektedirler, ER 48 Saatte 10 Tayyare .. Düşürüldü — o — İngilterede Mühim Askeri Tayinler Yapıldı Reuter ajansının Fransada bul. han İngiliz hava kuvvetleri ki hususi muhabiri bildi tarafından Fransız hatl na düşürülen iki | tayyaresinin ankazla; ve bu suretle'son 48 saat zer! “ giliz tayyareleri tarafından Franst. da düşürülen Alman layyaresi adedi ona yükselmiştir. ğ . İki tayyare — muhtemel elarek Alman tayyaresi — Shetlan'i adaları üzerinde uçmuştur. İngiliz tayyarele ri ve dâfi topları bu tayyareleri Lom. ba atmıya imkân bulmadan uzaklaş. tırmışlardır. İngilterede yeni tayinler Londra, 22 (A.A) Başveküle. tin neşredilen bir tebliğinde erkân harbiye reislerinin işlerinin çoğalma. $ı ve muhasematın inkişafı ile daha da çoğalacağı nazarı iibars alınarak 24 saat nöbet vazifesi ifa etmek ü. zere rels musvinlikleri ihda: ğrdaki tayii kralın tasdi zedildiği bil : Deniz erkânı harbiye reis muavini amiral Tom Philipps, deniz erkânı harbiyesi ikinci reisliğine tayin edil. miştir. Fransadaki birinei İngiliz kolordu. su kumandanı Sir John oumumi erkânıharbiye ikinci reisliğine geti. rilmiştir. Halen hava erkâmharbiye refsi muavini olan mareşal P9 bu arkâ. nıharbiyenin ikinci reisliğine tayin edilmiştir. Bahriye nezareti şeflerinden Sir Charles Crownin hava konseyi âzalı. ğına tayin edilerek hava nezareti !s. tihsal servisi sefliğine getirileceği zannedilmektedir . Sovyet - İngiliz Ticaret Müzakereleri Londra, 22 (A.A.) — Reuter ajan sınm diplomatik muhabiri, İngiltere. nin Sovyetlerle iktisadi müzakerele. re girmek hususundaki projesine da. ir başka hiçbir haber alınamadığını yazmaktadır. Halihazırda cereyan e- den müzakereler esnasında, iki mem leket arasında ticari bir anlaşma akdi için ahvalin müsait olup Olm. keyfiyetinin tetkik edil ) yor. Bu husüsta harbi vaziyet nazarıitibara alınacaktır. Muharrir, ilk ileri sdımı stmanın Sovyetlere düştüğümü ilâve etmekte. gildeki siyaset takip etmekle be. yi ğukkanlılığını du muhafaza *öylemistir. © Almanyanın Jtalyayı harbe sürüklemek için ba- hane aramakla meşgul olduğu güze çarpıyor. Londranın siyasi muharrirlerine göre Alman- ya, İngiltere ile İtalya arasında vukubulacak bir hâdiseyi iki memleket arasında harp çıkarmak için bahane sayılmasını istiyecektir. * Almanya böyle bir bahaneyi bulduktan sonra Yugos. lavyaya karşı yürüyecek ve o zaman İtalya da Akdeniz sahasındaki menfaatlerini korumak mecburiyetini ileri sürerek Yugoslavya içinde ilerlemiye teşebbüs ede. cektir, * Böyle bir hâdise vukuu takdirinde bilhassa Fransa, müttefiklerin Norveçte yaptıkları gibi, Yugoslavyaya da yardım edilmesi üzerinde 1s rar edecektir. x İngiltere ilç Fransa, Ialyanın “gayrimuharip,, olduğu. Bu iddia ettiği halde, Akdeniz memleketlerinden her- hangisini himayeye kalkışmasına razı olmıyacaklardır. * Italyan gazetelerinin, müttefikleri mütemadi. yen darbeler yiyen bir vaziyette göstermeleri İngiltere ile Fransanın gözünden kaçmamışlır. Bir rivayete göre Almanya, İtalyanın vaziyeti- “ni tasrih etmesini istemiştir ve Oz neşrıyatın sebebi de budur: Harbin başlamasındanberi Almanyanın Roma- daki nüfuzu sarsılmakla ve “Mihver, den hah solundukça İtalyanlar bu kelimenin artık üldü- ğünü söylemekte idiler, Fakat Brenner mülâkatından sonra vaziyet de- ğişmiş ve anlaşılan Nazistler, Faşistlerin hiç olmazsa propaganda yolile yardımlarını temin etmek istemişlerdir. Çünkü İtalyan propagan- dasının Almanların maneviyatını koruyacağı tahmin olunmaktadır. İtalyan gazeteleri de bu hizmeti yapmakta ye sikmediler. # İtalyanın takip edeceği hattı hareketi tetkik eden Daily Telegraph'ın Roma muhabiri de şu sözleri söylüyor: “İtalyanın harbe girmiye hazır olduğunu sanmıyorum. Fakat Balkanlarda alınan ihtiyati tedbirler, son derece mühimdir, Şayet Almanya, Balkanlara karşı birdenbire bir harekete geçecek olursa İtalyanın da dahili vesair mahiyette bir takım sebepler yüzünden Dalmaçya sa. hilinde derhal harekete geçmesi, hatti Macaristan ile İtalya arasında irtibatı tesis edecek bir koridor temin etmesi muhtemeldir, “ELE İstanbul Tramvaylarının Âkıbeti Yazan: B. FELEK Sö aramızda, bu sevgili araba. cıkların, yani İstanbul tram- vaylarının âkıbeti hakkında gerek kendilerine, gerek onu sevenlere pek kuvvetli bir teminat veremiyeceğim. Çünkü; bilhassa İstanbul gibi yoku- şu çok, sokakları dar bir şehirde, hes İe bütün (amir malzemesini dışardan getirmiye mecbur olan ve Avrupa harbi yüzünden bu işte pek büyük İzorlukları maruz kalan tramvayla. rımızın âkıbeti karanlıktır. Yani açık görüşürsek bütün Avrupa ve Ameri. ka şehirlerinde olduğu gibi bizim tramvaylarımızın da günün birinde raylarını sökmiye ve yerine ister pet. yol, ister elektrikle işliyen otobüsler .İikame etmiye mecbur olacağımız muhakkaktır. Falan yerden filin yere kadar açı- latağı söylenen Prost plânı caddele. rinde ferih ve fahur gezmek zevkini başka zamana bırakarak şimdiki ha- limize göre lâf etmeyi daha pratik bulduğum için sevgili İstanbulumtı. zun bu yeyüne ve en büyük nakil va. sıtası hakkında kısa aklıma uygun gelen baz şeyleri yazmak istiyorum. — Bu bahsi neden açtın, a Felek? Diyenlere de saygılarımla arzede- rim ki; bugünlerde İstanbul tram. vaylarının yedek malzemesi ve bazı hatların sökülmesi gibi bahisler ü. zerinde görüşüldüğünü duydum da ondan söze karıştım. Şimdi lütfen beni dinleyiniz! Tramvay denilen nakil vasıtası ar. . İtik bir medeni şehir için kolaylık ol. maktan çıkmış ve kalabalık yerlerde seyrüseleri işkâl eden birer engel ha, line gelmiştir. Akşam üzerleri veya bayram günleri Köprü, Galata, Voy. voda, İstiklâl caddelerinin arzettiği manzara bu sözlerimin delilidir. Hep bu yüzdendir ki şehrin büyük cadde. lerinde tek taraflı seyrüsefer usulü. nün tatbiki zarureti hâsıl olmuş ve bu yüzden nakil vasıtalarına, yaya. lara bile rahat geçit veremiyen ara- lık sokaklardan yol gösterilmek zarı. & hâsıl olmuştur. Görülüyor ki İstanbulun bu seyrü, seler sistemi tamamen anormaldir, sım'idir. Bu anormallik te ya otuzar metrelik yollar açılmadıkça, yahut tramvaylar ortadan kalkmadıkça dü- zelmez, Birinciye ihtimal olmadığına göre, ikinci şıkkı mütalâa zarureti vardır. İşittiğimize göre tramvay şirketi idareyi hükümete devrederken depo- larında kâfi miktarda yedek malze. me bulundurmamıya ve bir çok la- mire muhtaç hatları da olduğu gibi bırakarak idareci maslahat etmiye dikkat etmiş. Onun için şebekede şimdi bilhassa ray bakımından vazi, yet pek rahat değilmiş. Bugünkü şartlar" içinde ray getir. menin ağır müşkülâtı ve ray fiyatla- rınm yüksek pahası da malümdur. Bence Belediye, İstanbul tramvay. larının hiç değilse şehrin en çok işli. yen merkezi ve kalabalık caddelerin. servislerini elektrikli otobüse tahvil etmek ve oralardaki rayları da sökmek için geniş hir plân hazırla. malıdır. Zaten bir İramvay arabası otuz bin liraya geliyormuş. İdarenin mü- teharrik vasıtaları da yeni değildir. Bunları da yavaş yavaş yenilemek lâzım gelecektir. Bütlin bunları derpiş ederek ray ve tramvay arabası yerine otobüs veya elektrikli otobüs getirtip İstan- bul tramvaylarını yavaş yavaş kal. dırmıya bugünden başlamak, hem ik. tısadi, hem de şehrin seyrüseleri ba- kımından faydalı olur. Böylece, sö- İkülmüş olan rayların iyi halde olan. İları sökülmemiş batlarm yedek mal. #emesi yerini tutarlar, ray olatak kullanılamıyacak olanlar ise bilhassa dünyanın bugünkü halinde raydan zumlu hizmetlere tahsis Paris Belediyesi şehrin tramvay larını, sanırım, on senede tamamen kaldırmıştı. Bizim şeheke ise Parisin. kinden çok daha kısadır. Şehir için cok elddi bir mevzu olan Valimizden, muhte. rem şehir meelisimizden dilemek, İs. tanbulla bir muharrir için bilmem büylük bir cüret teşkil eder mi? amman Halifax, Jâpon Murahhası İle Yemek Yedi Londra, 22 (A.A) — Lord Hali. faks bugün öğle yemeğini, Jaon ha. riciye nazaretile dışardaki oJapon sefaretleri arasında daha siki bir te. ması tesis maksadile muhtelif mem. leketlere gönlerilmiş olan Tatsuo Kawai ile Japon sefaretinde yemiş. tir