17 Mart 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

17-3. 940 #BUGÜN unltün Kimin ehinde? Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Pitere ile Fransada şimdiye kâdâr hüküm süren kanar , oum müttefikler lehinde olduğu Yani Almanya ile müttefikler 0- iBdaki harp ne kadar uzarsa, müt. ler hu uzama nisbetinde kuv. Henecekler, Amerika gibi bitaraf Vletlerin askeri imaldtm kendi veri imalâllarına ekliyecekler, ha- ma karşı tatbik ettikleri ikti. ablokayı mülemadiyen şiddet. irecekler ve hetictde hasımları. ici bir darbe indirmeğe muvaf. olacaklardı. gün evveline kadar hüküm Miten kanaat bu merkezde idi. Fakat örtüya bü kanaat üzerinde İ öden âmiller çıkmüğlir. üttefiklerin Kaynakları: e, e e, 1 fültecek mahiyette değildir. Cünkü Mümiştir. İkisi de eski yazietlerini alara ediyorlar. İkisi de musz- İa,birer imparatorluğa dayanmak. hak bu İmparatorluğun askeri kay- i ag rin sefetber tümiş bulunmak. xlar, İki memleket te Harbi kazan 490 ve hasımlarına karşı her saha i mt gelmek için en büyük gay. İ sarfediyorlar. Bu itibarla mütte. id besliyen geniş kaynakları hiçbir “İİ "bite istikfaf edilemez. yanın Vaziyeti: ül geçirmektedir. Bunun en Nİ bük ah, bitarafıkları veya gevri di Muhariplik vaziyetlerini idame eden lar içinde yaşamasıdır. il iridir ve Almihnya, hömhu, iki devlet arasında iktısadi işbirli. #iinden gine inkişuf ediyor. içki olan İfalya ile de münasebet. kari canlıhdırmağa çalışmaktan kalmamaktadır. anlrlz da sulh dairesinde yaşıyor. 41, ©, büylece Fransız hududu hariç Be, “iyor, yetleri bu merkezde olduğuna Zaman kimin lehiridedir? Bu “da lehinde sağmuktir. göre ti tarsfin güvenmeleri Mizem gelir. a de Müttefitc, dille t Kai Almanya, Papa İle Anlaşıyor İngerile, 16 (ALA) << “Wütikandin to, Ar, “İstifa gelen habrlere gö. iL Alhisnya #6 Papalık #fasnda, > i Pölehyada, Bahömyada çinar ten ladin “Sörbekiiei “sisme ç#lere başlanmıştır. Bu müzakere- DİT Di Hlenigo arasında yapılmaktadır. azra, 16 Brooks and Doxey ma- kişi ölmüş w âmiller müttefiklerin geniş kaynaklarını kısacık veya kii. tiye İngiltere, gerek Fransanın va. tihde hiçbir tebeddül “voku böl. İçin bütün kuvvetlerile silâhla. erin insan kuşvetleri, bü kuvvet. tezahürü, Almayan harbe anın bütün Avrüpa iinde biricik cephe, Fransa hu. lir. Diğer bütün hududımda i. ağaya, diğer komşusu ve mit. anya, yine komşustr elân Bal esin, üzere her muhit #lesüfh dai. de yaşamağa ve bundan istifade rek iktisadi ihtiyaçlarını “temifie ki tarafın karşı karşıya vazi- iy “ Sünlin en kestirme cevabı, or tiği iki tarafın da lehinde ol ka ahali ipe Üstünlük temini için baska â. #müllerin biri süratli hareket. a )vem için müttefiklerin bugünler. Hap hara bu bahisle mesgul olduk. ve ç ,Sörüyoruz ve bu yüzden harp İle alikadar olanların hepsi etin he yâpücaklarıma ediyorlr. Züman âmilinin te. üz ettNi veva terin Gğeteiği tistiin. » simdilik ortadan kalkması, > bir harekete sebep olihilir. bir Konkorda için müza. Ri, bu haberlere göre, Berlinde Von “p ile Papanın mümessili (A.A) —Dün akşam esterde, içlerinde Bir infilâk olmuş, bir ve bir kişi yaralanmıştır. ; ; Ş sinaseemezesi ii NR TAN HABERLİ Sovyet - Japon Leh Toprakları Hududunda Bir Üzerinde Yapılan Hâdise Oldu | Sovyetlerin Bir Japon Müfrezesine Ateş Açtığı ve-Japonyanın Protestoda Bulunduğu Bildiriliyor AMİRAL Mouren Ankarada Başvekilimiz, Mütehassısı Kabul Eft Arkara, 16 (A.A) — Fransiz şehir, lerinin pasif korunma tertibatını ha. zırlamış ölan Kontr Amiral Nouren, Başvekil Dr. Refik Saydamın daveti üzerine bu sâbâh şelhiimize gelmiş ve öğleden sonra Başvekil tarafından kabul edilmistir. Amiral Mouren bir müddet ri. mizde kalacak ve müteakiben İstan. bul ve İzmire giderek tetkiksita bu. lunduktan. sonra bu şehirlerimizin pasif müdafaasına ait raporunu Baş. vekile verecektir. Tokyo, 16 (A.A) — Havas #jansı bildiriyor: Sovyet askerleri Sakalinin şimal hududunda, Arase yakınında bir Ja. pon mülrezesine ateş açarak, birçök Japon askerini yaralamıştır. Japon askerleri de silâhla #müks. bele etmişlerdir. Japon makamâtı meseleye fazla ehemmiyet vermek. tedir. Zira küdise #yei huduttan iki Sovyet tayyarsinin geçmesini müte. akip vukua gelmiştir. Japonya protesto ediyor Tokyo, 16 (A.A.) — (Dömeli: Ja. pon harieiye nazırı bugün saat 15 de Tokyodeki Sovyet büyük elçisi vası. tasile Sovyet hükümetine şiddetli bir Brotesto vermiştir. Jâpön hükümeti, Sakalin adasında Karfafüto hüdudunda veku bülan ve iki Japoh polisinin yaralanmasını mucip olan yeni hudut ( hâdisesini protesto etmektedir. Bu mmtakada vaziyet çek gergin olmakta devam. ediyor. 8 marttanbe. ri demiryolları münakalâtı durmuş- tur. Koordinasyon Heyeti Ankara 16 (A.A.) — Koordinasyon heyeti bugün Başvekil Dr. Refik Siydâmin riyâsetinde O töplanâtâk Yumameside bulunan meseleler ü- zerinde müzâkerelerde bulunmüştur. İngiltereden Yapılacak İthalâtın Takas Priminde Tenzilât Ankara, 16 kâletinden tebliğ edilmistir; İngiltere ile yeniden yaprlan tica. ret ve dediye anlaşması mucibince bususi takas yolile İngiltereye yapı. lacak ihracat mukabilinde memieke. timize yapılacak ithalât nisbeti yüz. de 60 dân #üzde 80 e iblâğ edildiğin. den İngiltetedeh yöpılmekta olan it. halât üzerinden halen alman yüzde 70 takas primi yüzde 56 ya indiril. miştir. MA-AN <- 'Ticaret “We. | Amsterdam, 16 (A.A.) — Rotter- dam limanında İtalyan vapurlarına yükletilmiş olan Alman kömürü bo. #altılmaktadır. Kömürler nehir yolu ile Almanyaya nakledilmek üzere Mmavnalara yükletilmektedir. Alman. yada bu kömürler İtalyaya sevkedil- mek üzere vagonlara yükletilecektir. İsviçrede çifte hat döşeniyor Berne, 16“(A.A)) — Gazeteler, İ- talya ile Almanya arasında aktedile eek kömür itilâfını ilk sayfalarında tebarüz ettiriyorlar. Bazı mahkillerde tahmin edildiğihe göre, İsviçre, nak. yatın teksifine bir transit momleke- ti sıfatile iştirak edebilecektir. Gothard hattimin bir kısmına çifte hat döşenmesine dün aksam karar ve- rilmiştir. İnşaata derbal başlanacak. tır, Yeni Uçuşlar Brükselden Bildirildiğine Göre, Belçika - Alman Hududu Tamamiyle Londra, 16 (Hususi) — İngiliz bombardıman tayyareleri bugün de Polonya üzerinde uçmuş ve geri dön. Mmüştür, Uçuşun en mühim kısmı ge- teleyin yapılmış ve Posen maden sa. hasının üzerinden geçilmiştir. İngiliz sahil müdafaası buzün bir Alman bombardıman tayyaresi ile meşgul olmuş ve “tayyareyi kaçırt. Mmaıştır, Batan gemiler Şimal denizinde iki küçük İngiliz gemisi batmıştır. Bunların biri bir balıkçı gemisi olan Peridot ile 1500 tonluk Melrose gemisidir. Holandatta tedbir Bugün Holimda hükümeti Holan. da Timanlarındaki gemilerin yeni işa. rakadar hareket etmemeleri için emir vermiştir. Emirin sebebi 'anlaşilma. mıştır. Belçika — Alman hududu Garp cephesinde mühim bir hâdise vuku bulmamıştır. Brük$elden veri. len bir habere göre Belçika - Alman hududu evvelce kararlaştırıldığı vec. hile 15 Mmarttan itibaren hemen ta. 'mamile kapanmıştır. İngilterede askere alınacak olan 25 ve 26'yaşlarındaki göçlerin kayıt muamelesine nisanda başlanacaktır. Askere almacak olen bu yaşlardaki gençlerin miktarı 30.000 kişiyi Bul. müktedlir. Düşman harp gemileri hakkında malümüat terenler Bahriye 'Nezareti, düşman 'bahfi- ini düşman ve. ya imhasına yarıyacik mahiyette sa- Tih malümat verecek sivil eshasa bin İngiliz Hirasına kadar mükâfat veri. leceğini ilân etmistir. Askeri vaziyet İlkbahdrin gitmesine birkaç gün kaldığı halde, Alman kıtalarımın son. 'de hicbir değişiklik vukua gelmemiz. tir, Alsss Lören huldudunda, gündüz ve gece hiçbir hâdise ölmamıştır. HÂDİSELERİN Kapatılmış Bulunuyor İ NAFIA Vekilinin Tetkikleri Ali Fuat Çabdsöy Su Tesisatını Gezdi Konya, (Hususi) — Naa Vekili Gâneral Ali Fuat Cebesoy, dün sa- bah otomöbille Çumra kazasına gi- derek sular idaresi ve tesisatını tef. tiş ettikten sonra Konyaya dönmüş tür. Nafia Vekili, hükümet konağın- da devülr rücsasile görüştükten son. Fa sıra ile partiyi, belediyeyi, kolor- du komutanlığını, ordu müfettişliğini ziyaret eylemiş, akşam da partinin ziyefetinde bulunmuştur. Naf:a Vekili, bugün Beyşehire gi- derek sulama şebekesinin esası olan Beyşehir gölünü ve barajı tetkik ey liyecektir. asaleti reka Graf Fon Spee'nin Mürettebatı Hapsedilecektler Büenos . Aires, 16 (A.A.) — Arjin İtin hükümeti, Arjantinde bülunen Graf Von Spec mürettöbatinı hap setmiye kürar vermiştir. Bunlar gele. eek on gün zarfında hapsedilecekler badema Alman üniforması giye 'miyeceklerdir, Karaya “Oturan İspanyol Vapuru Madrid, 16 (A.A) — Sunta Clara ismindeki İspanyol vapuru Bidason".| baharda aldikları umemi vaziyetin- | nm mansabında karaya oturmuştur. | İki gemici ölmüştür. Vapurun yüz- dürülmesine faâliyetle çalışılmakta. dır. G Wüllefiklerle 45 Amerikan Tayyare fabrikası a- rasında 8000 harp tayyaresi için bir anlaşma imzâlermiştir. Bu tdyyarelerin 5.200 ü bomba, 2.800 ü takip tayyaresi olacaktır. Siparişin ye- künü 250 milyon İngiliz lirası tatmakdadır. söyleniyor. Benunli, daşması aktedilecektir. 2 Mançuko'da münaztünfih hududu Tesbit için müşterek bir komisiön teşkil edilecektir. 3 — Jüponğa ile Sööyeller arasındaki balık avı ihtilâfı halledilecektir. 4 — Sakalin'petrol ve kömürlerine “ait ihtilâf ta #alledilecektir. * Amerika, en son sistem tayyarelerini satmayı tehir ef. miş olmasına rağmen, möülefiklere saatte 400 mil sü. retle hareket eden tayyareler vermiştir. Amerikahlar, daha süratli tayyareter de yapmış oldukları cihetle, iu töyyareleri satmakta mahxur görmemektedir. Yeni A. merikün tayyasölerinin ise, sasite 440 mil yaptıkları böraber Amierikahlar, müttefikle- rö her kolaylığı gösteriyor ve müttefiklere verdikleri tayyarölerin benzin depolarını zirhlıyorlâr. * Sovyetlerle #trponlar arasındaki ihtilâf mese Yeleri hal için tereyah eden müzakerelerin bit. mek üzere olduğu bildiriliyor. Konuşulan ve mu. dabik Kalınan meseleler şunlardır : 1 — İki memleket arasında yeni bir ticaret an- Fâkât şimdilik iki taraf arasında bir ademi te- ötvüz paklı izülünması bahis mevzuu değildir. * İsviçrede faafivet halinde bulunan Alınan casuslarınm çokluğu, gerek İsvicre hükümetini, gerekse halkı son derece vahatsız etmektedir, Herkes birbirinden şüphe «imekte ve sır vermekten korkmaktadır. Hattâ silâh altına alınan askerler, kıtalarına ve cephelere sevketi. Hirken, gözleri kapanarak setkedilmektedir. g Amerika Cümhurreisinin — hususi murahhası Mister Sumner Welles son derece ketum dav- ranmakla ve bir gazeteciyede hiç bir sey söyle- memiş olmakla beraber, Parislen verilen haber- dere yöre, Mister Welles dostlariyle yaplığı ko- nüşmalarda, snlhü imkân deiresinde yörmedi. Almanyadan “iber vericidir... vie isimli eski ve hüdisenin şüğuu, versitesinin fen adanılarindan iri, #Mmanın çaresini bulmaştur. Bu ekmek, iğin, âtilan pamuklardan y isfı şerlerdir: “Küöküsuz, tatsix, fakat son derece gida gini, bilâkis harbin şiddelleneceği kanaatini bes- Tediğini söylemiştir. Diğer bir habere göre, Mister Welles, mültefik- lerin Almanyayı kolay kolay ve süratle yenecek- lerine inanmamaktadır * verildiğine göre, Haideberg Üni. suni ekmek yap. işe yaramadığı ılıyor. Suni ekmeğin ev- * . “Gifdrüa'da;on üçüncü asırdan kalmış olan Oske- tarihi kilisede vukubulan bir bütün Rumenleri, ve bütün “katolikleri kızdırmıştır. Diğer emsali gibi yakı- Zn ve'solulan bu Kilisenin tetkif edilerek bir tecrit kâmpma gönderilen papazları arasında Sulnmat adında bir zat: “— Beni niçin turpalıyorsunuz: Ben bir Riümen 1, diye haykırmış, fakat bir Nazi gardiyanı ona iki “— Bu tokatların şamar burarak şu cevabi ver- »birisi Rumen, diğört'de Kâto- Tk olduğun içindir!,, Bu hâdise netivesinde, bu yardiyana hücum edil- mesi üzerine, 37 kişi, bilâmuhakeme kursuna di- zilmiştir. | Olacak? Yazan: B. FELEK arp cephesinde iki sıra İstib küm, ardlarına sığınan iki or. duyu birbirine karşı muhafaza ettik. ce o tarafin harp olmaz, diyorlar. — O halde harp nerede olacakt İdiye soranlara hak vermemek kabil değildir. Bana sorarsanız, harbin nerede ©- İlacağını bilmediğimi söylemekle hiç bir hicap hissetmemekteyim. Çünkü İ bunun merede olacağını söyliyenle. rin benden fazla malümatı olduğu. nu zannetmiyorum. Deniyor — Alman! 1 sikiştırmak o çün, Sovyetlerle olan münasebetlerini kesmeli, ublokayı tamamlamalı. Harbin mantıki bir istidlâl ve is. tintaç olduğunu iddin etmek doğru değildir. Tahminlerimizde me kadar isabet ettiğimizi anlamak için bu harp başlamadan evvel, bütün dün. va matiati intişar eden rivayet. leri derhatır etmek kâfidir. Hani yo İtalyan ordusu ile birlikte Almanlar üç ayda müttefiklerin isini bitirecek. ti? i Sovyet ordusu bir haf. pitalistlerin esaretinden kurtaracak. “? Bu tahminlerin ne derece abes ol. duğunu yakın hâdiselerte anladıktan sonra hâlâ ayni ölçülerle yapılan tah. minlerde nisbi bir kayınet aramak birz safdillik olüur, Bu iste isabetli bir tâhmin yapa. bilmemiz için bilinmesi lâzım gelen bir takım malümat varki biz onlara sahip değiliz. Meselâ: — Almanların petrol ve demir ih. tiyaci nereden ve nasıl temin edili. yor? Bu maddelerin stoku nedir? — Almanyada halk ntarteviyatı me haldedir? — Alman ordusunun denk bir düş. man önündeki harp kabiliyeti nedir — Alman silâhlarının rakip silâh. İler karşısındaki kıymeti nedir? İ Bunun mukabili olarak ayni sudl. teri karsı tarafa da çevirebiliriz: İ — Fransız - İngiliz erkâniharbiye. leri ne düşünürler? Neye hazırlanı, yorlar? — Bunların hazırlandıklarını gör. düğü hnhle Almanlar, neden mâni olmazlar? — Sovyetler. Birliğinin. iptidai madde stoku ne haldedir? Tahmin e. İdildiği gibi Almımyarın muhtaç ol. duğu seyleri verebilecek midir? | — Yine zannedildiği gibi Sovyei. ler kendi yurflarinn otdu gibi Alman mütehassısları girmesine razı olacak madır? — Razı olsa bile Almanlarda bu muazzam eyi tanzim etmiye kâfi eleman var mıdır? — Tarifeynin mali kudretleri ne haldedir? İç ve dış tiçaretleri me ©- luyor? Bütün bu süsllerin cevaplarını hs. kiki şekilde bilmedikçe, kati bir şey söylemenin imi yoktur. Bu sual. İllerin de ameak son iki düç tanesinden İ başkalarının cevabı birer sır halin- dedir. Bu esrarı öğrenmek için iki taraf, kellesini koltuğuna almış ca. | suslar salmakta ve bu yold bir malâmat edinmek için bü dakârlıklar yapmaktadır. Hattâ şu kudar denebilir ki, kati harbin ne tarafta yapılacağı hakemi. da iki taraf erkâmkarbiyeleri Wie bir şey söylemekten wxhkte. Buna misal elarak sutayı Hatırlatalım: Ge. İ cen Umumi Harbin kati birmeticeye inde en büyük tesiri solan hare. İkât Selânik cephesinde cereyan 'et. miş ve Alman cephesi ilk önce era. dan çatlamıstı. Bu cephenin asılma. sım da iüilâl devletleri erkâmharhi. İ vesi değil, Mösyö Briyan istemişti, İhem de »örurla. İmdi, zevahire hukarak yaptılkrmız istidlâllerle varnesğrmiz meficenin farasiyat salmandam ileri gecemiye. veğini bilerek korütimamız cok dha faydalı olur. Zira, bu furasiyeler ü. serine hüküm kurarak İşini gücümü âyarlamıya uğraşanlar, sanneğildi. | inden vek eoktur. > | Almaya ve Rusyaya Nikel İ Gönderilmiyecek İ Vâşington, 16 (A.A) — Nikel is İtihsalâtırın yüzde “doksamını temin İeölen niköl, Kanadamn ihracati tâh- İdit edeceği ve tiikelin Almanya “ve | Rusyaya gönderilmesine müni-olmak İiçin Amerika da dahil olmak dizöre sütten merfilekötler için Birer kon - lenjan tesbit edeceği haber verilmek. tedir. Diğer cihetten Amerika -hükâme- ti İngiliz ve Holanda müstemlekele- rinden Amerikaya ithal edilen saç ve kâüçüğün Rusyaya (| sevkedilmesine mâni'otmak için şiddetli emirler ver. vitir