29 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan: Merhumun Oğlu Dr. Kâmil Yazgıç Ahmet Mithat Efendi YazılarınıNasılYazardı —2 in Buba?,, yorduk. Babam, günün birinde, mura- dına erip te onu o anlayınca, ve: “.< Yahu, dedi. Seninle biraz daha uğraşsam, kurtarayım derken, kendimi de kaybedeceğim. kü bir şey öğ. renemeyişini, sade senin Ji sizliğine değil, kendi kak liğime vermiye başlıyorum. deyse, beni hocalığa ti in Bir de senin pehlivan olduğu. nu söylüyorlar: Böyle pehliv olur? Sen aylardanberi, bir in hakkından gelemedin yahu!,, Bim evvel, Ahmet Mit- batın yazılarını nasil ya ğından da bahsedeceğimi söyle miştim. Şimdi, müsaadenizle, bi- raz da, Ahmet Mithatın pek şayanı dikkat olan bu tarafını anlataca. ğım. Onun bütün yazılarında, ay- rilmaktan kaçındığı esas prensip. lerden birisi, hakikate ha fazla yer vermekti ve prensi, müdafaa ederken; “— Görebilen göz için, hayat, ber muhayyi bamı muhayy harririn, dünyayı şan âmâdan farkı yoktur!,, derdi. Bunun içindir ki, onun, * mese. lâ - romanlarında ya but bir dostunu bulursunuz. zuları daima, ya kendi başından, yahut ta bir dostunun, bir ta mad. inin başından ge ceralardı. Romanının mevzuunu evvelâ kafasının İçinde işler, ta- amlar, ondan son et me, ina, kimsek larm yapacakları ten itibara alırdı. İş bu kadarla da bitmezdi: Gör. mediği hiçbir âlemi, hattâ hiç bir mahalli anlatmak istemiyen babam, bazan, sadece hazırlıyacağı roma- nina sahne olacak muhitleri gez- mek, tanımak, tetkik etmek için koltuk meyhanelerinden umumha- nelere, esrarkeş kahv nden çine gene mahallelerine, batakhaneler. den, bektaşi tekkelerine kadar yere, her âleme girer, çıkar, her çeşit insanla düşer kalkardı. Eğer, roman tarihi ise, o zaman da mü- zeleri dolaşır, her devrin kıyafet hususiyetlerini dikkatle gözden ge- çirir, kitapları karı hatti, as kert hususatta muhtaç bulunduğu malümatı edinmek üzere, eski has ritaları, plânları toplar, erkânıharp zabitlerile konuşur, defterini ve ekseriya tütün pakâtlerinin arka. larını çeşit çeşit notlarla < bulâsa kafasının her eksi rarlı bir dikkat ve itina ile gider“ dikten sonra yazmıya başl kat, bütün bu ten sonra, ese koluylikla tam halde hiddetlendi, yavaş yavaş yetsi Nere- ettire- ni şayanı hayret bir dı 1 yazımı, fevkalâde fona ldi. O kadar ki, onun el yazıla. ını, bazı muayyen müret — dikte etmeyi müreccah belirdi Hüseyin Efen- di adında bir kâtibi vardı. Ekseri. ya önü karşısına oturtur, eserlerini söyler, yazdırırdı. Hattâ, mübalâğa sanılmasından korka korka söyliyeyim ki, ben Ahmet Mithatın, bir taraftan tav. la oynadığını, bir taraftan da ro- man dikte ettiğini bile hatırlarım. Hattâ, bü tefrikamın intişara baş- lamasindan sonra, aldığım mektup- lardan bir tanesi, benim bu hatıra. mı teyit edecek mahiyettedir. Bu. run içindir ki, o mektubu bur: katmaktan kendimi alamıyacağı, Mektup şudur: “Muhterem doktor, Ben, eski bir başmürettibim: Mektubumun altında okuyacağınız adımı ortaya koymanıza lüzum göre müyorum, Ahmet Mithat, bizim de baba- muzdi. Bunun içindir ki, yazdıkla- “ınızı, kendi öz babamın “hatırale. vu okuyormuşum gibi, serimi uyarak takip ediyorum. bi de, bir vâktayı an. erim: Belki bir hizmette Anlatacağı den dinledim. Bu örkudaş İkdam gazetesinde uzun size bulunmuş müddet yapmış bir mes- lekta Bir akşam üzeri ir Takikat,, in hemen bütün »aneye verilmiş. A ya hazırlana sutadı veçhile metbas ayrılmadan evvel, bir defada mü- | y mış. Ö zaman, sın başmürettihi “çerçeve, lâkabile tanınan Abdullah. ustay- mış. Yanımda da mürettip küçük Abdullah, ve mürettip Nazmi var. mış. Sonradan (Sabah) gazetesinde musahhihlik eden küçük Abdulla. hı da, ve yine sonradan polis olan Nazmiyi de eski gazetecilerin hes men hepsi tanırlar. Üçü de, Ah- met Mithat Efendiyi sevgi ve hür- metle selâmlamışlar. Ahmet Mit. hat Elendi, her akşamki gibi sor. muş: — İşler nasıl yürüyor çocuklar? O zaman, sermürettip Çerçeve Abdullah: (Devamı Var) o sapamın Kıyafeti Hakkı Bir Not t hı günlerde, Ahmet Mithatın kiyafeti hakkın- da yandığım bazı satırların, yanlış gire uğratıldığım, bu sütunlarda gö: en bir taveihten anladım. Ben, bir gün Ahmet Misina: Sizi, demiştim, gayet yWx Rormer ler olabilir; Fakat sizin onların v yerine getirmekten. zeyl z Dunun #6- Babamın zaman, büyük bir safiyet- le sorduğum bu #uale hiç düşünmeden diği cevap şuydu: 4. Şıklık, benem, emret, terzi dan, ve üç Uraya satın almak e vergidir: Ben, üç liraya ter- ve beş kuruşa an ucuz ve ko- vermiyorum. Dik- süse çek fazla itina eden kedin- kin olan kadınlardır. Tıpkı on- gibi, kusurlarını örtmek istiyen boş adamlar, kendilerini iyi Bieilmiş, ve gık esvaplarla dölü gösterme tar, Halbuki, dünyanın en bü” yük adamları, filozofları, âlimleri, kis Yafet bahsine pek düşkünlük görler- memişlerdir: Meselâ, “Lenin, , kendi- berber ekseriyetle, ii alde, yırtılan ponta- onumu değiştirmeyi tam bir hafta W- ük bir edim olduğum yâfet bahsinde gibi düşünenler bulunduğunu lm benim . Ben, yaz, kıs, yormu yaparım, Her akşam k suyla yıka- aşırlarımı değiştin ken, esvaplarımı, pa- Onlar, höriçte, ihsanm ya sirunu gizlemeğe, yahut ta başka türlü güstermeğe ya- ryan. birer maskedirler: Bunun içindir ki, #iyilmelerindeki geyelerden tikstn- diğim bu nesnelere ehemmiyet vermi- yarum, ve onları, paptıçlarımla bera- ber, kapının kenarında bırakıyor, evi- me öyle giriyoruml,, Ben, bu telikkide alan bir Insanı, şıklık düşkünü bir tüppe gibi göster- meğe kıyamadığım içindir ki, bütün zarafet ve temizliğini, bedeninde, gön- Yönde, ve gözlerinde taşıyan Ahmet Mithatı, gördüğüm, bildiğim gibi anlar trken, iftihar duydum: Kıymeti, zarf- *a değil, marrufta arıyanlar, o kalen- der Ahmet Mithatı en ez penim kadar, sevmişlerdir sanırım: Bunun İçindir ki, bam kimselerin, yanlış bir tefsire ka. pılarak rencide olmaları, bana fazla bir tesir vermedi, Bir başka büyük adam: “. İnsanlar, kıyafetlerine göre Metil. bal, fikat yekâlarına göre teşyi olunur. lari, demiş. Zekâlarile iyi teşri | olunabilecekler rinden emin bulunanlar, Ahmet Mithat Bibi, kaya: yişinden istlaneye te pezzül çtmiyen bahtiyarlardır!,, K.Y, | di de, bütün işle- Kütüphanesi her sene olduğu tertip etmişti. Çocuk Esirgeme Kurumu Eminönü nahiye kolunun Çocuk gibi bu senede bir müsamere Müsamere saat dokuzda Fransız Tiyatrosunda kilçük bir yavrunun davetlilere teşekkürü ile başlamış, bunu|lardan bir grup görülmektedir. nan muvaffakıyetli temsiller ve lar toplamışlardır. Resimde, m 29.2.9490 müteakıp miniminiler, büyüklerinin cidden takdirlerini kaza- oyunlar yaparak sürekli alkış- üsamereye iştirak eden yavru- NÜMUNE Evler Yapılacak Bir haftadarberi vilâyette hava korunma umum kumandanı Hüsnü Kılkışın reisliğinde, seferberlik *mü. dürü Ekrem, zehirli gazlar mütehas- sısı Hüsnü Oralın İştirakile yapılan toplantılar dün bitmiştir. Heyet, pasif korunma hakkında ya pılan bütün ihzaratı gözden geçirdik- ten sonrâ; zehirli gaz kurslarının ade. mak, bâzi mühim binaları maskel mak ve pi korunmayı öğre ne evleri yapmak gibi takım yoni kararlar v Bu nümune evle: men her kazasında caktır. Halk bu evlere serbestçe gi. recek, orada gördüklerini kendi evin de de tatbik edecektir. Bu & yapılması icin bir mühlet verilecek- tir. Bu müddet zarfında istenilen işi apmıyanlar'parn ve hapis cezaları İle cezalandırılacaklı m şi ADLİYEDE Bir Katil Mahküm Oldu Çarşıkapıda Hasan Hüseyin Uçarı|* öldürmekten suçlu Ali Sırmanın mu- bakmesi, dün ağır ceza mahkemesin. de neticelenmiştir. Ali Sırma, arkadaşı Hasan ile ku- mar oynadıktan sonra kavga etmiş, ve arkadaşını arkasından vurarak öl dürmüştü. Mahkeme ceza kantıntının 448 in. ci maddesine göre katili 18 seneye| mahküm etmişse de, Ali Sırma 18 ya- Şını bitirmediği için bu müddet 6 se. neye indirilmiştir. Katil, öldürdüğü adamın ailesine bin lira da tazminat verecektir. Üç Kadın Tevkif Edildi Karamürsel satış yerinde tüci ların kun şe ve Hatice. mi nd Sultanahmet birinci bir kemesinde istievap edilmi hırsızlar ayrı ayrı ve bi zeden ifadeler vermişler, inkâra kalmışlardır. Mah Tuları tevkif etmiştir. TTrabluslu Tekrar Tevkif Edildi İki kişiyi dolandıran İlalyan teba- asndan Mehmet AH Trabluslu, ev- velki gün sekizinci asliye ceza muh. ker nde iki ay beş güne mahk edilmişti. Bu müddeti doldurmuş, kat tahliye edilmeden mevkufen Sul. tanahmet birinci sulh mahke- mesine gönderilmiştir. Burun sebebi, Mehmet Alinin Bursada işlediği bir dolandırıcılık su Mahkemede sorgusu yapılan Mehmet Alinin tev- kif edilerek Bursaya gönderilmesine karar verilmişti pi Bulgar Elçisi Ankaraya Gitti Yeni Bulgar Elçisi ekselâns Sava Ktrof, dün akşamki ekspresle Anka. raya gitmiştir, suçlarını me SUÇ- ir. dini arttırı 5 bir havadan KSEiMiNielide Şe , | maktadır. Nakliye Nav Devlet Elil linde tevzi ve istihlâkini temin tanbul Belediyesinden mürekk. maye verilmektedir. 1 Marttan itibaren kok istih. vermeye eau Grad erener bank İstanbula he: kok, 11 bin ton 30 bin ton güzhane koku ve. recektir. Ankaraya beş bin ton sömikok 35 bin ton ük koku, bin ton da gazhane koku verecektir. İzmire 5 bin ton sömikok, 2500 ton Karabük koku, 2500 ton da ga: 8 koku verilecektir. Dğ,er şehirlerin iht böyle nisbetler dahilinde temin edi. lecektir. Banka tarafından hirde birer umumi depo açıl İ Diğer depocularla, perakendecilerin bankanın umum! deposundan kö- i na müsaade ©- sene 35 on sö: Kari beti Maden Enst! tarafından tes. bit edilecektir. Vapurlara verilecek ihrakiyelik Hükümet tarafından bu teşekküle | açları da lunu İndirildi Kömür Marttanltibaren e Satılacak Sömikok, Gazhane ve Karabük koklarının memleket dahi- etmek maksadile Etibankla İs- ep bir teşekkül kurulmuştur. ilk elde 250 bin liralık ser- sal eden bütün müesseseler is- rlerle doğrudan doğruya İki. gul ği Yeni kömür navlunları navlunla. malâmdür. Son zamanlarda kömü rının bir hayli yükseld ice 173 — 200 kuru çıkmış ve bunun neticesi olarak ta İkömür fiyatları fırlamıştı Buna karşı kati bir tedbir olmak irere, Münakalât Vekâleti, topladı # bir komisyonla, kömür navlunları n bir tarife tesbit etmiştir. bütün iskelelere alınmenk ton başına n 225 ku. le hiçbir vapur, bu ta. ricinde navlun alamıy Medrese ve İmaretler Evkafa Devrediliyor Camilerin evkafa bağlı, bu cami. ler yanındaki imaret ve medres idarei hususiyeye bağlı olmak bele ye ile evkaf arasında bir takım ihti. lâflara yol açmaktadır. Evka! cami leri tar e bu camilerin mütemmimatından olan imeretler arel hususiyece kabili i kal Bu medi de camiler gibi tamit edilebilmesi Için bu müesseselörin tekrar evkafa devri muvafık görülmüştür. Bunun için bir kanun lâyihası hazırlanmak, tadır. ig ii BELEDİYEDE : Vali Şehri Gezdi Vali ve belediya relsi Lütfi Kır. Kabataşa giderek (istimlök işlerini tetkik etmiştir, Buradaki arıba va puru iskelesinin genişletilmesi karor- laştığı İçin iskelenin sol tarafındaki binalar istimlâk edilecektir. Burada bir benzin deposu ile modern bir he- lâ da yapılacaktır. Belediye, Üsküdar meydanın önü- müzdeki yaz mevsiminde kati olarak İtanzim etmiye karar vermiştir. Bu. dun için meydanın sol tarafındaki dükkânları ve ahşap evleri de istim- lâk etmiştir. Bu binaların bir kısmı fade gö! dar, dün sıhhiye müdürile birlikte|" Teümmeny Şebekesi Şimdilik Kaldırılmıyor Tramvay şebekesinin 10 sene zar- fında kaldırılacağı hakkındaki haber üzerine, tramvay idaresi müdür ve- kili şu melümatı vermektedir: Tramvay şebekesinin tedricen kal. dırılması kararlaştırıldığı, hattâ 10 sene zarfında tamamile tatbik saha, sına çıkarılacak olan bu karara İşti- naden tramvay hatlarında tâdiller yapılacağı yazılmıştır. Tramvay hatlarının o kaldırılması fikri bugünkü halde bir tasavvur ve tetkik sahasından ileri gitmemiştir Tramvay yerine otobüs işletmek da. ha ameli ve şehrin ihtiyaçlarına da. ha uygun olsa bile, bu ancak derin tetkiklerle ve neticenin halkın nefi tan sonra, tatbik sahasına konuls! lecektir. Binaenaleyh bugünlük böy. le bir karar mevsimsizdir. —— yıkıcıya ihale edilmiştir. Vali, dün buraları teftiş etmiş, Şemsipaşaya da giderek bu muhitin İmar vaziyetini tetkik etmiştir. Bun. ne gitmiş, bu hastahanede Inşasına başlanan mutbak ve çamaşırhaneyi gezmiştir. Sonra Lütfi Kez Kısık- lıya gitmiş ve beledi; i Ambadem arasında yapmak istediği goseyi de gözden geçirmiştir. arasında | yâ değişen navlunlar, 400 kuruşa kadar di Bu tarifeye göre, Zonguldaktan|, Mer. | ne olacağına tam kanaat hasıl olduk. | dan sonra Zeynephanım hastahanesi- | TİFTİK İhracatı Durduruldu Tiftik Mracat birliği, pakların, zahire samların muvak ihraç edil; dirmiştir. memni İyasalaftımıza de: rh al bir di ve tüccar) lar arasnda da end ni bir memnuly rliklerce bazı n veya memnu. sarsılk İlmesi doğru gö- Ticaret Vekâletinin, birliklerin ma kanunen rinden ine itina et ekle beraber bozacnk hareketi müsaade edilmiy tadır. Türkiye ile Macaristan arasında yeni mübadele anlaşması imza- lanmıştır. Ev imiz sanayi madde de ihracı mukabilinde getirmemiz kabil ol, wlunmalarına umulmâk» Yeni Dördüncü Şube Müdürü Arapkir kayma düne mı iken İstanbul düğü yeni emniyet di ne tayin edilen Eml vazilesine başlamıştır. Kök; ğümceşi Eniştesini Öldürdü İzmir — Bormovanın Çamdibi kö- yünde, Hamza oğlu Ahmet Dağdibi, kız kardeş lo eden e- çiliyi av tüfe- iâ Mehmet ne piştesi Mehm gile öldürmüş! Ali ateş etmiş, fakat isabet ettireme- miştir, TAKVIM 29 Şubat 1940 PERŞEMBE Kasım:114 Rumi: 1348 .