29 Şubat 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

Romanya hükümeti Başvekil B. Refik Saydam bugün radyoda bir nutuk söyliyecek Sene 22 — No, 7670 — Faki her yerde 5 kuruş Iki taraf ta bir netice vereceğini ümit etmiyor Almanya, İngilterenin Avrupa işlerine karışmamasını, Sovyet tebliği Kareli Orta ve Şarki Avrupada serbesçe hareketinin tanınmasını istiyor üttefikler: “Bütün milletlerin hürriyeti temin edilinceye kadar harbe devam edeceğiz, diyor Ciddi olarak sulhten bahsedilebilir mi? Sulh sözleri gene başladı. Almanya- nan, iki gündür, yeniden «sulh taarru- zu» na giriştiği haber veriliyor. Sulh ümitlerini tazeleyen hâdise- ler olmadı değil. İngiliz Başvekili harp gayelerini tekrar etti, sulh şart- larını bir daha saydı. Bunları sayar- ken, dikkat edilirse,mutedil davrandı denilebilir: Avusturyanın istiklâlin. den bahsetmedi. Çekoslovakya deme- di, «Çeklerin istiklâl. dedi, Hattâ, umumi <Polonyâs tabiri yerine daha kısmi «Polonyalılar» tabirini tercih etti, «Hitlerle konuşamayız, yahut, Nâzi rejimile anlaşamayız..» gibi sözlerden çekindi. Sadece «esaslı te- minat» istedi. Bu nutuktan sonra, sulh ümidleri- ni muhafaza ettiğini «ne kadar gü“ rip görünsede» bugünkü vaziyeti «harpten evvelki günlere nazaran daha az gergin» bulduğunu ilâve etti, Hitler de bir nutuk söyledi. O da, , sulh şartlarını, boğarak bugün- daha anlatmaya lüzum lerde bir gördü. Amerika Reisieümhuru, emniyetli bir adammı Avrupaya göndererek devlet adamları nezdinde bir nevi Anket yaptırıyor. Diğer taraftan, bita- raf devletlere gönderdiği bir muhtıra ile suülhtan sonraki iktisad ve silâh- lârı azaltma siyaseti hakkındaki fi- kirlerini izah ettiği ve bu sahada şim- diden hazırlanmalarını rica ettiği har ber veriliyor. İsveç, Norveç, Danimarka Hariciye mazırlarının geçen hafta Kopenhag toplantısından sonra neşrettikleri teb- diğde, kendilerini, manevi ve maddi bakimından çök alâkadâr etmesi icab eden Finlândiya harbinden pek AZ bahsedildiği halde. Avrupa sulhune lüzumundan fazla yer ayrılmıştı. Hit- lerin, bu şimal devletlerini bir nevi Sulh tâvassutuna memur öttiği ve hattâ şartlarını da onlara bildirdiği söyleniyor. İşte birkaç gün içinde bu gibi hâ- diselerin birbiri ardısıra gelmesi, di- ğer taraftan muharebe ediler Bittikçe seyrekleşmesi «ne olacak?» diye bekleyen dünya efkârında sulh ümitleri uyandırır gibi oldu. Hakikaten sulha doğru mu gidis Hiyor? Her an, herkesin sulhü özlediğine #üphe yoktur. Fakat herkes kendine £âye bildiği sulhün tahakkukuna uğraşıyor. Sulh olmak için iki tarafın #ayeleri arasında birlik olmak, fark kalmamak, yahut pek az ayrılık kal | mak lâzımdır. Yapılan tecrübeler ara- | dak! mesafenin derecesini anlamak içindir. Necmeddin Sadak (Devamı 5 inci sahifede) çin ük inpztmküzüni Zürich 28 (A.A.) — Summer Wel. les bu akşam Romi buraya gelrniş- tir, Bin kişilik bir kütlesi Roosevel- tin mümessilini alkışlamıştır. Resmi hiçbir konuşma derpiş edilme- miş olduğundan hükümetin bir mümes- sili Wellesin muvasalatında hazır bulun- teşarı Welles yarın Berline vasıl ola tır. Welles Berlinde 3 gün kalacak, bentrop, Hitler ile görüşecektir, Bu mü- nasebetle Almanyanın bir sulh teşebbü- sünde bulunacağı muhakkaktır, Paris mahafiline göre bu taarruz şimdiye ka- dar Almanlar tarafından bu yoldaki teşebbüslerin en mühimi olacaktır. Daha geçen haftaya kadar Roosevelte hücum eden Alman gazeteleri şimdi birdenbi- re vaziyetlerini değiştirmişlerdir. Bunlar Amerika Cümhürreisinden hayranlıkla bahsediyorlar. Bu sulh taarruzuna karşı müttefiklerin vaziyeti sarihtr, Kuvvet istimaline te- şebbüs edilmiyeceğine dair garanti ve- rilmedikçe sulh olamaz, Berlin mahafilinin mütalâası Paris 28 — Bitaraf memleketler va sıtasile alınan O haberlere göre, Berlin mahafili sulh taarruzunun bir netice (Devamı 4 üncü sahifede) Başvekilin nutku B, Refik Saydam bugün dahili ve harici siyaset hakkında nutuk söyliyecek Ankara 28 (Telefonla) — Başvekil | Dr. B. Refik Saydam yarın (bugün) saat 20 de radyoda dahili ve harici siyaset hakkında bir nutuk söyliye- cektir. Başvekilin teşekkürü nkara 28 (A.A.) — Başvekil Dr. erin yıldönümü ile yeniden açılan Halkevle- ri ve ecri teşekkül. N inden . ler mümessillerind iğ tale ajansımı memur ir, Vekiller Heyetinin içtima! Ankara 28 (A-A.) — İcra Vekilleri Heyeti, bugün saat 1l de Baâşvekâlet 'dalresindö toplanmıştır. 1940 £ bütçesi Hükümet, denk bütçe esasın- dan ayrılmamağa bilhassa ehemmiyet vermiştir. Ankara 28 (Telefonla) — 940 mali İ yılı muvazenei umumiye kanunu projesi cuma günü Büyük Millet Meclisine veri- lecektir. Hükümet, vaziyetin ehemmiyet ve nezaketine rağmen yeni bütçeyi ha zırlarken denk bütçe esasından ayrılma- esasa sadık kalınarak hazırlanan yeni bütçenin masraf yekünu ile bu seneki masraf yekânu arasında pek az bir fark vardır. Yalnız masraf fasıllarının millt müdafaa ve düyunu umumiyeye taah luk eden kısımlarında kayde şayan bir fazlalık olacağı anlaşılmaktadır, İ — Düyunu umumiye kısmındaki artış İn- giliz kredisinin 940 da ödenilecek tak- sitlerinin bu fasla ilâyesinden ileri gel- mektedir. 4 Masraf bütçesinde ba iki fasla yapılan zamlar diğer fasıllardan icra edilen ta- sarrufla; Tasarraf | Yapılırken Maarif, Ziraat ve Nafin sa- | hasındaki kalkınma ve ilerleme hareket- | lerinin sekteye uğramaması birinci dere- cede gö İç tutulmaktadır. sasanea, mağa bilhassa ehemmiyet vermiştir. Bu in tayyare benzini racını yasak etti Sahibi; Necmeddin Sadak — Neşriyat müdürü: Şevket Rado — Akşam matbaası Viborg yakınında başlıyan kanlı harp devam ediyor Finler, bugünkü mevzilerin bundan evvelki Mannerheim hattından daha iyi- tahkim edilmiş oldağunu söylüyorlar tahkem hattının yarıldığından bahsediyor Viborg şehrinden İ Helsinki 28 (A.A) — Sovyetler Vi puriyi (Viborg) tazyike devam etmek- tedirler. Fin mukavemetinin en zayıf noktasını keşfetmek maksadile hücum- lar mümkün olduğu kadar geniş bir cep- | hede yapılmaktadır. Hücumlar bilhas- sa Viipuri kökfezindeki ssüstahiksn öde | lafa ve Vuoksein civarında Selmenkal- berzahında Fin müs- bir görünüş taya kadar uzanan bütün cephe hattm- da yapılmaktadır, Vüpurinin skibeti bu muharebeye bağlıdır. Finler mukavemet etmekte ve Ruslar mühim miktarda insan ve mal- zeme kaybetmektedirler. 26 şubat günü 18 Sovyet tankı tahrip edilmiştir, (Devamı 4 üncü sahifede) Asılsız haberler Müttefiklerin Türkiyeye müracaat ederek harp gemilerinin Çanakkale boğazından .geçmesine müsaade istedikleri doğru değil Londra 28 (A.A) — (Reuter): Müt- tefiklerin Türkiyeye müracaat ederek herp gemilerinin Çanakkale boğazın- dan geçmesine müsaade İstedikleri hakkındaki haberin'doğru olup olma | dığı kendisinden sorulan salâhiyet- tar bir mümessil, böyle bir talebin Montreux - Montrö - mukayelesine muhalif olacağını ve bugün möezkür mmtakadaki vaziyete göre bu şayia- lara doğru nazarile bakılmamak icab Sulhün son kozu!.. e — Türk - Sovyet hududu Londra 28 (AA) — (Reuter); Avam kamarasında işçi mebuslardan Strauss, Başvekilden Türk - Sovyet Kaf- kasi hududundaki siyasi ve mekeri istik- şaf hakkında Beyanatta bulunmasını is temiştir, B, Butler şu cevabı vermiştir; «B. Halifax, matbuat tarafından bil- dirilen . hüdut hâdiselerini teyid eden resmi. hiçbir malümet almamıştır.» Bunun üzerine B. Strauss şu sunli sor- muştur? — Dünyanın bu kısmında hiçbir fnali- yet kaydedilmiyor mu?» B. Butler şu cevabi vermiştir; — Fanliyet her tarafta kaydediliyor. Fakat matbuatın bahsettiği hâdiseler teyid eden malümat yoktur. Dikkatle r: Yeni on paralıklar 150 milyon aded yeni on paralık basılıyor. Bunların, kuruşlarla karış- mamaları için, ortalarına birer delik” delmek düşünülmüşse de, «Bronzdür. lar, karışmazlar! Hacet yok'» diye vazgeçilmiş. Hata! Çünkü iki buçuk liralıklar yeşil o- dukları halde mavi beş liralıklarla ka- rıştırıliyor. Çünkü etrafı yılankavi olmıyan kuruşlar, nikel oldukları halde gü- müş yirmi beş kuruşluklarla keza ka- rıştırılıyor. Ayrı ayrı kıymetteki paralar, ha- cim, maden ve şekil cihetinden her- kesin kolayca - karanlıkta, dalgınken, âcele işi varken ve elinde bir avuç pa- ra tutarken - hemen tefrik edebilece- ği evsafta olmalı, Buna riayet etmemek, para işini İyi tanzim edememek demektir,