22 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

— KaçakAhmet| Şehrin Temizlik Vaziyeti © Yazan: Merhumun Oğlu Dr. Kâmil Yazgıç - Hafiyeler, Son Sistem Matbaa Makinesini İt HavanTopu Zannettiler —4— Çok geçmeden, padişah tarafın. dan kabul ediliyor, ve hadiseyi, o. na da anlatiyor. Kızı müdafaa edi. yor: Onun affı şahaneye lâyık gö- rülmesini diliyor. Padişah, kızı affediyor, ve onu, yüksek maaşla, sarayı hümayuna resim muallimi tayin eyliyor!.. w garip, ve garip oduğu ka. 'dar hazin hatıranın acı te. sirini giderebilmek ümidile si. ze, bir de her hatnma gel dikçe beni güldüren başka bir vak. ayı anlatayım; Eski devrin Iptidaf matbaa ma- kinelerini çevirmek, hemen hemen büyük bostan dolaplarını çevir. mek kadar küvvet ve gayret is. teyen bir işmiş. Bu ağır işi, mat. baalarda, Erzincan gibi, Kemah Bibi, Anadolunun muhtelif yerle- rinden İstanbula gelmiş arslan ya- pılı delikanlılar görürlermiş. Fa. kat, bü vazifenin ağırlığı, - kendi- lerine başka hiç bir iş. gördürül. mediği, ve itinayla, ihtimamla bes. lendikleri halde - bu delikanlıları bile sarsar, onları bile, kısa bir za. man içinde, kuvvetten takatten ke. ser, hattâ sıhhatten mahrum bıra. kırmış, 'Tam o sıralarda, babam, Avru- pada, bu işi gören motorların icat olunduğunu duymuş. Ve hiç te. .reddüt etmeden, derhal, adresini a fabrikasına sipariş ve. , bir bi en ml Gü likte İstanbul gümrüğüne gelmiş, Altı sırık hamal, onu yerinden güçlükle kaldırarak, ve iki üç a- dımda bir mola vererek, matba. ya kadar taşımışlar. Makinenin teferrüatını ihtiva eden diğer sân. dıkları da, diğer hamallar ge. tirmişler. Hamellarn, bu «oca. man sandıkları taşımaları, halkın Bazarı dikkatini celbetmiş. Pek mütecessis olanlar, hamallar; ka- filesine katılmışlar, Mütecessisler, kafileyi biraz büyütünce, o kala. balıkla birlikte, halkın merakı da artmış. Hulâsa, hamallar matba. aya gelinceye kadar, peşlerine ta- kılan meraklılar da, ödeta büyük bir cemaat teşkil etmiş. Bu merak. klar arasında, bittabi fırsat kaçır. mıyan açık göz hafiyeler de var. muş. Onlar, kendi aralarında, dü- şünüp, taşınmışlar, fakat Ahmet Mithat Efedinin matbaasma taşı. man bu sandıklarda bulunan eşya. nın mahiyetini bir türlü kestire. memişler. Hele, bir metro tulünde, otuz santimetre kutrunda ve kara demirden mamul bir boru, onların merakını büsbütün uyandırmış, Nihayet içlerinden birisi, yanında- kilere; “— Ben işi anladım! Demiş Bu, son sistem bir havan topudur. O gördüğümüz yuvarlak boru da, Bamlusudur. Arkadan gelen hamalların ta. şıdıkları sandıklarm cephaneyle dolu olduğu da besbelli: Baksana? Ne kadar itinayla, ve patlatmak. tan korka korka, ve ağır ağır taşı. yorlar? Bu teşhisten hemen hütün hafi- yeler ittifak etmişler. Hemen da. ğılarak, “Bu işi evvelâ ihbar et. mek şerefini!,, kazanmak üzete fa. aliyete geçmişler: Ve o gün, Zap tiye nezaretine, mâbeyne,* hülâ. sa, alâkadar olan bütün makamla, Ta şu mealde jJurnallar yağmış: “— Bugün, öğle vakti, altı sırık hamalı marifetile, yeni icat olunan bir havan topu, maa cephane, Ah. met Mithat Efendinin Ebussuud caddesindeki “Tercümanı Hakikat, matbaasına taşınmıştır. Frenkistan dan, sureti mahsusad getirilen bu #on sistem havan topunun, bir ka- Je yikabilecek kudrette olduğu, mütehassısların beyanatından an. aşıldı. Zwten bu hakikatı, heybet- M manzarasının dehşetile de İfşa heyecan, ve korku uyandırmış, halk, birbirini ezercesine kaçışmış- tır. Tahkikatımız neticesinde, €- dindiğimiz mevsuk malümata na. zaran, İşbu havan topu, matbaa binasınm damına yerleştirilecek. tir. Ahmet Mithat Efendinin öte- denberi suihali ve suiniyeti ma'fi. mumuzdur. Kendisi, bu kere, be. yeti vükelânın Babıâlide hali içti. mada bulunacağı bir sırayı kolla- yacak, ve heyeti vükelâ salonunu İşbu havan topile bombardıman eyliyerek, gizli gizli hazırlanmış bulunan taklibi hükâmet hareketi. ne ön ayak olacaktır, Böylece mes. muumuz olmakla, keyfiyeti, bütün devletinize arzeylemeyi vecibel sa. dâkat sayar, ve olbapta...., Sultan Hamid devrinin deh. şetini hatırlıyanlar, veya, okuduk. larına, duyduklarına dayânarok tasavvur edebilen'er, bu jurnalın gerek sarayda, gerek hiikümet da. irelerinde ne korkunç bir tesir ya- rattığını kolaylı kestirehilirler. Nitekim, jurnal verildiği her yerde'bomba gibi patlamış Bir milfreze polis ve bir müfreze jan. darma harekete geçirilmiş. Hattâ Zâptiye,nazırı, bizzat “mahalli vak- a,, ya koşmuş, Ahmet Mithadın matbaası muhasara olunmuş. Sa. raydan gönderilmiş yaverler basta olmak üzere, jandarmalar, polisler matbaaya dalmişlar, O sırsda, Ahmet Mithat Efendi Şam yazmakla meğyulmüş. Gürül. Şe ve sofaya çıkmış, ae yavorlerle burun buruna gelmiş. Yaverler: “.— Çok şiikür, demişler, niyeti mel'snetinizi tam zamanında anla. dık: Şu andan itibaren mevkufsu. nuz!,, Bu sözler, hiç bir seyden haber. dar olmıyan Ahmet Mithat Efendi. ye, derin bir hayret duyurmuş: “— Hangi niyeti mel'anetim?. Sizin burada ne işiniz var? Ben ne yaptım? Diyerek şaskın şaşkın kekelemiş. Yaverlerden birisi hiddetle haykır- miş? “— Matbannıra havan topa ver. leştirdiğinizden bahsettiğimizi ni. çin anlamamazlıktan geliyorsunuz Görüyorsunuz ki, artık inkâr fay. dasızdır. Bizi zahmete sokmadan, şunun yerini de İtiraf ederseniz, en isabetli hareketi yapmış” olur. Sunuz!,, Bu sözler, Ahmet Mithat Efen- dinin Bayretini büsbütün arttır. “— Hangi top? Ne topu iye gözlerini açmış. Fakat, yaver, bi. raz izahat verince, içinde yaşadı. ğı devri çok iyi tanıyan Ahmet Mithat Efendi, vaziyeti derhal kav. ramış. Ve baskı makinesinin, son sistem havan topu sanıldığını, o su retle Jurnal edildiğini, matbaası- nın bü yüzden basıldığını, kendi. sinin bu sebepten tevki? olunduğu. “nu anlaymca, yaverlere cevap bile vermeden katıla katıla gülmeye başlamış. O sırada, aşağıdan bir feryat duyulmuş: . * — Buraya koşun. Topu Bük duk!,, Bu feryat üzerine, yukarı çıkmış olanların hepsi, Ahmet Mithat E- «fendiyi orada unutarak, alt kata koşmuşlar. Ahmet Mithat Efendi- de, kasıkları çatlarcasına güle gü. le, onları takip etmiş. İstanbul, Eminönü, > şildirek, Hocahan cadde- sinde sabık İran Konsolos- luk binası acele satılıktır. Dolapta Yakalandı Evvelki gün Kasımpaşada karısı Hüsniyeyi kunduracı biçağı İle yo- raladıktan sonra kaçan Ahmet, Ka- sımpaşada İlyas isminde bir adamın evinde yakalanmıştır. Ahmet bu ev- de bir dolabın içine gizlenmiş ve bu. rada yekalanmıştır, Ahmet emniyet müdürlüğünde vakanın sebebini şu şeklide anlatmıştır: “— Hüsniye, camcı Fethi namın. da birisini seviyor, bana ihanet edi. yordu. Dün sabah, gelip, benden para istedi, ben do “git Fethiden al” de- dim. Bana küfretmeğe başladı. İşte bundan sonrasını bilmiyorum. Onu bıçakla birkaç yerinden hafif yara. lamışım.” demiştir. Zehirlenerek ve Yanarak Öldü Üsküdarda Gündönümü caddesin- de metruk bir mahzende bir ceset bulunmuştu. Yapılan o tahkikatta, Zonguldaklı Hüseyin oğlu 48 yaşın- da Kâzımın cesedidir. Kâzim, son günlerde işsiz kalmış, bu mahzende yatıp, kalkmıya başlamıştır. EvveL ki geca mabzende yaktığı odun kö. müründen zehirlenerek (ölmüştür. Vücudündeki"yaraların ise, Kâzimın altına yaydığı kuru onların tutuş masından ileri geldiği anlaşılımş, defnine ruhsat verilmiştir. İki Kadın Tevkif Edildi Kapalı çarşıda bir kunduracı dük- kânından 2 çift iskarpin çaldıkları iddissile palisçe yakalanıp, müddeli- munfliğe teslim edilen Leman ve Melâhat, dün sorgu hâkimliiğince tevkif olunmuştur. Bir Çocuk Kayboldu Küçükpszarda Hacıkadın cadde. sinde 28 numaralı evde oturan Fit- Bat oğlu 18 yaşında Fikri, pazartesi günündenberi ortadan kaybolmuş. İtür. Sar'a illetine müptelâ olan Fik. a Vr RA ADLİYEDE: : İki Sene Hapse Mahkâm Oldu Anastas isminde biri, belediyeden ruhsat almadan evine bir balkon İ- lâve ettirmek İstemiş, fakat balkon yapılırken yıkilmiş, neticede de iş- çilerden İshak ölmüş, arkadaşı Meh- met te sakat kalmıştır. Anastas bu sebeple ölüme sebebi. yet suçundan muhakeme altına alın. mıştır. Dün birinci ağır cezada mu* kakemeye devam edilmiştir. Netice. de mahkeme, Anastasın suçunu Sa- bit bulmuş, 2 sene müddetle hapsi. ne, 500 lira da para cezası ödemesi. ne karar vermiştir. Berset Etti 6 senedenberi muhtelif mabke- melerde devam eden bir tatili uzuv davası, dün birinci ağır ceza mahke. mesinde neticelenmiştir. e Davanın mevzuu şudur; Bundan 6. sene evvel Mebrüke 3s- minde bir çocuğun lâstik sapanla at. İtiğı taş, komşusu Özerin gözüne rastlamış ve çocuğun kör olmasını mucip olmuştu. İlkönce, asliye mah- kemelerinde duruşması yapılan bu dava, muhtelif safhalar geçirmiş ve nihayet birinci ağır cezaya İntikal etmişti, Dün mahkeme, hâdisenin sırf bir kaza eseri olduğunu anla. miş, Mebrükenin bersetine karar vermiştir. : Tavuk Hırsızı Ceza Yedi Sultanahmette bir evden 3 tavuk çaldığı iddiasile adliyeye verilen Seyfi, 8 inci asliye mahkemesince (4 ay, 10 gün hapse mahküm gdilmiş- tir. ———— Asker Ailelerine Yardım Asker silelerine tevzi edilen yar. dım parasının hakkiyle tahsil edilip istihkak sahiplerine verilemediği ve sunda müşkülâta uğradıkları yapılan şikâyetlerden anlaşılmıştır. Bu şikâ- yetler üzerine belediye kaymakâm. İiklara gönderdiği tamimde bu işle uğraşan zevatın fazla mesai sarfede- rek yardım paralarını vaktinde top. lamalarının temini bildirilmiştir. Bizim Köy Eskişehirde, on beş günde bir neş- redilmek üzere, “Bizim Köy,, isimli bir gazete > çıkarılmıya başlanılmış. ür. Muvaffakıyet dileriz. bu yüzden bu ailelerin geçim husu-| Sirkecideki Oteller Temizliğe Tâbi Tutu'du Fatih Kazasında yapılan bit mu. mal edilmiştir. Bu kaza- da pek az bitliye tesadüf edilmiş tir. Bunlar da hamumünra sevkedi. lerek temizlenmişlerdir. Eşyaları da tephirhaneye gönderilerek de- zenlekte ed'imiştin. Eminönü katasındaki musyene. ler daha müsmir neticeler vermiş- tir. Bu muayeneler neticesinde Sirkecide Meriç, Şeref, Karadeniz, Halep, Âfitap, Ankara, Cihan ve Hüdavend'gâr otellerine ait bütün yatak takımlarının tephirhaneye gönderilip dezenlekte edilmesine Tüzum hasıl olmuştur. Ayrica Si livri, Büyük Eskişehir, Bahri Sefit, otellerine de, temizl'ğe rinyet et- mediklerinden dolayı para cezası verilmiştir, Bu kazadaki temizlik muayenesi lokantalara da teşmil e- dilmiş, ve üç lokanta da bu yüzden cezalandırılmıştır. Gayrisıhhi müesseseler Sıhhat ve İçtimaf Muavenet Ve. kâleti, gayrisıhhi müessesat meya- Dna ithal edilen şehir dahilindeki dökümhane ve atölyeler hakkında bir liste hazırlıyarak alâkadarlara göndermiştir. Bu listeye göre gün- de 30 — 40 kilo halita işliyen sarı döküm fab; kurşun, hava gazi fabrika ve atölyeleri gayri sıhhi müesseseler meyanına ithal edilmektedir. Posta ile nakledilebilecek dere. cede küçük hacimde bulunan altın, gümüş eriten ocaklar bu listeden hariç tutulmuştur, Bu tasnife göre Silleymaniye ve şehrin sair semtlerindeki bütün dökümhaneler de gayri sihhi mü- esseseler meyanina girmektedir. —— Teamunmu. Sahalmei Tedricen Kaldırılacc! Tramvayın medeni şebirlere raşmıyan geri bir nakil vasıtası ol. duğu gözönüne #lınarak, şehirdeki tramvay şebekesinin kaldırılması ka- rarlaştırılmıştır. Fakat bu karar, &n- cak on sene zarfında tatbik mevkii. ne konulacaktır. Bu sebeple Bininö. nü meydanı tanzim edildikten son. ra, tramvay şebekesinin Yenicami arkasından geçirilmesi (tasavvurun- dan da sarfınazar edilmiştir. Binbirdirek sahasının üzerinde bir park vücude getirilmesine ait bütün tetkikler ikmal edilmiş, icap eden projeler hazırlanmıştır. £ Belediye bahçesi müdürlüğü, dünden itibaren buradaki sahayı tanzime başlamış. tır. ——— İşletme Müdürü Ankaraya Gitti Denizyolları işletme müdürü Na- suhi, Ankaraya gitmiştir. Ru seya. hat, Tırhan vapurunun karaya otur. ması hâdisesi ile alâkadar görülmek- tedir. i Galata yolen salonunun inşastı nisan sonunda bitecektir. Şimdi e- lektrik tesisatına başlanmıştır... Sa. lonun tepesine konulması evvelec kararlaştırılmış olan pırıldaktari vaz geçilmiştir. Yeni Sigara Makineleri Tütün ve Sigara sarfiyatı bir kaç senedenberi inkişaf halinde bulundu undan Cibali Fabrikasına yüksek verimli son sistem üç sigara makine- si ilâve edilmiştir. Makineler kurul $ — Kadınlardaki yüz lekesi nasi | gikarinrt İİ € — Bu Yekcelerin mühtetit sebepleri !İ vardır. Lekenin sebebi teşhis edilme- dikçe tedavisi mümkün olmaz. Leke çil dediğimiz lekelerden ise çil flâçları le izalesi mümkündür. Bunlar bazan za- yflıktan ileri gelir, e zaman vücudü beslemek lâzımdır. Bunlardan başka s9- beple de lekeler husule gelebilir. Bunlar bazan: ek hastalıkları halinde bazan da böbrek hastalıkları tezahürleri halindedir. Lekeleri mutlaka doktorun İl eörmesi, teşhis koymam ve tedavi et i Sıhhat Vekâleti tebligatmda * şehir dahilindeki faaliyetlerine nihayet verilen bu müesseselerin şehir İçinde bir daha faaliyetlerine mü- saade gdilinemösini de bildirmiş- tir. Şehir Meclisinin kararları Şehir Meclisinin dünkü toplan. tısında bazı teklifler alâkadar en- cümenlere gönderildikten #onra zabıtai belediye talimatnamesihin müzakeresine devam edilmistir. Âzaların . teklifi o ğirerine bam maddelere ilâveler yapılmıstır. Bu meyanda İş ve atölye elhisesiğle tramvaylarda seyahat edilemiyece- Ğİ, gaz tenekesi ağırlık ve büyük- İüğündeki eşyaların taşınamıyaca. ğ, spor müsabakaları sırasında spor sahasına yumurta, portakal, ayva gibi şeylerin o atılamıyacağı, herhangi bir bahane ile seyirciler. den birinin oyun sahalarına girme- sinin yasak olduğuna dair hüküm- ler vardır. Meclis önümüzdeki Pazartesi gü. Bü tekrar toplanarak talimatname- nin müzakeresine devam edecek- tir, Sirkeler üzümden yapılacak Şehrimizde satılmakta olan sir- kelerin ekserisinin odun sirkesi denilen Asetik asitten yapıldığı an. laşılmıştır. Bu asitle yapılan sirke- lerin hem sıhhate zararlı olduğu, hem de haricten bu asitin ithaline ihtiyac görüldüğü tesbit olunmuş tur. Alâkadar makamlarca yapıl- makta olan araştırmalarla asit asa. tik ile sirke imalinin önline gecil- mesi ve yalnız üzümden sir. ke yapılması için bazı esaslar tesbit edilmiştir. MAIVNEMI mminskns Yıldönümü Programı H erinin tesisi yıldöümü m Dasebetiyle önümüzdeki Pazar günü bütün Halkevlerinde gece ve gündüz merasim yapılacskor, Şehrimizdeki Halkevlerinden Eminönü Halkevi ile Beyoğlu Helkevi bu husustaki prog- | ramlarını hazırlamışlardır. Eminönü Halkevinde Pazar günü sant 14.45 te İetiklâl Marşiyle mera. sime başlanacaktır. Bundan sonra da Halkevleri Umumi: Reisi olan Başve- kilin radyoda söyliyeceği nutku din. lepilecektir. Bu nutku müteakıp Halkevleri hakkında yazılmış şiirler okunacak ve ev orkestrası tarafından verilecek konser dinlenilecektir. Gece prograrm ise, saat -20,30 dâ İstiklâl Marşivle baslıyâcak, ondan sonra da "Şerlatçesi,, ismindeki piyes temsil edilecektir, Diğer Halkevlerinde yapılacak me rasim de öseğı yukarı ayni program dahilinde olacaktır. Beyoğlu Halkevinde fazla olarak konseri müteakip mühlelif jimnas- tik hareketleri yapılacak ve zeybek oyunları oynanacaktır. Gece de Ev Temsil Kolu tarafın- dan (Eabaların Günahı). işmindeki Diyes oynanacak, sonra numara çe. kilmek suretiyle hediyeler tevzi olu- macaktır, —— — Mayin ve Şamandıra Görüldü Kefken adasının 15 mil Şimalinde bir mâyin ve Boğazın gündoğusu poyraz cihetinde ve Boğaza 15 mil mesafede ve sahilden 6 mil uzaklık- fa ve bir metre uzunluğunda bir şa. mandıra görülmüştür. CEVAP mesi lâzımdır. . 3 — Kardeşim Hüseyinin Kafhi sağ- dadır, Muallim mektebinde sükert kam- pa girmiştir. Asker! mektebe girmek ls- tamişti, anormal diye simamışlardı. Kendisini askere alırlar mit C — Askar sıhhat heyetince yapıls- emk muayenesi neticesinde bünyevi ve- siyeti ve dahili teşkilâtı askerlik hiz- metlerini Ifaya mâni görülürse askere alınmaz. Eğer kalbinin sağda olusu ms- kerliik hizmetlerini ifaya möni değilse ve bünyevi bir ânzaya sebep olmuyor- sa asikera amir. | Fiyatlarda Ucuzluk. Başladı Avrupada harple bersber ithalât (maddeleri üzerinde başlamış olan İyat yüksekliği ile mal noksanı, vaş yavaş zail olmaktadır. Muhtelit İmemleketlerden yapılmakta olan it. halât nisbeti gittikçe yükselmekte dir. Getirilen malların çoğu, piyasa. larımızda azalmış olan mallardır. Bu malların piyssalarımıza çıkarı ması, fiyatların da düşmesine yar- dim etmiştir. Sanayi müesseselerimizin bir ço- ğu da, Avrupadan getirilmekte olan iptidai maddeleri kısmen memleket dahilinden temin etmişler ve bazı. larının yerine de başka ham madde kullanmıya başlamışlardır. Bu vazi- yet üzerine, sanayi mamulâtımızın bir çoğunun daha ucuza imal edil. mesi mümkün olabilmiştir. Alâka. darlar, #thalâtın az da olsa; devam etmesine bir mâni çıkmadığı takdir. de, piyasalarımızda eşya sıkıntısı hissedilmiyeceği o kanaatindedirler. Dün getirilen eşya Yunan bandıralı Apostolis vapuru ile Umanımıza asit kloridrik, asit sülfrik, esit nitrik ve sülfat dö fer getirilmiştir. Yugoslaryaya tuz sallık * Yugoslavyaya satılan 20.000 ton tuzdan, ilk parti olarak 1000 ton Ça. maltı tuzlasında Norm'kos vapuru- na yükletilmektedir. Diğer partiler de gelecek vapurlarla peyderpey sevkedilecektir. Yumurta tüccarlarının . iddiaları 4 Yumurta ihracatçılarından bir yet, dün matbaamıza gelerek, Tür. kiye yumurtacıları ihracat birliği a- dile kurulmuş olan birliğin bülün yumurta tüccarlarını ihtiva eden bir birlik olmadığını söylemişlerdir. Bu BE” gönderdikleri “tiyrn dü yone” mişlerdir, v Yumurtemlar, birliğin ihracat kontrol ve satışları uygun fiyatlarla tanzim salâhiyetini haiz olabilmesi için, miktarı diğer vilâyetlerle bir. likte yetmiş beş !hracatcıyı bulan bütün yumürtacıların birliğe kayıtı olması lâzım geldiğini ileri sürmek. tedirler. İddialara göre, şehrimizdeki . on urta ihracat tüccarı, ku. SİMİ çesitleri yazılan birliğe davet edilmemişlerdir. Bunlar tica- ret mıntaka müdürlüğünre toplanan * $ — 6 yumürta tüccarı bir limitet şirket kurmuş olabileceklerini, fakat unvanlarını Türkiye yumurtacıları birliği olarak kullanmaları doğru ol. madığını söylemektedirler. Yumurta tearetimizi limitet şirket halinde ve bir nevi inhisara tâbi tutulmuş - gibi göstermek, piyasamızda endişe & yandırmıştır. eğiminin send Sıvas Şehir Plâm Sivas (TAN) — Burada son Iki se- ne zarfında nüfus pek çoğalmıştır. Ev buhranı vardır ve kiralar çok pahalıdır. Birçokları ev yaptırtmak istedikleri halde, şehir plânı tatbik edilmediğinden, belediye müsyyen iki caddeden başka yerde inşant için ruhsat vermemektedir. Şehir plânını yapan mühendis Vaydenbergin, Sıvasa celbile ken. disinden şifahi izahat istenilmesine karar verilmiştir. Böylelikle, plânın bahara kadar tamamen hazırlanmış olacağı umuluyor. Bu tahakkuk et. tiği tekdirde, Sıvasın süratle pek çok yeni ve modern bina kazanacağına şüphe yoktur. ilimle gili iğ Tuz Müdürlüğü İnhisarlar Umum, Müdürlüğü ta muamelât ve hesap şubesi Müdürlü. üne, şubenin müdür müavini Baha zen tayin edilmiştir. ——— — — 22 Şubat 1940 PERŞEMBE inlay Gün 79 (o Kasmlo7 Arabi: 1358 Rumi: 158 Şubat: te 151 Seri İkindi: 16,28 — Akşam: Yalin : 192) — İmsiik: