20 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BUGÜN AHtmark Hâdisesi Yazan; Ömer Rıza DOĞRUL Bgiliz o bahriyesinin Altmark har, , »emındaki Alman muavin “FP £ewm'sini Norveç kara suların. N yakalıyarak içinde bulunan İngi- 7 esirlerini kurtarması, uzun bir münkaşaya sebep olmaktadır. Al Man vapuru, Norveç sularına vardı- #1 zaman güya muayene olunmuş ve içinde bir şey bulunmadığı İçin so yahatine devam etmesinde bir mah. Zur görllmemişti. Hattâ bir rivayete göre, Norveç ganbotleri da Alman Yapuruna refakat ediyor ve onu Nor- veç sahillerinden selâmete kavuştur. mak istiyorlardı, * İngiliz Amiralliği Alman vaporunun İngiliz esirlerini taşımadığına dair Norveç makama- tmın verdiği rapor Üzerine vapurun Araştırılması için İngiliz harp gemi. rine emir vermiş, bunun üzerine İngiliz harp gemisi de Norveç'in kara sularına girerek Alman vap. ermiş ve vaptirun karaya erine İçinde yapılan araş tarmalar, 300 den fazla İngiliz esiri. min e mn ile neticelenmişt'r. Norveç makamatı da, Si mi sularına giren bu vapuru pi araştırmış olsalardı, bu e- temin lacak, bunların tahliyesini maki ecek, ve bunları ya harp te kadar tutacak, yahut daha Noryo hiyette bir karar verecekti. rp ça ppakamatı, Almanların, bu erin ayva » kendi topraklarına dilmel. adan - Almanyaya sevke- ların pe hasıl razı olmazlarsa, on. — m e. sularından nakline yakan: müsaade etmemeleri lâzım urek anlaşılan ya Alman muavin İhgi Eemisinin yanlış. ihharatta bu. Arasi, Yahit vaptru arıyanların di saya İle Norveç arasında b'r hâ. se çıkmamasını temin etmek iste ilani yüzlinden vapurun içinde. ti yazlerce esitin kopardıkları gürül. Hiz işit Tnemiş ve İnyiliz bahriyesi de vu İngiliz esirlerini kurtarmak müc- buriyetinde kalmıştır. İngliz harp gemilerinin Norvee ka. ra sularına tecavüz etmeleri, şiiphe yok ki, bir hatadır, Fakat Norveç gi bi hitaraf bir devletin, kara suların. da bir takım askeri harek masına müsaad, hatadır, âtm Yapıl. i6fveç, anlaşılan yine Almanya arayı bozmamak için, İngiltereyi protesto etti ve tazminat istedi. Di- $er taraftan Almanya da Norvec'i protesto etti, ve onun İngiltereyi pro. esto ile iktifa etmiyerek daba ileri Ye gitmesini istedi. Münakaşanın bir kaç gü anlaşılıyor, fakat Memeli sai $ey. çıkacağını Zannetmiyoruz. çerçi Almanyanın, Londrada imzala. made anlaşmasını artık ta- Fa anı, verdiği bildiriliyor. sen bunun tanındığını gö yk hiçbir emimare yok ii Ba an üçgenin hükümlerine göre hiç bir çal gemisinin mürettebatı ve yol — benin bir yere çıkarılma, ln ame imdir. Halbuki ariplere değil, mü- ea olmıyanlara da ait olan #caret se inle, hemen torpillendiklerini varlığı e in yüzder anlaşmanın için aye yokluğu müsavi idi. Onun yanın bu mukaveleyi ta, değiştirmemek azı, vermesi yaziyeti Mi harbinin bu yüzden şiddet. am ledi varmış... Esasen ba muhakkaktır. ee Ai lenmesi, belki Kr: a ie &l Faruk, Mısırın Yeni Türkiye Sefirini Kabul Eşi ire, 1g Anka,» İS(AA) yy, vazife eKİSİ Abdurrahm, tarafınd, #şma gitmeden an kabul edilmişti © Anadolu aj mi yanakta lim; Keikba yi taka İT Mümenei)i t bulı rn. Miste yy #illettir, Merj, Kak sırım yeni an Hakkı, evvel Kral) ir. ansı müuha, demiştir kiz abancı deği, olarak örada a bahtiyar olaca. eki iki kardeş Yeni etinizde ve N Şef menin A akim . ii vaz i ik bağlan kuvvetlendim, bizsok ö sebotlerini -SSiDdaki tonret m; ei. arlürme e alatalrı > Zelzele felâketi doi mi z Misir milletinin Türk milletine muhabbet. lerini götürü salhü gapiyorum. o Yakın Şarkta e etmesi, daha büyük)” YÜ ge, iş Bankas | Kimsesiz Çocukları Okutacak Ankara, 19 (Tan Muhabirindeni— İş Bankası, zelzele felâketinden-kur. tulan, fakat kimsesiz kalan çocukları kendi nam ve hesabına Darüşşafaka- da okutturmıya karar vermiştir. Bu karar Üzerine banka tarafından “se- çilen mümessiller felâketzedelerin 1- kün edildikleri vilâyetlere giderek, bu kabil çocukları toplâmıya başla. Mnışlardır. Bu arada ilk olarak Adanadan 13. Mersin ve Tarâüstun 7 ki, ceman 20 talebö ayrılmıştır. Bü talebeler bir kaç güne kadar İstanbula gönderile. cektir. İngilizlerin gönderdiği gıda maddeleri Seyhandari “bildirildiğine | göre, felâketzedeler için dost İngiliz mille- ti tarafından hediye edilip İskenderu- ha çıkarılan ve orada Kızılay umu- mi merkezi elile tâksimâu yapılan erzaktan iki vagon içinde 177 çuval un. 83 sandıkda ikişer buçuk kiloluk 1992 kutu gravyer peyniri; 55 sandık yine 650 kutu marmalat, 20 ça. şeker, çuval o fasulye 14 çuval bezelye, 5 çuval pirinç ve 2 çuval tuz Adâraya gelmiş ve Kızılay ambarına teslim olunmuştur. t Yeni zelzeleler Buraya gelen malümata göre, birl evvelki ve diğeri dün sabah Muğlada İki şiddetli zelzele olmuş, bazı evler yıkılma tehlikesi göstermiştir. Eskişehirde de dün gece ve bu bah iki hafif ve Yozgatta da bugün bir zelzele olmuştur. - Diğer tareftan Develi merkez ka. zasile nahiyelerinde dün 4,40 ta beş ren" şiddetli" bir zelzele His. D & iki sapt Di köyünde 9 ahır ve hir ev yıkılmıştır. Hayvanca sdazayfat vardır. Londrada “Hava Nezaretine Ait Vesaik Çantası Çalındı Londra, 19 (A.A) — Londranın başlıca caddelerinden birisinde bir kaç dakika böş birakilmiş olan bir o. tomobildeki hava işleri nezaretine ait vesaiki muhtevi çanta kaybolmuş ve bir daha bulunamamıştır. Bu sirkat, bu nevi hırsızlıkların on dördüncü" südür. Polise haber verilmiştir. Tah- kikat başlamıştır. vaffak olmuşlardır. tilâsı tehlikesi rahatsız etmektedir, * Sağ fettiği gayretleri nin May gar. İ batmıştar. EE İngiliz Daring - Torpillenerek Batırıldı . m uhbribi | Daring Torpidosile Beraber Harptenberi Batırılan İngiliz Muhriplerinin Sayısı Beşe Baliğ Oldu Londra, 19 (Hususi) — A-! imirallik dairesi, “Daring,, İngi- liz torpido mühribinin torpil-| lenmiş ve batırılmış olduğunu bildirmiştir. Bu torpido muhri- binin mürettebatından bir su- bay ve 4 er kurtarılmıştır; 9 su- | bay ve 157 erin âkıbeti mölüm| değildir. Bunların ölmüş olma-| sından korkulmaktadır, Daring torpito muhribi sınıfından olup 1932 desi mal | olunmuştu, Gemide 4.7 inçlik-4 top ve daha ufak kalbiroda 8 top vardı Daring 8 tane de torpil kovanı ile mücehitez idi. Daring'in sürati 33.5 | mil idi. Bu suretle harptenberi reketile bâtan İngiliz mührir lardan başka « neticesinde Defender | an ha bir muhrip te müsadı Harp başlangıcında İngiliz muh-| Tiplerinin sayısı 174 tü ve 24 te in Romanya - İtalya | Dostluğu Etrafında Bükreş, 19 A.A.) — Rador ajansı | bildiriyor: | Gazeteler, “Sirlorovici'ye İtalyada | gösterilen hüsnü kabulü ehemmiyet- e tebarüz ettirmek bunu Hal yan - Rumen dostluğ bir işareti olarak” telâkki ewektedirler. Timpul g “— İtalya ile Romany bir istikbal bekliyor. Rumen genclik | heyet ada şevk ve heyecanla karşılandı, başlığı altında neşrettiği bir makalede bu ziyaretin İki mem- Veket asebetini Mânâ ziyade tak viye eylediğini, krâl fo Duçenin Si. | dorovlei'yi kabul ederek Rumen letine muhabbetli cümlelerle hıtap ey ledikerini ve İtalyan matbuatının bu dostluğu tarihi bir içap olarak xay | 'deylemekte olduğunu yazıyor. LR Kral Boris, Köseivanofu Kabul Etü Sofya, 19 (A.A) — Kral bügün eski Başvekil Köseivanofu kabul © derek kendisine Sent Aleksandr r'- şanının büyük kordori rütbesini ti cih eylemiştir. şa balinde hdi, İngiliz donanması İspanyadan ha- reket cilerek Almany gitmekte O Yan 3 bin tonluk Morea adlı Alman Yapurunu yakalamış ve bu vapuru, bir İngiliz limanına sevketmiştir. Va- purun mürettebatı vapuru batırmıya teşebbüs etmemişlerdir. Fransız donanması da 2500 tonluk lah Rostök adını taşıyan Alman va- purunu ayni şekilde yakalamış “ve bir Fransız limanına götürmüştür, 1500 tonluk bir İngiliz sarnıç va- puru torpillenmiştir. Bitaraflara ait iki vapur da torpil- lenmiştir. Bunların biri İspanyaya ve biri de Yunanistana aittir, »# Dört kafileye Alman denizaltılar tarafından muvaffakıyetli hücumlar yapıldığı hakkındaki Alman tebliği İngiliz deniz mahfillerinde “hayali, kelimesile tavsif edilmektedir. Fransız harp tebliği Paris, I9 (A.A) — 19 Şubat sabah tebliği: Nied'in Şarkında müfrezele- İrlanda Tedhişçilerinin Yeni Faaliyetleri Eondra, 19 (A.A) — Dublin ötelle- rinden birinde yapılan bir baskın es- nasında 13 kişi tevkif edilmiştir. Bu şüpheli şahısların tevkifi için esaslı tiyat tedbirleri slınmış ve otelin et. rafına 5 mitralyöz yerleştirilmişti 150 silâhlı asker civar sokaklarda topla» nan halkı otele yaklaştırmamakta n Cümhuriyetçi İran. ds ordusu mensuplarından bir kaç kişi Beltast'ta Milton sokağındaki evlerden birine girerek bir evi işgal eden aile efradını silâhlerile tehdit bütün möbleleri kırmış" dah tethişçinin ida ınasında bu evde matem a'âymeli neorenin kepenkleri kapatık tethişçilerin bu taarruzu tertip ettikleri zannolunmaktadır. Galli Zik Alman Çocukları Kopenhag, 19 (A.A) — Rhin'ven tahliye edilen 200 Alman çocuğu Da- nlmarka Slesnig'ine gelmiş ve Almüh ekalliyeti tarafından misafir edilmiş. tir, Hemen her gün, on, on iki Alman çocuğu gelmektedir. Bunlar Dani. markada kalacaklardır. Diğer cih rimizden biri düşman pususuna düşe rek zaylata uğramıştır. Rhin üzerin. de iki taraf arasında ateş teati edil miştir. Askeri vaziyet şu şekilde'izah-ö Yunmaktadır, Almanlar üç gündür daha şiddetli baskınlarda bulunmuaktadırlar. Geçön gece teması muhafazaya küçük bir Franmz müfrezesi, eldenberi ilk defa öla. rak muvaffakıyetsizliğe uğratmış. lardır. Nied'nin şarkındaki, bölgede bir Fransız müfrezesi pusuya düşe. rek 20 kadar ölü vermiştir. Diğer taraftan, Almanlar Moselle bölgesinde hemen hemen bir gün ev- velki ayni mevkide Yeni bir bask yapmışlardır. Bu baskın çok şiddetli endahta istinat etmistir. Danimarka üzerinde uçuşlar Kopenhag'dan: bildirildiğine göre bir Alman tayyâtesi bugün öğleden sonra Jutlandın - censbundaki arazi üzerinde uçmuştur. Danimarka b. İtaryaları “tayyareyi “uzaklaştırmış. lardır. Fransada Komünistler İle Şiddetli Mücadele | Paris, 19 (A.A) — Polis müdüri. yeti bir kaç haftadanberi Troçkiciler mahatilinde tahkikat yapıyordu. Polis, vaktile komü yonaline veya enternasyonal işçi par. ine mensup bazı unsurların ihti- lâ'ci propagandalârda * bulu zere dördüncü ente! gizli bir teşekkül kurmuya çalı; rını tesbit etmiştir. Polis bir çok propaganda risaleleri ve tabı makineleri müsadere etmiş. ve 16 kişiyi tevkif etmiştir. Bunlar askerleri itaatsizliğe teşvik cürmün. den dolayı divanı harbe verilmiştir — 5 Eden, İngiltereye Döndü Londra, 19 (A A.) — İngiltereye dönen Eden matbuata beyanatta bü- lanarak Avustralya ve Yeni Zelanda kıtaatının muvasalatı şarkta ve bü- tün dünyada çok iyi bir intiba hâsıl ettiğine bildirmiş ve bu kilaatın mü- kermmel evsafı ile Misir hükümesile Misir milleti arasındaki halisane teş- riki mesaiyi bilhassa kaydeylemiştir Eden 10 gün zarfında 10 bin kilomet. re uçmuştur. © Polonyanın 90 gemiden müteşekkil bir ticaret filosu vardı. Bu filoya mensup olan gemilerin hemen hepsi de Baltık denizinden kaçmağa mu- Bunların çoğu harp başlamadan evvel Polonya limanlarından hareket ederek bitaraf limanlara iltica etmişler, daha sonra müttefiklere iltihak için her fırsaltan islifadeye başlamışlardı. Neti- cede bütün bu ticaret filosu, mütlefiklerle bir- leşmiş ve onların hizmetine girmiştir. * Tüksemburgta ikamet eden İtalyanlara, memleketleri» ne dönmek için talimat ver/lmesi ve bunların Almanya yoluyla İtalyaya dönmiye başlamaları, Lüksembutgta bir hayll endişe uyandırmış ve burasının bir Alman İs. geçirdiği hissini burgta İlkbaharda istilâya uğramak ihtimali herkesi vermiştir. Lüksem- <g Müttefiklerin Yakın ve Orta Şarkta askeri ted- bir almaları. Almanyada derin alâka uyandır- maktadır. Londra gazetelerinin verdiği malü- mata göre, Almanya da bu tedbirlere mukabele etmekte olup Uk ağızda bin bombardıman ve avcı tayyaresini Belçika hududundan alarak Ce- nubt Polonya ve Slovakya hududuna gönder- miştir, Brükselden verilen malümata göre de haftalardanberi Almanların bu tarafta tahşidal yaptıkları göze çarpmamıştır. Alman propagandası, Potsdam'da harp muhabirleri için bir mektep açmıştır. Muhabirler burada askeri malâ- mat alacak ve propaganda sanatında mümarese göre <eklerdir. Bunların cepheden ve denizden yazacakları yazılar, Berlindeki bir merkeze gönderilecek, ve oradan tevzi edilecektir. Muhabirlerin güyesi, Alman kabra- manlığını ve kudretini tebarüz ettirmektir. * Merkezi Londrada olan Çek komitesine gelen malâmata göre Çekler, Çekoslovakyanın meş- hur silâh fabrikalarında hergün bir kaza çıka- rarak büradaki faaliyeti aksatmağa çalışıyor- lar. Halihazırda Skoda'da çalışan işçilerin yarı- sı Almandır. Fakat Çekler, “Hergün bir kaza,, şiarile hareket ederek işleri sabote etmeğe mu- vaffak oluyorlar. olan Bata'da da ayni hattı hareketi takip edi- yorlar. Halihazırda bu fabrikalar, mühimmat imalile meşgul olmaktadır. Çeklerin menfi va- ziyet almaları yüzünden bu fabrikalar iki gün işlememiştir. * Çeklerin geçen Büyük Tiarpte Almanyaya karşı hare- kete geçen gizli çeteleri de yeniden canlanmıştır. Bil hassa bu çetelerin faaliyeti yüzünden Almanya bura larda büyük bir kuvvet bulundurmak mecburiyetinde kalıyor. > Amerikanın altın mevcudü giltikçe artıyor. Yal- ntz son Üç ay zarfında bu mevcude bir milyar dnlar katılmıştır. Bu suretle Amerikanın altın mevcudü 17 milyar dolara varmıştır. altın mevcudünün üçte ikisini teskil ediyor. Çekler, ayakkabı fabrikası Bu miktar, bütün dünyadaki .|8a ayaklamırlar. Dostumla Hasbihal anidir gelmemi Yazan; B. VELEK H Gerçi beni üstüste sualleriyle sıkıştırdığı için biraz da şikâyet ama, doğ- rusu özledim, Geldi, Burada değik miş. Haş beşten sonra: — Çoktan: görlişemedik te ben ipin ucunu kaçirdim. — İpin ucunu kaçıran sade sen değilsin. iyle bakayım! Nedir vaziyet? — Hangi vaziyet? — Denizlerde... — Denizlerde İngiliz ve Fransız- lar hâkim. Almanların tahtelbahir ve torpil harbi fosladı. — İyi amma hergün gemi batıyor? — Batanların çoğu bitaraf gemi- ler, — Bunun sonu ne olur? — Ya bitaraf gemiler biter, vahut raflarla harp başlar, — Kime karşı? — Batıranlara karşı, — Ya bu Amerikalı diplomatın seyahati nedir? — Vallahi şimdiki halde osun seyahatinin hakiki sebebini kimse bilmiyor amma bana sorarsan Ame. rikanın he zaman ve ne şekilde har be gireceğini tsyin için etüt etmiye gelmiş gibi geliyor. — Yana! Demek girecek? — E. işler bunü gösteriyor. Bir kere Almanya (müttefiklerin kon- irolüne tâbi olmak için bir müttefik limanına giden her gemiyi batıraca» ğını ilân Bunu kazara bir Ame- rika gemisine yaparsa İş tamamdır. — Canım! Bir gemi için de muha- rebe edilmez İher giin bir sürü yor. — Öyle! Lâkin evvelâ o batan ge- miler İsveç, Norveç, Holanda gibi Almanyanın tehdidi altında bulunan küçük devletler nit. İkincisi, Ame- rikalılar bu harbe girerlerse Ameri- 1 bir Nazi veya Bolşevik ihtilâ- korumak için girecektir. Ge- in değil, gemibir ves'le olur. Biliyor musun ki; Amerikada, aslen Alman olan yirmi milyondan fazla Amerika harbe — İAmer'kalı vardır. Almanlar Avrupa. da kazanırlarsa bunlar da Amerika — Aman Norveç dedin de aklıma İgeldi, Kuzum nedir bu İngilizlerin İzaptetiikleri gemi — İngilizler gemi falan mediler canım, — Ya nedir? — Dinle! Hani şu kendi kendini batırmak suretiyle büyük muzaffe- tiyet kazanmış olan Graf Spee sdin- daki Alman zırhlı yok mu? İşte © gemi daha batmadan evvel bir kaç tane İngiliz vapuru batırmış ve mü- reftebatını esir elmiş İdi, Esirlerden İbir kısmı Alman kruvazöründe idi, Batmadan evvel karaya cıkardılar. Bir kaç yüz tanesinin ne olduğu ma. lâm değildi. İngiliz. istihbaratı bu €- sirlerin Altmark adında silâhh bir Alman vapurunda olduğunu öğten- miş ve döri beş gün evvel de bu ge- minin Norveç kara sularında dolaş tığımı haber. almış. İki tane İngiliz torpido muhribi, vapuru hakiksten Norveç kara sularında ve iki (ape Norveç ganbotunun h'mayesi altin da yakalamışlar. İngilizler, Norveç. lilere geminin içinde İngiliz esiri bu. lunduğunu ve aranmasını teklif et- misler, Norveçl'ler de geminin pek yakında Norveç'in Berzen limanında arandığını ve içinde bir şey bulun- madığmı, Alman vapurunun süvari” sine atfen bildirmişler ve gemiyi a- rattırmamışlar. İng'lizler çekilip git- miş. Anlaşılan süvari, telsizle İvgiliz Amiralliği ile görüşmüş. Oradan ka- ti emir almış, tekrar Norveç sahi” Yine yelmiş ve Norveçl'ler razı olsun olmasın,araştırmak için emir aldığım zaptet- İ söylüyerek gemiyi hordalamış. İni İliz bahriyelile İçeri girerken Alman mürettehattan bir kısmı vapurdan, sahildeki buzlara atlayıp kaçmışlar, kalanlar da mukevemet etmek ister şler. Hafif tertip bir çarpışma ol muş. Beş Alman ölmüş, hir kaç tane de yaralanmış ve gem'nin ambarla- rından üç yüzden fazla İngiliz esirini kurtararak alıp götürmüşler. — Vay! Norveçliler için çok ayıp! — Öylel Çünkü bitaraflık maskesi altında Almanlara yardım şüphesin- den başka “Gemiyi aradık İçinde esir yok!,, diye yalan da söylemiş ©- layorlar, Politika bakımından ağır olduğu kadar, bilhassa ahlâkın en mükemmel olduğu bir İskandinav memleketi için çok çirkin bir çey. — Şimdi ne olacak? — Şimdi İngilizler, Norveeten İza- hat istiyor? inde İngiliz esirleri bulunan silâhh bir vapuru nasıl ka sularınıza aldınız?., diye soruyor. Norveç te İngiltereyi protesto etmiş (Devamı 7 ncide)