20 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan: Merhümun Oğlu Dr. Kâmil Yazgiç Namık Kemalle “Ilk Tanıştığım Gün Ona Hayran Oldum e LL Fekat, günün birinde, Rutçukta, “Tunay, gazetesi çıktı. O gazete, ilk nüshasında niçin çıktığını anlat. yordu. Bereket, o yazıyı okudum da, ne iş görmek niyetile ortaya ,çıktığını şöyle böyle kavramak #r« satımı bulabildim, fakat maksadını, gayesini anlamıya Başladığım gün. den itibaren, gazete, ve gazetecilik, bana cazip'görünmiye başladı Fi, kir hürriyetine karşı muhabbetim. de, gazeteye karşı beslediğim in- cizabin birlikte başlar. « Ben, “Muhbir,, intişara başladığı zaman Sofyada, “Hürriyet, neş- Tolunduğu zaman Rusçukta idim. Bu gazeteleri satın alabilmek için canımı bile tehlikeye koyduğum olmuştu. Fakat, bu gazetelerin bi- le, bir milleti kendi hukukundan haberdar edeçek neşrıyalta gayet zayıf davranmaları beni âdeta hırs- landırıyordu. Bu iki gazetenin ortalığa ver « dikleri velvele sayesinde, hor ta rafta “Terakkiyatı Milliye”, “Tan. zimatı oOEsasiye, ve “Hürriyeti Şuhsiye,, kabilinden bahisler açı. iyor ve her tarafta hayli hararetli münakaşalara girişiliyonlu.,, hmet Mithat Efendi, bu ve- sileyle, Kemal Beyle tanış- masını anlatırken şu satırları ya. iyor: “— Bir gün Fincancılar yoku. Şundan aşağıya İnerken, tamam yokuşun alt başında Kemal Beye © Tastgeım: Ben o güne kadar kendisile ta- mışmamıştım: Yanında bulunan Tevfik Bey, ikimizi biribirimize tanıştırdı.-Ona o gün, ayak üze, rinde geçen ve dört beş dakika sü- ren konuşmamız esnasında bayron kalmakta kendimi . alamadım. O günden sonra, - verdiğimiz karara rağmen » uzun müddet biribirimizi görmedik. Fakat, Kemal Dey ile diğer bazı zevat birleşçrök “İbret, gazetesini çıkardıkları zeman, bi. ribirimize komşu olduk. Ve ondan Sonra, muntazaman, ve sık sık gö” rüşmiye Başladık. Her görüşme. mizde, ona karşı soygün ve say- gin biraz daha artıyordu. “İbret,, için, “Tasviri Efkâr, matbaası mübayaa olunınuştu. , Vâkıa, elde mevcut hariler; gazetenin berÜp edilmesine kâfi geliyordu.. Fakat tsbı için elde bulunan el tezgâh iş- lerini göremediğinden bizim maki. neyi de emirlerine verdim. Yine bu esnada) “Iyret”, ve “Bö- #iret” vasıtalarile açtığımız “Me- natii devlet ve millet” bahsi hal. kın malümudur. Fakat, bu mevzu. daki münakaşa üzaysbileceği ka. dar uzadıktan ve şiddetlenebile- ceği kadur şiddetlendikten sonra, Namik Kemal merhum: “Herkesin maksudu bir amaa, rivayet mühte- Mif,, serlevhalı meşhur makalesini yazdı. Ves “— Artmizda, fiklr ibtilâfı yok, bilâkia, fikir ittihadı yar!" dedi ve bu iddiasını, kaleminin o ermsa'siz maharetile İsbat etti. Ondan sonra kendisile vuku bulan köhuşmamız- da, buna söylediği şu sözleri öm. — Sen de, ben de, era mil'etlerini seven 2. damlarız. Lâkin, her İnsanin gö. rüşü ve fİkri bir olamağ, Sen; hâ“ diseleri, başka gözle görürsün, baş- ka gözle muhakeme edersin, ben de' başka gözle... Fakat, bu'yüz- den, aramızda çıkabilecek ibtilâf. lar zararlı değil, bilâkis faydalıdır. «Zira, bu iktilârların doğüracağı münâkaşelar sayesinde, hakikat meydana çıkar, Fakat, bence, bu kabil: münakaşaları. gazete sayfa. larında yapmak doğru değildir. Çünkü, evvelâ, iki taraf ta, kendi noktal nazârını, istediği gibi mü. defaa odemez. Buna imkân ver mezler. Sonra, bü münakaşaların, okuyucularda bırakacağı tesir fay- dalı olmaz. Onun içindir ki, sen- den bir ricem var. Aramızda, bir fikir ayrılığı sozersen, hiç tered. İerimizle, düt etme: Derbal gelip beni bul: Karşı karşıya geçip, münakaşasını yapalım. We birimizin “fikrinde karar kılancıya kadir 4 konuşmamızdan o sonra, Kemal Beyi, daha sik ret edeceğimi sanıyordum. Fsket maaleset, benim, malbasmı Be. yoğluna, nakletmek mecburiyetin- de kalışım, sik sık görüşmemizi yine güçleştirdi. Beyoğlunda, fo- toğrafçı Sebah Efendi, fotoğrafla alinan şekilleri, ltoğralya taşına nakletmekter ibaret olun “Foto Uitoğrafya” sanatini son derece İ- leri götürmüstü. Bundan istifade etmek ve “Orlent İllustre, isimli fransızca, resimli bir gazete çıkarmak istiyordu. Benden de kendine yardımda bulunmamı rica selmişti. Bizim emelimiz, yazıcılığı ve matbaacılığı mümkün mertebe ileri götürmekten ibaretti. Bunun içindir ki, bu teklifi reddedeme dim ve ona yakın olmak mecburi. yetile Beyoğluna taşındım. Hele, tam o sırada, “İbret” ga- zetesi de, saltanatın şerrine uğrayıp kapatılınca, ve Namık Kemal Bey Gelibolu mutasarrıflığına gönderi- lince, bizim biribirimizle sık sık görüşmek ümidimiz büsbütün ta » ahhura uğradı. Ben, ondan bir, müddet sonra, “Devir” isimli bir gazete çıkar. dim. Fakat, bu gazeteyi daha ilk nüshası çıkar çıkmaz şiddetli görü. makale yüzünden müssbe- den bir den seddettiler. Lisanı şiddetli görülen o maka- Jeyi, bugün buraya aynen dercet- mek isterdim, Fakat o zaman “çok şiddetli” görülen o makale, bugün tarafınızdan istibfafa, hattâ iatih. zaya müstahak sayılacak derecede hafif bulunacağından vazgeç'yo. Tüm, “Devir”: kapatıldıktan sonra, kardeşim Cevdetin namına “Be- dir” isimli yeni bir gazete aldım. Bu gazete ise, beni, neredeyse, 13 rakamının uğursuzluğuna inanclı- racaktı: Çünkü, or üçüncü saysın- da onu da kapattılar. Seben olarak yine “lisanımızın şiddeti,, gösteril. di. “Bedir,, kapandıktan sonra, Na. mık Kemal merhum, Gelihulu mu- tasarrıflığından ayrılarak İstanbula geldi. Bu sayede, onunla bol böl konuşmak ümidine yeniden kavuş- tum. Ve Bevlerbeyindeki evine sık sık gittim. Hattâ; bu ziyaretlerim. den bir seferinde, konuşmıya da. larak, iki geceyi tsmamile uykusuz geçirdiğimizi © hatirliyorum. Her birleşmemizde. sabahlara kadar ko. nuşüyor, ve yine biribirimizden yatıştırılamamış bir sohbet iştahile aymılıyorduk. Mevzuumuğ, daima siyasi idi. en, bütün milli davalarım. zın halline, maarifin »slahile başlıyabileceğimiz kanaatinde idim. Kemal id bu: kanaatte değildi. (Devamı var, * Ahmet Mithat Rfendi © “Ailesinin Mektubu “Gazetenizin. 8-2-940 tarihli nüsha- sında Ahmet Mithat efendinin portresi-, ni çizen satırlar, onun derbeder Sir in- #sn sayılmasına ve kendisini tanimı- yanlar nazarında bu kansstin kusulüne sebebiyet veresilecek mahiyette olduğu ehetla vaziyeti tavzih etmek Mrümunu duyduk. Essen, buzün yüzlercesi ha- yatta bulman âçlnaları, Mithat efendi- nin ne #nte ve kıtatta Dir adam olda, Ba batırlarlar ve kıyafeti hakkında ve- Filen majdmatı hakikate uygun görmez- Jr. Çörkü, efendi merhum, bütün ha- yatında İnyafetinin bilhamım temizliği- ne son derece iline etmiştir. Takdim o- deceğimiz muhtelif çağlara ait resim- İeri birer canlı vesikadır. Neşrini rica ettiğimiz bu satırlar, onun bugünki ve bundan sozraki nesüler tarafından yan- hş tarımmasına zmeydân kalmanıasına kâfi gelecektir, kanaatindeyiz. Hürmet- Merhumun Ailesi İ şehrimize iki mümessil göndermeleri | Bulgar taciri de dün sabahki kon. Beş Milyon Liralık Tütün Satacağız Memleketimizden © satın alınacak tütünler hakkında Ankarada görüş melârini bitiren İngiliz “tütüncüler heyeti İzmire gitmiştir. Tütüncü. ler memleketimizden şimdilik beş milyon liralık tütün, almağa karar vermişlerdir. İngiliz Meyeti Yuna- Bistana giderek oradan da bir miktar tütün alacaktır. 2. heyeti. nin Yâkında tekrar memleketimize gelerek ikinci bir parti tülün ula. Gağı haber verilmektedir. Sattığımız buğdaylar * Hükümet tarafından satın alınan ecnebi şirketlerin alacaklarına mu. Kabil Türkiye mahsullerinden satın alıp ihraç etmekte oldukları malların! arasına buğday dahi ithal edilmiştir Bu itibarla Belçikah şirketlerin di- vidantları için - piyasamızdan 2500 ton muhtelif cins buğday ihraç edil. miştir. Holandaya da ç vagon kuş yemi gönderilmiştir. Dünkü ihracat yekünu iki yüz bin liradır, Zahire ihracat Reyeti bugün top. lanarak susam ihran: için en aşağı fi. yatları tesbit edecektir, Fındık ihra. catçıları da haşkontrolörlük dalresin. de toplanarak fındıkların 47 kuruş. tan ihracı için yapılan satışları tesbit Almanların, yeni beş milyon lira. lık “earet anlaşmasından istifade &- derek memleketimizden kuru meyva ve bilhassa hurda incir almak üzere fiyatlar üzerinde müsbet tesirler yapmıştır. Almanya hesabına mal toplaması muhtemel görülen bir vansyohelle şehrimize gelmiştir. Alman boya ve kâğıt sanayii mü. messillerinden bir zat dünkü ee le gelmiştir. Bu zat eski ticaret al aga zamanındaki işlerin tasfiyesi. Je mesgul olacaktır. "Türkiye Yumurta ihracatçıları bir. Biği hissedarlar heyeti dün Ticaret Mıntaka Müdürlüğünde umumi bir toplantı yapmışlardır. Toplantıda nizamname hükümlerine ve muka. vele esaslarına göre birliğin müdür. ler heyeti seçilmiştir. Birlik müdür. Tüklerine yumurta tüccarlarından Zi. ya Kilç, Sükütl ve Hamdi Delemen seçilmişlerdir. Birlik yumurta fhra. catnın tanzimi için faaliyete geçmiş. tir, Heyetçe bu seneki satışların art. tarılması ve mevcut stokların #stihlâ.. ki için yeni tedbirler alınmasına ka. rar verilmiştir. Dün getirilen eşya İtalyan bandıralı Vesta vapurile dün limanımıza ham deri, boya, kö. pt malzemesi, çimento, kimyevi e. xa, toz mermer, Valf, cam ve demir eşya gelmletir. | Çiti buhranı Piyasada mevcut çivilerin mâbim | bir kıstıt zelzele mntakasina gönde. İrildiği için piyasamızda çivi ihtiyacı İ fazlalaşmıştır. Çivi tmal eden febri. İkalara henüz hariçten çivilik tel ve demir gelmediği için imalât yaprla. mamaktadır. Çivi ihtiyacını kısmen hariçten temin için tüccorların ver. miş olduk'arı siparişler gelmeğe baş. lamıştar, İlk gelen büyük bir parti Karfiça çivisidir. Bu çiviler İtalya. dan getitilmistir. İhtikâr Komisyonu Mıntoka Gcaret müdürlüğü vazi, fesini ifa etmekte bulunan Avni. bir kaç gündenberi rahatsiz olduğu için ihtikâr komisyonunun toplantısı ge. ri kalmıştır. Komisyon bugün saat on altıda müşayir Necmettinin Tejs- liğinde toplanacak ve mevcut evrak ve vesaik tetkik edilecektir, —— — Ereğli Limanı Karadenizde inşası mukarrer lima. nın Ereğlide inşası daha muvafık gö- rülmektedir. Şimdiye kadar yapılan tetkikler neticesinde 13 milyon tra sarfile Ereğlide modem bir liman in- şa edileceği anlaşılmıştır. Ancak bu| inşaattan evvel limanın temizlenme- | si için ayrıca altı milyon lira dsime| ihtiyaç hissedilmektedir. Liman İn. giltereden temin edilen kredi ile in. şa olunacaktır. —— — Belediyeye Memur Alınıyor Müsabaka ile Beldiye Sular İdare. | sine alınacak memurlar için bugün | Şehir Meelisi salonunda bir imtihan | yapılacaktır. «Bu üç memurluk icin ei kişi müracaat etmiştir. Belediye HüesEzEleri | 50 Sene Mü ddetle Bir Şirkete Verilecek Şehir Meclisi dün Vali ve Belediye Reisi LÂ Kırdorın riyasetihde tap lanmiştır. Dünkü doplantıda hazı teklifler sit oldukları encümenlere gön derildikten sonra Taksim Bahçesinde yapılmış bulunan gazinonun 5 se- ne müddetle şirkete verilmesi hakkındaki teklif okunmuştur, Ru teklife göre Taksim garinosuyla, Florya ve ve diğer belediye emlükini işletmek nim şirket kurulmuş bulunmaktadır. hissedar olacaktır. Ancak bu sermaye nakden değil, miş bulunacaktır. veveceği sepelik kiralarla öde: şirketten hisse senedi elacaktır. Çubuklu belediye gazinolarını üzere 110 bin lifn sermayeli bir ano- Relediye 47 bin lira ile bu şirkete #rketin belediyeye Buna mukabil belediye Şirketin yapacağı körin yüzde sekizi şirkete, mütebukisi de belediyeye ait olacaktır. Teklif okünduktarı sonra bazı Azalar belediyeye sit gazino ve sair em. lâkin işletmesi hakkım ancak müzayede ve münakasa kanununu tevli, kan bir #rket veya bir şahsa verilebi ile bu emlâkin herhsogi bir şirkete i eceğini, büyle bir teklif ve mukavele dare ettirilmesinin kamına mugayir bir hareket olacağını ileri sürmüşlerse de verilen . İzahattan' yapılan an“ laşmanın yalnız Takslın gazinosunu ait bulunduğu, Florya, Çubuklu ve diğer belediye emlâki kaydinin bir tasavvurdan ibaret olduğu, bunlar da şirkete idare ettirilmek istenildiği vakit yine meclise müracaat edileceği anlaşılmıştır. Buntn özerine öncümenn kararı kabul edilmiştir, Şirketle yapılacak mukaveleye göre, belediyeye nit bulunan Florya ga- #ino ve plöjları da, yine meclisten alınacak bir kararla bu şirkete idare ettirilebilecektir. Dünktü içtimada yeni belediye zabitasi talimatnamesi de aynen kabul edilmiştir. Adliye Ve ——— kili İzmirde Fethi Okyar, Tetkik Seyahatinden Aldığı Intıbaları “İzmir, 19 (TAN Muhabirindeni — Şehrimizde bulunan Adliye Vekili bugün vilâyet, kumandaulık ve belediyeyi ziyaret belediye işleri etrafı mış, müjcukıben-adliye ve hapishane Yİ gezmiş, mahkemeleri dinlemiş, bilhassa zabıt memurlarmın vaziye- tiyle alâkadar olmuştur. Vekil, hapishanede mahküwların ihtiyaçlarını tesbit etmiş ve bilhassa müstakbel Adliye Sarayı İle hapie. hane mevzuları üzerinde durmuştur. Vekile Baro tarafından öğle ziya- feti, aksam da Parti tarafından bir çay ziyafeti verilmiştir. Fethi Okyar yarın Manisaya gi decek, orada bir gün kaldıktan sonra Soma, Bergamâ, Ayvalık © üzerinden Balıkesirr geçecektir. Vekilin İzmirdeki beyanatı Adliye Vekil tetk'k öeynbati hak. Kında İzmirde gazetecilere şu beya- natta bulunmuştur! — İzmirin büyük hemlelerle te. Takki ettiğini görerek çok sevindim. Gerek vilâyet gerek belediye ve ge- rekse Halk Partisi erkâniyle ğım temaslârdan çek iyi intbalas al. dım, Mahkemelerin iyi işlediğini işite rek ayrıca müftehir oldum. » Tapu işlerinin de muntazam Gere. yan ettiğin: #öyliyebilirim. Halk idaresi, halk menfaatine ole” rak inkişafa pek müsait olan muh #e günden güne fevizler yuretmakta- dır. Gönül ister ki İzmirde Iyi hir ad- diye binası ve bilhassa daha mükem. mel bir cezâsvi vücüde gelsin. Bu emeli mali imkân khâsl olunca te hakkuk ettirmek vezifemdir. Yeni teşkilât kanunları Fethi Okyar, Adliye Vekâletirde teşekkül eden hususi bir komisyo- nun hazırlamakta bulunduğu yeni Dr 8 — Ortamektep mezunuyum, muaf. ilm vekilliği yapmak istiyorum; nereye müracamt edeyim G — Örtamektep mezminri ancak köy mekteplerinde muallimlik yapabi- lirler, Bunun için de Maarif Müdürlü- Hüne müracaat etmek lâzımdır. . 8 — Birli bir muhhtte vücwdün b tutmaması İçin bir çare var mıdır? Ve inean bitlenince kolayen masıl temizle nie? C — Vürydin Mt hrtmamam icin en iş, vilâyet ve|y malümst.al. |“ Anlatıyor all teşkilât Jâyihasinden da balset. miştir. Vekil, verilen emirler ve al- nan tedbirlerle davaların lüzumsuz re tâlik edilmiyerek imkân nisbe. stle intacı ve aüeletin tam i şimdi de imkân altına alınmış olmakla beraber yeni teşki- Yit kanuriyle bu süratin daha geniş sekilde elde edilebileceğini söylemiş. tir. Davaların fazla tâliki hâkimlerin terfiine müessir olacaktır. Yeni teş- kilât kanunu, usul kanunları ve h&- kimler kanunu ile de alâkadardır. Vekilin Aydında gazetemize mühim beyanatı Aydın, (TAN) — Adliye Vekili Fethi Okyar, buradan ayrılmadan ey vel (TAN) a şunları söylemi '— Memleketimizin en zengin ve inkişafa pek müsait olan bu köşesi. pi:lekrar gördüğümden pek mesu- dum; Cümhuriyetin memlekette bi- Taktığı terakki eserleri “her yerde göze çârpmaktadır, Şimdiye kadar görülen içtimat ve iktisadi terakki ler, âti nesiller için çok parlak ümit ler vermektedir. Adliye teşkilâtımızın bazı eksikle- ri olmakla beraber umumiyet itiba. İrile bıraktığı intıbadan memnunum. Bu, eksikleri İkmale çalışmak ta va. zilemöir.,, «nda üç mektep ortasına yapı- İlan yehi ceza evinin tadil edilerek li- se binası yapılması ve 'cuza”evinin şehir plânında gösterilen yerde insa eğilmesi hakkmdu Aydınlılarca besle nilen arzuya dair de şunları söyle Buradaki masrafımızı aynen bize verdikleri takdirde daha müsa- it bir yerde hapishane yapmak husu- sunda hiçbir müşkülât çıkurılmıya- caktır., CEVAP İyi çare vüzudü bütün kıllardan temiz- lemeksir, Bitler sürfelerini (sirkelerini) Kıl diplerine birakırlar. Vöcüğe gelen bitin. uzun müddet yaşıyamaması İçin da vilevde cava öneehemi sürmelidir. Ça- Mmapırlar, yalak ve yorgan da mutlaka kaynatılarak veya kızgın Ot0 İle 0t0- lenmek temizlenmeli ve eğer varsa #ürteler bu çekilde imha edilmelidir. Vüruz temizliği iie yatak yorgan ve ça- smağır temizliği ayni zamanda yapılma- dikçe bilten temizlenmek biraz müşkül olur. Bitlilerle Mücadele Devam Ediyor Belediye, üslü başı kirli ve bitli olanların. temizlenmesi . için şehrin al Kazasmda hamamlar kiralamış. tır. Ayrıca bu kazalarda tesbit edile. cek olan bitlilerin elbise ve eşyaları. ni etüv yapmak üzere dört seyyar &- tüv makinesini fdiliyele sevketmiş. tir. Bu fasliyeti idare ve idame et. mek Üzere 'teşkil edilen ekipler her gün saat J8den 21.e kadar çalış. maktadırlar, Bu ekipler mensup ol. dukları kaymakamdan aldıkları di. rektif üzerine fakir mahallelerle kah. veleri, bekâr odalarını, muhtelif si. lelere tahsis edilmiş Konakları ge. zerek buralarda rastladıkları kirli ve bitlileri hamemlara, bu gibilere ait eşyayı da etüve sevketmektedir. Kir. i ve bitlilerin temizlenmesi için her hamamda bir de berber hazır bulun. durulmaktadır. Bu hamamlarda, kir. li ve bitlilerin saçları da traş edil. mektedir. Belediye bir taraftan bu temizlik mücadelesine devam ederken, diğer taraftan da Belediyenin “Kasımpaşa. da ve Palatta açmak istediği parasız halk hamamlarına âit noksanları İk. mal etmektedir. Bu arada umumi ha. mamlara asılmak üzere afişler hazır. | lanmıştır. Bu-adişler: “Belediyenin a ve Balat!a açmış oldu. Zu temi evlerine müracaat ediniz, bir bit bin hastalık getirir” cümlele. rini ihtiva etmektedirler. Ege Denizinde Lodos Fırtınası Var Karadeniz ve Marmarada şimal fırtınası devam etmektedir. Dün Ka. radeniz Boğazı haricinde kssif sis yü. zünden münakalât durmuştur. Pazer günü muvasalatı icap eden Karade- niz vapuru sis açılmadığı için Boğazı görememekte ve limana girememek - tedir. Fırtına dinmediğinden liman” Ezede de lodos firtinası başlamış, keyfiyet bütün denizeilere tamim e. dilmiştir, Trakyada Seller Trakyada yeniden muhtelif yerle- ri sular basmıştır. Şiddetli yağmur- laf devâm etmektedir. Babaeski — Lüleburgaz yolundaki köprülerden başka, dün Çatalcada arâzinin ehem- miyetli bir kasmını sular basmışlır. Edirnede de konar mahallelerdeki ev er kosmen suların hücumuna uğra- mışlardır. ——— Bir Sinema Müdürü Geldi Amerika film kumpanyalarından birinin müdürü olduğu bildirilen NL kola Peri adında biri dünkü konvans. yonelle şehrimize gelmiştir. N. Peri, Balkanlarda olduğu gibi şehrimizde de yeni sezon için bazı temaslar ya. pacsğın söylemiştir. Harp dölsyısile Avrupada film sa- mayi durgunluk geçirdiğinden Ame. rikan sinema kumpanyalarının faali. yetlerini arttırdıkları bildirilmekte. dir. Bulunan Ceset Morga Kaldırıldı Anadolu Fenerinde sahilden biraz açıkta bulunan erkek cesedi $ gün. denberi civar Kalka teşhir edilmiş i- se de kimse tarafından teşhis edile- memiştir. Esasen ceset, denizde pek çok kaldığından tanınmaz bir halde- dir. Ölüm sebebinin tesbit edilmesi için ceset morga kaldırılmıştır. Hayri Dün Öldü Cumartesi günü Saraçhane başme dü tramvaydan atladığı sırada bir ö- tomahilin altında kabp yaralanan Kumkapı orta okulu üçüncü sınıf ta- lebesinden Hayri Gülver, dün Çer. Tahpaşa hastahanesinde ölmüştür. TAKVİM 20 Şubat 1940 SALI İnday Oo Gün2) Arabi: 1858 Muharrem! 11 Ginesi 8.80 — Öğle İkindi: 15.28 — Akşam: Yatsı : 1019 — İmsâkz Kasım: 10$ Rumt 189 güya 7 '..2. 1748 819