8 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

”. Orta Şarka Dair Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Bilmem kaçıncı defadır, İran, Efgan'stan ve Irakın askeri hazırlıklarından bahsediliyor ve bu memleketlerin bir takım tehlikelere maruz oldukları ileri sürülüyor. Gü- ya Almanya ile Sovyet Birliğinin bu memleketlere karşı müştereken yü- rümeleri muhtemelmiş! Bu ihtimali gözönünde bulunduran bu devletler, tehlikeyi bertaraf etmek için hiçbir gayreti esirgemiyormuş! Her nere- deyse, Avrupa harbi bu sahaya sira- yet etmek üzere olduğu iç'n, bu dev- letler de şimdiden başlarının çaresi- ne bakmayı düşünüyorlarmış! Büyük İskendervari bir takım fü. tuhatın bu devirde de mümkün oldu. ğuna kail olan ve bu çeşit hayalât ile başkalarını oyalamayı, yahut Yakın ve Orta Şarkta da bir s'nir harbi aç- mayi istiyenler, ikide birde, bu çeşit haberleri ileri sürüyor, ve bu haber. lerle suları bulandırmayı, hattâ bu bulanık sularda balık avlamayı u- Mmuyorlar. Şu Avrupa harbi, Avrupayı bile Ikaplıyamadığı halde, nasıl olur da, “Asyanın göbeğ'ne sirayet eder ve ne fçin sirayet eder? Acaba Avrupada harp yapmak fiçin saha yok ta, uzaklarda mı dö- #vüşmek lâzım geliyor? Onu göze alan varsa, hünerini tAvrupa sahalarında göstermeli ki, iharp bir neticeye varsın ve harbi bir sona bağlamağa imkân hasıl ol. isun. Yoksa Avrupadaki cepheleri b p, yeni hel k, kuv. 'vetini dağıtmak ve muvaffakıyet ih- itimallerini azaltmaktan başka bir şe. ye yaramaz. Her muharibin, en çok ikaçındığı şey ise, budür. Muharip bir devlet, elinden her geleni yaparak, tek cephe üzerinde kuvvetlerini top. lamak ister. Çünkü kuvvetlerini iki <epheye, Üüç cepheye, beş cepheye ayırmak, mağlübiyete uğramanın en belli başlı âmillerinden biridir. Onun için, her muharip devlet, bu dağınık. “hktan çekinir. Ve ona uğramamak için, elinden geleni yapar. * ç Nitekim şimdiki muharehede de, ayni hattı hareketin iltizam olundu. 5) ğunu görüyoruz. maü süratlle Dilirmege gayref elmele. 'Xı'vmin en belli başlı sebebi de buydu. ani iki cephede çarpışmaktan kur. tulmaktı. Zaten Garp cephesi müte- addit cepheli bir muharebedir. Kara kuvvetleri Fransa - Almanya hudu. du üzerinde karşı karşıya gelmiştir. Fransada toplanan müttefiklerin ka- ra, hava, deniz kuvvetleri muazzam bir cephe teşkil ediyor. Sonra İngil. le_re ayrı bir cephe teşkil ediyor. İn. gilterenin deniz ve hava kuvvetlerile ayrıca meşgul olmak icap etmekte ve bu da Almanyanın kuvvetlerini ikiye ayırmasını gerekleştirmektedir, Vaziyet bu merkezde olduğu hal. de, Almanya başka bir cephe kura. cak olursa, Garp cephesinde kendini zaafa uğratmış ve orada mühim bir ilırbeye uğramayı kolaylaştırmış o. ur. Bu gibi mülâhazaların ehemmiyeti İâşikâr olmakla beraber Almanyanın AAvrupada yeni bir cephe kurmak ü. 'zere olduğunu söyliyerek, onun Sov. -'yetlerle birlikte İrana, Efganistana karşı, belki de Hindistana karşı yü. iTümek için hazırlıklarda bulunduğ inu anlatmak aklın almıyacağı ve al. Wmaması lâzım gelen bir şey olur. Büyük Harp sırasında da buna İbenzer bir sürü şayialar yayılmış, Almanların yardımile Hindistanlara 've Asyanın ortalarına kadar gidile. 'ceği kerrat ve merrat ile söylenmiş, Hakat bütün bunların uyutucu birer |masaldan ibaret olduğu bilâhare an- İaşılmıştı. Bugün tekrar edilen bu Hayialar da;, Umumi Harp sırasında 'dinlediğimiz şayiaların tıpkısıdır ve 'Zerre kadar bir kıymeti haiz değildir. Fakat bir takım kaynaklar, bu şayi. alarla bir sinir harbi açmak ve alâ. ğ darların sinirlerini bozmak istiyor. lar. Hakikati bilen ve hakikatle dai. 'Ma yüz yüze yaşıyan insanların si. "lfl'leri de sağlamdır. ve bu çeşit şa. Yialar karşısında, bizim gibi maziyi l'!hrlıyırık, acı acı gülümsemeyen. ler, bu hulyaları reddetmekle iktifa edebilirler, Üü Londrada Yeni Bombalar Bulundu Londra, 7 (A.A.) — Biri Liverpot Postahane binasında, dğerii Londra- Victoria istasyonu civarında bir Otobüste olmak üzere, iki yeni bom- a bulunmuştur. Bu bombalar, pat- tamamıştır. Bu iki bombanın ikisi de İnfilâk edici maddeleri ihtiva eden irer balondur ve infilâk bu madde- Tn bati surette ihtirakı neticesind Fransanın Moskova Elçisi Geldi Naggiar, Fransız Sefiri İle Görüşecek Fransanın Moskova büyük elçisi M. Naggiar dün öğleden sonra saat 16 daı Sovyet bandıralı Svanetia vapurile Moskovadan İstanbula gel- miştir. Büyük elçi rıhtımda, Fransız kon- solosu ve konsolosluk erkânı tara. findan karşılanmıştır. M. Naggiar, rahatsızlığı dolayısile mezunen mem- leketine dönmektedir. Burada Par- kotelinde kalan elçi bir iki gün son. ra ve trenle memleketine hareket edecektir. Fransanın Ankara büyük elçisi M. Massigli de bu sabah Ankaradan şehrimize gelecek ve M. Naggiar ile görüşecektir. _Londrudu Bu Sabah ; İki İrlandalı Asıldı Londra, 7 (A.A.) — Geçen' ağus. tosta Coventry'de İrlarıda ciümhuri- yetçileri tarafından yapılan ve bir çok kimsenin ölümüne sebep olan suikaste methaldar olan ve idama mahküm edilen Peter Barnes ve Ja- mes Richard bu sabah saat 9 da a- silmışlardır. Asılan casus Nancy, 7 (A.A.) — Geçenlerde i- dama mahküm edilmiş olan casus Ross, bu sabah idam edilmiş, suç or- tağı olup keza idama mâahküm edil. miş olan Lobstein'in cezası müebbed küreğe tahvil olunmuştur. -HASKRTİ gilliye, . müdürlüğünün bir Roos, birçok sertelerdenberi Almman Sovyet Tayyareleri Bir Isveç Vapurunu Batırdılar Londra, 7 (Hususi) — Finlanda- dan gelen son haberlere göre Suasal. mi cephesinde harp devam etmekte olup Sovyetler ehemmiyetli miktarda zayiat vermişlerdir. Garp cephesinde de bir tabur imha edilmiştir. Sovyetler Kareli cephesine yeni bir fırka daha sevketmişlerdir. Bu fırka 20 kilometrelik bir sahayı işgal etmiştir. Evvelki gece, gece yarısı durduru- lan ve bir'buçuk günde beş defa Sov- yet taarrüzuna uğrayan Kareli cep- hesindeki Sovyet zayiatı da 4500 kişi tahmin edilmektedir. Finlerin zayiatı da epeycedir. Summa Mmıntakasında tazyik çok şiddetlidir. Sovyet paraşütçülerinin bütün te- şebbüslerinin akamete — uğratıldığı bildirilmektedir. Son Fin tebliği şudur: Son harp tebliğleri “Düşmanhın, biri zırhlı kızaklarla olmak üzere Summaya yaptığı dört taarruzu, mu- hacimlerin ağır zayiatile püskürtülmüştür. Yirmi tank tahrip edilmiştir. Ladoga gölünün şimali şarkisinde, Fin- landalılar, kayaklı Soövyet efradından mü- rekkep bir taburu tamamen dağıtmış, 300 ölü verdirmiştir. Kuilma mintakasındaki — muharebeler devam etmektedir. Bu muharebelerde, son günler zârfında, 1500 den fazla Sovyet askeri ölrnüjtür. Düşmanın hava faaliyeti Almanyanın Helsinki ve Moskova Sefirlerinin Berline Gelmeleri Fin Harbi İle Alâkadar Görülüyor ma gitmekte olan bir kafile de dahil bulunuyordu. Alarm verilir verilmez, vapurların mürettebatı bir adaya çıkmış, fakat Sovyet tayyarecileri vapurlarla bir- likte mürettebatı da bombardıman etmişlerdir. Tehlike geçmiş gibi gö- rününce, mürettebat tekrar vapurla. ra binmişler, fakat Sovyet tayyare. leri dönerek, bombardımana tekrar başlamışlardır. Virgo'ya ehemmiyet- li isabet vâki olmuş ve vapur bat. mıştır. Vapurun mürettebatı bir tah- lisiye sandalına binerek canlarını kurtarmıştır. Bütün İsveç gazeteleri bu hâdiseyi şiddetle protesto etmektedirler, Almanyanın tavassutu meselesi Dienst Auf Deutschland gazetesi, Moskova büyük elçisile Helsinki vr- ta elçisinin Berlinde bulunmalarının hususi hiçbir manayı ve sansasyorel hiçbir ehemmiyeti haiz olmadığını bildirmektedir. Almanya, Sovyet — Fin ihtilâfı- nın seyrini dikkatle takip etmekte- dir ve bu ihtilâf karşısındaki hattı hareketini değiştirmemiştr. Tki dip- lomatın ziyareti istişare mahiyetin- dedir ve bu ziyaretle münasebettar olarak herhangi bir siyasi kombine- zon varit değildir. National Tidende gazetesine göre de, Alman hükümeti Finlanda ile Sovyetler birliğini uzlaştırmak — sın- kâninı kati surette bulamamaktadır, Finlandaya karşı yapılan Sovyet taarruzunda Alman tavassutu mese. lesi Fransız gazetelerinin nazarı dik.- katini celbetmektedir. Fransız gazeteleri diyor ki: '*Tavassut meselesi kimseyi hayal- lere düşüremez. Finlandaya yardım işi, bütün dünya üzerinde adâlet ve hürriyete âşık olan demokrat hüküt. metlerinin her şeye rağmen başlıca meşgalesini. teşkil etmektedir.” Gazeteler ayni zamanda yüksek harp konseyinin son toplantısında Finlandaya ait siyasi, askeri, fenni ve mali hususatın da görüşüldüğünü kaydetmektedirler. İngiliz heyeti döndü İngiliz amele partisi heyeti — dun Finlandadan Londraya — dönmüştür. Heyet âzası Finlerin kahramanlığın- dan sitayişle bahsetmiş ve müdafaa. sız sivil ahaliye cephedeki düşman- dan daha büyük bir hınçla hücüm (eden Sovyetlerin inanılmıyacak de- recede gayri insani metotlar kullan- dığını söylemiştir. Heyet, vaadedilmis olan ve daha şimdiden mühim miktarda hariçten gelmeğe baslıyan yardım teksif edil. diği takdirde, Finlerin müstevlileri durduracakları kanaatini izhar et. miştir. çok dütti la beraber k malümata göre, Sovyetler alti tayyare zayi etmişlerdir.” Sovyetlerin son tebliği de şudur: “Topçü faaliyeti olmuştur. Ladoga gö- lünün şimalinde küçük piyade müfrezele- vem #etmektegdir. u”üşlari CY a Sovyet hava kuvvetleri Keşil casusluk —merkezlerile mü bette bulunmakta olup, bu merkezlere, bilhassa Münih konferansı esnasında milli müdafaaya ait birçok haberler vermiştir, Almanyada asılanlar Berlin, 7 (A.A.) — Alman gazete. leri 8 kişinin idam edildiğini yazı. yorlar. Bunlardan 7 si Polonyalıdır ve Almanlara fena muamele etmek. ten, katil ve bir Alman askerinin ka. rısına taarruz teşebbüsünden mah- kümdurlar. y e Finlânda gazetelerinin verdikleri haber- lere göre, Söovyet kumandanlığı, harpten aldığı derslerden istifadeye başlamıştır. Seyyar küçük cüzütamlara bilhassa kayak- h keşif kollarına pek ehemmiyet verdiği- ni itiraf eylemektedir. Tank kollarında şo- för fıkdanı vardır. Buna karşı da İcap eden yeni tedbirlere tevessül edilmiştir. Bir İsveç vapuru batırıldı Havasın bildirdiğine göre, dün batan İsveç bandıralı Virgo vapuru Sekizinci mahküm, ırza tecavüz. den suçlu bir Almandır. Hindistanın Vaziyeti Etrafında Müzakereler Yeni Delhi, 7 (A.A.) — Hindistan VN gmaamijel flandi ila Müslümanları Birliği Reisi Cinna ile bir görüşmede bulunmuştur. Bu görüşme hakkında neşredilen bir tebliğe göre, Cinna, Hindistan valii umumisine, müzakere edilecek meselelerin hallinde Hint Müslüman- larının ve diğer Hint ekalliyetlerinin bugünkü vaziyetlerini muhafazaya büyük bir ehemmiyet atfeyledikle- rini bildirmiştir. Valii umumi verdiği cevapta, İn.- giliz hükümetinin ekalliyetlerin meş. ru menfaatlerinin muhafazası zaru- Sovyet tayyarelerinin hücumuna ma- ruz kaldığı zaman Abo'dan Stokhol. retini müdrik bulunduğunu ve bu ğ zara vantığı gâ- | ral iüri heyeti, Birleşik Amerika hü. rüşmeden sonra dün de Hindistan Amerikada Toftaliter Rejim İsteyenler Nevyork, 7 (A.A.) — 'Büyük fede. kümeti aleyhinde bir suikast cemi. yeti olan Christian; Front âzasmdan 17 kişiyi zan altına almıştır. İtham heyeti reisi, bunların, Birle. şik Amerika hükümetini cebren is. kat ederek emvalini zapta teşebbüs ettiklerini söylemiştir. Cemiyet âza. sı, Amerikada totaliter rejim tesisi ümidile, Avrupaya gidecek harp maddesinde sabotaj yapmak gibi tet. hiş hareketleri tâsarlamışlardır. Maz nunların cürmü sabit olduğu takdir. de, altı sene hapis ve 5000 dolar pa. ra cezasına mahküm olacaklardır. dikkate alınmıyacağından korkulma. menfaatlerin ehemmiyetinin nazarı ması icap ettiğini söylemiştir. memur etmiştir. © —Almanya yeni bir sulh taarruzunda bulunmaya -© karar vermiş ve Hitler bu işe Mareşal Göringi Bu defaki sulh teşebbüsünde Almanyanın gayet SÜ HADİSELERİN İÇYÜZÜ Nazi ajanları şimdiden bitaraf memleketler nez- dinde yeni sulh plânı etrafında propagandaya başlamışlardır. Daily Mail'in siyasi muhabiri diyor ki: . Biraz Fazlaca Yumurtlıyalım ! Yazan: B. FELEK N e yükselmiyor ki, efendim! Maydanozun yeniçeri perçimi kadar bir demetine iki kuruş istiyor- lar. Enginar — turfandadır, diye — orkideden pahalı satılıyor. Baklayı mr soruyorsunuz? Bırakın ağzımdan çıkarmıyayım! Bu arada yumurta da yükseliyor. menşeini düşünmeden yükseliyor. Çıt kırıldımlığını, sıcağa, soğuğa ta- hammülsüzlüğünü düşünmeden yük- seliyor. Altmış paradan iki kuruşa, 'kiden üç kuruşsa çıktı. Bırakırsak, başımıza çıkacak. Şimdi terbiyelerimiz ne olacak? Şimdi işkembe çorbaları Şimdi düğün çorbaları; Şimdi mayonezler, Şimdi Rus salataları, Şimdi kayganalar; Şimdi yassı kadayıfları; Şimdi kremalar, Şimdi su börekleri; Şimdi kadın butları, Ve şimdi kadın göbekleri; Hulâsa hepsi yumurtadan feyzi o. lan bu bir sürü muhlacın hali ne o. lacak efendim? Düşünen yok mu bunu? Neredesiniz horoz akıllılar? Ne duruyoruz? Kümesler yapalım, folluklar kuralım, tavuklar edinip, yumurta mahsulünü arttıralım. Yoksa siz de mi? — Tavuk yumurtadan mı çıkar. yumurta tavuktan mı? Şüphes'ndesiniz. Kim nereden çıkarsa, çıksın, Bize yumurta lâzım. Elimiz böğrümüzde bu folluk düskününün yüksel İ seyirci mi kalacağız? Her horozun kendi çöplüğünde öt- mesine ses çıkardığımız yoktur. El- verir ki, tavuklar yumurtlasın. Böyle g'derse korkarım ki; hepi. miz Kristof Kolombun yumurtasın. dan başka yumurta hatırlıyamıyaca- ğız. Ne oldu bunlara? Tavukler mı kısırlastı? Yoksa yumurtalar mı ki. barlaştı? Bırakalım şimdi bütün bu felsefi münakaşaları da, yumurtaya bir ça- re bulalım. Biz bul yumur. taya kulp takacaklar. Sakın bu yazımı okuyunca: — Ortada fol yok, yumurta yok! diye beni teskine kalkmavın! Ortada fol da var, yumurta da. Lâkin böyle g'derse, bizde bunları yiyecek kud- ret kalmıyacak. 'Onun için ne yapıp, yapıp fazla... yumurtlıyalım! Havuza Girmekten , Kurtulup Tramvaya - Çarpan Otomobil Dün akşam sarhoşluk yüzünden feci bir otomobil kazası olmuştur. Akşam saat 21 e doğru bizzat kendi tarafından kullanılan mimar İsmaile ait 1194 numaralı hususi otomobil, evvelâ yanlışlıkla Gülhane parkına girmişfir. Park bekçileri derhal köş- muşlar, otomobili kullanan mimara lâzım gelen ihtarda bulunmuşlardır. Bunun üzerine mimar İsmail otomo- bili Beyazıt istikametinde tahrike başlamış, fakat lüzumundan fazla iç- ciddi emeller beslediği hakkında alâkadarlara teminat verilecek ve müsbet bir netice alınması için büyük gayretler sarfedilecektir. Müttefiklerin sulh için ileri sürdükleri birçok meselelere dair Almanyanın mukabil noktai na- zarını ihtiva eden bu defaki teşebbüs de bir fay- da vermezse Almanya ilkbaharda askeri sergü- zeştlere atılmaya mecbur kalacaktır. Daily Mail gazetesinin verdiği malümata göre, İngiliz Hariciye Nezareti Almanyanın uzun mü- zakerelerden sonra tesbit edilen sulh plânını öğ- renmeğe muvaffak olmuştur. Altı noktayı ihtiva eden bu plâna göre: 1 — Hiçbir memleket, tazminat talep etmiye- cektir. 2 — İktısadi meselelerle müstemleke meseleleri, bir konferansta müzakere ve halledilecektir. 3 — Südet'lerin sakin oldukları mıntakalar Al- manların olacaktır. 4 — Polonya, Versay muahedesinden evvel Al- manyanın işgali altında bulunmuş olan bütün araziyi Almanyaya terkedecektir. 5 — Avusturya, Almanya, Fransa ve İngiltere- nin kontrolü altında Avusturyada bir plebisit yapılacaktır. — 6 —Bir Alman - Fransız - İngiliz komisyonu, Çekoslovakya ve Polonya arazisinin mukadde- ratını tayin ve bu bapta bir karar verecektir. Plân, müttefiklerin yapmakta oldukları harbin gayelerini hesaba katmamakta olması, plânın ciddi surette nazarı itibara alınması imkânını ortadan kaldırmaktadır. Ayni zamanda böyle bir plânın mevcudiyeti, Na- zi Almanyanın halihazırdaki vaziyetinin zaafı- nı göstermektedir. * Söylenildiğine göre, Hitler, generaller ve nazi şeflerile yaptığı bir toplantıda, şimd'ye kadar takip ettiği harp prog hızını & ğe mecbur bulunduğ!ı lemiştir. SÖY x Göringle Hitler urasınaa, bırkaç gün evvel yapılan, ve dört saatten uzun süren başbaşa bir konuşmanın mevzuu, henüz katiyetle öğrenilememiştir. Fakat, Gö. ringle çok sıkı t ta bul bazı k danl. mahafil'nden sızan rivayetlere göre, bu uzun konuşma. nın mevzuunu, İngiltere üzerine yapılması epey za. mandanberi tasarlanan çok büyük bir hava taarruzu- Na Mütcalliktir. Bugüne kadar, İngiltere üzerinde uç. muş bulunan Alman keşif tayyarelerinin verdikleri bedbi'nane raporlar, ötedenberi tasarlanan bu büyük hava taarruzunu başarmak cesaretini kırmaktadır. Fa- kat, Hitler, Göringten, — Almanyayı tazyik eden ablo- kayı sarsıp çürütmenin — tek çaresi görülen — bu bü. yük ve şiddetli hava taarruzunu, her ne pahasına 0- lursa olsun. yaptır İst ktedir. Dört t miş olması hasebile Beyazıt meyda- nındaki havuzu farkedemiyerek oto- mobili havuza doğru sürmüş, havu- zun etrafındaki parmaklığa çarpınca a!&lı başmma gelmiş ve direksiyonu Fa- tih istikametine çevirerek yola ko- yulmuştur. Fakat istikameti tayin e- demiyen ve önünü lâyikile göremi- yen mimar Şehzadebaşında Zeki Or- taç mağa önünd. kabil isti. kametten gelmekte olan ve Fatih — Harbiye arasında işliyen 90 numa- ralı tramvaya şiddetle çarpmıştır. Bu çarpışma neticesinda otomobil tamamile ve tramvay kismen hasara uğramış, otomobilde bulunan iki kişi hafif, fakat mimar İsmail çok ağır ve tehlikeli surette yaralanmıştır. Yaralılar hastahaneye kaldırılmıs tahkikata başlanmıştır. ae LAKENAULA AAA AMTİ GA 1o aa Türk Gazetecileri Parise Vardılar Paris, 7 (A.A.) — Türk matbuat mümessilleri bu sabah Parise muva- salat etmiş ve Hariciye Nezaretinin ve Türk sefaretinin mümessilleri ta- rafından karşılanmışlardır. Heyet 14 şubata kadar Fransada kalacaktır. —— Fransa ve Polonya Biçileri fazla süren son | da yapıl: ünakaş neti. cesinde, Hitlerin, Göringi ikna eyliyemediği söyleni. yor. ( gelmektedir. Ankara, 7 (Tan Muhabirinden) — Fransa ve Polonya büyük elçileri bu akşam 19,25 trenile İstanbula hare. ket ettiler. ğ