8 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

a — BALKANLILAR ARASINDA | 4 Bul garistanda Gazeteciler Nasıl Çalışıyor? Yazan: Aka Gündüz E ski bir mebus, iyi gören bir politisyen, ve nüfuzlu bir siyasi başmuharrir' olan Bay Yordan Metchkarov “Y. Meçkarof,, bugün hem Bulgaristanın tanınmış siyasi ve gün- delik gazetelerinden olan (Slovo) nun başmuharriridir, hem de (Bulgar Gazeteciler Birliği) nin birinci reisi. Geçenlerde Türk - Bulgar münasebetleri hakkında hulâsası ajanslarda TAN FT < ——— ——— — —— ——— ve tamamı gazetemizde çıkan başmakaleyi yazan bu zattır. (Bulgar Gazeteciler Birliği) Balkan gazeteciliği arasında hatırı altınla sayılabilen zengin müesseselerden biridir ki, bu teşekkül ve tuttuğu yol birçok olabilir. < Profesyonel Bulgar gazetecisi, hayatının hiçbir noktasından kork- maz, Endişesi yoktur. Bilir ki, on beş yıllık bir emekten sonra oörta halli bir yaşamağı temin eden te- kaütlük hakkı başlamıştır. Yirmi beş yıl sonra bu hak artacaktır. Hasta, sakat, malül olursa — hiç- bir meslekdaşın başına gelmesin— kendisi bir bakım ve sıhhat em- niyetile derhal karşılanır. Bulgar gazetecisi sıhhi ihtiyat, keyif ve ne- şe hususlarında da — hem ailesile beraber — emniyettedir. Sofyanın meşhur ve tarihi Ban- ki kaplıcalarında kendi malı olan heybetli bir binaları vardır. Çiçe. ğe ve madeni suya ve istirahate ih- tiyacı olan gazeteci çoluk çocuğu ile ve bedavadan ucuza orada beş, on gününü geçirebilir. Plâja ve a- çık deniz ufuklarına, melteme mi göz koydu? Kolay, birliğin Var- nada ayni çapta, ayni ucuzlukta ve yine kendi malı olan bir yeri ha- zırdır. Birlik, ormanın, çamın ve çağlayanların biz gazeteci kullar için dahi faydalı olduğunu düşün- müştür ve Sofya civarındaki hur (Camkoru) mevkiinde ye mıştır. Bu yaz orada da Tuvayal bir keyifsaray kuracaktır. Yalnız gazeteci kullar - için mi? Hayır! Banki'de ve daha başka yerlerde ilk okul öğretmenlerinin de kendi malları ve ayni şartlar içinde olan sıhhatsarayları ve pale dö keyif'le- ri vardır. , N Burada, bilhassa kafa ve sinirle çalışan teşekküllerin bir gayeye u- laştıran üç yolu vardır; tek gaye şudur: Çok çalışmak ve » nisbette randıman almak. Bunun için de sıhhi tedbir, istirahat ve keyif lâ- zımdır. Bunlar olursa o gayeye va- rılmış olur. *Bizim maarifin açtığı prevantor yomlardan ne kadar mühim isti - fadeler edildiğini hepimiz biliriz. Matbaa tanrısı biz gazeteci kulla- rına da böyleler nasip eyliye. Bulgar Gazeteciler Birliğinin Sof yanın en iyi bir caddesinde kendi malı olan kâgir bir konaklari oldu- ğunu ziyaret edip gördüm. Kütüp- hanesi, salonları ve büroları ile bir kül teşkil eden bu merkez binası- nın mimarisi ihtiyarmış, bu yıl te- meline kadar yıkıp modern bir bi- na yapacaklar. Hakkı Tarık karde- şimizin kulakları çınlasın, Beyoğ- lunda kıtıpiyoz bir gazeteci sığına- ğı satın almıya cesaret gösterdiği zaman içten içe ne kıyametler kop- tuğunu hepimiz biliriz. Kırk bin yıllık Türkün (Basın Birliği) henüz bir yaşını bitirme- diği için şimdilik ondan bir tahta- da her şeyi bekleyemeyiz, fakat het şeyi en kısa zamanda başara- tağına kuvvetli ümitler beslemek te hakkımızdır. * (Bulgar Gazeteciler Birliği) ne dair elde ettiğim rakamlı malü- matı aşağıya kaydediyorum: r ükümet merkezindeki Gaze- teciler Birliği 1918 yılında kurulmuştur. Ancak profesyonel vadide hakiki mesaisi 1919 da baş- lamıştır. Bu birlik, Sofyada işliyen bütün gazetecileri bir araya topla- dığı gibi matbuat müdüriyetinde çalışanları da idari kısımlarda bu- lunanlar hariç olarak, sinesine al- mıştır. Birliğe aza olmak için Sofyada cıkan gazetelerden herhangi birin- de en az iki yıl çalışmış olmak şart- tır Bu kabil kimseler de yardımcı aza olarak alınır ve ancak üç yıl geçtikten sonra daimi ve hakiki a- ,Balığa geçirilirler. Fakat bu müd- 8-2.-940 Dün şehrimize gelen Hariciye Vekilimiz Şükrü Saracoğlu, Sirkeci garından çikarken ve güzetecilerle görüşürken —emleketler icin iyi bir örnek p—- .. e Erenköydeki Kız Kaçırma Hâdisesi Erenköy kız lisesi talebelerinden Muhsineyi kaçırmıya teşebbüs eden Rauf Şenerin muhakemesine dün İ- kinci Ağırceza Mahkemesinde devam edilmiştir. Tabibi adliden gelen ra- pör, Raufun akli ve ruhi bir hastalı. ği olmadığını bildirmiştir. Bundan sonra Rauf hâdiseyi sövle anlatmış- tır: “— Dört senedenberi Muhsineyi seviyorum. Mektep idare memuru- nun müsaadesi ile de kızla konuşu- yorum. Aşkımız iki sene gizli kaldı. Sonra ortaya çıktı ve Muhsine leyli. lik hakkını kaybetti. Ailelerimiz ev. lenmemhiz hususunda temaslarda bu- lundu. Sonra, kız tarafr izdivaçtan sarfınazar etti. Fakat kızla ben, kaç- mıya karar verdik. Hâdise günü, Muhsine arkadaşlarından ayrılarak, beni bekledi. Nihayet otomobile bi. nçc%i'!i iz zaman. kız hiraz teraddiit gösterdi. Ben! Bulgar Gazeteciler Biliği Reisi Y. Meçkarof Pa Bi FT de. — İHRACAT İŞLERİMİZ Almanya İle Yapılan Yeni Ticaret Anlaşması Gümrüklere Bildirildi Almanya ile yeni yapılan muvakkat ticaret anlaşması gürmrüklere tebliğ edilmiştir. Anlaşma şimdilik beş milyon Türk liralık ticari müba- d.eleye müsaade etmektedir. Beş m'lyon liranm iki milyon yedi yüz bin lfralığı tütün, bir milyon lirası fındık, bir milyon üç yüz bin lirası incir, üzüm, pamuk çekirdeği, küsbe, hurda incir olarak ihraç edilecektir. İh- racata derhal başlanacaktır. Almanlar ayrıca iki buçuk milyon liralık Eıfyon, deri, palamut ve hulâsası, zeytinyağ, tiftik gibi maddeler almak temişlerse de, bu ddelerin ihracına şimdilik imkân görülememiştir. Almanya da bu beş milyon liraya mukabil bize, ilâç ve demir sa.- nayi' eşyası gönderecektir. İhracat mallarımıza talepler artmaktadır: Sovyetler, İtalya, Fransa ve Romanya için susam İstenilmiştir.Sovyetlere eski tanhhütler için yüz bin kilo yapak, Fransaya tütün ve fındık, İtalyaya deri ve balık gön- derilmiştir. Bu ihracatın kıymeti dört yüz bin liradır. Arpa Fiyatları Yükseldi Endeki malın nisbetine göre arpalarından bir miktarını mahalli ihtiya- ca dıktan sonra, diğer kısmını — ihraç r. Mahalli ihtiya. — Haydi canım yince, kahveci Habip geldi, kızı ka- rırmak istediğini söyliyerek, bağır. dı. O sırada nasılsa tabancamı çeke.- rek, kahveye gittim ve kızı zorla al- | ca ;'ynîacıık miktar, bin vagondur. Bu miktarın bedeli tüccara ödene- cektir. Bu karar, alâkadarları memnun etmiştir. İhraç müsaadesi üzeri. ne, 4,5 kuruşa düşen arpalar yeniden 5,30 kuruşa yükselmiştir. Piya- saya gelen sekiz vagon derhal satılmıştır. Utro'nun başmuharriri St. P. Tanef detlerin doldurulmasından sonra da hususi bir komisyon huzurunda imtihan vermesi ve bu imtihanı ka. zandıktan sonra azalığa kayvdı için birlik umumi heyetinin de bir ka- rar vermesi lâzımdır,. Birliğin bir çok tahsisatları var- dir: 1 — Tekaüt tahsısatı. Bundan birliğe kayıtlı daimi azalardan 25 sene fasılasız gazetecilik edenler. den elli yaşını doldurmuş olanlar istifade edebilir. Tekaüt maaşı da 3500 leva olup 55 yıldan fazla hiz- meti olanlara yüzde 15, 60 dan faz- la hizmeti olanlara yüzde 20 zam yapılır. 2 — Yardım tahsisatı, bu- nunla hastalık, işsizlik, kaza vü- kuu gibi hallerde her azaya yardim edilir. 3 — Ölüm tahsisatı. Birlik azasından herhangi birinin vefatı vukuunda ailesine bir defada ve iâ. de edilmemek üzere 30 bin leva verilir. 4 — Yazlık tahsisatı. Bu para birlik azasının istirahatlerini temin etmek ve yazlık evler yap- mak için ayrılmıştır. Bu para ile ayni zamanda gazeteciler tatil za. manlarını, mezuniyet haftalarını, rahat ve konforlu bir yerde ve eğ* lenceli olarak geçirebilirler. Gaze- teciler için Sofya civarında en iyi bir sayfiye yeri olan Bank'de büyük bir park içinde 32 yataklı fevkalâde güzel bir bina vücude getirilmiştir. Önümüzdeki yaz içinde kışlık is. tirahat evi olarak (Çamkoru) da da yeni bir bina inşası kararlaştı- rılmıştır. Banki'deki bina, Türk matbuat umum müdürlüğü müşavirlerinden Burhan Belge tarafından ziyaret e- dilmiş ve o zaman Türk ve Bul. gar gazetecilerinin yazın mübade- le suretile istirahatlerinin temini j 'mak istedim.,, Mahkeme evrakın tekemmülü için dosyanın Üsküdar müddeiumumiliği. | |ne gönderilmesine karar vermiştir. Kömür Havzasında Tayin Ve Tetkikler Etibank umum müdürü Reşit Os- man Gençer, tetkikatta bulunmak ü- zere Zonguldağa gitmiştir. Ereğli kömürleri işletmesi umum müdürlüğüne tayin olunan Bedri Be. kiroğlu, yeni vazifesine başlamıştır. Eski umum müdür Bekir Vehbi Er.- gene, yüksek murakabe heyeti mü- tehassıslığına tayin olunmuştur. —— Maarif Vekiline Çay Verildi Maarif Vekili, dün öğleden sonra Üniversite Fen Fakültesine gitmiş, Fakülte dekanile görüştükten sonra. sınıfları gezmiştir. Vekil, öğleyin Parkoteline giderek, Hariciye Veki. lile konuşmuştur. Hasan Âli Yücel, öğleden sonra evvelâ yüksek mual.- lim mektebine gitmiş ve sonra da Güzel Sanatler Akademisinin kendi şerefine verilen çay ziyafetinde bu- lünmuştür. —- Portakal ve Limon Mahsulü Adana, Kozan, Kadirli, Karaisalı, Ceyhan, Osmaniye ve Bahçede bu sene 24,765,000 portakal, 1.973.000 limon, 851,700 mandarina, 5,486,000 turunç elde edilmiştir. Ş GKD ) Vali Cumartesiye Geliyor Ankara, 7 (TAN) — İstanbul Vali ve Belediye Reisi cuma günü bura. dan İstanbula dönecektir. imkânlarına dair bir fikir de urta- ya atılmıştır. Birliğin varidatına gelince: 1 — Her aza, her ay yirmişer leva, ve tekaüt sandağı için de ayrıca yüz leva verir. 2 — Hükümetin yapiı. ğı bir kanunla hükümet ve beledi- ye ilânlarından alınan muayyen bir pursantaj. 3 — Yine kanun İ- cabı olarak memlekette çıkan gaze- telerden tirajları üzerinden alınan muayyen bir pursantaj. 4 — İki yortu gününde çıkan “Gazetelerin Gazetesi,, namındaki gazeteden el- de edilen hasılat. Yeni Yapılacak Yollar Ve Bahçelerin Plânı Ankarada Tasdik Edildi Vali ile beraber Ankaraya giden belediye imar müdürü Hüsnü, imar işlerine ait Ankaradaki temaslarını bitirerek, dün şehrimize dönmüştür. Ankarada tasdik edilen plânlara gö re, yeni açılacak büyük caddelerden biri Eminönünden başlıyarak, sahil- den Unkapanına gidecektir. Eminönünden, Mısırçarşısınm — ö- nünden geçmek şartile, Süleymani« yeye uzatılacak ikinci caddenin et- rafı yeşillik olacak ve cadde Süley. maniye camisinin önünde nihayet bulacaktır, Sürpagop yeşillik sahası, Taksim meydanından başlamak ve halihazır. daki stadyomun ortasından geçmek üzere, Taksim bahçesinden geçecek, bahçeden Taşkışla ile. kışla müşte. milâtı arasındaki koridora bir köprü ile gidecektir. Gezinti mahalli, kış. ladan sonra Sürpagop mezarlığının içinden geçerek, Nişantaşında vali konağı caddesine kadar devam ede- cektir. Yine Taksimde, jandarma karako. İngiliz Müsteşriki Halkevlerinde Temaslar Yaptı Şehrimizde bulunmakta olan İngi- liz müsteşriklerinden profesör Deni« son Ross ile Şark lisanlarında müte. hassıs Burton, Üniversite ile Halkev- lerini ziyaret ederek, Türk - İngiliz dostluğu ile iki millet arasındaki a- nanevi rabıtaların arttırılması için, temaslarda bulunmuşlardır. Profesör Denison'un bu maksatla bir konferans vermesi muhtemeldir. İngiltereden — şehrimize gönderilen harbe ve muhtelif İngiliz sanayiine ait kıymetli filmlerin sinemalarda gösterilmesi için, alâkadarlarla gö. rüşülmüştür. — Londra radyosunun her gün iki defa türkçe neşriyatta bulunması — düşünüldüğünden, bu mevzu etrafında da tetkikler yapıl. maktadır. lunan önünden başlıryacak olan Mete caddesi de, Taksim bahçesinin arka. sından Taşkışlanın önüne kadar de. vam edecek, oradan Dolmabahçeye, Dolmabahçeden Maçkaya kadar u- zanacaktır. 8 — Halit Fahri Ozansoy hangi lise- de hocadır? C — Galatasaray lisesinde, e 8 — Orta okulu birinci sınıfta bırak- tım, şimdi orta okul bitirme Imtihanına girebilir miyim, bu Imtihanda muvaf- fak olursam ziraat mümkün olur mu? mektebine girmek C — Sizinle ayni sınıfta okuyan ar- kadaşlarınız mektebi - bitirmişlerse ve aradan da bir sene geçmiş ise nisanda bir istida ile Maarif Vekâletine müra- caat etmek şartile orta okulu bitirme muvaffak olursanız lise derecesindeki ziraat mekteplerine girmek. mümkün olur. e imtihanina girebilirsiniz. Bu imtihanda 8 — Feki he sıinifti TAadinin Helnel sınıfından tasdiknamem var, Bugünkü teşkilâta göre tahsil derecem nedir? C — Bugünkü teşkilâta göre orta- mektep mezunu addedilirsiniz. Maama- fih bir istida ile müracaat ettiğiniz tak- dirde lise bitirme imtihanına girebilir- siniz. e 8 — Galata ve Unkapanı köprülerinin uzunlukları ne kadardır? C — Galata köprüsünün uzunluğu 464, eni de 25 metredir. Unkapanındaki Gazi köprüsünün uzunluğu 478 metre- dir. Eni de 25 metredir, 8 — Haydarpaşa ile Diyarbakır ve Haydarpaşa İle Erzurum arasındaki şi- mendiferin uzunluğu ne kadardır? C — Haydarpaşa - Diyarbakır hattı 1769 kilometre, Haydarpaşa - Erzurum hattı da 1721 kilametredir. Fırınlardan Şikâyet Çoğaldı Fırıncılardan şikâyetler çoğalmak. tadır. Halk, ekmeği bakkal ve tabla. kârlardan narhtan 20 — 30 para faz. lasına almaktadırlar. Bunun sebebi, fırıncıların bakkallara ve tablakârla. ra da ekmeği narh üzerinden verme. leri ve bütün İstanbul halkmın ek- meğini bizzat fırından alamamasıdır. Evvelce İstanbulda 192 fırın var- dı. Bunlar, birbirlerile rekabet eder. ler, tablakârlarla bakkallara onda. lıkla ekmek verirler, rekabet dolayı. sile, hattâ narhtan eksiğine ekmek sattırırlardı. Fakat, bu 192 fırıncı a- ralarında tröste benzer, bir şirket kurduktan sonra rekabeti kaldırmış. lar, ekmeği fırınlarda- narh üzerin. den satmıya, tablakâr ve bakkallara da ondalık vermemeğe başlamışlar. dır. İş bu kadarla da kalmamış, öte- de beride açılmış olan şubeler kape' m'uıı'nmış. lirımların KIPK IKISI KAPS- tılmıştır. Bütün bunlara rağmen fırıncrlar, narhın idare etmediğini iddia ede. rek, ekmek fiyatına zam edilmesini istemektedirler. Belediye, fırmcılarm taleplerini kabul etmemiş, diğer tarfatan da fi- rıncıları, şehrin mühtelif yerlerinde şubeler açmıya mecbur etmiştir Fı. rıncılar henüz bu şubeleri açmamış. lardır. Fırıncılar ne diyor? Dün görüştüğümüz birkaç fırıncı, bütün bu meseleler hakkında şu id- diaları ileri sürmüşlerdir: “Kabahat bizde değil, değirmencilerdedir. Hü- kümet ekmeği on kuruşa satmak için değirmencilere ucuz buğday vermi- yor. Fakat biz ekmeği buğdaydan değil, undan yapıyor ve değirmene cilerin ucuz buğdaydan yaptıkları u- nu pahalı alıyoruz. Böylece ekmeği ancak 10 kuruş 10 paraya satıyoruz. Tablakârlara ve bakkallara da ek. meği ayni fiyattan vermeğe mecbu«. ruz. Çünkü daha ucuz verirsek, za- rar ederiz, Filhakika şehirde bazı fı. rınlar kapalı bulunuyorlar. Lâkin bunlar, kasden kapatılmış değildir. Bazısı tamirat dolayısile ekmek yape mamakta, bir kısmı da sermayesi az olduğu için, idare edemiyerek, ka« patmışlardır. Bazı fırınlar bozuk ek- mek çıkarıyorsa, bunları takip ve tecziye işi belediyenin vazifesidir. Bizi alâkadar etmez.,, Diğer taraftan, aylandanberi fırmı kapalı olan bir firıncinin - kalabalık bir yerde arkadaşlarına aşağıdaki sözleri söylediğini bir muharririmiz tesbit etmiştir: — Ne yapalım? Arkadaşlar şirket kurmuşlar; bana günlük kazancımı sordular ve bu parayı muntazaman |wereceklerini, fırınımı kapamamı söy- |lediler. Sırtüstü yatıp, para kazan. |mak varken, ne diye uğraşayım. He- men kepenkleri indirdim. Param )|muntazaman veriliyor.,, TAKVİM 8 Şubat 1940 PERŞEMBE 2 nci ay Gün: 29 Kasım: 93 Arabi: 1358 Rumt: 855 Zilhicce: 29 İkincikânun: 26 Güneş: 7.05 — Öğle: 12.28 İkindi: 15.15 — Akşam: 17.33 Yatsi : 19.05 — İmsâk: 5.24