6 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

Tesar | TAN ABONE BEDELİ i | #dekiye Ecnebi | Ye M00 Km | 1üene (o zane Kr m” 8 Ay 0 . “ say se . * Vay e * Milletlerarası posta tttihadına dahil olmıyan memleketler için abone Bedeli müddet surasiyle 30, 16. © 8 liradır. Abone bedeli mesindir. | | Adres değiştirmek 25 kuruştur. Cevap için mektuplara 10 kuruşluk | | pul ilâvesi iizımdır. EAT Yİ İİMİM i — İstanbulun Mektep İhtiyacı Ş” memnuniyet verici havadisi, dünkü gazetelerde okuduk: “— Yeni yıl, maarif bütçesinin hazır. anmasına başlanılmıştır. Bu münasebetle | iaarif müdürlüğüne gönderilen bir tâ. #mimde mektep ihtiyacınm ve diğer nok- sanların süratle bildirilmesi istenilmiştir. Kaza maarif memurları, sik sik maarif —,-4 orizmektep açılması dn, Veköletier #sienilecektir. Diğer taraftan, leyli köy mekteplerinin Mubi lerine çok faydalı oldukları da görül. düğünden yeni yıl bütçesile, vilâyetimizin #ki yerinde de, ki yatılı köy okulu daha a- | olacaktır.” İ Bu haberleri, çok samimi bir ü. mitle okuduğumuza şüphe yoktur. Biz temenni ederiz ki, Maari! Vekâ. letimiz, İstanbulun iki yeni liseye ve dört yeni ortamektebe kavuşmak is. teğini is'af imkânım O bulabilsin Mekteplerimizi, bilhassa liselerimi. zi, gezmiş, görmüş olanlar bilirler ki, bugün. içinde 60 . 70, hattâ 80 talebe bulunan sınıflar vardır. Teşbihte ha. ta olmazsa, bazı hastanelerde iki, hattâ üç hastanın bir tek yatakta ba. rındırılması gibi bazı dershanelerde de, bir tek sıraya üç, hattâ bazan dört çocuk oturtulmaktadır. Bu de. rece kalabalık sınıflarda ve bu müş. külât içinde okuyan talebeler, der. kile istifade edemedikleri gihi, belki sıhhatlerini de Jâyikile koruyamamaktadır! «kes g-niyd hil ana Kolay" khv. indir ki, biz, okudu. tahakkuk etmesini diliyoruz. Bu sayede, sade, birçok! gençler mektepsiz kalmaktan kur. tulmuş olmıyacak. bir mektep ders. hanesinde yer bulabilmiş talebeler de, dinledikleri derslerden istifade etme şartlarına ve imkânlarına ka. vuşturulmuş olacak! * Açıkta Satılan Gıda Maddeleri Yine gazetelerde okuduğumuza göre, tatlı, börek, tahin helvası, a. kide şekeri gibi, hiçbir vasıtaya lü. yapılan ve yenen gıda el ile tutularak sal. dığı, Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâletinin nazarı dikkatini celbet. miş, Vekilet, bu münasebetle, Beledi. Ye ve sıhhat teşkilâtına bir emir göndermiş. Bu emirde, bu gibi gıda maddelerinin, satanlar tarafından elle tutulmasına izin verilmemesi bildirilmiş. Bu isabetli emre bir diyeceğimiz yok. Yalnız, bu emir, bize, vaktile İzmir Belediyesi tarafından alınmış gok yerinde bir tedbiri hatirlattı, İz. mir Belediyesi, tatlı, kurabiye, vesa. ire gibi yiyecekler satan seyyar satı, eıları, tablalarının o veya kaplarının Üzerini cam bir mahfazayla örtme. | lerini mecburi kılmıştır. Bu suretle, açıkta kalmaktan kurtarılan 6 yiye. ceklerin, sineklerin muzır ziyaretle. rine maruz kalmamalarına ve mik. rop yuvası haline girmelerine imkân bırakılmamıştır. Okuduğumuz ha disle alâkadar bulunması vesilesile, | İstanbul Belediyesine, İzmir Beledi. yesinin bu basit fakat çok isabetli tedbirini de hatırlatırız. Kaçakçılık Cezaları Arttırıldı Kaçakçılığı men ve takip kanunun- da bazı tadilât yapılmış, cezalar şid- detlendirilmiştir. Yolcu eşyaları a- rasında gizlenerek memurlar tarafın. dan sorulduğu zaman dahi mevcudi- yeti itiraf edilmiyen kaçak yakala - Dırsa suçlular çok şiddetli cezalara çarptırılacaklardır. Kaçakçılık şebe- kelerini idare edenler mutat cszadan başka iki seneden aşağı olmamak ü. Zere sürgün edileceklerdir. Bir scne- den fazla hapis cezası alan kaçakçı- larla; kaçakçılığı ticaret maksadile ya Panlara da ayrica sürgün cezası veri- lecektir. Üçüncü defa kaçakçılıktan mahküm olanlara ise Emniyeti U. Mumiye nezareti zammedilecektir. ğe zan Alman Transatlantiği Columbus batarken mürettebat sandallarla açılıyorlar.. Almanyanın Taarruza Geçecegini Gösteren Emareler Alm yakında bir taarruz yapmaları ih- timali yine akıllara takıldı. Alman taarruzunun bu Ba- harda patlak vereceğini he- saplıyanlar bazı emmareler- den şüpheleniyorlar. O em- mareleri, askeri ve siyasi o- larak aşağ Almanya yeni ihtiy; silâh altına çağırı ivvetlerinin k daha sıklaşmıştır. Alman met adamlarının nutuklarına radyolarla verilen © bayaratları daha bir başka şiddet gelmistir. ve Hitlerin geçende mekig, çıkan subaylara verdiği nat Alman & dolu idi 4, Macaristan haberlerde, AL e hummalı bir ha- zarlık olduğu b liyor. Bütün bunlardan sonra da şu- bat ayı tehlikeli bir aydır. Kayzer andanlarının bütün ini tevarüs etmiş bulunan Hitler Alma şubat ayında tallini ceği umuluyor. 1914 Karbinde iki taraf bugün. kü gibi siperlerde hareketsizliğe mahküm kalınca Alınan erkânr harbiyesi her ne pa olsun taliin bir hamle yarmak üzere Verdün'e yüklen- mişti, Bir hafta içinde m ya dönen Verdün büyük taarruzu 27 şubatta başlamıştı. Alman kü da heyeti garptaki büyük hamle. lerinin çoğunu bu aylarda yapmış- tır. Şampanya taarruzu da 15 şu batta başlamıştı. tecrübe ede- uu sebeplerden başka Üçün- cü Rayşin dahili durumun. da çok mânidar harp meclisleri sık #ik toplanmaktadır. O meclislerden sizan haberlerin doğruluğu da bazı vaziyetlerde çok aşikâr görünmektedir. Göring, Al- man harp iktisadiyatını eline aldı- İh zaman, mesai arkadaşlarını in- tihap ederken Almanyanın takip edeceği harp siyasetini dünyaya anlatmış oldu. Her neye mal olursa olsun hare. ketsiz durmamak ve daima taar- ruz teşebbüsünü elde bulundur- mak hususunda Almanyanın en müfrit görünen iki !darecisini harp iktısadiyatının başıma getirdi. General Thömann'ın harp naza- riyesi malümdur, 1914 harbinden sonra harp ekonomisi hakkında bir çok etüdleri çıkmış olan bu Al man genereli, eski idarecileri bita- rafların hukukuna lüzumsuzca ri- ayet etmiş olmakla itham eden bir insandır. Bu generalin kanaet'ne göre, muharebe evvelâ harp sah- mesinde kazanılır, sonra politika sehasında tamamlanır. Harp sah. nesindeki galibiyet için ise, Alman- yanın muhtaç olduğu hâm madde- İeri cebirle gidip yerinden almak gerektir. Göringin diğer musvini Koer- ner'e gelince, o da şiddet politika. sında General Thomann'dan aşağı kalmaz, Yazan: E. Ingiliz tayyarecilerinin keşif uçuşları yaptıkları Heligoland Adasi. Ş. Atabej Koerner'in şu sözü Almanyada meşhurdur: “Bir şey ya eğ'lmeli, yahut ki rılacaksa kırılmalıdır., Bu züt ringin meşhur mazariyesi olan; “Top tereyağının yerine geçer, $- zünü şu şekilde tadil etmiştir: “Top tereyağı yerine geçer, to reyağı temin eder,, Bu kanaatleri besliyan iki muavinle berüber Gö- ring, geçende söetlerce kapanarak bir taarruzu tetkik etmiş ve bu mecliste Alman hava okuvvetlefi erkânı harbiye reisi general Jo- sehannek te bulunmuş. Bu meç . liste verilen karara göre, Alman. yanın (1) numaralı düşmanı olan İngiltereye karşı denizden ve ha- vadan kati bir hücum yapıldığı tak- dirde maddi, mânevi büyük men- İaatler temini kabil olduğu ileri sü- rülmüştü. İşte bu karardan sonradır ki, a. janslarla gelen haberler, Alman de- niz ve hava kuvvetleri, İngilte- reye saldıracağını bildirdiler. Göring ve arkadaşlarının verdi. Bi bu kararı Alman bahriyesi mu. vafık görmemiş, nihayet bütün na- zariyeleri ve ihtimalleri 6lçüp ka- ti kararı vermek üzere bü; hârp meclisinin Hitle Asniral Reader'i temsilen Kontra. miral' Prien bulunmus; “karâ or- duları namına söz söylemiye salâ- hiyetli generaller, Garp cephesi, orduları kumandanı gönsral Brav- çiç'in noktai nazarını da Hitlere bildirmişler. Bravçiç garpte kati ta. arruz taraftarı olan ve Alman ke- sif kuvvetini şurada © burada sar- fetmek İstemiyen bir kumandan o- Yarak tanınıyor. LOKMAN HEKİMİN ÖĞÜTLERİ TİFÜS NASIL BULAŞIR? Tarihi denilen büy talığı insana bitlerle bulaşır. Fa- kat, tabiidir ki, bit hastalığını kendisi icat etmemiştir. O da tifü- sün asıl sebebi olan Rikeçya Pro- vaçeki adh virüsleri gene hasta in- sanlardan alarak, hasta olmuya! lara götürür. Bu işi görenler, yal. nız vücut bitleridir. Saç bitlerine de hastalık tecrübelerde zorla ve- rilmişse de, onlar insandan insana hastalığı götürmeğe vasıta olmaz- lar... Şu halde tifüs hastalığı için, korkulu olanlar, yalnız vicut bit. leri demektir. Tahtakurularına ve pirelere de tarihi Gfüs hastalığını aşılamıya çok çalışılmış olmakla beraber, onlara verilemediğinden tahtakurusundan ve pireden ba hastalık bakımından korkuya lü- zum yoktur. Şimdiki halde hu hastalığı Insa- Ba getirmeye vasıta olduğu bilinen ancak vücut bitidir. O da, hastalı. ğı İnsanı ısırarak alır, fakat ısıra rak veremsz. Bitin ağzında hasta- lık virüsleri bulunmadığı için has. talık ısırdığı yerden giremez. Has- talık virüsleri bitin karnında bu- lunduğundan, insanm vücudunda gezinirken virüsleri cildin üzerine bırakır. Sonra insanı bit ısırıyor, diye cildini tırnaklarile kaşırken, çizerse hastalık o çiziklerden gi. Ter. Yahut insan kaşınırken, has- talık virüslerini tırnaklarının ara- sina sokar. Daha sonza parmakla rile gözlerine götürür. Hastalık in- sanın kanma gözlerden girer. Bu bilginin ehemmiyetini, şüp- hesiz, takdir edersiniz. Tifüs has. talığından korunmak için çare, bite lenmemektir, Hastalığın yayılma- sına mâni olmak için, en tesirli çare, bitlerle mücadele etmek, her. ik tifüs has. * kesi temizlemek, bitlerde maktır, Paha duğu yerde herkesin bitsiz olduğu. nu bilemez. Bitlenmemeğe ne ka- dar dikkat etse, bit bir taraftan gelebilir. Hastalığın insana nasıl bulaştığının hilinmesindeki ehem. miyet işte burada meydana çıkar. Mademki, tifüs hastalığı bitin rsar- dığı yerden giremez de, sonra in- san kaşındığı vakit tırnaklarile yaptığı çiziklerden, yahut parmak. larile dokunduğu gözlerinden gi- Ter, © halde insani bit ısırdığı va- kit kaşınmamak ta hastalıktan ko. runmak İçin iyi bir çare demektir. insanı bit ısırdığı vakit, kaşınmamayı tavsiye etmek, dile kolay gelir, tavsiyeye riayet etmek haylice güçtür. Fakat herkes bilir ki, insan utanacağı bir zatın hu- zurunda İken, me kadar rahatsız olsa, kaşınmı cesaret edemez. Demek ki, kaşınmadan sakınmak, — güç te olsa — mümkündür. Şu halde tifüs hastalığından korkan | insan her vakit ulanacağı bir zatın huzurunda bulunuyormuş gibi. ka- şınmaktan sakınırsa, hastalıktan da sakınmış olur. Bit ısırdığından o süphe edince, kaşınmaktan o sakındıktan sonra, imkân bulunca, hemen çamaşır de. Hiştirerek, vücuttan çıkanları ay- | rıca kaynattırmak İhtiyatlı olur. Bitin gezindiğinden şüphe edi- len yerlere de biraz gliserin sür. mek pek iyidir. Çünkü gliserin — sulu bile olsa — bu hastalığın virüslerini çabuk telef eder... Da- ha sonra, bir de, sıcak su ile yı- kanmak pek faydalı olur, gliserin sürülememiş yerlerde © virüsler- den kalmış olsa bile, 37 derecede sıcaklık, onları çabucak yok eder. Uzun münakaşalardan #onra ha. va taarruzlarına Alman talebesi- nin 'de iştirak ettirilmesi muvafık görülmüş, Graf Spee cep kruvazö- rünün âkıbeti, henüz Alman ef- kârı umumiyesinde silinmemişken genç talebenin feda edilmesini doğ. ru bulmıyanlar ekseriyeti teşkil et- mişler, Büyük harp meclisi kati ka- rarını verememiş, fakat, Göringin riyasetinde dört generalden mü- rekkep bir komisyonu İngilterenin can evine yaklaşılacak bir taarruz plânını hazırlamıya memur etmiş. lerdir. Plâmı bazırlıyacaklar şunlardır; Jesehannek, Keltel, Mileh, Prlen, Klattvitz ve Göring. A Imanyada dahi gizli tutul- swybtelt kanallardan: 512 miştir. Vaziyetin bu merkezde ol. duğuna 'dainç bir çok emareler de muhtelif istihbarat vasılalarile a- lınmış olan bu gibi haberlerin doğ- ruluğunu göstermektedir, Askeri mütehassışlar bu kadar hazırlıkları gördükten ve harp meclisinde. intihap edilmiş bir ta- ârruz plânı komisyonunun vücu. dundan haberdar olduktan sonra, haklı olarak bu şubat ayından şüp- helenmiyo başlamışlardır. Çünkü eğer Almanlar, “kuman- danları ve idarecilerinm her ne pa- basına olursa olsun bir Truza geçmek hesaplarına Gsha uygun gelirse Kayzer Vilhelr nesine ve Garp ceph .— sip görünen şubat veya mart rını seçmeleri ihtimali vardır Biz, Almanların garpte kati bir taarruzu göze alabileceklerin» pek ihtimal vermediğimizi muhtelif fırsatlarla yazdık. Garptaki Ak man kara taarruzunun olsa olsa, Belçika ve Halan: istilâ ederek hava ve deniz üslerin! İngiltereye dâha yaklaştırmaktın ibaret bir hareket olurak kalmasının hesap » lara ve akla daha mülâyim geldi- ğini de izah etmiştik. Belki tasrru- za karar verecekler, müthiş tele- fata ve diğer mahzurlara bakmı. yarak her şeyi göze slıp, general Bravçiç'in istediği şekilde Alman ordularının hareketini emredecek- lerdir. Bu akıl ve hesaplara uymi- yan taarruzu yapmak için müthiş insan zayiatından başka ne gibi ve- salti hazırlamak lâzım geldiğini şu küçük misalle Söylemek isteriz. 1914 harbindeki Verdün ta. arruzu yirmi sekiz otuz gün sürmüştü. Alman or- duları o bir aylık taarruz esnasında irili ufaklı 26 mil yon küsur mermi yakmıştı. O taarruz cephenin delinmesi ne. tlcesini verememiştir. Bugün ayni Verdün var. Fazla olarak onun ö- nünde bir deen asri teçhizatla toprak altına gömülmüş bir Maji- Bo hattı var, Almanlar İnsan zayiatına razı ol- salar bile, acaba o hattı düşürmek için yakmiıya mecbur oldukları ce. paneyi nereden tedarik ederler ve nasıl cepheye getirebilirler? na. İ GÖOPİŞLEP Balkan Konseyinin En Büyük Muvaftahiyeti İ Yazan: Sabiha Zekeriye Sertel i Bi Konseyinin daha yedi sene temdit edilmesi, Balkan milletleri arasmda siyasi bir anlaş” ma; bilhassa Bulgaristanm Balkan İbirliğine her zamandan daha kuvvet» İli bir temayülünü “temin, şüphesiz İçok büyük bir muvaffakıyettir. Fa. ikat bu Konseyin en büyük mu- | vaffakıyetlerinden biri, Balkan mil- İletleri arasında iktisadi bir birliğin teminidir. Harp mahalli mahiyetinden çıkıp, umumi bir mahiyet alacağı, millet. ler cephelerini sarih olarak tayin e decekleri güne kadar siyasi anlaşma» lara şüphe ile bakabiliriz. Her hangi bir gün, birçok sürprizlerle karşılaş. mak mümkündür. Balkanlarda sulhü muhafaza için, Balkan milletleri ara- sında, siyasi bir tesanüt kadar, hattâ ondan fazla iktisadi bir anlaşma şart bır. Çünkü yarım bitaraf devletleri muhariplerden birinin kuyruğuna ta. tısadi âmillerdir. Cihan Harbinde birçok bitaraf devletlerin, hattâ A» merikanın harbe müdahalesi, bârp iktisadiyatı yüzünden bozulan tica, ret muvazenesini düzeltmek endişesi olmuştur. Yarm bir kısım Balkan milletlerinin de bu iktısadi zaruret- ler yüzünden bitaraflıklarını bozma- ları mümkündür. Balkan Konseyinin, Balkan millet. leri arasında temin edeceği bu ikti sadi birlik, Bulgaristanm da bu iki sadi anlaşmaya iştiraki, belki tama, ie değilse bile, bir zaman için har bi Balkanlardan uzaklaştırır. Almanyanın Balkan Konseyine karşı gösterdiği asabiyetin bir mâ- nası da budur. İktsaden tamamile Almanyaya muhtaç bir Balkanlar, onun iktısadi mukavemetini arttıran &n büyük âm'idir. Almanyanın sene. lerdenberi Balkanlardan aldığı em- tlaya her milletten fazla kıymet öde mesi, halli kendine lâzım olmıyan J malları alması, Balkanları böyle ik. usadi bir esaret altma almak içindi. Bugün. Balkan milletleri arasında birbirlerinin ihtiyaçlarımı o tamaml. yacak iktisadi bir anlaşma, harp dev resi içinde (iktisadi o mukavemet İlerini arturmıya yardım edeceği gi: bi, sulhü de di kuvvetle emniyet altına alacaktır, Almanya Cihan Harbinde de ayni rolü oynamıştı. Şarkta, Balkanlarda yaptığı ticari anlaşmalarla, bu mil letlerin ham madde ve mamül eşya. sını hiçbir ficari teliâkkiye uymıyar bir şekilde istismar etmiş, bu m'ilet leri iktisaden mahvetmişti, Alman korporasyonlarının Romanyayı dü. şürdüğü feci iktisadi harabiyi Ro. İmanyalılar her halde unutmamışları dır. Bu defa Romanyanın petrolleri: İne, vestir iktisadi müesseselerine karşı alınan tedbirler de, harp iktısa. diyatının feci âkıbetini şimdiden gös- termektedir. Bu sebeple Balkan mik letlerinin siyasi anl, belki daha fazla aralarında yapacak: ları bu iktrsdi beraberlik mühimdir. Bu birlik, harbi tamamen önliyemez- se, hiç olmazsa Balkanlıların müuka- vemetini arttıracak, sulhü daha kuy. vetli bir emniyet altına nlacaktır. Sirkecide İstimlâk İşleri Dün Devlet Demiryolları Dokuzun cu İşletme müdürlüğünde bir toplan- tı yapılmıştır. Toplantıda Sirkecide, Demirkapı sokağının tramvay cad » desine açılan kısminm ve İstasyana nazir binaların istimlâki ile bu adas nın Sirkeciye kadar açılması görüşül. müştür, Açılacak saha Sirkeci istas- yonunu tamamile meydana çıkaracak tır. İstasyonun karşı tarafina da bir park yapılacaktır. Sirkecider. itiba - ren tren güzergâhına rastgelen eski ve harap binaların da tedricen yıktı” rılması kararlaştırılmışır. Ga ii İzmitte Bir Kız Yandı Izmit (TAN) — Yukaripazar ma hallesinde oturan demirci Abdulla hın 5 yaşındaki kızı Nurten, sobayı karıştırırken tutuşmuş, yanarak ök müştür. Ev de tutuşmuşsa da, Söm dürülmüştür, Babasını Öldürdü Konya (TAN) — Yenice Oba nabi. yesine bağlı Beşkardeş köyünde All Yıldız adında birile kavga eden oğlu Mehmedi ayırmak istiyen Abdullah, oğlunun savurduğu tekme ile.hemen ölmüştür, kıp, harbe sürükliyecek olan bu ik- * :