4 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Balkan Birliği Yazan: Omer Rıza ala Berlin radyosu, dünkü neşriya-| tında şu sözleri de söyle “Almanya, harbin Balkan! sira Yet etmesini istemez. Acaba İngilte. Ye ile Fransa da bunu İstemedikleri. Ri söyliyebilirler mi?., Almanyanın harbi Balkanlara sıç- Tatmak istememesinin sebebi, | Bal- kanlardan alabileceği her iptidai maddeden, bilhassa Romanya petro- Tünden mahrum olmamaktır. Müttefikler ise, Almanyayı ikti. sadi abloka çemberi içinde sıkmak ve onu böylelikle sulh istemeğe mec. bur etmek peşindedirler. ler arasında Balkanlar üzerinde bir iktisadi düello vukubuluyor. Alman. lar, Balkan maddelerini almıya uğ- Taştıkça, müttefikler de, onlarla re. kabet yarışına girişiyor ve Alman. Yanın takas siyasetine mukabil, pe. gin para siyasetini takip ederek, AL Manyayı yenmeğe bakıyorlar, * Balkanlar bu iktisadi mühareze. ye sahne olmakla beraber Almanlar, Buradan birçok şeyler almak ümi- dinde oldukları için, burasının harp sahnesi olmasına taraftar değiller- dir. Fakat Balkan devletlerinin saf- lam bir birlik kurmaları da. Alman. ların işine gelmiyor. Çünkü Balkan devletleri arasındaki bağlar çözük, İş birliği münasebetleri gevşek kal- dıkça, bu devletler üzerinde ayrı ayrı tesir etmek, ve icabına göre &5- keri ve siyasi taxyiklere müracaat etmek kolay olur. Ve bu tazyiklerle bir şeyler koparmak imkânı kaybol. maz. Fakat Balkan devletleri birle. şir ve aralarındaki iş birliğini sağ- İamlarlarsa, vaziyet değişir. Çünkü birleşik Balkanlar üzerinde siyasi, veya askeri tazyik İle bir neticeye Yarılmaz. Yoksa müttefikler de harbin Balk: lara sirayetine taraftar değildirler. | «m istiklâl ve hürriyeti bellibaşlı hedefi de birliktir, * Balkan Birliğnin tahakkuku kolay değildir. Bulgaristan ile Romanya 2- Tasındaki arazi meselesi buna mâni olmaktadır, Bununla beraber Bulga- rİstanın, bugünkü güçlüklerden İsti- fado ederek Balkanlı komşularını müşkül bir vaz'yete düşürmek İste. memesi, Balkan Bi; hesabina kay dolunacak kıymetli ve ümit verici bir muvaffakıyettir. Balkan devletlerinin bir taraftan Balkan Antantını yedi sene daha u- atmaları, diğer taraftan müsbet ve rıcı bir hattı hareket tutmaları, dünyada en İyi tesiri bırak. Miştır. Çünkü bu vaziyet, Balki e Yin dahili hiç bir mesele karşısında mıyacağım göstermekle kalmı- yor, bundan başka har'ci her mese- i de geniş bir birlik içinde karşı. ağını gösteriyor, Bü da Balkan- hesabına ayrı bir muvaffakıyet. » Bundan sonra Balkanlıların kendi Meselelerini hal yolunda sağlam &- Yanlar atması beklenir. Balkanlıların irlikteki kuvveti hissederek bu kuv- Yeti hergün biraz daha sağlamlama- Yarmı bugünkü vaziyetin en tabii ne Ücesi saymak gerektir. © Almanya Polonyayı İmar Ediyormuş Matbuat mümessillerine beyanatta lunan Selss.İnguart, ,Polonyanın xhginliklerinin Almanya tarafından *ymetlendirileceğini söylemiştir. çer, harap olan Polonyanın imarı Bu yüzden Almanya ile müttefik. | Müttefiklerin de Balkan Birliğnle taraftar olmalarının sebebi budur. Alman siyaseti ile mlittefikler a- © Tasındaki ayrılık, birinin dağmık bir parka, diğerinin birleşik bir Bal. “ “amı, kendi hedeflerine daha uygun bakımm. dan lüzumludur ve Balkanlıların en Ber, 3 (A.A) — Berlinde ecnebi | Batırıldı Alman Tayyareleri Yine İngiltereye Akın Ettiler Londra, 3 (Hususi) — Bugün İn- gilterenin Şark sahiline akın eden Alman tayyarelerinden ikisi düşü- rülmüş, biri de tahrip edilmitşir. Bu tayyarenin denize düştüğü tahmin unuyor. Diğer taraftan bugün bir Alman tahtelbahirinin de batırıldığı bildi- İ rilmektedir, | Fransızlar Amerikadan tayyare alıyorlar Nevyork, 3 (A.A.) — Nevyorkta bulunmakta olan Fransız heyeti mü. him miktarda bir kişilik avcı tayya- resi satın almayı müzakere eylemek- tedir. N Bu tayyarelerin sürati: Saatte 400 mildir. İçinde 4 mitralyöz ve namlu. su pervanenin takılı bulunduğu mih- verden gecen kalibere de bir topla mücelhezdir. P Nevyork Herald Tribün gazetesi merkür tipin yeniliğine rağmen, Fransızların İstedikleri (miktarda tayyare almıya muvaffak olacakla- rını yazmaktadır. Kanada da silânlanıyor ! Londra, 3 (Hususi) — Sovyet . Fin harbine dair neşrolunan tebliğde, Sovyetlerin Summa mıntakasında yaptıkları taarruzun püskürtüldüğü zii kuvvetlidir. Helsinkiden bildi diğine göre, Sovyetler bu mıntak, daki eski talimsiz ve teçhizatları bo- İ zuk kıtaatın yerine meslekten yetiş. miş muallem ve teçhizatı mükem. mel asker ikame eylemiştir. Bu kuv- vetler 7 — 8 fırka tahmin ediliyor, Sovyetlerin tayyare ve tank kul lanarak, topçu ateşi himayesi alün. da Mannerhelm hattına karşı yap. tıkları taarruz da bertaraf edilmiş. tir, Finler Ladoganın Şimalinde Sov. yetlere ait birkaç mevkii de aldılar. Dünkü hava harbi Dün (400) e yakın Sovyet tayya- İresinin iştiraklle yapılan bir hava İ taarruzu esnasında birçok şehirler bombardıman edilmiştir. Sovyet tay. yarelerinin muhtelif yerlere indir. dikleri askerlerin hepsi de telef edil. Ottava, 3 (A.A) — Kanada hükü- meti, deniz silâhlanması programı. nın tatbikine devam ederek, deni, zaltıları takibe memur 45 geminin inşasını emretmiştir. Bu gemiler toplarla. torpil ve bomba endaht ma. kinelerile mücehhez olacaktır. Bun- ların inşası 1941 de bitecektir. Stokho'm, 3 (A.A) — Degans Ny- heter gazetesinin yazdığına göre. harbin başındanberi İsveç, mecmuu tonilâtosunun yüzde dördüne mua. dil 30 gemi kaybetmiştir. 200 de de- —— İsveç Amerikadan Tayyare Alıyor Vaşington, 3 (A.A) — Resmen bildirildiğine göre, İsveç hükümeti. nin Amerikadan son sistem 144 “Vultee,, avcı tayyaresi satın almak için yaptığı müzakereler bir anlaş. ma ile neticelenmiştir. Bu siparişle. rin yekünu 10 milyon dolar tutmak. tadır. ! mis veya esir alınmıştır. Finler, 12 Sovyet tayyaresini dü. şürdüklerini bildiriyorlar, Buna mu- kabil Sovyetler bir tayyare kaybet- © Yeni ve İlmi Mühim Bir Keşif Betlin, 3 (A.A) — Darmstadt yük sek fen mektebinde kimyayı uzvi profesörü Dr. Sehöf ilk defa olarak e el Maxsızın senuur teğntdnk meğe muvaffak olmuştur. Nebati hâyattaki ayni fiziyölojik şartlar altında alkaloid sentez tecrü, | Hitlerizmi şiddetle takbih etmiş ve beleri yapmış ve tamamiyle muvaf. fak olmuştur. Bu keşfin ilmi olduğu kadar tatbikatta da fevkalâde ehem. miyeti vardır. Çünkü, şimdiye kadar ancak nebatlardan alınarak yapılabi- len bir sürü Wâç lâboratunar mesaisi- le bu nebatlar olmaksızın elde edile. bilecektir makta idi. Amanlar, bu Almanya Finlandadaki zum görmektedir, * vaziyet lümat almak için Helsinkideki sefiri Von Blvecher'i Berline çağırmıştır. Almanyanın Finlanda mukadde. ratile alâkadar olmasının bir sebebi de Finlandadan kereste ve demir almasıdır, Harbin uzaması, yanın bu ithalâina sekte vermiştir. manya, harbin ne kadar devam edeceğini anlamıya lü. HÂDİSELERİN o Harbin başlamasındanberi, Almanyada Hürri- yel istasyonu adını taşıyan bir radyo merkezi çalışmakta ve Nazizm aleyhinde neşriyat yap- istasyonu susturmak için uğraşmışlar ve en nihayet muvaffak olmuş- lardır. Londra gazetelerinin verdiği malümata göre, bu istasyon artık Almanya haricinde çalış- maktadır. Fakat Almanlar, bu radyo tarafın- dan yapılan neşriyatın işililmemesi için gürül tüler yapmakta ve bu gürültüleri şiddetlendir- mektedir. Sonra kendileri de “Hürriyet istasyo- nu,, namı altında neşriyat yaparak, Almanların dahi inanmıyacakları bir sürü sözler söylemek- te ve böylece Hürriyet islasyonunu ilibardan düşürmeğe bakmaktadırlar, hakkımda tam ma. Alman- Bu yüzden Al bildiriliyor. Her iki tarafın da mev-| Bir Alman Mibhaslen Cepheye Denizaltısı (Muza//em Asker Sevk Etmeğe Başladılar Dün 400 Sovyet Tayyaresi Yeniden Birçok Fin Şehirlerini Bombardıman ' Etti, tiklerini ve 11 Fin tayyaresini güşur- düklerini bildirmektedirler. Deyli Telgrafın Stokholm muhabi. ri şu malâmatı veriyor: Şimal iklimine elverişli tipte Ame- rika tayyarelerile beraber İngiliz tay yareleri de Finlandaya gelmiş ve son on beş gün içinde Sovyetlere karşi kullanılmıştır. Bunların sayısi, ber gün Finlandada ( harekütta bulunan Sovyet tayyarelerinin sayısını henüz bulamamıştır. Fakat tayyare ve pilot gönderilmesine kâfi derecede devam edilirse, Finlanda hava harbinin en| çetin ve sıkıntılı devresini atlatmıya | muvaffak olacaktır. * Moskovada çıkan Pravda gazetesi, büşmakalesinde Fransa ve İngiltere- İye şiddetle hücum ederek çok ciddi İolarak şunu yazıyor: İngiliz. Fransız empervalistleri ta. rafından tutuşturulan ikinci emper- yalist harp yangını vatanımızın si- mal hududunda bütün şiddetile de. İvam ediyor. Harp kundaç'ları beyaz Finlanda çetelerini üzerimize saldır- âılar. Fakat, mazlümların yegâne ha- misi olan memleketimiz tehditlerden korkmaz. | Yeni İngiliz Harbiye Nazırının Beyanatı Londra, 3 (A.A) — Harbiye Nazırı Stanley, Nevcastle'de, kalabalık bir dinleyici kütlesi karşısında söylediği dır, İlarbi kazanmak ve devamlı bir Sulbe nail olmak,, dedikten | sonra, onun ,,ber terakkiyi bir inhitat te - lâkki ettiğini,, söylemiştir. Nazır sözlerini şöyle bitirmiştir; “Almanları ortadan kaldırmak İste- miyoruz, onların mesut bir Avrupa. nin sulhsever uzuvları olmularını is. tiyoruz.,, 8 man tahtadan işaret ile tahdit edilmiştir. İten Buz denizi kenarlarına kadar Semnalul Rus petrolü tedarik etmesi meselesi- |ra 2 Si sekle seşirceli KAİ (ie) NE e Almanya arasındaki mesafenin aza- metini ve nakli rüz ettirmektedir. Sovyet nehir ve demiryolları daha vzun zaman ihti. yacımızı temine kâfi gelemiyeek ve Almanyanın Kafkasvadan. külliyetli m! Sovyet Münasebatı Iki Aradaki Yeni Hudut İşaretlendi Kopenhag, 3 (A.A) — Politiken azetesinin bildirdiğine göre, AL — Sovyet hududu 4000 *ane Yine bu gazeteye göre, Moskova arttırılmıştır. Bilhassa etmekte olan Almanyanın Bükreşte | intişar gözetesi, e müşkülâtim; teba. petrol getirmesine müsolt olamıyacaktır. Italya ve sulh Paris, 3 (Hususi) — İtalyanın Pa. ris sefiri bugün söylediği bir nutuk- ta “İtalyanm 1942 de açılacak bey- nelmilel sergi için hazırlanmıya de. vam etmekle sulh icinde yaşamak arzusunu beslediğini izah etmiş da. ha sonra İtalyanın en karışık anlar- da dahi sulh arzusundan ayrılmadı. ğını söylemiş ve Mussolininin Şu sö zünü hatırlatmıştır; “Biz bu eserleri başarmayı harbe tercih ediyoruz.,, Yeni, Kuvvetli ve Seri Bir Tayyare Yapıldı MWeYyork, 3 (A.A) — Kuvvetli ve seri yeni tİp bir avcı tayyaresi inşa edilmiştir. . Bu tayyarenin $7 miti. metrelik bir topu, 4 mitralyözü, 1000 beygir kuvvetinde bir motörü vardır Teyyare saatte 400 mil süratle uç. maktadır. Madam Halifax Romada Roms, 3 (A.A) — İngiltere Hari. ciye Nazırının refikası Madam Ha. Mfax, çocuklarile birlikte Romaya Fakat bu orduyu seferberlik zamanında (500,000) e çıkarmak mümkündür. Ancak, Slo- vakyanın varidatı bu seferberliği yapmağa mü- sait değildir. Onun için Almanyanın icabında her fedakârlığı göze alarak Şarka doğru geniş- lemek için Slovak ordusundan istifade etmesi muhtemel görünmektedir. tenkit etmekte, ve şu siyaseti İle Sovyet siyaseti Balkan barikadınm iki ta. rafında biribirine sit olan siyasetlerdir. İtalya, Slav. lara endişeli gözlerle bakmaktadır. şunları bildiriyor: “Holandanın bütün dikkati Mart ay üzerinde toplanmıştır. Çünkü Mart ayında, harbin Ho- 4 Moskova gazeteleri, İtalya aleyhinde neşriyata devam etmektedirler, İzvestiya gazetesi, bir makalesinde, İtal- yan rejimine hücum ederek bu rejimin İtalya ve Sicil ya köylülerini şehir halkı hesabına aç bıraktığını ve böylece işsizleri yaşattığını söyledikten sonra İtalyanın bir Balkan bloku teşkiline teşebbüs etmesini şiddetle £ Ni Bugün Holandada hüküm süren kanaatten bah- seden New Cronikle'in Amsterdam muhabiri, gelmiştir. sözleri söylemektedir: “İtalyan ELEK Vermeliyiz ! Yazan: B. FELEK R adyo neşriyatı artık bir vakit geçirme vasıtası olmaktan çık- tı. Çocuklar bile biliyorlar ki; bu pek tesirli bir silâhtır. İnsanları öl. dürüp dirilimez ama fikirleri öldü- rüp diriltir, Türkiyenin bugün beynelmilel sa” hada aldığı yüksek ve mühim mevki ona siyaset cephesinde büyük vazi- teler yüklemektedir. Bu vazifelerin iyi ifası için lâzum gelen canlı ve cansız vasıtalar arasında radyo nes riyatı en başta gelir. a kıyılarından Çine; Süveyş” görüşülen bir dilin pınarıyız. Türk. daki Alman büyük elçiliği memurla-İçe Şarki ve Şimali Avrupa; Garbi rının adedi General Köstrein ateşemiliter 0's-İşilen bir dildir. rak tayin edilmiş ve yanına üç tane de arkadaş verilmiştir. Bunların 4-İsini, fikrini, muhtelif hâdiseleri mü. rasında Albay Eggeling de vardır | galon ediş tarzını öğrenmek isterler. Bu zat 1914 ten evvel Rus Çârı nez. dirdeki Alman atasemiliteri idi. orta ve Şimali Asyada bol bol görü- Bu dili konuşanlar Türkiyenin se- Her yere Türkçe gazete gitmez. Küh gitmez, kâh sokulmaz. Gitse de vekayiin bugünkü süratine göre ba- yatlamış olarak gider. Onun için harman olduğu bu mühim zamanlar da mutlaka radyo neşriyatını ve rad- yo İstasyonlarını takviye etmeli ve adetlerini arttırmalıdır. Bugünkü radyo kuvvetimiz ne dahi. lin ihtiyacına, ne de hariçteki vazi- İfemizin genişliğine kifayet edebilir. 18 milyon nüfusu ve 800 bin ki. İimetre mesahası olan ve Avrupn ile Asyayı, Akdenizle Karadenizi bağ yan ve ayni zamanda Avrupa ve Asyada toprağı olan bir memlekete bir tek radyo istasyonu kâfi değil dir. Bunun kifayetsizliğini bizzat İs İsanbullular, İzmirliler, Bursalılar, İEdirneliler yani Ankaradan beş altı yüz kilometre uzaktaki şehirler hal. kı bu biricik istasyonumuzu, bilhas- sa geceleri yani başlıca faaliyet sa- atlerinde alamamakla müşahede €t-| mektedirler. Dün (Tan) da çikan ve Belgradda- ki bir arkadaşımızdan gelen bir te- lefon haberinde Türkiye radyosu. Juan Xwgoslevyadan — işitilmemekte olduğunu söylüyordu. İstanbuldan dinlenemiyen bir İstasyonun Bel- graddan işitilmiyeceği pek tâbidir. Kaldı ki Ankara İstasyonunun u- zun dalga neşriyatı, ajans haberleri. ne başlayınca bir yabancı istasyon onu İzâç ediyor, Üstelik ayni dal ga üzerinde çalışan Paris radyosu da İşe karışıyor. Ve hizim neşriyat tamâmen anlaşılmaz bir hale geliyor. Daha uzak yerler için ümit bağ” Jadığımız kısa dalgalar İse kışın he. le geceleri hemen hemen biç alına mamaktadır. Bu halile, halkımızın ve dışarıda” ki irk ve dil kardeşlerimizin bekledi. ği hizmeti Maya kifayet etmekten uraktayız, Yine Belgraddan telefon eden ar- kadaşımızın ilâve ettiği gibi bugüne kadar Paris radyosunun izacından bir La rtulamıyan Ankara rad- yosunun dalga uzunluğunu değişti. rip, Polonya istasyonlarından a hal kalan ve Fransızlar tarafından işgal edileceği haber verilen orta dal- galardan birine geçerek onu her şeyden evvel sesi pürüzsüz işitilir ha- le getirmeliyiz. Ondan sonra da İz- mirde Adanada Trabzon ve Diyarı: bakırda, Edirnede yapmamız icap e- den irili ufaklı istasyonların inşası” na kadar elde bulunan İstanbul is- tasyonunu, biraz takviye ve birüz is- lâh ederek hemen faaliyete geçirme” liyiz. Coğrafi vaziyeti itibarile İstan” bul bütün Balkanlardan ve Akdeniz kıyılarından çok iyi işitilmektedir. Bu İstasyonu kâh Ankaraya bağlı 0. larak kâh müstakil olarak | çalıştır- mak suretile mutlaka ve vakit kay* anl faaliyete koymak elzem. İngiltere, Fransa, İtalya, Almanya ve Rusya, gibi beherinde yirmiden — Almanya tarafından gayretler Tfedildiği noktasında İsrar ettikten $onra netice olarak şöyle demiştir: — Polonya ahalisinin bu işlere Yardım etmesi ve bu suretle Alman. yama kendisine tahmil edilmiş olan e harpten muzaffer çıkmasını ko. Ylaştırması lâzımdır. —— Fransız Radyosunun Türkçe Neşriyatı Paris, 3 (A.A) — Fransiz radyo “tesi, her gün yapmakta olduğu ei neşriyatını bugünden itiba. Be Türkiye saatile (20.30) da Tür- yi ni işitilmekte olan (Nice P. " £.) istasyonu ile vermeyi karar. Maştarmıştar. id tü * Londra gazeteleri Almanyanın Slovakyadaki faaliyetinden bahsederek şu malümatı vermek- tedirler ; Alman Gestaposunun bugünlerdeki mesaisinin hedefi Slovak ordusudur ve bu ordudaki zabitler içinde Çekoslovaklık lehinde olanları takip et- mektir. Halihazırda; birçok Alman zabitleri, Slovakya Harbiye Nezaretinde müşavirlik yap- maktadırlar, Slovakya erkânharbiyesi de onla- rın elindedir. Bunlar Slovak ordusunu, yeniden Alman teçhizatı ile takviye etmektedirler. Bugünkü Slovak ordusu 25,900 meveutludur, . landa ve Belçikaya sirayet edip etmiyeceği te- vazzuh edecektir. Haagsche Post adlı gazetede Holandanın en tanınmış askeri muharrirlerin. den biri diyor ki: “Harbin beş ay devam etmesinden sonra Holan- da veya Belçikanın 1914 de olduğu gibi gafil av- lanmalarına imkân kalmamıştır. Fakat İngilte. reye karşı doğrudan doğruya harekete geçmek için, harbi bu memleketlere sirayet ettirmek mümkündür. Bu şekilde bir hareket vukuu tak- dirinde diğer tarafın bu harekete mukabele et- mesi beklenir ve bu da memleketimizin uğraya- cağı tehlikeleri inkişaf ettirebilir... elliye kadar, belki daha fazla radyo istasyonu çalışan büyük memleket- leri misal olarek #lmıyalım. Lâkin şöyle etrafımıza bakalım: Balkanlarda Romanyada üç, Yu- goslavyada üç ve altı milyonluk bir memleket olan Bulgaristanda, birisi Mr diğerleri Varna ve eski Zağ- ağa “e üç istasyon çalış Dahası var: Üç buçuk milyonluk Finlandada yedi radyo istasyonu vardır. Baltık memleketlerinden 65 bin Birbiri m — ve ancak iki mil- nüfusu olan küçücük Letonyanın üç radyo İstasyonu vardır. v Avrupada bizden başka tek istas. (Lütfen sayfayı çeviriniz;