19 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 6

i aş i (Başı 1 incide) © Büyük Meclisin kıymetli irşatlarm dan ve feyizli mürakabesinden da- ima istifade ettiğimiz gibi, tam bir serbesti içinde çalışan matbuatımı. zın neşriyatından da faydalanmağa dikkat ediyoruz. Zamanımızda dün- yanın birçok memleketlerinde, dahili nizam İle kabili telif gözülmeyen matbuat hüriyetini, biz o nizamın yardımcısı sayıyoruz. Ve öyle olina- Sını temenni ediyoruz. Herkesi, ten- kitsiz ve mürakabesiz idareye imkân veren her hangi bir sistemi bütün Zahiri kolaylıklarına Yöğmen biz, ili. fata lâyık görmüyoruz. Çünki, hede- fimiz mesuliyet mevkiinde sualsiz, cevapsız hükümran olmak değil, memleketi en emin yoldan refah ve terakkiye ulaştırmaktır. Bu yol, ka. i demokratik yoldur. uyüne kadar takibettiğimiz bu büaftı hareketten müşteki değili lâkis politikamızın temin ettiği iyi neticelerden memnuhuz. Matbuatın haklı tenkitlerine alışkınız. Haklı ve haksız tenkitlerin temyizini Ve bun. lar hakkında lâyık oldukları hüküm- leri vermeyi de imilletin datmâ eyiyi, doğruyu bulan selim hissine terkedi. yoruz. Umumi ve hususi menfaatle- Tin ihlâli ihtimaline karşı Kanunları. mizin ve mahkemelerimizin kâfi te- minat olduğuna kimsenin şüphesi yoktur. Büyük Felâket Karşısında Arkadaşlarım. Son zamanlarda bepimizi, bi milletimizi müteessir eden zelzele ve seylâp felâketlerinin onulmaz acı. sını, yani can zaylatım unulama. yız. Fakat ne çare ki olmuştur. Fe- İâketten kurtulan kardeşlerimizin yardımına ve tesellisine bütün vesı- talarımızla koşuyofuz, mümkün 0- Jan her şeyi yapıyoruz ve yapacağız. Bu felâket karşısında milletin ve hü. kümetin gayret ve hassasiyeti mü- vazi ve biribirini tamamlar bir hak de tecelli etti. Ve böyle devam edi- yor, Hükümet kendisine düşen vazi- feyi takdirdeki dikkatini, milletimiz de aramızdaki milli tesanüdün sa- mimiyet ve azametini gösterdi ve gösteriyor. Büyük Meclisimizin, çok &sil bir karariyle teşekkül eden Mil Yi Yardım Komitesinin davetine, bü. tün vatan evlâtları seve seve iştirak ediyor. Dün de bir vesile ile arzeti ğim gibi, tek vatan yüksek mefhu- munun en heyecan verici manzara. sma şahidiz. İlk işe başladığı gün den dün akşama kadar Milli Yardım Komitesine gelen para teberrüü ye- künu 2.156.956, liraya varmış, ayni teberrüat ta tamamen tasnif edile. emekle beraber yarım milyon par- çayı çoktan aşmış ve halen devam etmekte olan iaşe. mevaddı yekünü da yüz binlerce kiloya varmıştır. Bu, müşterek vatan hissinin en bariz de. li olduğu gibi felâketli vatandaşa yardım hissinin de en yüksek şahi- * didir. Bu Manzaradan Hoşlasmıyanlar Fakat arkadaşlarım, derin bir te- essür içinde bize teselli ve hattâ iL tihar veren bu manzaradan hoşlan- miyanlar da maalesef yok değildir. .Bunu size arz mecburiyetindeyim. Hükümetin teyakkuz ve hassas yetini millet fertleri arasındaki sa- mimi tesanüdü, kendi emellerinin tahakkukuna mâni görenler ve bün- dan memnun olmıyanlar da vardır. Bilirsiniz ki her memlekette, her de. virde millet zararına intifa ve mem» Jeket menabiini istismar etmek isti. yen, bunda bazan kendi menfaatle. © rine mağlüp, bazan da memleket dı. Şi kuvvetlere âlet olanlar bulunur. Bu yâdigârlardan bizde de yok de. gildir. Bazan vatan sever bir fert gi- bi saf halkr iğfale, çok defa hüviyet. Jerini gizliyerek memleket havasını ifsada çalışırlar. Lâkin derbal arze- deyim ki, bu güruh için en az müsa. 3t olan muhit Türkiyedir. Hiç yer bu. “Jamıyacakları da saf Türk kalbidir, Bunlar her vakit türlü türlü riva yetler ve iftiralar çıkarırlar, fakat Türklük muhiti içinde istedikleri ne. tceyi bulamazlar. Şimdi deyyeni sermayeler buldular, diyorlar ki: “Hükümet felâketzedelerin yardı- mına vaktinde yetişemedi, milletin werdiği yardımlar muhtaçlara yetiş. paatimizce, mürakabeli ve mesuliyet | in Da jkez de kendilerinin lüzum gösterdiği tahsisat sıkıntısı çektirilmedi. Hü. | çalıştı. Yapılan Âcil Yardımlar Tedafik edilebilen çadır, erzak eşyi hi ekipler gönderildi. Milletin, neler kuruldu. #eri ve daha geniş mikyasta yapmak. kusurumuz değil, imkânın darlığı dar müztarip ise, atila müsterihtir. hafaza edilemediği, bir bilzik küpe için kollar, kulaklar kesildiği, memlekete zarar vermek edebildiklerini gösteren delillerdir. Arkadaşlarım, ş Bunların hepsi yalandır ve iftira. dır. Böyle şeyler vüki olmamıktı ve olâmaz. Zsten zelzele haberi üzeri. ne, ilk aldığımız tedbirlerden biri o mıntakanın inzibat küvvefini artırmak olmuştur. Onun için, ora- lara derhal âyter veijandarma gön- de, derdik. Daima Yekpare ve Müttehit Arkadaşlar, muyor, diyorlar ki: ibaret değildir. Arkadaşlarım, yirminel asırda zel. lir ki, tabit hâdiseler, tabii kanunla. propayandaların hedefi evvelâ, mil. letin hükümete itimadıni sarsmak, sonra felâketler vâhimesile milleti tela ve vesveseye düşürmektir. sir yapamıyor. Herkes, tarihi doldu. ran ve süsliyen büyük hizmetleri da. ima şükranla anılan Milli Şefin et rafında $ekpare bir vücut gibi mü- tesanit bir halde çalışmak lüzumuna kanidir. Millet, kendi Büyük Mecli. sinde - gördüğü ezim ve tesanütle müftehirdir. Hükümetin, sizin de tasvibinize mazhar olan politikasın- daki isabete inanıyor ve onu kendi. pe mal ediyor. Bununla iftihar ede. biliriz. Harici Siyasetimize Gelince Aziz arkadaşlar, , Harici siyasetimiz muhtelif vesi. lelerle yüksek huzurunuza arzetmiş olduğum esaslar ve tasvibinize ikti- ran eden direktifler dairesinde tabii seyrini takip etmektedir. tirilmedi, zelzele mıntakasında asa- Yiş temin edilemedi.,, Arkadaşlarım, ; Bunların nasıl çirkin bir iftira ok duğunu siz bilirsiniz. Felâket habe. salâhiyetlerle teçhiz ettim. Ve derhal Jüzumu kadar para gönderdim. İki vekil arkadaşım felâketin ertesi gü- İngiltere ve Fransa hükümetlerile malümunuz olan kredi ve istikrarla. rın müzakeresine memur etmiş oldu Zumuz hi gerek Londra gerek Pariste di.. bir bava içinde me #aisini ikmal ederek buna mütedair mukaveleleri hükümet namına akid ve imza eyledi. "e Heyet reisinin Sofyada tevakkuf ederek Bulgaristanın muhterem Baş. vekili Bay Köseivanof ile vâki olan her şeyi yaptı. Hiç bir yere para ve kümet ye Kızılay bütün vesaitiyle iç ve inşaat malzemesi ve sıh- kâmetin ve Kızılayın yardımları en $eri surette felâketzedelere yetişti. rilmeğe çalışıldı ve çalışılıyor. Muh- telif yerlerde seyyar ve sabit hasta- Bunların tafsilâtını #lâkalı vekil arkadaşlarım size gr. zettiler. Biz, felâket gören kardeş- lerimize gönlümüzün istediği kadar İgeniş ve seri yardım yapamadığımız- dan müteessiriz. Bu hizmeti, daha yani felâketin anında her yere ve) | Milli Ki herkese yetişmek * isterdik. Buna muvaffak olamadıksa sebep, bizim tablatın zorluklarıdır. İçinde bulun. duğumuz şartların ve elimizdeki va- sıtaların verdiği imkân içinde azami hizmet ettiğimize ve etmekte oldu. Bumuza kaniiz. Zaten büyük heyeti. niz gibi, yüksek bir mürakebe kuv- veti karşısında çalışan bir idare bun. dan başkasını yapamazdı. Onun 'için kalplerimiz felâket yüzünden ne ka. viedanlarımız da mümkün olanı yapmış olmak kana- Felâket mıntakasında asayişin mu- veya umumi müfettişin çapulculuğu men için, kendi elile yüz adam öldürdü. ğü yolundaki âmiyane rivayetler, bu istiyenler rin ne kadar adi vasıtalara tenezzül *Fena propaganda bu kadarla kal.| Felâket bundan Tekrar zelzele ola- cak, seylâp olacak, başka felâketler gelecek; hattâ bunlara, tarih te gös- teriyorlar. Fakat onların gösterdik. leri tarihler çoktan geçmiş bulunu- yor; fakat onlar utanmak niyetinde! değildirler. : zele gibi, seylâp gibi, tabii hâdiseler. Je teşe'üm etmek ancak gayri meşru emellerini istihsal için her yolun ka- pandığını gören bedbahtların, şüphe- siz ki, kendileri de inanmiyarak, ya. pabilecekleri harekettir. Herkes hi- ra tâbidir. Onları durdurmak kimse. nin elinde değildir. Olgun milletle rin kârı, bunlara karşı teşe'üm de- Bil, mukavemeti arttırmaktır. Bizim de tuttuğumuz yol, bu yoldür. Bu! İtihar ile arzedeyim ki, millet muhitinde bedhah propagandalar te- Siyasete Dair Bayanatı nü zelzele mıntakasına hareket etti. | görüşmeleri iki komşu memleketya- ler. On gün mütemadiyen dolaştılar. Bütün © salâhiyetlerini kullanarak mümkün olan her şeyi yaptılar, Mer. rasındaki itimatkâr dostluğun teza- hürüne ve Balkanlarda sulh ve em- niyetin istikrarına matuf mesaimiz. i lde şayanı memnuniyet bir görüş bir- iği kaydediimesine vesile olmuştur. -| Arkadaşlar, İnsaniyet, feci bir harbin istirap. ları devam ederken, Türkiyemizin maruz kalmış olduğu büyük felâket karşısında çok ruhu okşayıcı bir te- sanüt manzarası gösterdi. İ Resmi ve hususi ellerden bize ya- İ pılmış olan ve el'an da yapılmakta İbulunan yardımlar memleketimize karşı umumi bir sempatinin ve bize İher tarafta verilen kıymetin bir ifa. İdesi olmak itibariyle bu insani tese- nüt bir de hususi alâka mahiyetini haiz bulunuyor. ij Bu dost devletlere, bu yüksek ruh. lu insanlara, müssadenizle, bü kür- süden Türkiyenin derin teşekkürle. rini ifade edeyim. nma Kanunu Aziz arkadaşlarım, Haftelardanberi üzerinde el bir. »İliği ile çalıştığımız ve bugün kabul buyurduğunuz milli korunma kanu- nuna da temas etmek isterim. Kanunun gayesi yalnız, Türk va. tandaşının sıkıntı çekmemesine ve 'Türk müdafaa kuvvetlerinin fevkalâ de hallerde ve seferberlikte en iyi sekilde tanzimine ve idaresine ma. tuftur. Hükümetinize verdiğiniz bu vazifeler yapılırken. bunların yine en iyi şekilde görülmesi için. verdi. ğiniz salâhiyetlerin de en dikkatli bir surette kullanılmasının lüzumu. na kani bulunuyoruz. Hükümetiniz bu vazife ve salâhivetler kendisine ,| verilirken, Büyük Meclis tarafından gösterilen ibtimamdan me kadar memnun İse, kendisine gösterilin itimada da mütesekkitdir; ve o İti- mada lâyık olmağa çalışacaktır. Dün. yanın arzettiği buhranın, memleketi. mize vâki iklısadi ve ticari akislerini zümanında karşılamak bizim için ne kadar hayati bir mesele ise, bu bih. ranlardan istifade etmek istivecek olanların fena fik'r ve hareketlerine karşı koymak ta o kadar Jüzumlu bir harekettir. “Biz abu halleri görmüş ve acılarını çekmis bir nes. liz. Tabistlerimiz de ona tekrar'mü- saade edecek kabiliyette değildir. | Huzurunuzda bu kanunun tatbik! kendilerine tevdi edilecek her sınıf memura ve yine bu kanunla kendi hakları afan edilecek olan her valandasa, ayni zamanda, hiç gevse- miyen bir azim ve dikkatle, vaziföle rini yapmalarını ve haklarını ara. malarını hatırlatırım. Ancak bu kar. şılıklı mürakabe ve dikkat sayesinde İdir ki, kanunun tayin ettiği iyi he. defe vâsıl olabiliriz, Arkadaşlarım, İntihap dalrelerinizin *ihtiyaç ve durumlarını sıhhatle ve neş'e ile ge. tirmenizi en samimi hislerimle dile- rim. 0 BAM ek Iskandınav Devletleri arasında ittifak 4 (Bası 1 incide Boğukların azami şiddeti bulması- na rağmen Finler Salla'da üç koldan Sovyetlerle muharebeye devam edi. yorlar, Sovyetler, yine Butenya kör- İezine inmek için yeni bir teşebbüs- te bulunuyorlar. Fakat teşebbüs her yerde mukavemet görmektedir. Fin. lerin yalnız Salla'nın cenubundaki Vitabora'da ricat ettikleri bildirili. (Başı 1 inelde) Aksi takdirdi ler, Ben, bu mukaddes vazifey, yük-İlanzim ölunacaktır. Hükümet, geçmek ydi ee A SRİYEM İsek huzurunuzda ifa ederken, ay-| hilde stoklar yapılmasını menedi günlerimizde birbirine bâğlıyan | lecek, memleket Binaenaleyh evvelâ muhtelif mevzu. ları nazarı dikkate alarak ve bunlar- dan birinin diğerile olan alâkasını gözönünde tutarak hükümetçe bir plân dahilinde bir proğram hazırla. nacaktır. Kanunun tatbikatına bu suretle geçmiş olacağız. Hâkim olacak zihniyet Hâkim olacak zihniyet dediler: Bunu bilhassa çok mühim gördüm. Vatandaşın mümkün olduğu kader normal hayatını örselemeyecek $6- kilde olmasına dikkat etmek bizim için bir vazifedir bravo sesleri - Ve yine iş sahibi vatandaşların nor mal sailerini ve kazançlarını müm. kün olduğu kadar tahdit etmiyecek şekilde olmasına hükümetiniz gayret edecektir, (Güzel sesleri, Bravo se3- leri.) Hususi teşebbüsleri alâkadar eden meseleleri iş muhitlerile görüşüp, ko. nüşüp ondan sonra mevkii tatbika ko yup koymamak meselesinde na dü. şündüğümüzü sordunuz. Şu dakikada söyliyebileceğim şu olacaktır. Husu- si teşebbüsleri alâkadar eden karar- ları almadan önce iş muhitlerinin mütalsalarını almanın münasip ola. cağına kani olduğumuz zaman bunda hiç bir suretle tereddüt etmiyeceğiz Büyük iş, küçük iş mevzun bahis de. Bildir. Ve daima bunlarin fikirlerini de almayı kendimiz için bir esas bi- İeceğiz. Buna bir kaydı ihtiyati koy- mük mecburiyetindeyim. O da kanu. ni ve yahut bu gibi mütaleaları al- mayı ve ne vaktinden evvel mede vaktinden sonra birakmamayı kendi- miz için şiar edineceğiz. Sebebi de vaktinden evvel alımma- $ı iş muhitini mutazarrır edebileceği gibi, vaktinden evvel altumaması da İş muhitini tekrar mutazarrır edebilr, Bu hoktal nazardan mümkün olduğu kadar zamanında ve kabil olduğu Ka- dar fazla iş muhitinin fikrini sormak bizim için vazife ifa ederken kolay. Ek teşkil edecektir. Sayın Berç Türker arkadaşımızın hakkımızdaki güzel temenni ve his. lerinden dolayı çok teşekkür öde rim. Hükümet üzerine tekrar büyük bir yük, ayni zamanda bir vazife ve mec- duriyet alıyor. Bunu yaparken el. den geldiği kadar ne içtimaf ve nede iktisadi hayatımızda bir tezelzü! yap. mamasına çalışacağız. Bundan emin olabilirler. Çiftçi ve köylü hakkında Ki temennileri ayni zamanda bizim de temenil İzdir. Ayni şekilde bunları gözönünde bulunduracağımız. dan emin olabilirler. Marüzatım bun- dan ibarettir - Alkışlar « Başvekilin bu beyanatmı takiben okunmaya başlanan maddeler üzerine de bazı hatiplerin mütaleaları dinlen. miş ve kanun kabul olunmuştur. Meclis mesaisinin martın 18 ine ka dar tehirine dair verilen bir takririn tasvib olunmasını müteakip Başve- -İkil Dektor Refik Saydam sık sık sü- rekli alkı la karşılanan ve ve met- nini Aa ür okuyacağınız. beşanatta bulunmuştur. » Nakiye Elgün'ün sözleri Başvekili takiben kürsüye gelen Nakiye Elgün (Erzurum) da şunları söylemiştir: si Gala: ili, Harici Milli Korunma Kan Dün Kabul Edildi lâğ etmeni senden dileyoruz,, dedi- dın kalplerimizin kara günlerde de bir- birinden ayrılmadığına ben şahit ol. dum. Vazife alan ve almıyan kadın ve erkek bütân vatandaşlar, bunla- rın hizmetine koştu ve bun'sra yar- dım etti. Bilhassa tabiatın en büyük kahrına uğramış olan bu diyarın en. kazı arasından ilk gözünü açan in sanlar'bile onlara yardıma gelmiş birçok vatandaşlar arasında devlet reisini de karşısında buldu: Onun ayni ıstırapla kanayan mübarek göğ- sünde ıstırabını dindirdi. Nihayet bu iisiz tab'o, bütün dünyanın en. zarına sksetti. Kara ve aydın gün- lerde Türk milletinin yekvücut ol- duğunu gösterdi. Bu asil milleti yük. sek huzurunuzda takdir ve tazim İ- le anarak, sözüme nihayet veririm. (Bravo sesleri, alkışlar). Meclis Nökiye Elgünün bu beya- natını takiben almış olduğu karara tevfikan martın 18 inci pazartesi günü toplanmak Üzere içtimaa niha. yet vermiştir. Kanunun başlıca esasları Milli korunma kanununa göre, İc. ra Vekilleri Heyeti, umumi veyâ kıs. İmi seferberlik, devletin harbe gir mesi ihtimali, Türkiyeyi alâkalandı. ran yabancı devletler arasındaki İharp hali takdirlerinde bu kanunu itatbik etmek salâhiyetine meliktir. i Hükümet, kandnu tatbik ederken ve tatbikından feragat eylerken bunu ilân ve Milplet Meclisini de haberdar edecektir. Kanunun hükümlerine tevfikan İcra Vekilleri Heyetince ittihaz edi. lecek kararı hazrlamak üzere Vekil. ler arasından bir koordinasyon heyeti teşkil edilecektir. İcra Vekilleri he. yetine verilmekte olan salâhiyetle. rin başlcaları şunlardır; İstihsali arttırmak o bakımından, sanayi ve maadin müesseseleri hükü. metçe kontrol edilebilecek ve bun. lara hükümetçe program verilebile. cektir, Gerek btunların ve gerek diğer iş yerlerinin işçi ve ihtisas eleman. YAYINY da“hükömet temin “ederektir. Bu maksatla vatandaşlara ücretli İş mükellefiyeti tahmil olunabilecektir. Bütün buralardaki memurlar müte. hassıslar ve müstahdemler, kabule şayan bir mazeretleri olmadan ve haber vermeden işlerini terkedemi. yeceklerdir. Fakat çalışmıya mecbur tutulahlara sâylerine mukabil emsa. line göre normal ücret verilecektir. Hükümet, sanayi ve maaxdin mü. esseselerinin mamüllerini ve istihsa. lâtını, normal maliyetine yüzde mu. ayyon bir kâr ilâvesile satın alabile. mi mecburi olacaktır. Hükümet de nakit ve ham madde bakımlarından kredi temin edecektir. Maddelerin veya yardımcı malze. menin bir elde toplanarak balk ve milli müdafaa ihtiyacının tazyika dü. şürülmesine meydan vermemek için hükümet, değer fiyatile bunları alıp ihtiyacı olan müesseselere kârsız ve. #ebilecektir, “Hükümet, metrük veya nâtamam kalmış iş yerlerini! tayin edilecek bir tâviz mukabilinde işler İsle getire. bilecektir. Sahiplerine kati lüzumu olmıyan makine, âlât, edevat, tesisat ve her Arksdaşlarım, zede kardeşlerimizin bana bir ema. net olarak tevdi ettiği bir vazifeyi bu yüce kürsüden sahiplerin? ver- mek üzere yüksek huzurunuza gel miş bulunuyorum. Erzincanda, çocukları giydirmek için gittiğim Kızılay ambarında tev- yor. Fakat Salla'nın diğer tarafların. da Sovyetlerin rlicatinden istifade e- den Finler Kamiyarvi'ye doğru yü- rümüşler ve Korso'yu işgal etmiş lerdir, Sovyet tayyareleri Hango vesair yerleri bombardıman etmişlerdir. 11 Sovyet tayyaresinin düşürüldüğü bil. diriliyor. Sovyetlerin bir tekzibi Moskova, 18 (A.A) — 'Tas Ajansı, Leningrat askeri minfakası Genel) Kurmayının aşağıdaki tekzibini neş. retmektedir: 1 — İngiliz Datiy Herald gazetesi, Helsinki'nin bir amele mahallesinin Sovyet tayyareleri tarafından ciddi surette hasara uğratıldığını yazmak. tadır. Bu haber hakikate tovafuk et. memektedir. Kızılordu hava kuvvet- leri, Helsinki şehrini ve evlabittarik amele mahallelerini bombardıman etmemiştir ve etmemektedir. 2 — Alman transocean Ajansı, Fin kıtalarının Soumusalmi muntekasın. değildir, : da 44 üncü Sovyet fırkası kumanda. | Vinogradov, 44 üncü fırkanın bâ- Yeki nr Vinasradov'un donmus cesedini ziat yapılıyordu. Kendi yaralı vücü- dünü ısıtacak elbise almak o mecal sizliğini gösterirken, beni görür gör- mez, etrafımda bir çevre teşkil etti ler ,bana dediler ki: “Millet Vekili- miz, Türk milletinin uğradığı bu e- lim faciadan dolayı döktüğü göz yaş- ları ve çektiği ıstırapları duyuyoruz. Bize gösterdiğiniz ihtimam ve yar- dımları anlıyoruz. En derin ıstırabı. mizi unutturabilen bu büyük hâre- ket karşısında duyduğumuz minnet ve şükran hislerini Tanri huzurunda sana emanet ediyoruz. Ankaraya döndüğün zaman, bir fırsat bularak, bu hislerimizi evve- lâ sevgili'babamız ve Devlet Reisi. miz İnönüne ve şefkatli, rahim Cüm- huriyet hükümetine, âlicenap Türk nevi istihsal vasıtalarını, sahipleri. nin işlerini sekteye uğratmamak şartile ve ihtiyacı olan müesseselere vermek üzere, değer pahasile Satın alabilecektir. Hükümetin istihsal bakımından e. mirlerini yetine getirmiyen sanayi ve maadin müesseseleri, sahiplerine münasip tazminat verilecek, hükü, metçe işletilebilecektir. Bütün iş yer. lerinde ihtiyaca göre günlük iş sa. atleri her gün için üç saate kadar arttırılabilecektir. Yine .icabında, iş kanununun 30 nci maddesindeki ka. dınlara ve küçüklere ait hükümleri tatbik edilmiyecektir. Fakat İşcinin haftada bir gün tatil hakkı mahfuz kalacaktır. İthal ve ihraç meseleleri Hükümet, hariçten gelecek mad. delerin miktar, cins ve nevilerini ta. yin veya menedebilecek, bütün mad. delerin istihlâk miktarlarını da tah. dit eyliyebilecektir. Tensip ettiği ti. caret müesseselerini veya ticaret bir. liklerini, ithalâtta bulunmak üzere kredi, âöviz ve akreditif ile techiz ve br memlekette stok yap mağa mecbur edebilecektir. Ancak vu besine tâbi , hükümetin müraka. olacaktır. Dahili ihtiyac. bulduklarını yazmıştır. Bu haber de| tan fazla olan imal ve istihsal mad. kumandanı doğru fırka şında bulunmaktadır. delerinin ihracı için İli ve harici satış fiyatları arasın | fazla kâr hasıl olursa, hükümet, cektir. Bu malların hükümete besli.. unu faatlerine zarar vermiyecek #w mahsullerini sat alabilecek, hariçten de mal mübe; edebilecektir. İhracatın tahdit vw menolunmasından dolayı memle! mahsullerinden birinin #iyatı di se, hükümet bu mahsulü değer p: sile satın alacak veyü bunun terhit mukabilinde müstahsillere para razı temin eyliyecektir. Hükümet tedbirlerinden dolayı bir malın dahi fazla kârdan Ziraat Bankasında bi fon tesis edebilecektir. Fakat hari piyasada fazla kârı münhasıran yine medyun olanlar, bundan yi münhasıran kendileri ceklerdir. Bir bafta zarfında gümrükten kilmiyen mallar, #lâkalıların nam vi hesabına hükümetçe gümrükten karılabilecektir. Transit mallar bı dan müstesnadır., İhtikâra karşı tedbirler Bu kanunun mevkii tatbikta bw lunduğu müddet içinde, şehir, kasa ba, iskele, liman ve istasyonlardi gayri menkullerin kira bedelleri, bi kanunun tatbikina tekaddüm eder senenin muayyen olan kira bedelle riden fazla olamıyscaktır. Bu hük mün tatbik edileceği yerler, hüküs metçe ilân olunacaktır. Hükümet, her nevi maddelerin w zami fiyatlarını tesbit edebileceki faturaların muayyen bir müddet içir muhafaza edilmesi mecburiyetini koyabilecektir. Yüz kuruştan fazla alış verişlerde müşterinin talebi &. zerine satıcı fatura vermeğe mecbuf olacaktır. | * Suni fiyat yükseltilmsi, malların saklanması, muvazaa suretile devri, Zincirleme satışlar, fiyat birliği gibi müstehlik aleyhine olan gayri meşru ticati muameleler yasaktır. Hükümet, her türlü hususi vasıtalarının seyrüseferini tanzim, tahdit edebileceği gibi, bu vasıtala. rımimalzemelerini ve mütad ücretle, rini vererek, devletçe lüzum görüles cek yerlerde ve hizmetlerde çalış- malarını mecburi yapabilecek, bun. lari değer pahasile salın da alabile. cektir. Ziraatte çalışabilir her vatandaş, kendi ziraat işi yüzüstü kalmamak şartlle, ikametgâhından en çok 15 kilometre mesafe dahilinde bulunan ziraat işletmelerinde münasip Ücrete le çalıştırılabilecektir. Bu büküm kadınlar hakkında kendi köy, kasa. ba ve şehirleri hudutlarına münba. sırdır, Zeriyatm nevi hakkında hükümetin vereceği emirler mut olsenktır. Ekilen her dört hektar razi için bir çift öküz, milli müdafı mükellefiyetinden istisna olu ur. Bu kanunun derpiş ettiği işlere i. zam olan tediyeler için hükümet em. rine 25 milyon liraya kadar bir ser- maye temin olunacaktır. Kanunun ihtiva edeceği cezalı geline, hükümlerini dinlemiyen. için 26 liradan beş bin liraya nakdi ceza, 7 günden altı aya kat hapis cezası, 2 seneden beş se kadar muvakkat sürgün ve mallar Tusaderesi cezaları konulmuştur bu cezalar tecil olunmiyacaktır. Bu kantınun bükümleri dairesindi ittihaz edilecek karar ve muamele! hakkında kazai mercilerden teh İtra ve tedbiri ihtirati kararla verilemiyecektir, Irak Maliye Nazırına Suikast Bağdad, 18 (A. A) — Irak Maliy: Nazırı Rüstem Haydar bügün bir fettişi revolverle Nazırı çalışma sında vurmuştur. Nazır derhal has! haneye kaldırılmıştır. Vazifesinden az'edilmiş bir mur olan mütecaviz, nazıra bir ist da getirmiş ve mazır bu istidayı oku .duktan sonra odasından çıkmağa zırlanıyordu. Mütecaviz bu esna. revolverini sikmiş ve nazırı dan vurmuştur. Kopenhag, 18 (A. A.) — 'Tidende gazetesinin Berlindeki mi habiri telgrafla bildiriyor: Berlin mahfilleri! Sovyetlerin A las denizine doğru yayılmak temay lünden tamamen tecahiil etmekte Nachtensgabe gazetesinin, Sovyeti rin yabancı toprak ilhakımı sempa! ile karşılayan makalesini takbih mektedirler..