19 Ocak 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Şarabl UTUK Ona.ltinCI Vll Şarapların en ıyısıdır. Galata Necati caddesi No. 238 Tel: 40899 umhuri S8yi I 5 6 3 6 DANLARIN TARAFLARI EŞHUR EÇHUL Büyük Millet Meclisi, dün Millî Korunma Kanununu ittifakla kabııl etti tatiline girerken... ÎSTANBUE CAĞALOĞLU Telgraf ve melrtub adresl: Cumhuriyet, îstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrlr heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Cuma 19 ikincikânun 1940 Karneciden Ömer Rıza Tanesi: 75, cildli: 100 kuruş. Ahmed Halid Kitabevi Başvekilin beyanatı «Kanunun hedefi, Türk müdafaa kuvvetlerinin fevkalâde hallerde ve seferberlikte en iyi şekilde tanzimine matuftur» Dr. Refih Saydam, xelxeîe feiâheti harşısmda hükumetin aldtğı tedbirlerle nyduruîan bedhahane şa» yialar etrafmda geniş izahat verdi Ankara 18 (a.a.) B. M. Meclisi bugün Refet Canitezin başkanlığında toplanarak nıznamede bulunan maddeler üzerinde müzakerede bulunmuş ve bu arada bazı daıreler bütçelerinde münakale yapılmasma aid lâyihalarla gedikh erbaslann maaşlanna aid kanun lâyihasını kabul eylemiştir. Meclis, ruznamesinde bulunmakta olan Mıllî korunma kanun lâyihasını müstaceliyet kararıle müzakere eylemi? ve muhtelif maddeler üzerinde geçen münakaşalardan sonra mevzuubahs kanun lâyihasını tasvib eylemiştir. Bu kanunun müzakeresine başlanırken heyeti umumîyeaı üzerinde söz atmış oUm Parti Mü«fc»kil Grup *•« Ali R»n« Tarhan tarafindan sorulan suallere ve Berç Türker (Afyon) un beyanatına cevaben Başvekil Dr. Refik Saydam 5U cevabı vermiştir: W * « « Sa 5 s u t u n X d e ) SaUa cephesinde bir orman kenarında karlar üstünde harb eden Fin askerleri ve bir Fin nöbetçim Sovyetlerin vaziyeti Kızılordu Salla cephesinde 40 bin asker kaybetmiş Irak Maliye Nazırı Rüstem Haydar, dün bir suikasde maruz kaldı Bağdad 18 (a.a.) Irak Maliye Nazın Rüstem Haydar bugün bir suikasde maruz kalmıştır. Nazırı görmek için ısrar eden bir eski polis müfettişi rövelverle nazırı çalışma odasında vurmuştur. Nazır derhal hastaneye kaldırılmıştır. Vazifesinden azledilmiş bir memur olan mütecaviz, nazıra bir istida getirmiş ve nazır bu istidayı okuduktan sonra odasından çıkmağa hazırlanıyordu. Mütecaviz bu esnada röveKerini sıkmış ve nazırı karnından vurmuştur. Helsinki 18 (a.a.) Finlandiya resmî teblıği: Karada: Kareli berzahında bütün gün her iki tarafın yıpratma hareketleri olmuştur. Ladoga gölıinün şimali şarkisinde, keşif koüarı faaliyetleri olmuştur. Vukubulan bir müsademede bir Rus bölüğü hezımete uğratılmış ve iki tank tahrib edilmiştir. Düşman musademe yerinde 70 ölü ve 100 tüfek bırakmıştır. Laponyada kuvvetlerimiz Salla istikametinde muvaffakiyetle harbetmektedir. Diğer cephelerde devriye faaliyetleri ve yıpratıcı topçu ateşleri kaydedilmiştir. Denizde: ^ Kaydedilecek birşey olmamıştır. Havada: Kareli berzahı ve Kajaan mıntakası haric olmak üzere düjman faaliyetleri zayıf olmuştur. Bizim tayyarelerimiz müteaddid düj * man kollannı ve merkezlerini bombardii (Arkası Sa. 6 sutun 1 de) Başvekilimiz Meclis kürsütünde Başvekilimizin Pünkü nutku ürkiye Büyük Millte Meclisinin kış tatiline karar vermesi üzerine dün Başvekil Doktor Refik Saydam kürsüye gelerek dahilî ve haricî memleket işlerini izah eden büyük ve ehemmiyetli bir nutuk irad etmiştir. Sözlerinde ve hareketlerinde en başh şian kayıdsız ve şartsız samimiyeti olan Başvekilin nutkunda dahilî ve haricî bütün memleket meselelerini en tabiî ve en hakikî çerçevelerinde hulâsa edılmiş gördük. Bu cümleden olarak Başvekil Meclis ve matbuat murakabelerine tâbi olarak yürütülen millet işlerinde hükumetin demokratik bir yol takib etmekte bulunduğu noktasını sözlerine başlangıc ittihaz eylemiş ve bilhassa matbuat hürriyeti üzerinde ısrar eylemiştir. Bazı memleketlerde bu hürriyetin iktidar mevkii lehine tamamen ilga edılmiş olmasına mukabil Türkiye Cumhuriyetinde hükumet efkân umumiyenin haber vermek ve tenkid eylemek yolundaki serbestliğinden ancak fayda çıkacağma kani bir yol takib etmekte ve bundan hiç de müşteki olmadığını Başvekili lisanile bütün millete karşı ve bütün dünya önünde açıkça ifade eylemektedir. Hatırlanz ki memleketi kaplayan cumhuriyetçi ve halkçı siyasî hayatımız itibarile Millî Şefimiz olan Devlet Reisimiz bu memleketin en yüce makamına tam bir ehliyet ve istihkak ve tam bir ittifakla seçildikten sonra siyasî hayatımızda milletçe teminine mecbur olduğumuz tekâmülleri millet içinde ve milletle beraber tespite en büyük ehemmiyeti vererek hürriyetlerin ve bilhassa her çeşid murakabenin temelleştirilmesini hepimize hiç şaşılmıyacak en başh hedef olarak göstermişti. Matbuat hürriyetinin zararlarına karşı koyacak en müessir tedbir gene matbuat hürriyetidir düsturunun vazıı Ebedî Şef Atatürkün izleri üzerinde yürüyen Atatürk nesillerinden beklenilebilecek hareket tarzı da bıttabi bundan ıbaret olurdu, ve Millî Şef İnönü demokratik idarenin tekâmül imkânlan üzerinde en samimî gayret hamlelerile ve azamî muvafakiyet imkânlarile durmuştu. Başvekilimiz Doktor Refik Saydam dün işte bu prensiplerin tatbik şekillerini izah ev'emistir. İstanbulun yardtmı Teberrular, dün akşam 893 bin 391 lirayı buldu T Almanyada tereddüd ittifakın sağlamlığı Londra 18 (a.a.) Parise dönmekte olan Fransız Teslihat Nazırı Dautry'nin hareketinden evvel, Ingiliz Teslihat Nazın, Dautry'nin de» huzurile gazetecileri kabul ederek beyanatta bulunmuştur. Nazır demiştir ki: « Ham maddelerîmizi ve sanayi istihsalâtımızı müstereken ortaya koymakla kalmıyoruz. Hedefimiz iki ekonomiden birinde görülecek bu sukutu derhal diğerinin doldurmasını temin edecek şekilde hareket etmektir.» Dautry de, şu beyanatta bulunmuştur: « Ingiltere ile Fransa arasında artık ne gizli birşey ne de hudud vardır. Harbin devamı bizim için bir aile meselesi dir. Zaferi kazanmak îçin birlikte büyük zorluklan iktiham ettik. Hedefe birlikte varacağız. Kuvvetli bir azimden mülhem bulunuyoruz, büyük bir sür'atle hareket edeceğiz.» Hitler, büyük taarruza bir türlü cesaret edemiyor En aşağı bir milyon insanın hayatına mal olacak olan taarruz için, ordu erkânile Führer arasında fikir ihtilâfı var Erzincan, Amasya ve Niksarda hafif zelzeleler Ingiliz Teslihat Nazırı, beyanatta bulundu devam ediyor, Niğdede bir köy harab oldu Erzmeanda kar altında kdlan enkaz Amasya 18 (a.a.) Dün saat bir 35 te arka arkaya üç hafif sarsıntı hissedil miştir. Hasarat yoktur. Niksarda Niksar 18 (a.a.) Niksarda her gün fasılalı olmak üzere 4 5 defa yer sarsıntıları olmaktadiT. Sağ kalan felâketzedeler barakalara yerleştirilmiş bulunuvor. Soğuk şiddetle devam etmektedir. Ha raret sıfırın altJJ=» 15 derecedir. Millî Şefe Ştikranları I ^ •^ • Bursa seylâb mıntakasında vaziyet düzeliyor Bursa (Telefonla) Karacabey seylâb mıntakasında yıkılanbendler bugiın tamamen yapılmış ve Hanifederenin diğer köylere doğru taşmasına sed çekilmiştir. Bu mıntakadaki köylerin vaziyeti el'an eski şekildedir. M. Kemalpaşada mahvolan evlerin yapılması ve yeni bir M. Kemalpaşa kasabasının kurulması için plân yapmak üzere Ankaradan şehircilik mütehassısı yüksek mimar Mithat şehrimize gelmiştir. Bor'da Niğde 18 (Hususî) Dün gece saat 21,20 de Borda zelzeleler olmuştur. Balcı köyiınde 186 ev yıkılmıştır. 6 ölü, 16 yaralı vardır. Niğdeden imdad ekiplerı gönderilmiştir Ankara 18 ( a . a ) Reisicumhur Mıllî 3 e f Ismet Inöniıye Iskenclerunda^ a=a"'rlaki telgraf geİTiistır: Şehrimizde Dün Kızılay merkezile Kızılay kaza veznelerine yatınlan paranın miktarı 19,476 lira 57 kuruştur. Bu miktar dünkü yekuna ilâve edildiği takdirde umumî yekun 893,391 lira 9 kuruşa baliğ olmak tadır. Arife dolayısilc Millî Yardım komitesi YUNUS NAD1 fMkası Sa. 5 sutun 4 te) Tokyo 18 (a.a.) Japon gazetelerinin ekserisi, yeni hükumetin takib edeceği siyasetin müessiriyeti hakkında şüphcler izhar etmektedir. Bu gazetelerin müErzincan felâketzedeleri taleasma göre bu hükumete yalnız dahilî ve hassaten malî siyasetine değil, ayni bugün toplanmıyacaktır. Komite bayram zamanda haricî ve bilhassa Sovyet Rusertesi içtima ederek eshabı emlâki davet ya ile Bırleşik Amerikaya karşı takib edeve teberrulannı kaydedecektir. ceği siyasetine itimad gösterilmesi he iArkası Sa. 6 sutun 1 de) nüz pek erkendir. Millî Şefimiz tsmet İnönü, Gördüğümüz felâkete karşı bütün yardımlarile sızılarımızı dindirip bizi göğsünde taşıyan hükumetimize sonsuz minnet ve sükranlarımızt arzederiz. Japon kabinesinin vaziyeti Tıcoret fılolanm himaye eden muttefık donanma i$ baftnda Nevyork, 18 (a.a.) Veıyork Times gazetesınin Berlindeki Başmuhabiri Folischus, gazetesine şu yazıyı göndermiştir: «Bir taraftan Alman mahfılleıinde büyük bir taarruza girişmenin faydası h&kkında kararsızhk hüküm sürmekte, diğer taraftan ise dahilî sebebler dolayısile harekete geçmek hemen hemen bir zaruret halinde bulunmaktadır. Gerek tehdidlerin mütemadiyen tekerrürü, gerekse intizar devresi dolayısile orduda kuvvei manevi(Arkası Sa. S sütun 5 te)